Nowe rozporządzenie w sprawie rachunkowości oraz planów kont - komentarz do zmian

Wstęp

Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1911) jest kolejnym rozporządzeniem wydanym na podstawie art. 40 ust. 4 pkt 1 lit. a ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Nowe rozporządzenie od 1 stycznia 2018 r. zastąpiło rozporządzenie Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 760). Zakres spraw uregulowanych przywołanymi rozporządzeniami jest taki sam, przy czym zakres spraw wymienionych w tytule rozporządzenia z 13 września 2017 r. może sugerować, że rozporządzenie to reguluje całość spraw dotyczących rachunkowości podmiotów wymienionych w jego tytule.

W Poradniku omówiono zakres zmian wprowadzonych nowym rozporządzeniem w szczególnych zasadach rachunkowości, w planach kont oraz w sprawozdawczości finansowej. Przy omawianiu poszczególnych planów kont zwrócono również uwagę na zagadnienia wynikające ze specyfiki poszczególnych jednostek, które powinny być uwzględnione w polityce rachunkowości i w zakładowych planach kont.

Zakres nowych regulacji wprowadzonych nowym rozporządzeniem obejmuje wiele zmian dostosowawczych do zmienionych przepisów ustaw i rozporządzeń oraz o charakterze technicznym i porządkującym. Zmiany objęły zarówno treść samego rozporządzenia, jak i poszczególnych załączników zawierających plany kont oraz wzory poszczególnych części sprawozdania finansowego. Z nowości należy w szczególności wymienić wprowadzenie:

• obowiązku sporządzania bilansu budżetu państwa,
• do sprawozdań finansowych jednostek budżetowych oraz samorządowych zakładów budżetowych informacji dodatkowej.

W nowym rozporządzeniu wykaz kont dla budżetu państwa został rozszerzony o cztery nowe konta, a dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych - o jedno konto. Wykaz kont i ich opis w planie kont dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz w planie kont dla placówek jest nadal taki sam jak w rozporządzeniu poprzedzającym.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2018 r. i ma po raz pierwszy zastosowanie do sprawozdań finansowych sporządzanych za 2018 r. Sprawozdania finansowe za rok 2017 sporządza się na dotychczasowych zasadach. Zmiany wprowadzone do rozporządzenia oraz zmiany zasad funkcjonowania kont określonych w załącznikach do nowego rozporządzenia powinny być uwzględnione w politykach rachunkowości jednostek. A zatem kierownicy jednostek muszą dokonać aktualizacji swoich polityk rachunkowości z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2018 r.

W kolejnych numerach PRB omówimy osobno każdy zespół planu kont - od zespołu 0 do zespołu 8 aż po konta pozabilansowe. Podamy rozwinięty komentarz do poszczególnych kont oraz typowe operacje gospodarcze ewidencjonowane na stronach Wn i Ma, z jednoczesnym wskazaniem kont przeciwstawnych.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ROZWOJU I FINANSÓW

z dnia 13 września 2017 r.

w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej

(Dz.U. z 13 października 2017 r. - pozycja 1911)

[Przypisy w nawiasach kwadratowych pochodzą od redakcji]

Uwaga! Zmiany w treści poszczególnych przepisów oraz w opisach kont w planach kont dla poszczególnych podmiotów, wprowadzone komentowanym rozporządzeniem, w porównaniu z rozporządzeniem Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r., zaznaczono pochyłą czcionką.

 

Na podstawie art. 40 ust. 4 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1870, z późn.zm.) zarządza się, co następuje:

 

Rozdział 1

Przepisy ogólne

§ 1. [Przedmiot rozporządzenia]

Rozporządzenie określa szczególne zasady rachunkowości oraz plany kont dla:

1) budżetu państwa;

2) budżetów jednostek samorządu terytorialnego;

3) jednostek budżetowych;

4) samorządowych zakładów budżetowych;

5) państwowych funduszy celowych;

6) państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

 

§ 2. [Definicje]

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) ustawie o rachunkowości - rozumie się przez to ustawę z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2016 r. poz. 1047 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 61, 245, 791 i 1089);

2) jednostce - rozumie się przez to jednostkę budżetową i samorządowy zakład budżetowy (w § 2 pkt 3 było: "jednostki o których mowa w § 1 pkt 3 i 4");

3) placówce - rozumie się przez to państwową jednostkę budżetową mającą siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (w § 2 pkt 3 było: "o której mowa w § 1 pkt 6");

4) jednostce nadrzędnej - rozumie się przez to jednostkę obsługującą organ będący dysponentem części budżetowej, który nadzoruje jednostkę budżetową lub któremu podlega ta jednostka;

5) środkach trwałych - rozumie się przez to środki, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości, w tym środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, otrzymane w zarząd lub użytkowanie i przeznaczone na potrzeby jednostki.

 

Komentarz: Z regulacji przyjętych w § 1 nowego rozporządzenia wynika, że ich zakres oraz wykaz podmiotów, do których to rozporządzenie jest adresowane, są dokładnie takie same jak w § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 760), zwanego dalej "rozporządzeniem poprzedzającym". Zmianie uległo jedynie brzmienie pkt 6, w którym doprecyzowano, że jednostki budżetowe mające siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej są państwowymi jednostkami budżetowymi.

W § 2 przyjęto z rozporządzenia poprzedzającego brzmienie pkt 1 i 6. W omawianym rozporządzeniu pominięto pkt 2 w brzmieniu "2) ustawie o finansach publicznych - rozumie się przez to ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych" oraz dodano definicję jednostki nadrzędnej (pkt 4), a także zrezygnowano w przypadku definicji jednostki i placówki z odniesień do wykazu podmiotów zamieszczonego w § 1.

Jeśli chodzi o definicję pojęcia "środki trwałe", to zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości rozumie się przez to, rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,

d) inwentarz żywy.

Środki trwałe oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy, zgodnie z warunkami określonymi w ust. 4.

Tu trzeba podkreślić, że istotną grupę środków trwałych w ewidencji urzędów gmin oraz samorządowych jednostek budżetowych sprawujących zarząd nad drogami publicznymi stanowią drogi zaliczane do dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich. Do rozstrzygnięcia pozostaje problem, czy powiatowe drogi publiczne spełniają wymogi pozwalające zaliczyć je do środków trwałych jednostki. Ustawa z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych określa, że drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie tej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych (art. 1). Przywołana ustawa stanowi, że drogi krajowe stanowią własność Skarbu Państwa, a drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy. Oznacza to spełnienie kryterium własności, ale w definicji środków trwałych określonej w przywołanym przepisie uor jednym z warunków pozwalających na zaliczenie składnika aktywów trwałych do środków trwałych jest przeznaczenie tego środka na potrzeby jednostki, a wykonywanie przez samorządowe jednostki budżetowe zadań w zakresie utrzymania i modernizacji dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich nie jest równoznaczne z przeznaczeniem tych dróg na potrzeby tych jednostek. W związku z tym, że w informacji dodatkowej sporządzanej na formularzu stanowiącym załącznik nr 12 do nowego rozporządzenia zaleca się wykazywać aktualną wartość rynkową środków trwałych, należałoby rozstrzygnąć tryb postępowania w odniesieniu do wyceny dróg publicznych będących własnością jednostek samorządu terytorialnego.

 

Rozdział 2

Szczególne zasady rachunkowości dla budżetów i jednostek

§ 3. [Ustalenie nadwyżki lub deficytu budżetu państwa i budżetu środków europejskich]

Ustalenie nadwyżki lub deficytu budżetu państwa oraz nadwyżki lub deficytu budżetu środków europejskich następuje na odrębnych kontach księgowych w zakresie faktycznie (kasowo) zrealizowanych podatkowych i niepodatkowych dochodów i wydatków budżetu państwa oraz na odrębnych kontach księgowych w zakresie faktycznie (kasowo) zrealizowanych dochodów i wydatków budżetu środków europejskich.

 

§ 4. [Pozycje ujmowane w księgach rachunkowych]

Państwowe jednostki budżetowe ujmują w księgach rachunkowych:

1) podatkowe i niepodatkowe dochody budżetu państwa i wydatki budżetu państwa faktycznie (kasowo) zrealizowane na rachunkach bankowych dochodów lub wydatków budżetowych w danym roku budżetowym,

2) wydatki budżetu środków europejskich faktycznie (kasowo) zrealizowane lub zrealizowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego na podstawie zleceń płatności w danym roku budżetowym

- z uwzględnieniem okresu przejściowego określonego w odrębnych przepisach (w § 4 zdanie to występowało na końcu 1 i 2 punktu).

 

§ 5. [Ustalenie nadwyżki lub deficytu budżetów JST]

W celu ustalenia nadwyżki lub deficytu budżetów jednostek samorządu terytorialnego operacje dotyczące ich dochodów i wydatków są ujmowane w księgach rachunkowych na odrębnych kontach księgowych w zakresie faktycznie (kasowo) zrealizowanych wpływów i wydatków dokonanych na bankowych rachunkach budżetów oraz rachunkach bieżących dochodów i wydatków budżetowych jednostek budżetowych, z wyjątkiem operacji szczególnych określonych w odrębnych przepisach.

 

§ 6. [Wycena nieodpłatnie otrzymanych środków trwałych]

Środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego otrzymane na podstawie decyzji właściwego organu nieodpłatnie (w § 6 ust. 1 było: "otrzymane nieodpłatnie, na podstawie decyzji właściwego organu") mogą być wycenione w wartości określonej w tej decyzji.

 

§ 7. [Zasady umorzenia lub amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych]

1. Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne umarza się lub amortyzuje. Odpisów umorzeniowych lub amortyzacyjnych dokonuje się według zasad przyjętych przez jednostkę zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Ustalając zasady umarzania lub amortyzacji, jednostka może przyjąć stawki określone w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1888, z późn.zm.) albo stawki określone przez jednostkę nadrzędną (w § 6 ust. 2 było: "dysponenta części budżetowej") albo zarząd jednostki samorządu terytorialnego.

2. Jednorazowo, przez spisanie w koszty w miesiącu przyjęcia do używania, mogą być umarzane:

1) książki i inne zbiory biblioteczne;

2) środki dydaktyczne służące procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w szkołach i placówkach oświatowych;

3) odzież i umundurowanie;

4) meble i dywany;

5) inwentarz żywy;

6) pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości nieprzekraczającej wielkości ustalonej w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (w § 6 ust. 3 pkt 6 było: "w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnym"), dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100% ich wartości w momencie oddania do używania.

3. Nie umarza się gruntów oraz dóbr kultury.

4. Jednostki zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych mogą umarzać i amortyzować środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne jednorazowo za okres całego roku, natomiast jednostki rozliczające podatek dochodowy od osób prawnych za inne okresy niż okresy miesięczne - jednorazowo za dany okres.

5. Wartość początkowa środków trwałych i dotychczas dokonane odpisy umorzeniowe podlegają aktualizacji zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach, a wyniki aktualizacji są odnoszone na fundusz.

 

§ 8. [Inwentaryzacja nieruchomości i zapasów wojennych]

1. Inwentaryzacja nieruchomości powinna zapewnić porównanie danych wynikających z ewidencji księgowej z ewidencją odpowiednio gminnego, powiatowego i wojewódzkiego zasobu nieruchomości.

2. Zapasy wojenne podlegają inwentaryzacji według zasad określonych przez kierownika jednostki obsługującej organ będący dysponentem części budżetowej.

 

§ 9. [Przychody urzędu JST]

Do przychodów urzędu jednostki samorządu terytorialnego zalicza się dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego nieujęte w planach finansowych innych samorządowych jednostek budżetowych.

 

§ 10. [Odpisy aktualizujące wartość należności]

1. Wartość należności aktualizuje się zgodnie z ustawą o rachunkowości (w § 8 ust. 1 było: "zgodnie z ustawą o rachunkowości, z zastrzeżeniem ust. 2-4").

2. Odpisy aktualizujące wartość należności dotyczących rozchodów budżetów: państwa, środków europejskich i jednostek samorządu terytorialnego (w § 8 ust. 2 było: "rozchodów budżetu") zalicza się do wyników na pozostałych operacjach niekasowych.

3. Odpisy aktualizujące wartość należności dotyczących funduszy tworzonych na podstawie ustaw obciążają fundusze.

4. Odpisy aktualizujące wartość należności są dokonywane nie później niż na dzień bilansowy.

 

§ 11. [Odsetki od należności i zobowiązań]

Odsetki od należności i zobowiązań, w tym również tych, do których stosuje się przepisy dotyczące zobowiązań podatkowych, ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich zapłaty, lecz nie później niż pod datą ostatniego dnia kwartału w wysokości odsetek należnych na koniec tego kwartału.

 

§ 12. [Należności i zobowiązania w walutach obcych]

Należności i zobowiązania oraz inne składniki aktywów i pasywów wyrażone w walutach obcych wycenia się nie później niż na koniec kwartału, według zasad obowiązujących na dzień bilansowy.

 

§ 13. [Wycena aktywów w przypadku likwidacji jednostki]

Jednostki postawione w stan likwidacji wyceniają aktywa według zasad określonych dla jednostek kontynuujących działalność, chyba że przepisy o likwidacji jednostki stanowią inaczej.

 

§ 14. [Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów]

Jednostki nie dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów wynikających z obowiązku wykonania przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych.

 

Komentarz: Szczególne zasady rachunkowości dla budżetu i jednostek w komentowanym rozporządzeniu są przedstawione w § 3-14, a w poprzednim rozporządzeniu zasady te były określone w § 3-9a, przy czym treść tych regulacji nie została zmieniona. W nowym rozporządzeniu brzmienie:

• § 3 i 5 jest takie same jak w rozporządzeniu poprzedzającym,
• § 6 to przeredagowany dotychczasowy przepis § 7 ust. 1,
• § 7 prawie w całości pokrywa się z przepisami § 7 ust. 2-5 i § 9 ust. 1 rozporządzenia poprzedzającego,
• § 8 jest takie same jak przepisów § 7 ust. 6 i 7,
• § 9 pokrywa się z treścią § 7 z rozporządzenia poprzedzającego,
• § 10 odpowiada przeredagowanym regulacjom zawartym w dotychczasowych przepisach § 8,
• § 11, 12, 13 i 14 nie uległo zmianie w porównaniu z przepisami § 8 ust. 5, § 8 ust. 6, § 9 ust. 2 i § 9a z rozporządzenia poprzedzającego.

Nowe rozporządzenie określa, że w celu ustalenia nadwyżki lub deficytu budżetów jednostek samorządu terytorialnego operacje dotyczące ich dochodów i wydatków są ujmowane w księgach rachunkowych na odrębnych kontach księgowych w zakresie faktycznie (kasowo) zrealizowanych wpływów i wydatków dokonanych na bankowych rachunkach budżetów oraz rachunkach bieżących dochodów i wydatków budżetowych jednostek budżetowych, z wyjątkiem operacji szczególnych określonych w odrębnych przepisach (§ 5). Do operacji szczególnych określonych w odrębnych przepisach należy zaliczyć operacje wynikające z ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, takie jak:

• środki stanowiące dochody jednostek samorządu terytorialnego z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych za grudzień przekazane z centralnego rachunku bieżącego budżetu państwa na rachunki budżetów właściwych jednostek samorządu terytorialnego w terminie do 10 stycznia roku następnego w kwocie stanowiącej różnicę między kwotą z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, który wpłynął na rachunek urzędu skarbowego w grudniu, a kwotą zaliczki przekazanej w grudniu,
• otrzymana w grudniu rata części oświatowej subwencji ogólnej należna za styczeń następnego roku budżetowego,
• otrzymana w grudniu dotacja celowa należna za styczeń następnego roku na realizację zadań wykonywanych przez straże i inspekcje, o których jest mowa w ustawie z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, która jest przekazywana w miesiącu poprzedzającym, w związku z art. 90 ust. 1 ustawy z 24 sierpnia 2001 r. o Państwowej Straży Pożarnej stanowiącym, że uposażenie i dodatki do uposażenia o charakterze stałym są płatne miesięcznie z góry w pierwszym dniu roboczym miesiąca, za który przysługuje uposażenie.

Poza tym zasada kasowego wykonania dochodów nie obejmuje również przypisanych do zwrotu otrzymanych dotacji celowych, które zostały zwrócone do 31 stycznia następującego po roku budżetowym (załącznik nr 39 do rozporządzenia o sprawozdawczości budżetowej) oraz przekazanych przez urzędy skarbowe na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego w styczniu następnego roku budżetowego dochodów podatkowych pobieranych przez te urzędy na rzecz jednostek samorządu terytorialnego.

W ustawie z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych zdefiniowano, że dodatnia różnica między dochodami publicznymi a wydatkami publicznymi, ustalona dla okresu rozliczeniowego, stanowi nadwyżkę sektora finansów publicznych, zaś ujemna różnica jest deficytem sektora finansów publicznych (art. 7 ust. 1). Ustawa o finansach publicznych określa, że różnica między dochodami a wydatkami budżetu jednostki samorządu terytorialnego stanowi odpowiednio nadwyżkę budżetu jednostki samorządu terytorialnego albo deficyt budżetu jednostki samorządu terytorialnego (art. 217). Jednak w jednostkach, w których organ stanowiący określił wykaz wydatków niewygasających z upływem roku budżetowego, wynik wykonania budżetu za dany rok jest ustalany z udziałem niewykonanych wydatków budżetu przewidzianych do realizacji w następnym roku budżetowym w ramach planu niewygasających wydatków. Z planu kont dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego stanowiącego załącznik nr 2 do komentowanego rozporządzenia można wywnioskować, że wynik wykonania budżetu stanowi w takim przypadku różnicę między dochodami wykonanymi w danym roku budżetowym a sumą wydatków wykonanych w danym roku budżetowym oraz wydatków niewykonanych, których realizacja następuje w następnym roku budżetowym, w terminach określonych w uchwale podjętej przez organ stanowiący, ale nie dłuższych niż do 30 czerwca. Kategoria niewykonanych wydatków w uofp nie występuje. W ustawie tej nie ma regulacji pozwalających na uwzględnienie w wyniku budżetu jednostki samorządu terytorialnego niewykonanych w danym roku wydatków budżetowych, objętych wykazem wydatków niewygasających.

Choć konstrukcja § 7 zasadniczo nie uległa zmianie, to w tym zakresie nastąpiły istotne zmiany wprowadzone ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Od 1 stycznia 2018 r. limit wartości środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych, umożliwiający jednorazowe zaliczenie wydatków na ich nabycie do kosztów uzyskania przychodów, wzrasta z kwoty 3500 zł do 10 000 zł. Automatyczne przyjęcie w polityce rachunkowości samorządowych jednostek budżetowej zasady, że jednorazowo umarza się pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości do 10 000 zł, oznacza zmiany w strukturze wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego polegające na zwiększeniu wydatków, z uwagi na klasyfikowanie tego typu zakupów w paragrafie 421 "Zakup materiałów i wyposażenia". Zwiększenie wydatków bieżących ma negatywny wpływ na wysokość wskaźnika określonego w art. 243 uofp i w związku z tym może stanowić przeszkodę przy uchwalaniu budżetu jednostki samorządu terytorialnego. W związku z tym, że regulacje dotyczące jednorazowego umarzania określone w § 7 ust. 2 nie mają charakteru obligatoryjnego, zarząd jednostki samorządu terytorialnego może w zasadach rachunkowości określić dla jednostek budżetowych niższy limit wartości pozostałych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych umarzanych jednorazowo niż limit wartości określony w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Nie ma natomiast żadnych przeciwwskazań, aby podwyższony do 10 000 zł limit wartości tych składników aktywów trwałych stosować do jednorazowego umarzania w samorządowych zakładach budżetowych.

Podobnie jak w rozporządzeniu poprzedzającym, aktualne rozporządzenie stanowi, że do przychodów urzędu jednostki samorządu terytorialnego zalicza się dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego nieujęte w planach finansowych innych samorządowych jednostek budżetowych (§ 9). Przychodami są dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego, które na podstawie ustaw lub umów zawieranych przez jednostkę samorządu terytorialnego mogą być realizowane wyłącznie w formie wpłat na rachunki budżetu. Tego typu dochody nie są ujęte w planach innych jednostek budżetowych i z tego względu stanowią przychody urzędu jednostki samorządu terytorialnego. Należy podkreślić, że przychodami urzędu z omawianego tytułu mogą być wyłącznie dochody budżetu zaliczane do wykonania planu dochodów budżetowych za dany rok, które można pogrupować w następujący sposób:

• dochody budżetu kasowo zrealizowane w danym roku budżetowym,
• dochody budżetu kasowo zrealizowane w poprzednim roku, ale zaliczane do dochodów roku bieżącego (część oświatowa subwencji ogólnej i dotacje celowe przekazane w grudniu roku poprzedniego za styczeń roku budżetowego),
• dochody budżetu kasowo zrealizowane w następnym roku budżetowym, ale zaliczone do dochodów wykonanych bieżącego roku budżetowego (udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych i dochody pobierane na rzecz jednostek samorządu terytorialnego przez urzędy skarbowe przekazane w styczniu następnego roku za bieżący rok budżetowy).

 

Rozdział 3

Szczególne zasady rachunkowości dla placówek

§ 15. [Rachunkowość placówek]

Placówki prowadzą rachunkowość w walutach wynikających z zatwierdzonych planów finansowych lub w walutach określonych przez jednostkę obsługującą organ, któremu placówka podlega (w § 10 ust. 1 było: "dysponenta części budżetowej").

 

§ 16. [Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne placówek]

1. Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne do wartości stanowiącej równowartość 800 euro (w § 11 ust. 1 było: "500 euro") oraz materiały zalicza się do kosztów placówki bezpośrednio po ich nabyciu, a uzyskane w wyniku finansowania inwestycji spisuje się w ciężar funduszu inwestycyjnego bezpośrednio po rozliczeniu inwestycji.

2. Środki trwałe wycenia się w wartości ceny nabycia lub kosztów poniesionych na budowę lub ulepszenie środka trwałego lub według zasad określonych przez jednostkę obsługującą organ, któremu placówka podlega (w § 11 ust. 2 było: "przez dysponenta części budżetowej").

3. Środki trwałe, pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne placówek nie podlegają umorzeniu i amortyzacji.

 

§ 17. [Odesłanie - należności i zobowiązań placówek]

Przepisy § 10-12 stosuje się do należności i zobowiązań placówek (w § 12 było: "Do należności i zobowiązań placówek stosuje przepisy § 8.").

 

§ 18. [Okres sprawozdawczy placówek]

Okresem sprawozdawczym placówki jest kwartał.

 

Komentarz: Najistotniejszą zmianą w szczególnych zasadach rachunkowości dla placówek jest podniesienie z 500 euro na 800 euro równowartości środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczanych do kosztów placówki bezpośrednio po ich nabyciu lub spisywanych w ciężar funduszu inwestycyjnego bezpośrednio po rozliczeniu inwestycji. Poza tym w nowych zasadach określenie "dysponent części budżetowej" zastąpiono określeniem "jednostka obsługująca organ, któremu placówka podlega". Zrezygnowano z włączenia do § 15 przepisu § 10 ust. 2 w brzmieniu "Dysponent części budżetowej może powierzyć prowadzenie rachunkowości placówki innej placówce lub jednostce" oraz przeredagowano treść § 17 stanowiącego odpowiednik § 12 z rozporządzenia poprzedzającego. W pozostałym zakresie regulacje dotyczące szczególnych zasadach rachunkowości dla placówek określone w komentowanym rozporządzeniu przepisami § 15-18 odpowiadają treści § 10-18.

 

Rozdział 4

Plany kont

§ 19. [Plan kont]

1. Plan kont dla: (w § 14 ust. 1 było: "Wprowadza się następujące plany kont:")

1) budżetu państwa określa załącznik nr 1 do rozporządzenia (w § 14 ust. 1 pkt 1 było: "plan kont dla budżetu państwa określony w załączniku");

2) budżetów jednostek samorządu terytorialnego określa załącznik nr 2 do rozporządzenia (w § 14 ust. 1 pkt 2 było: "plan kont dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego, określony w załączniku");

3) jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych określa załącznik nr 3 do rozporządzenia (w § 14 ust. 1 pkt 3 było: "plan kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, określony w załączniku");

4) placówek określa załącznik nr 4 do rozporządzenia (w § 14 ust. 1 pkt 4 było: " plan kont dla placówek, określony w załączniku").

2. Plan kont stanowi podstawę do opracowania zakładowego planu kont (w § 14 ust. 2 było: "Plany kont stanowią podstawę do opracowania zakładowych planów kont.").

 

§ 20. [Zasady ustalania zakładowego planu kont]

1. Ustalając zakładowy plan kont, należy się kierować następującymi zasadami:

1) konta wskazane w planach kont traktuje się jako standardową liczbę kont, która może być ograniczona jedynie o konta służące do księgowania operacji gospodarczych niewystępujących w jednostce lub placówce albo uzupełniona o konta zgodne co do treści ekonomicznej, w tym również przy wykorzystaniu symboli kont, które nie mają zastosowania w jednostce;

2) plan kont dla budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być uzupełniony o wybrane konta niezbędne do ewidencji operacji budżetu jednostki samorządu terytorialnego (w § 15 ust. 1 pkt 2 było: "w miarę potrzeby, o właściwe konta") z planu kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

3) konta wskazane w planach kont określonych (w § 15 ust. 1 pkt było: "ujętych") w załącznikach do rozporządzenia mogą być dzielone na dwa lub więcej kont syntetycznych;

4) zakładowy plan kont powinien:

a) uwzględniać ustalenia jednostki nadrzędnej (w § 15 ust. 1 pkt 4 było: "dysponenta części budżetowej") lub zarządu jednostki samorządu terytorialnego dotyczące zasad grupowania operacji gospodarczych istotnych dla rodzaju działalności,

b) zapewniać możliwość sporządzenia sprawozdań finansowych, sprawozdań budżetowych lub innych sprawozdań określonych w odrębnych przepisach.

2. W jednostkach obowiązanych na podstawie odrębnych przepisów do planowania i sprawozdawczości budżetowej w układzie zadaniowym ewidencja operacji dotyczących wykonania budżetu w układzie zadaniowym jest prowadzona z wykorzystaniem konta pozabilansowego planu kont jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych określonego w załączniku nr 3 do rozporządzenia (w § 15 ust. 2 było: "zawartego w załączniku nr 3 do rozporządzenia, z zastrzeżeniem ust. 2a").

3. Ewidencja wykonania budżetu w układzie zadaniowym albo ewidencja prowadzona na kontach pozabilansowych może być prowadzona w inny sposób ustalony przez jednostkę pod warunkiem, że zapewni wykonanie obowiązków sprawozdawczych wynikających z odrębnych przepisów.

4. Plan kont dla budżetu państwa może być uzupełniony o dodatkowe konta, w tym o wybrane konta z planu kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych.

 

§ 21. [Obowiązki w zakresie szczegółowej techniki ewidencji]

Jeżeli przepisy dotyczące sprawozdań nakładają obowiązek:

1) wykazywania w sprawozdaniach obrotów na określonych kontach - stosowana technika księgowości powinna umożliwić prawidłowe ustalenie wysokości tych obrotów;

2) uzyskiwania informacji również w innych układach niż określone w planie kont - ewidencja aktywów, pasywów oraz kosztów i przychodów może być dokonywana według innych dodatkowych klasyfikacji.

 

§ 22. [Zasady ewidencji i rozliczania kosztów działalności podstawowej]

Jednostka może (w § 16 ust. 2 było: "w zależności od potrzeb") stosować następujące zasady ewidencji i rozliczania kosztów działalności podstawowej:

1) ponoszone koszty ujmuje się tylko na kontach zespołu 4 "Koszty według rodzajów i ich rozliczenie";

2) ponoszone koszty ujmuje się tylko na kontach zespołu 5 "Koszty według typów działalności i ich rozliczenie" z odpowiednim wyodrębnieniem na kontach analitycznych kosztów w układzie rodzajowym;

3) ponoszone koszty ujmuje się zarówno na kontach zespołu 4 "Koszty według rodzajów i ich rozliczenie", jak i w zespole 5 "Koszty według typów działalności i ich rozliczenie" z dalszym ich rozliczeniem na konta zespołu 6 "Produkty" i 7 "Przychody, dochody i koszty".

 

Komentarz: Przepisy rozdziału 4 (§ 19-21) określające plany kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych oraz placówek (załączniki nr 1, 2, 3 i 4 do nowego rozporządzenia), a także zasady opracowywania zakładowych planów, poza poprawkami redakcyjnymi i przyjęciem możliwości uzupełniania planu kont dla budżetu państwa o wybrane konta z planu kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, pokrywają się z regulacjami określonymi w rozporządzeniu poprzedzającym.

Plany kont zamieszczone w rozporządzeniu stanowią podstawę do opracowania zakładowych planów kont. Przy opracowywaniu zakładowego planu kierownik jednostki powinien zdawać sobie sprawę, że nie w każdym przypadku opis danego konta zamieszczony w rozporządzeniu może być automatycznie przeniesiony do zakładowego planu kont. Należy przy tym mieć na uwadze, że szczególnie w planie kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych opisy kont zawierają rozwiązania adresowane tylko do państwowych jednostek, które nie są przydatne w samorządowych jednostkach i zakładach budżetowych, a z kolei regulacje dotyczące samorządowych jednostek organizacyjnych mogą nie odpowiadać specyfice państwowych jednostek budżetowych. Poza tym plany kont zamieszczone w rozporządzeniu mają ramowy charakter i nie uwzględniają wszystkich uwarunkowań charakterystycznych dla poszczególnych typów jednostek (np. centralizacji rozliczeń VAT w jednostkach samorządu terytorialnego). W związku z tym przyjęcie w zakładowych planach kont zasad funkcjonowania kont dostosowanych do specyfiki jednostki lub wprowadzenie do zakładowego planu kont zostało w rozporządzeniu scedowane na kierowników jednostek.

 

Rozdział 5

Sprawozdawczość finansowa

§ 23. [Sprawozdanie finansowe]

1. Na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych jednostki sporządzają sprawozdanie finansowe składające się z:

1) bilansu;

2) rachunku zysków i strat (wariant porównawczy);

3) zestawienia zmian w funduszu;

4) informacji dodatkowej.

2. Placówki sporządzają sprawozdanie finansowe obejmujące bilans na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych (dzień bilansowy) (w § 17 ust. 2 było: "na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych (dzień bilansowy), to jest na dzień 31 grudnia").

3. Bilans powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym dla:

1) jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego - w załączniku nr 5 do rozporządzenia;

2) placówki - w załączniku nr 6 do rozporządzenia.

4. Bilans z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 7 do rozporządzenia.

5. Bilans budżetu państwa sporządza się na podstawie informacji przygotowanych w układzie bilansu, sporządzonych na podstawie zestawienia obrotów i sald kont księgowych stosowanych do ewidencji budżetu państwa, potwierdzonych przez osoby odpowiedzialne za sporządzenie tych zestawień. Bilans budżetu państwa powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 8 do rozporządzenia.

6. Skonsolidowany bilans jednostki samorządu terytorialnego powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 9 do rozporządzenia.

7. Rachunek zysków i strat (wariant porównawczy) powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 10 do rozporządzenia.

8. Zestawienie zmian w funduszu powinno zawierać informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 11 do rozporządzenia.

9. Informacja dodatkowa powinna zawierać informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 12 do rozporządzenia.

 

§ 24. [Ujmowanie zdarzeń dotyczących państwowego funduszu celowego]

Zdarzenia dotyczące państwowego funduszu celowego ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym jednostki obsługującej dysponenta tego funduszu.

 

§ 25. [Sprawozdanie finansowe placówki]

1. Sprawozdanie finansowe placówki sporządza się w walucie określonej przez jednostkę obsługującą organ, któremu placówka podlega, oraz przekazuje się w sposób i w terminach określonych przez tę jednostkę z uwzględnieniem terminów, o których mowa w § 32 i § 34 ust. 1 i 2.

2. Do bilansu jednostki obsługującej organ, któremu placówka podlega, włącza się odpowiednie dane wynikające z bilansów placówek, wyrażone w walutach obcych, przeliczone na walutę polską po obowiązującym na dzień bilansowy średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski.

 

§ 26. [Rok obrotowy, okres sprawozdawczy, termin zamknięcia i otwarcia ksiąg rachunkowych placówki]

1. Rokiem obrotowym jest rok budżetowy.

2. Okresem sprawozdawczym jest miesiąc.

3. Ostateczne zamknięcie i otwarcie ksiąg rachunkowych jednostki kontynuującej działalność lub placówki kontynuującej działalność powinno nastąpić do dnia 30 kwietnia roku następnego, a w jednostkach, których sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu lub wchodzi w skład sprawozdania finansowego podlegającego zatwierdzeniu, w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy.

 

§ 27. [Łączne sprawozdanie finansowe państwowej jednostki budżetowej - jednostki nadrzędnej]

1. Łączne sprawozdanie finansowe państwowej jednostki budżetowej, jako jednostki nadrzędnej, składa się z:

1) łącznego bilansu obejmującego dane wynikające z bilansu tej jednostki oraz z bilansów jednostek podległych lub nadzorowanych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 5 do rozporządzenia;

2) łącznego rachunku zysków i strat obejmującego dane wynikające z rachunków zysków i strat tej jednostki oraz jednostek podległych lub nadzorowanych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 10 do rozporządzenia;

3) łącznego zestawienia zmian w funduszu obejmującego dane wynikające z zestawień zmian w funduszu tej jednostki oraz jednostek podległych lub nadzorowanych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 11 do rozporządzenia;

4) informacji dodatkowej obejmującej dane wynikające z informacji dodatkowych tej jednostki oraz jednostek podległych lub nadzorowanych, zawierającej informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 12 do rozporządzenia.

2. Sporządzając sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 1, należy dokonać odpowiednich wyłączeń wzajemnych rozliczeń między jednostkami.

3. Wyłączenia wzajemnych rozliczeń, o których mowa w ust. 2, dotyczą w szczególności:

1) wzajemnych należności i zobowiązań oraz innych rozrachunków o podobnym charakterze;

2) wyniku finansowego ustalonego na operacjach dokonywanych między jednostkami, o których mowa w ust. 1.

 

§ 28. [Sprawozdanie finansowe JST]

1. Sprawozdanie finansowe jednostki samorządu terytorialnego składa się z:

1) bilansu z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego;

2) łącznego bilansu obejmującego dane wynikające z bilansów samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 5 do rozporządzenia;

3) łącznego rachunku zysków i strat obejmującego dane wynikające z rachunków zysków i strat samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 10 do rozporządzenia;

4) łącznego zestawienia zmian w funduszu obejmującego dane wynikające z zestawień zmian w funduszu samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 11 do rozporządzenia;

5) informacji dodatkowej obejmującej dane wynikające z informacji dodatkowych samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 12 do rozporządzenia.

2. Przepisy § 27 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

 

§ 29. [Skonsolidowany bilans JST]

Zarząd jednostki samorządu terytorialnego sporządza skonsolidowany bilans jednostki samorządu terytorialnego, stosując odpowiednio przepisy rozdziału 6 ustawy o rachunkowości przy założeniu, że jednostką dominującą jest jednostka samorządu terytorialnego.

 

§ 30. [Szczegółowość wykazywania danych]

Informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym, w bilansie z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego, skonsolidowanym bilansie jednostki samorządu terytorialnego oraz bilansie budżetu państwa mogą być wykazywane z większą szczegółowością niż określona w załącznikach do rozporządzenia, jeżeli wynika to z potrzeb lub specyfiki jednostki.

 

§ 31. [Zasady sporządzania sprawozdania finansowego]

Sprawozdania finansowe, o których mowa w § 23 ust. 1, § 27 i § 28, oraz bilanse, o których mowa w § 23 ust. 4, 5 i 6, sporządza się w języku polskim i w walucie polskiej. Dane liczbowe wykazuje się w złotych i groszach.

 

§ 32. [Termin sporządzania sprawozdania finansowego]

1. Sprawozdanie finansowe, o którym mowa w § 23 ust. 1, oraz bilanse, o których mowa w § 23 ust. 4 i 5, sporządza się w terminie 3 miesięcy od dnia, na który zamyka się księgi rachunkowe.

2. Sprawozdanie finansowe jednostki obsługującej organ, któremu placówka podlega i do którego włączone zostały odpowiednie dane wynikające z bilansu placówki, sporządza się w terminie do dnia 15 kwietnia roku następnego.

 

§ 33. [Osoby uprawnione do podpisywania sprawozdania finansowego]

1. Sprawozdanie finansowe jednostki i placówki podpisują odpowiednio kierownik jednostki i główny księgowy albo kierownik placówki i księgowy placówki.

2. Bilans budżetu państwa podpisują minister właściwy do spraw finansów publicznych i główny księgowy budżetu państwa.

3. Bilans z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego podpisują zarząd i skarbnik.

4. Sprawozdanie finansowe i skonsolidowany bilans jednostki samorządu terytorialnego podpisują zarząd i skarbnik.

5. Łączne sprawozdanie finansowe podpisują kierownik i główny księgowy jednostki sporządzającej to sprawozdanie.

6. Sprawozdanie finansowe jednostki obsługiwanej, o której mowa w:

1) ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1875),

2) ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1868),

3) ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 2016 r. poz. 486, z późn.zm.)

- podpisują kierownik jednostki obsługującej odpowiednio do zakresu wykonywanych zadań wynikających z przepisów odrębnych i główny księgowy jednostki obsługującej, o której mowa odpowiednio w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym albo ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa.

 

§ 34. [Terminy oraz forma składania i przekazywania sprawozdania finansowego]

1. Kierownicy jednostek, w tym jednostek obsługujących, przekazują sprawozdania finansowe odpowiednio jednostkom nadrzędnym albo zarządom jednostek samorządu terytorialnego w terminie do dnia 31 marca roku następnego.

2. Kierownicy jednostek nadrzędnych przekazują łączne sprawozdania finansowe do Ministerstwa Finansów w terminie do dnia 30 kwietnia roku następnego. W tym samym terminie kierownicy państwowych jednostek budżetowych przekazują sprawozdania finansowe, które nie są włączane do łącznych sprawozdań finansowych, oraz sprawozdanie finansowe, o którym mowa w § 32 ust. 2, do Ministerstwa Finansów.

3. Kierownicy państwowych jednostek budżetowych przekazują sprawozdania, o których mowa w ust. 1 i 2, w postaci dokumentu elektronicznego z wykorzystaniem Informatycznego Systemu Obsługi Budżetu Państwa.

4. Zarządy jednostek samorządu terytorialnego przekazują w postaci dokumentu elektronicznego do właściwych regionalnych izb obrachunkowych:

1) sprawozdania finansowe, o których mowa w § 28, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następnego;

2) skonsolidowane bilanse jednostek samorządu terytorialnego w terminie do dnia 30 czerwca roku następnego.

5. Sprawozdania, o których mowa w § 28, oraz skonsolidowane bilanse jednostek samorządu terytorialnego przekazuje się z wykorzystaniem aplikacji wskazanej w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

6. Zarządy jednostek samorządu terytorialnego przekazują sprawozdania, o których mowa w § 28, oraz skonsolidowane bilanse jednostek samorządu terytorialnego wyłącznie w postaci dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

7. Regionalne izby obrachunkowe przekazują do Ministerstwa Finansów skonsolidowane bilanse jednostek samorządu terytorialnego w postaci dokumentu elektronicznego w terminie do dnia 14 lipca roku następnego.

8. W przypadku braku możliwości terminowego przekazania sprawozdań w sposób określony w ust. 3, 4 i 7 spowodowanego nieprawidłowym działaniem systemu informatycznego, sprawozdania te przekazuje się najpóźniej pierwszego dnia roboczego następującego po dniu usunięcia awarii.

9. Sprawozdania finansowe, o których mowa w ust. 1, oraz łączne sprawozdanie finansowe, o którym mowa w § 27 ust. 1, są publikowane w terminie do dnia 10 maja roku następnego w Biuletynie Informacji Publicznej jednostek sporządzających sprawozdania. Przepis stosuje się odpowiednio do bilansu budżetu państwa.

10. W Biuletynie Informacji Publicznej jednostki obsługiwanej umieszcza się informację o miejscu publikacji sprawozdania finansowego tej jednostki.

 

Komentarz: W zakresie sprawozdawczości finansowej nowe rozporządzenie wprowadza wiele nowości polegających na:

• rozszerzeniu o informację dodatkową jednostkowych sprawozdań finansowych sporządzanych przez jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe oraz łącznych sprawozdań sporządzanych na podstawie jednostkowych sprawozdań finansowych tych jednostek,
• wprowadzeniu obowiązku sporządzania bilansu budżetu państwa,
• wprowadzeniu łącznych sprawozdań finansowych państwowych jednostek budżetowych jako jednostek nadrzędnych (§ 17 ust. 1 pkt 1-3) składających się z: łącznego bilansu obejmującego dane wynikające z bilansu tej jednostki oraz z bilansów jednostek podległych lub nadzorowanych, łącznego rachunku zysków i strat obejmującego dane wynikające z rachunków zysków i strat tej jednostki oraz jednostek podległych lub nadzorowanych, łącznego zestawienia zmian w funduszu obejmującego dane wynikające z zestawień zmian w funduszu tej jednostki oraz jednostek podległych lub nadzorowanych oraz informacji dodatkowej obejmującej dane wynikające z informacji dodatkowych tej jednostki oraz jednostek podległych lub nadzorowanych. W rozporządzeniu poprzedzającym regulacje dotyczyły sprawozdań finansowych jednostek budżetowych obsługujących dysponenta części budżetowej i dysponentów środków budżetu państwa i były określone w § 19 ust. 1 w brzmieniu: "Jednostki budżetowe obsługujące dysponenta części budżetowej i dysponentów środków budżetu państwa drugiego stopnia sporządzają łączne sprawozdania finansowe, będące sumą sprawozdań finansowych jednostek i placówek podległych dysponentom części budżetowej i dysponentom środków budżetu państwa drugiego stopnia oraz własnego sprawozdania finansowego, z odpowiednim wyłączeniem wzajemnych rozliczeń dokonywanych między tymi jednostkami". Warto zwrócić uwagę, że rozporządzenie poprzedzające określało, że łączne sprawozdanie finansowe jednostek budżetowych, obsługujących dysponenta części budżetowej i dysponentów środków budżetu państwa drugiego stopnia, stanowiło sumę sprawozdań finansowych jednostek i placówek podległych dysponentom części budżetowej i dysponentom środków budżetu państwa drugiego stopnia oraz własnego sprawozdania finansowego. Zastanawiające jest, w jaki sposób były sumowane dane do łącznego bilansu z bilansów jednostkowych jednostek i placówek, zważywszy istotne zróżnicowanie danych prezentowanych w bilansach jednostek budżetowych i w bilansach placówek. Z treści § 27 ust. 1 wynika, że do łącznego bilansu jednostki nadrzędnej nie uwzględnia się danych z bilansu placówek,
• wskazaniu, że sprawozdanie finansowe jednostek obsługiwanych podpisują kierownik jednostki obsługującej odpowiednio do zakresu wykonywanych zadań wynikających z przepisów odrębnych i główny księgowy jednostki obsługującej, o której mowa odpowiednio w ustawie z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ustawie z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym albo ustawie z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa,
• wskazaniu, że kierownicy państwowych jednostek budżetowych przekazują jednostkowe sprawozdania finansowe, włączane do łącznych sprawozdań finansowych, jednostkom nadrzędnym w postaci dokumentu elektronicznego z wykorzystaniem Informatycznego Systemu Obsługi Budżetu Państwa, a sprawozdania finansowe niewłączane do sprawozdań łącznych - do Ministerstwa Finansów,
• wskazaniu, że kierownicy jednostek nadrzędnych przekazują sprawozdanie finansowe do Ministerstwa Finansów w postaci dokumentu elektronicznego z wykorzystaniem Informatycznego Systemu Obsługi Budżetu Państwa,
• wskazaniu, że zarządy jednostek samorządu terytorialnego przekazują sprawozdania finansowe jednostek samorządu terytorialnego i skonsolidowane bilanse jednostek samorządu terytorialnego do właściwych regionalnych izb obrachunkowych w postaci dokumentu elektronicznego, z wykorzystaniem aplikacji wskazanej w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych,
• wprowadzeniu obowiązku publikacji sprawozdań finansowych jednostek samorządu terytorialnego i skonsolidowanych bilansów jednostek samorządu terytorialnego w Biuletynie Informacji Publiczne jednostek sporządzających sprawozdania,
• obowiązku zamieszczania w Biuletynie Informacji Publicznej jednostki obsługiwanej informacji o miejscu publikacji sprawozdania finansowego tej jednostki.

 

Rozdział 6

Przepisy przejściowe i końcowe

§ 35. [Przepis przejściowy]

Przepisy rozporządzenia mają zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok 2018.

 

§ 36. [Uchylone rozporządzenie]

Traci moc rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 760).

 

§ 37. [Termin wejścia w życie]

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2018 r.

 

Komentarz: Z przepisów przejściowych i końcowych wynika, że rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2018 r. i ma po raz pierwszy zastosowanie do sprawozdań finansowych sporządzanych za 2018 r.

Sprawozdania finansowe za 2017 r. należy sporządzić według zasad określonych w rozporządzeniu poprzedzającym.

Kierownicy jednostek muszą dokonać aktualizacji swoich polityk rachunkowości. Stosowne zarządzenia powinny obowiązywać z mocą od 1 stycznia 2018 r.

 

 

Załączniki do rozporządzenia

Ministra Rozwoju i Finansów z 13 września 2017 r. (poz. 1911)

Załącznik nr 1

 

PLAN KONT DLA BUDŻETU PAŃSTWA

 

I. Wykaz kont

133 − Centralny rachunek bieżący budżetu państwa

137 − Lokaty

138 − Rachunek budżetu środków europejskich

139 − Inne rachunki bankowe

140 − Inne krajowe środki pieniężne

141 − Inne środki pieniężne

222 − Rozliczenie podatkowych i niepodatkowych dochodów budżetu państwa

223 − Rozliczenie wydatków budżetu państwa

224 − Rozliczenie udziałów przekazywanych jednostkom samorządu terytorialnego

225 − Pozostałe rozliczenia budżetu

227 − Rozliczenie budżetu środków europejskich

240 − Pozostałe rozrachunki

250 − Należności finansowe

260 − Zobowiązania finansowe

290 − Odpisy aktualizujące należności

901 − Dochody budżetu

902 − Wydatki budżetu

905 − Dochody budżetu środków europejskich

906 − Wydatki budżetu środków europejskich

908 − Inne operacje

930 − Niewykonane wydatki

940 − Niewygasające wydatki

960 − Skumulowany wynik budżetu państwa

961 − Wynik wykonania budżetu

963 − Wynik wykonania budżetu środków europejskich

964 − Skumulowany wynik budżetu środków europejskich

968 - Rozliczenia z tytułu prywatyzacji

 

Komentarz: Wykaz kont dla budżetu państwa został rozszerzony nowym rozporządzeniem o konta: 930 "Niewykonane wydatki", 940 " Niewygasające wydatki", 960 "Skumulowany wynik budżetu państwa" i 968 "Rozliczenia z tytułu prywatyzacji". Wprowadzenie zmian w wykazie kont nie oznacza, że konta te nie występowały w ewidencji budżetu państwa. Możliwość uzupełnienia planu kont dla budżetu o dodatkowe konta zapewniał § 15 ust. 3 rozporządzenia poprzedzającego.

 

II. Opis kont

1) Konto 133 - "Centralny rachunek bieżący budżetu państwa"

Konto 133 służy do ewidencji operacji dokonywanych na centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa.

Do konta 133 prowadzi się ewidencję szczegółową według rachunków otwartych w banku przeznaczonych do obsługi centralnego rachunku bieżącego budżetu państwa.

Na stronie Wn konta 133 ewidencjonuje się operacje zwiększające stan krajowych środków pieniężnych na centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa danego roku budżetowego.

Na stronie Ma konta 133 księguje się operacje zmniejszające stan krajowych środków pieniężnych na centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa danego roku budżetowego.

Na stronie Wn i Ma konta 133 mogą być ewidencjonowane operacje, które nie mają wpływu na stan krajowych środków pieniężnych na centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa, jeżeli jest to uzasadnione przelewami pomiędzy rachunkami bankowymi oraz względami rozliczenia ustawy budżetowej.

 

2) Konto 137 - "Lokaty"

Konto 137 służy do ewidencji operacji w zakresie lokat zakładanych w walucie polskiej.

Na stronie Wn konta 137 ewidencjonuje się wartość nominalną zakładanej lokaty, a na stronie Ma - wartość nominalną rozwiązanej lokaty.

 

3) Konto 138 - "Rachunek budżetu środków europejskich"

Konto 138 służy do ewidencji operacji pieniężnych dokonywanych na rachunkach środków europejskich.

Na stronie Wn konta 138 ujmuje się wpływ środków pieniężnych na ten rachunek, na stronie Ma ujmuje się wypłaty z tego rachunku.

 

4) Konto 139 - "Inne rachunki bankowe"

Konto 139 służy do ewidencji operacji dotyczących wydzielonych rachunków bankowych środków pieniężnych, zgodnie z odrębnymi przepisami.

Na stronie Wn konta 139 ujmuje się wpływy tych środków pieniężnych, a na stronie Ma konta 139 ujmuje się wypłaty tych środków pieniężnych.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 139 powinna zapewnić podział środków na ich rodzaje.

 

5) Konto 140 - "Inne krajowe środki pieniężne"

Konto 140 służy do ewidencji innych krajowych środków pieniężnych niż te, które są ewidencjonowane na kontach 133 i 137, ale służą do rozliczenia ustawy budżetowej.

 

6) Konto 141 - "Inne środki pieniężne"

Konto 141 służy do ewidencji innych środków pieniężnych.

 

7) Konto 222 - "Rozliczenie podatkowych i niepodatkowych dochodów budżetu państwa"

Konto 222 służy do ewidencji rozliczenia podatkowych i niepodatkowych dochodów budżetu państwa.

Na stronie Wn konta 222 ewidencjonuje się zmniejszenia podatkowych i niepodatkowych dochodów budżetu państwa oraz uzgodnione podatkowe i niepodatkowe dochody budżetu państwa.

Na stronie Ma konta 222 ewidencjonuje się podatkowe i niepodatkowe dochody budżetu państwa objęte częściami budżetu państwa.

 

8) Konto 223 - "Rozliczenie wydatków budżetu państwa"

Konto 223 służy do ewidencji rozliczeń wydatków budżetu państwa.

Na stronie Wn konta 223 ewidencjonuje się środki pieniężne przekazane dysponentom części na wydatki budżetu państwa oraz korekty.

Na stronie Ma konta 223 ewidencjonuje się niewykorzystane przez dysponentów środki pieniężne na wydatki oraz korekty.

 

9) Konto 224 - "Rozliczenie udziałów przekazywanych jednostkom samorządu terytorialnego"

Konto 224 służy do ewidencji rozliczeń udziałów przekazywanych jednostkom samorządu terytorialnego.

Na stronie Wn konta 224 ewidencjonuje się wartość udziałów przekazanych jednostkom samorządu terytorialnego i wartość udziałów pomniejszających dochody budżetu państwa.

Na stronie Ma konta 224 ewidencjonuje się korekty udziałów.

 

10) Konto 225 - "Pozostałe rozliczenia budżetu"

Konto 225 służy do ewidencji rozliczeń pomiędzy budżetem środków europejskich a budżetem państwa oraz rozliczeń w ramach budżetu państwa.

 

11) Konto 227 - "Rozliczenie budżetu środków europejskich"

Konto 227 służy do ewidencji i rozliczeń z tytułu środków na wydatki budżetu środków europejskich.

 

12) Konto 240 - "Pozostałe rozrachunki"

Konto 240 służy do ewidencji innych rozrachunków związanych z realizacją budżetu państwa.

 

13) Konto 250 - "Należności finansowe"

Konto 250 służy do ewidencji należności zaliczanych do należności finansowych dotyczących rozchodów budżetu państwa.

Na stronie Wn konta 250 ujmuje się powstanie i zwiększenie należności finansowych, a na stronie Ma - ich zmniejszenie.

Konto 250 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności finansowych, a saldo Ma - stan nadpłat z tytułu należności finansowych.

 

14) Konto 260 - "Zobowiązania finansowe"

Konto 260 służy do ewidencji zobowiązań zaliczanych do zobowiązań finansowych dotyczących przychodów budżetu państwa.

Na stronie Wn konta 260 ujmuje się wartość spłaconych zobowiązań finansowych, a na stronie Ma ujmuje się wartość zaciągniętych zobowiązań finansowych.

Konto 260 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan nadpłaconych zobowiązań finansowych, a saldo Ma stan zaciągniętych zobowiązań finansowych.

 

15) Konto 290 - "Odpisy aktualizujące należności"

Konto 290 służy do ewidencji odpisów aktualizujących należności.

Na stronie Wn konta 290 ujmuje się zmniejszenie wartości odpisów aktualizujących należności, a na stronie Ma - zwiększenie wartości odpisów aktualizujących należności.

Saldo konta 290 oznacza wartość odpisów aktualizujących należności.

 

16) Konto 901 - "Dochody budżetu"

Konto 901 służy do ewidencji osiągniętych dochodów budżetu.

Na stronie Wn konta 901 ujmuje się przeniesienie sumy osiągniętych dochodów budżetu na konto 961.

Na stronie Ma konta 901 ujmuje się dochody budżetu.

 

17) Konto 902 - "Wydatki budżetu"

Konto 902 służy do ewidencji dokonanych wydatków budżetowych budżetu.

Na stronie Wn konta 902 ujmuje się wydatki.

Na stronie Ma konta 902 ujmuje się przeniesienie sumy zrealizowanych wydatków budżetu na konto 961.

 

18) Konto 905 - "Dochody budżetu środków europejskich"

Konto 905 służy do ewidencji dochodów budżetu środków europejskich.

Na stronie Wn konta 905 ujmuje się przeniesienie na koniec okresu sprawozdawczego sumy dochodów budżetu środków europejskich na konto 963, a na stronie Ma konta 905 ujmuje się dochody budżetu środków europejskich.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 905 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu dochodów z poszczególnych źródeł finansowania według podziałek klasyfikacji budżetowej.

Na koniec roku budżetowego konto nie wykazuje salda.

 

19) Konto 906 - "Wydatki budżetu środków europejskich"

Konto 906 służy do ewidencji wydatków budżetu środków europejskich.

Na stronie Wn konta 906 ujmuje się wydatki budżetu tych środków, a na stronie Ma konta 906 ujmuje się przeniesienie na koniec okresu sprawozdawczego sumy wydatków budżetu tych środków na konto 963.

Na koniec roku budżetowego konto nie wykazuje salda.

 

20) Konto 908 - "Inne operacje"

Konto 908 służy do ewidencji pozostałych operacji dotyczących wykonania budżetu państwa.

 

21) Konto 930 - "Niewykonane wydatki"

Konto 930 służy do ewidencji niewykonanych wydatków zatwierdzonych do realizacji w latach następnych.

 

22) Konto 940 - "Niewygasające wydatki"

Konto 940 służy do ewidencji niewygasających wydatków.

 

23) Konto 960 - "Skumulowany wynik budżetu państwa"

Konto 960 służy do ewidencji stanu skumulowanych wyników budżetu państwa.

 

24) Konto 961 - "Wynik wykonania budżetu"

Konto 961 służy do ewidencji wyniku wykonania budżetu państwa, czyli deficytu lub nadwyżki.

Saldo konta oznacza wynik wykonania budżetu państwa.

 

25) Konto 963 - "Wynik wykonania budżetu środków europejskich"

Konto 963 służy do ewidencji wyniku wykonania budżetu środków europejskich, czyli deficytu lub nadwyżki.

Saldo konta oznacza wynik wykonania budżetu środków europejskich i podlega przeniesieniu na konto 964.

 

26) Konto 964 - "Skumulowany wynik budżetu środków europejskich"

Konto 964 służy do ewidencji stanu skumulowanych wyników budżetu środków europejskich.

 

27) Konto 968 - "Rozliczenia z tytułu prywatyzacji"

Konto 968 służy do ewidencji operacji z tytułu rozliczeń dotyczących prywatyzacji.

Na stronie Wn konta 968 ujmuje się w szczególności zmniejszenia, a na stronie Ma - zwiększenia operacji z tytułu rozliczeń dotyczących prywatyzacji.

 

Komentarz: Z analizy opisu kont dla budżetu państwa określonego w załączniku nr 2 do rozporządzenia poprzedzającego można było wyciągnąć następujące wnioski:

• opisy wielu kont były oszczędne do tego stopnia, że w niektórych przypadkach zasób informacji wynikających z nazwy konta był porównywalny z zakresem informacji wynikającym z opisu konta (np. konta: 225, 227, 902, 961, 963 i 964),
• konta budżetu państwa 908 i 961 musiały na koniec roku wykazywać jakieś salda, ale w opisie tych kont brak było informacji o przeniesieniu sald wymienionych kont na inne konta; jeżeli saldo konta 961 za dany rok podlegało przeniesieniu w następnym roku do otwarcia ksiąg rachunkowych, to oznaczało to powrót do okresu, w którym obowiązywał opis konta służącego do ustalania wyniku budżetu w ujęciu narastającym, określony na podstawie przepisów ustawy - Prawo budżetowe. Z opisu konta 908 w ogóle nie wynikało, jaki charakter miało saldo (salda) tego konta. Można się było domyślać, że na koncie 908 mogły być ujmowane m.in. odpisy aktualizujące należności,
• wykaz kont dla budżetu państwa chyba nie był wykazem kompletnym i niewykluczone, że konieczne było skorzystanie z zapisu § 15 ust. 3 rozporządzenia, umożliwiającego uzupełnienie planu kont dla budżetu o dodatkowe konta. Wniosek ten potwierdza rozszerzenie w nowym rozporządzeniu wykazu kont dla budżetu państwa o konta: 930, 940, 960 i 968.

Wnioski z analizy opisu kont dla budżetu państwa zamieszczonego w nowym rozporządzeniu w większości przypadków są podobne do wniosków wynikających z opisu tych kont w rozporządzeniu poprzedzającym. Bardzo oszczędne opisy dotychczasowych kont nie uległy żadnym zmianom, a opisy nowych kont są równie lakoniczne. Można jednak przypuszczać, że po wprowadzeniu konta 960 saldo konta 961 podlega przeksięgowaniu na konto 960. Trudno jednak jednoznacznie stwierdzić, czy na kontach 930 i 940 wartość niezrealizowanych wydatków niewygasających z upływem roku budżetowego księguje się w taki sam sposób, jak w ewidencji budżetu jednostki samorządu terytorialnego (zapis: Wn 903, Ma 904), tj. zapisem:

• Wn 930 "Niewykonane wydatki",
• Ma 940 "Niewygasające wydatki".

W ewidencji budżetu jednostki samorządu terytorialnego saldo Wn konta 903 przeksięgowuje się na koniec roku na konto 961 "Wynik wykonania budżetu", ale czy podobne księgowanie obowiązuje również w ewidencji budżetu państwa? Tu również można mieć wątpliwości w związku z odmienną prezentacją niewykonanych wydatków i niewygasających wydatków w bilansie budżetu państwa i w bilansie z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego. W bilansie budżetu państwa niewykonane wydatki i niewygasające wydatki stanowią w pasywach odrębne pozycje (I.1.3 i I.1.4) i nie mają wpływu na wynik budżetu, a w bilansie z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego niewykonane wydatki stanowią część składową wyniku wykonania budżetu (część salda konta 961), a saldo Ma konta 904 jest wykazywane jako rezerwa na niewygasające wydatki. Natomiast na podstawie opisu konta 968 trudno jednoznacznie wywnioskować, czy konto to wykazuje na koniec roku saldo strony Ma oznaczające stan środków z prywatyzacji, ponieważ w bilansie z wykonania budżetu państwa w pasywach bilansu w wyszczególnieniu poszczególnych pozycji aktywów budżetu netto środki z prywatyzacji nie zostały wyodrębnione. Najprawdopodobniej saldo konta 968 jest wykazywane w bilansie w poz. II.5. "Inne aktywa budżetu".

 

 

Załącznik nr 2

PLAN KONT DLA BUDŻETÓW JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

 

I. Wykaz kont

133 - Rachunek budżetu

134 - Kredyty bankowe

135 - Rachunek środków na niewygasające wydatki

140 - Środki pieniężne w drodze

222 - Rozliczenie dochodów budżetowych

223 - Rozliczenie wydatków budżetowych

224 - Rozrachunki budżetu

225 - Rozliczenie niewygasających wydatków

240 - Pozostałe rozrachunki

250 - Należności finansowe

260 - Zobowiązania finansowe

290 - Odpisy aktualizujące należności

901 - Dochody budżetu

902 - Wydatki budżetu

903 - Niewykonane wydatki

904 - Niewygasające wydatki

909 - Rozliczenia międzyokresowe

960 - Skumulowane wyniki budżetu

961 - Wynik wykonania budżetu

962 - Wynik na pozostałych operacjach

968 - Prywatyzacja

 

1. Konta pozabilansowe

991 - Planowane dochody budżetu

992 - Planowane wydatki budżetu

993 - Rozliczenia z innymi budżetami

 

Komentarz: Wykaz kont dla budżetu jednostki samorządu terytorialnego w nowym rozporządzeniu jest taki sam jak w rozporządzeniu poprzedzającym, mimo że w związku z uznaniem urzędów jednostek samorządu terytorialnego, samorządowych zakładów budżetowych oraz innych samorządowych jednostek budżetowych za podmioty niebędące podatnikami podatku od towarów i usług (VAT) wskazane było rozszerzenie wykazu kont budżetu o nowe konta służące do rozliczeń związanych z centralizacją VAT z urzędami skarbowymi oraz z jednostkami i zakładami budżetowymi danej jednostki samorządu terytorialnego. Obowiązek wspólnego rozliczania VAT obligował do dokonania stosownych zmian w polityce rachunkowości w zakresie planów kont budżetów gmin, powiatów i województw, ponieważ centralizacja rozliczeń VAT w tych jednostkach wymaga ewidencjonowania rozliczeń budżetu jednostki samorządu terytorialnego z jednostkami organizacyjnymi realizującymi czynności opodatkowane oraz ewidencjonowania rozliczeń danej jednostki samorządu terytorialnego z urzędem skarbowym. Rozliczenia w tym zakresie z jednostkami organizacyjnymi nie mogą być prowadzone za pomocą kont 222 i 223 służących do rozliczeń z tytułu dochodów i wydatków budżetowych, więc konieczne jest rozszerzenie zakładowego planu kont budżetu np. o konto 226 "Rozliczenie z jednostkami organizacyjnymi z tytułu VAT". Z kont zamieszczonych w omawianym wykazie do rozliczeń VAT z urzędem skarbowym można wykorzystać konto 224 po odpowiednim uzupełnieniu opisu tego konta o operacje związane z tymi rozliczeniami. Mając na uwadze przejrzystość rozliczeń z tytułu VAT z urzędem skarbowym, właściwszym rozwiązaniem będzie uzupełnienie zakładowego planu kont dla danego budżetu np. o konto 227 "Rozliczenie z urzędem skarbowym z tytułu VAT". Należy zaznaczyć, że możliwość uzupełnienia zakładowego planu kont dla budżetu jednostki samorządu o nowe konta wynika z postanowień zawartych w § 20 ust. 1 pkt 1 komentowanego rozporządzenia. Ewidencja na kontach 226 i 227 może być prowadzona według poniższych opisów tych kont.

Konto 226 "Rozliczenie z jednostkami organizacyjnymi z tytułu VAT"

Konto 226 służy do ewidencji rozliczeń jednostki samorządu terytorialnego z jednostkami organizacyjnymi z tytułu VAT.

Na stronie Wn konta 226 ujmuje się na podstawie miesięcznych deklaracji VAT-7 jednostek organizacyjnych przeksięgowanie kwot VAT podlegających odprowadzeniu do urzędu skarbowego oraz VAT podlegający zwrotowi, w korespondencji z kontem 227. Na stronie Wn konta 226 ujmuje się również przelewy VAT zwróconego przez urząd skarbowy na rachunki bieżące jednostek organizacyjnych, korespondencji z kontem 133.

Na stronie Ma konta 226 ujmuje się przelewy VAT podlegającego wpłacie na rachunek urzędu skarbowego, dokonane przez jednostki organizacyjne rozliczające VAT wspólnie z jednostką samorządu terytorialnego, w wysokości wynikającej z miesięcznych deklaracji VAT-7 tych jednostek, w korespondencji z kontem 133. Na stronie Ma konta 226 ujmuje się również zakwalifikowany do zwrotu VAT w wysokości wynikającej z miesięcznych deklaracji VAT-7, w korespondencji z kontem 227.

Ewidencję szczegółową do konta 226 prowadzi się w sposób umożliwiający ustalenie stanu rozliczeń z poszczególnymi jednostkami organizacyjnymi z tytułu VAT.

Konto 226 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn konta 226 oznacza stan należności od jednostek organizacyjnych z tytułu VAT podlegającego odprowadzeniu na rachunek budżetu, wykazanego w miesięcznych deklaracjach VAT-7, lecz nieprzekazanych na rachunek budżetu. Saldo Ma konta 226 oznacza stan VAT podlegającego zwrotowi przez urząd skarbowy, nierozliczonego z jednostkami organizacyjnymi.

 

Konto 227 "Rozliczenie z urzędem skarbowym z tytułu VAT"

Konto 227 służy do ewidencji rozliczeń jednostki samorządu terytorialnego z urzędem skarbowym z tytułu VAT.

Na stronie Wn konta 227 ujmuje się przelewy VAT na rachunek urzędu skarbowego w wysokości wynikającej z miesięcznych deklaracji VAT-7 sporządzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego, w korespondencji z kontem 133. Na stronie Wn konta 227 ujmuje się również zakwalifikowany do zwrotu VAT w wysokości wynikającej z miesięcznych deklaracji VAT-7, w korespondencji z kontem 226.

Na stronie Ma konta 227 ujmuje się przelewy zwrotów VAT przez urząd skarbowy, w korespondencji z kontem 133, oraz przeksięgowanie VAT podlegającego odprowadzeniu do urzędu skarbowego w kwocie wynikającej z miesięcznych deklaracji jednostek organizacyjnych, w korespondencji z kontem 226.

Konto 227 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn konta 227 oznacza stan należności od urzędu skarbowego z tytułu zwrotu VAT. Saldo Ma konta 227 oznacza stan zobowiązań wobec urzędu skarbowego z tytułu VAT.

 

II. Opis kont

Komentarz: Opisy poszczególnych kont dla budżetu jednostki samorządu terytorialnego w komentowanym rozporządzeniu są identyczne jak w rozporządzeniu poprzedzającym.

 

1) Konto 133 - "Rachunek budżetu"

Konto 133 służy do ewidencji operacji pieniężnych dokonywanych na bankowych rachunkach budżetu.

Zapisy na koncie 133 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić zgodność zapisów między jednostką a bankiem. W razie stwierdzenia błędu w dokumencie bankowym sumy księguje się zgodnie z wyciągiem, natomiast różnicę wynikającą z błędu odnosi się na konto 240, jako "sumy do wyjaśnienia". Różnicę tę wyksięgowuje się na podstawie dokumentu bankowego zawierającego sprostowanie błędu.

Na stronie Wn konta 133 ujmuje się wpływy środków pieniężnych na rachunek budżetu, w tym również spłaty dotyczące kredytu udzielonego przez bank na rachunku budżetu, oraz wpływy kredytów przelanych przez bank na rachunek budżetu, w korespondencji z kontem 134.

Na stronie Ma konta 133 ujmuje się wypłaty z rachunku budżetu, w tym również wypłaty dokonane w ramach kredytu udzielonego przez bank na rachunku budżetu (saldo kredytowe konta 133), oraz wypłaty z tytułu spłaty kredytu przelanego przez bank na rachunek budżetu, w korespondencji z kontem 134.

Na koncie 133 ujmuje się również lokaty dokonywane ze środków rachunku budżetu.

Konto 133 może wykazywać saldo Wn lub saldo Ma. Saldo Wn konta 133 oznacza stan środków pieniężnych na rachunku budżetu, a saldo Ma konta 133 - kwotę wykorzystanego kredytu bankowego udzielonego przez bank na rachunku budżetu.

 

Komentarz: Opis konta 133 ogranicza się do bardzo lakonicznych stwierdzeń w zakresie operacji ewidencjonowanych na tym koncie. W opisie konta wyszczególniono jedynie, że na stronie Wn ujmuje się wpływy kredytów przelanych przez bank na rachunek budżetu, a na stronie Ma - wypłaty z tytułu spłaty kredytu przelanego przez bank na rachunek budżetu. Charakterystyczne, że opis konta 133 wyróżnia jedynie wpływy z tytułu zaciągniętych kredytów i spłaty tych kredytów, a pomija wpływy na rachunek budżetu z tytułu zaciągniętych pożyczek i wyemitowanych instrumentów finansowych oraz wypłaty związane ze spłatą pożyczek i wykupem wyemitowanych instrumentów finansowych, a także wypłaty pożyczek udzielonych ze środków budżetu i spłaty tych pożyczek. Niezbyt precyzyjny jest również zapis, że na stronie Ma ujmuje się wypłaty z tytułu spłaty kredytu przelanego przez bank na rachunek budżetu, bowiem spłata może dotyczyć również kredytu uruchomionego w formie realizacji zleceń płatniczych bezpośrednio z rachunku kredytowego. Z opisu konta 902 "Wydatki budżetu" wynika, że wydatki budżetowe realizowane w takiej formie są ujmowane w ewidencji księgowej zapisem: Wn 902, Ma 134, a spłata kredytu zaciągniętego na ich realizację jest dokonywana z rachunku podstawowego budżetu (zapis: Wn 134, Ma 133).

Należy podkreślić, że w mniejszych jednostkach samorządu terytorialnego na koncie 133 są ujmowane operacje związane z realizacją dochodów i wydatków urzędów tych jednostek w formie bezpośrednich wpłat na rachunki bankowe budżetu i w formie bezpośrednich wypłat z tych rachunków. Opis konta 133 nie daje żadnych wskazówek dotyczących księgowań tego typu operacji.

Z opisu konta 133 nie wynika również, że służy ono do ewidencji operacji związanych z centralizacją rozliczeń VAT w jednostkach samorządu terytorialnego.

 

2) Konto 134 - "Kredyty bankowe"

Konto 134 służy do ewidencji kredytów bankowych zaciągniętych na finansowanie budżetu.

Na stronie Wn konta 134 ujmuje się spłatę lub umorzenie kredytu.

Na stronie Ma konta 134 ujmuje się kredyt bankowy na finansowanie budżetu oraz odsetki od kredytu bankowego.

Konto 134 może wykazywać saldo Ma oznaczające zadłużenie z tytułów kredytów zaciągniętych na finansowanie budżetu (tj. kredyt i odsetki od kredytu).

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 134 powinna umożliwiać ustalenie stanu zadłużenia według umów kredytowych.

 

Komentarz: W opisie konta 134 kontrowersyjny wydaje się zapis dotyczący ujmowania na tym koncie odsetek od kredytu bankowego, zapisem: Wn 909, Ma 134. Zapłata odsetek stanowi wydatek objęty planem finansowym urzędu jednostki samorządu terytorialnego, więc chyba właściwsze powinno być księgowanie przypisu odsetek w ewidencji urzędu zapisem:

• Wn 751 "Koszty finansowe",
• Ma 240 "Pozostałe rozrachunki".

Takie rozwiązanie pozwala na wykazanie w sprawozdaniu Rb-28S na podstawie ewidencji księgowej urzędu zarówno wydatków z tytułu odsetek, jak i zobowiązań z tego tytułu. W przypadku ujmowania niezapłaconych odsetek na koncie 134 w ewidencji budżetu dane dotyczące wydatków z tytułu odsetek wykazuje się na podstawie ewidencji urzędu, a zobowiązania - na podstawie ewidencji budżetu.

 

3) Konto 135 - "Rachunek środków na niewygasające wydatki"

Konto 135 służy do ewidencji operacji pieniężnych na rachunku bankowym środków na niewygasające wydatki.

Zapisy na koncie 135 są dokonywane wyłącznie na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić zgodność zapisów między jednostką a bankiem.

Na stronie Wn konta 135 ujmuje się wpływy środków pieniężnych na rachunek środków na niewygasające wydatki, w korespondencji z kontem 133.

Na stronie Ma konta 135 ujmuje się wypłaty z rachunku środków na niewygasające wydatki na pokrycie wydatków niewygasających, w korespondencji z kontem 225.

Konto 135 może wykazywać saldo Wn oznaczające stan środków pieniężnych na rachunku środków na niewygasające wydatki.

 

Komentarz: W przypadku realizacji wydatków niewygasających bezpośrednio z rachunku środków na niewygasające wydatki można mieć wątpliwości, czy wydatek objęty planem wydatków niewygasających urzędu lub innej jednostki budżetowej, dokonany bezpośrednio z rachunku środków na niewygasające wydatki, stanowi operację równoważną z przelewem środków z rachunku środków na niewygasające wydatki budżetu na wydatki jednostki budżetowej i powinien być księgowany w budżecie zapisem:

• Wn 225 "Rozliczenie niewygasających wydatków",
• Ma 135 "Rachunek środków na niewygasające wydatki",

czy też powinien być odnoszony w ciężar konta 904 "Niewygasające wydatki".

 

4) Konto 140 - "Środki pieniężne w drodze"

Konto 140 służy do ewidencji środków pieniężnych w drodze, w tym:

1) środków otrzymanych z innych budżetów w przypadku, gdy środki te zostały przekazane w poprzednim okresie sprawozdawczym i są objęte wyciągiem bankowym z datą następnego okresu sprawozdawczego;

2) kwot wpłacanych przez inkasentów za pośrednictwem poczty lub bezpośrednio do banku z tytułu dochodów budżetowych w przypadku potwierdzenia wpłaty przez bank w następnym okresie sprawozdawczym;

3) przelewów dochodów budżetowych zrealizowanych przez bank płatnika w okresie sprawozdawczym i objętych wyciągami bankowymi z rachunku bieżącego budżetu w następnym okresie sprawozdawczym.

Stosownie do przyjętej techniki księgowania środki pieniężne w drodze mogą być ewidencjonowane na bieżąco lub tylko na przełomie okresów sprawozdawczych.

Na stronie Wn konta 140 ujmuje się zwiększenia stanu środków pieniężnych w drodze, a na stronie Ma - zmniejszenia stanu środków pieniężnych w drodze.

Konto 140 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych w drodze.

 

Komentarz: Opis konta 140 w komentowanym rozporządzeniu niemal w całości pokrywa się z opisem konta 140 zamieszczonym w załączniku nr 1 do starego rozporządzenia Ministra Finansów z 30 grudnia 1991 r. w sprawie planów kont dla zarządów gmin oraz dla jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych. W praktyce konto 140 służy do ewidencji operacji dokonywanych między rachunkami bankowymi prowadzonymi w ramach konta 133 lub do ewidencji przelewów między tymi rachunkami i rachunkiem środków na niewygasające wydatki.

 

5) Konto 222 - "Rozliczenie dochodów budżetowych"

Konto 222 służy do ewidencji rozliczeń z jednostkami budżetowymi z tytułu zrealizowanych przez te jednostki dochodów budżetowych.

Na stronie Wn konta 222 ujmuje się dochody budżetowe zrealizowane przez jednostki budżetowe i urząd obsługujący organ podatkowy jednostki samorządu terytorialnego, w wysokości wynikającej z okresowych sprawozdań tych jednostek, w korespondencji z kontem 901.

Na stronie Ma konta 222 ujmuje się przelewy dochodów budżetowych na rachunek budżetu, dokonane przez jednostki budżetowe i urząd obsługujący organ podatkowy jednostki samorządu terytorialnego, w korespondencji z kontem 133.

Ewidencję szczegółową do konta 222 prowadzi się w sposób umożliwiający ustalenie stanu rozliczeń z poszczególnymi jednostkami budżetowymi oraz urzędem obsługującym organ podatkowy jednostki samorządu terytorialnego z tytułu zrealizowanych przez nie dochodów budżetowych.

Konto 222 może wykazywać dwa salda.

Saldo Wn konta 222 oznacza stan zrealizowanych dochodów budżetowych objętych okresowymi sprawozdaniami, lecz nieprzekazanych na rachunek budżetu.

Saldo Ma konta 222 oznacza stan dochodów budżetowych przekazanych przez jednostki budżetowe i urząd obsługujący organ podatkowy jednostki samorządu terytorialnego na rachunek budżetu, lecz nieobjętych okresowymi sprawozdaniami.

 

Komentarz: Samorządowe jednostki budżetowe mogą realizować dochody budżetowe objęte planem finansowym dochodów budżetowych, z realizacji których sporządzają miesięczne sprawozdania jednostkowe Rb-27S, oraz dochody objęte planem finansowym z realizacji zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami, z wykonania których sporządzają kwartalne sprawozdania jednostkowe Rb-27ZZ. W związku z tym na stronie Wn konta 222 ujmuje się dochody budżetowe zrealizowane przez jednostki budżetowe i urząd obsługujący organ podatkowy jednostki samorządu terytorialnego, w wysokości wynikającej z okresowych sprawozdań Rb-27S i Rb-27ZZ, przy czym dochody na podstawie sprawozdań Rb-27S powinny być ujmowane zapisem: Wn 222, Ma 901, a na podstawie sprawozdań Rb-27ZZ - zapisami:

• Wn 222, Ma 901 - w części stanowiącej dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego,
• Wn 222, Ma 224 - w części stanowiącej dochody budżetu państwa.

Z opisu konta 222 nie wynika, czy dochody urzędu zrealizowane w formie bezpośrednich wpłat na podstawowy rachunek budżetu można traktować jako operację równoważną z jednoczesnym wykonaniem i rozliczeniem dochodów urzędu i księgować tego typu operacje zapisem: Wn 133, Ma 222. Takie rozwiązanie wydaje się mieć sens, zwłaszcza w sytuacji pominięcia w opisie konta 901 operacji związanych z bezpośrednimi wpłatami dochodów urzędu na rachunek podstawowy budżetu.

 

6) Konto 223 - "Rozliczenie wydatków budżetowych"

Konto 223 służy do ewidencji rozliczeń z jednostkami budżetowymi z tytułu dokonanych przez te jednostki wydatków budżetowych.

Na stronie Wn konta 223 ujmuje się środki przelane z rachunku budżetu na pokrycie wydatków jednostek budżetowych, w korespondencji z kontem 133.

Na stronie Ma konta 223 ujmuje się wydatki dokonane przez jednostki budżetowe w wysokości wynikającej z okresowych sprawozdań tych jednostek, w korespondencji z kontem 902.

Ewidencję szczegółową do konta 223 prowadzi się w sposób umożliwiający ustalenie stanu rozliczeń z poszczególnymi jednostkami budżetowymi z tytułu przekazanych na ich rachunki środków pieniężnych przeznaczonych na pokrycie realizowanych przez nie wydatków budżetowych.

Saldo Wn konta 223 oznacza stan przelanych środków na rachunki bieżące jednostek budżetowych, lecz niewykorzystanych na pokrycie wydatków budżetowych.

 

Komentarz: Z opisu konta 223 nie wynika, czy wydatki urzędu zrealizowane w formie bezpośrednich wypłat z podstawowego rachunku budżetu można traktować jako operacje równoważne z jednoczesnym wykonaniem i rozliczeniem wydatków urzędu i księgować tego typu operacje zapisem: Wn 223, Ma 133. Za takim rozwiązaniem przemawia pominięcie w opisie konta 901 operacji związanych z realizacją wydatków urzędu bezpośrednio z rachunków bankowych budżetu prowadzonych do konta 133.

 

7) Konto 224 - "Rozrachunki budżetu"

Konto 224 służy do ewidencji rozrachunków z innymi budżetami, a w szczególności:

1) rozliczeń dochodów budżetowych realizowanych przez organy podatkowe na rzecz budżetu jednostki samorządu terytorialnego;

2) rozrachunków z tytułu udziałów w dochodach innych budżetów;

3) rozrachunków z tytułu dotacji i subwencji;

4) rozrachunków z tytułu dochodów pobranych na rzecz budżetu państwa.

Ewidencja szczegółowa do konta 224 powinna umożliwić ustalenie stanu należności i zobowiązań według poszczególnych tytułów oraz według poszczególnych budżetów.

Konto 224 może wykazywać dwa salda.

Saldo Wn konta 224 oznacza stan należności, a saldo Ma konta 224 - stan zobowiązań budżetu z tytułu pozostałych rozrachunków.

 

Komentarz: W opisie konta 224 w nowym rozporządzeniu nie uwzględniono faktu, że gminy, powiaty i województwa samorządowe jako podatnicy VAT od 1 stycznia 2017 r. mają obowiązek rozliczania VAT z urzędami skarbowymi wraz z jednostkami organizacyjnymi wymienionymi w wykazie załączonym w informacji przesłanej do urzędów skarbowych. Obowiązek wspólnego rozliczania VAT wymaga dokonania stosownych zmian w polityce rachunkowości urzędów gmin, starostw powiatowych i urzędów marszałkowskich jednostki w zakresie planów kont budżetów gmin, powiatów i województw, polegających na odpowiednim rozszerzeniu opisu konta 224 lub wprowadzenia do planu kont dla budżetu jednostki samorządu terytorialnego nowych kont służących do rozliczeń VAT z jednostkami organizacyjnymi i urzędem skarbowym. Do rozstrzygnięcia pozostaje problem, czy konto 224 może służyć do rozliczeń z tytułu VAT z jednostkami organizacyjnymi danej jednostki samorządu terytorialnego. Zdaniem autora opis konta 224 zamieszczony w załączniku nr 2 nie pozwala na takie rozwiązanie, ponieważ oznaczałoby to zrównanie rozrachunków z innymi budżetami z rozliczeniami budżetu z własnymi jednostkami budżetowymi i zakładami budżetowymi.

 

8) Konto 225 - "Rozliczenie niewygasających wydatków"

Konto 225 służy do ewidencji rozliczeń z jednostkami budżetowymi z tytułu zrealizowanych przez te jednostki niewygasających wydatków.

Na stronie Wn konta 225 ujmuje się środki przelane z rachunku budżetu na pokrycie niewygasających wydatków jednostek budżetowych.

Na stronie Ma konta 225 ujmuje się wydatki zrealizowane przez jednostki budżetowe w korespondencji z kontem 904 oraz przelewy środków niewykorzystanych w korespondencji z kontem 135.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 225 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu rozliczeń z poszczególnymi jednostkami budżetowymi z tytułu przekazanych im środków na realizację niewygasających wydatków.

Konto 225 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan nierozliczonych środków przekazanych jednostkom budżetowym na realizację niewygasających wydatków.

 

Komentarz: Z opisu konta 225 nie wynika, czy niewygasające wydatki urzędu i innych jednostek budżetowych zrealizowane w formie bezpośrednich wypłat z rachunku środków na niewygasające wydatki można traktować jako operacje równoważne z jednoczesnym wykonaniem i rozliczeniem tych wydatków przez urząd oraz inne jednostki budżetowe i księgować tego typu operacje zapisem: Wn 225, Ma 135, czy też tego typu operacje należy ewidencjonować zapisem: Wn 904, Ma 135.

 

9) Konto 240 - "Pozostałe rozrachunki"

Konto 240 służy do ewidencji innych rozrachunków związanych z realizacją budżetu, z wyjątkiem rozrachunków i rozliczeń ujmowanych na kontach: 222, 223, 224, 225, 250, 260.

Ewidencja szczegółowa do konta 240 powinna umożliwić ustalenie stanu rozrachunków według poszczególnych tytułów oraz według kontrahentów.

Konto 240 może wykazywać dwa salda.

Saldo Wn konta 240 oznacza stan należności, a saldo Ma konta 240 - stan zobowiązań z tytułu pozostałych rozrachunków.

 

Komentarz: Na koncie 240 powinny być ujmowane rozliczenia z instytucjami pośredniczącymi z tytułu wyprzedającego finansowania z własnych środków wydatków podlegających finansowaniu środkami z budżetu Unii Europejskiej lub innymi środkami zagranicznymi niepodlegającymi zwrotowi, w wysokości wynikającej z wniosku o dokonanie płatności (zapis: Wn 240, Ma 909).

 

10) Konto 250 - "Należności finansowe"

Konto 250 służy do ewidencji należności zaliczanych do należności finansowych, a w szczególności z tytułu udzielonych pożyczek.

Na stronie Wn konta 250 ujmuje się powstanie i zwiększenie należności finansowych, a na stronie Ma - ich zmniejszenie.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 250 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu należności z poszczególnymi kontrahentami według tytułów należności.

Konto 250 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności finansowych, a saldo Ma - stan nadpłat z tytułu należności finansowych.

 

Komentarz: Wprawdzie z opisu konta 250 to nie wynika, ale na podstawie opisu konta 909 można stwierdzić, że na stronie Wn tego konta, w korespondencji z kontem 909, powinny być księgowane przypisane odsetki od udzielonych pożyczek, a na stronie Ma - zmniejszenie należności z tytułu odsetek, w korespondencji z kontem 909 (wpłaty odsetek od udzielonych pożyczek - zapis: Wn 133, Ma 901). Skoro na koncie 909 mogą być ujmowane jako koszty finansowe okresu sprawozdawczego stanowiące wydatki następnego roku budżetowego, to również konto to może służyć do ewidencji przychodów finansowych stanowiących dochody następnego roku budżetowego.

 

11) Konto 260 - "Zobowiązania finansowe"

Konto 260 służy do ewidencji zobowiązań zaliczanych do zobowiązań finansowych, z wyjątkiem kredytów bankowych, a w szczególności z tytułu zaciągniętych pożyczek i wyemitowanych instrumentów finansowych.

Na stronie Wn konta 260 ujmuje się wartość spłaconych zobowiązań finansowych, a na stronie Ma ujmuje się wartość zaciągniętych zobowiązań finansowych.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 260 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu zobowiązań z poszczególnymi kontrahentami według tytułów zobowiązań.

Konto 260 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan nadpłaconych zobowiązań finansowych, a saldo Ma - stan zaciągniętych zobowiązań finansowych.

 

Komentarz: Wprawdzie z opisu konta 260 to nie wynika, ale na podstawie opisu konta 909 można stwierdzić, że na stronie Ma tego konta, zapisem: Wn 909, Ma 260, powinny być księgowane odsetki od zaciągniętych pożyczek. Zdaniem autora takie rozwiązanie jest równie kontrowersyjne jak ujmowanie odsetek od kredytów bankowych w ewidencji budżetu na koncie 134, zamiast w ewidencji urzędu.

 

12) Konto 290 - "Odpisy aktualizujące należności"

Konto 290 służy do ewidencji odpisów aktualizujących należności.

Na stronie Wn konta 290 ujmuje się zmniejszenie wartości odpisów aktualizujących należności, a na stronie Ma zwiększenie wartości odpisów aktualizujących należności.

Saldo konta 290 oznacza wartość odpisów aktualizujących należności.

 

Komentarz: Zgodnie z § 10 ust. 2 komentowanego rozporządzenia w budżecie jednostki samorządu terytorialnego odpisy aktualizujące wartość należności stosuje się do należności budżetu powstałych do rozchodów budżetu, co oznacza możliwość tworzenia odpisów do należności z tytułu pożyczek udzielonych z budżetu państwa. Z przepisów ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości można wywieść (art. 35b), że wartość należności z tytułu pożyczek aktualizuje się, uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, w odniesieniu do należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości oraz w stosunku do których zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne oraz w odniesieniu do należności, z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna. W związku z tym utworzenie odpisu należności wydaje się być uzasadnione w odniesieniu do należności od pożyczkobiorców, będących samodzielnymi publicznymi zakładami opieki zdrowotnej, dla których jednostka samorządu terytorialnego jest podmiotem tworzącym, które nie są w stanie spłacać rat kapitałowych w terminach określonych w umowie pożyczki i stale występują o odroczenie terminów spłaty.

 

13) Konto 901 - "Dochody budżetu"

Konto 901 służy do ewidencji dochodów budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Na stronie Ma konta 901 ujmuje się dochody budżetu:

1) na podstawie sprawozdań budżetowych jednostek budżetowych, w korespondencji z kontem 222;

2) na podstawie sprawozdań innych organów w zakresie dochodów budżetów jednostek samorządu terytorialnego, w korespondencji z kontem 224;

3) z tytułu rozrachunków z innymi budżetami za dany rok budżetowy, w korespondencji z kontem 224;

4) z innych tytułów, w szczególności subwencje i dotacje, w korespondencji z kontem 133;

5) pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, w korespondencji z kontem 133;

6) pochodzące z budżetu Unii Europejskiej, w korespondencji z kontem 133.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 901 powinna umożliwiać ustalenie stanu poszczególnych dochodów budżetu według podziałek planu finansowego.

Saldo Ma konta 901 oznacza sumę dochodów budżetu jednostki samorządu terytorialnego za dany rok.

Pod datą ostatniego dnia roku budżetowego saldo konta 901 przenosi się na konto 961.

 

Komentarz: W opisie konta 901, podobnie jak w opisie zamieszczonym w rozporządzeniu poprzedzającym, w wykazie operacji ujmowanych na stronie Ma tego konta nie występują księgowania dochodów urzędu zrealizowanych w formie bezpośrednich wpłat na rachunek podstawowy budżetu.

Do konta 901 wskazane jest prowadzenie ewidencji analitycznej na kontach:

• 901-1 - "Dochody budżetu nieobjęte planami finansowymi urzędu i innych niż urząd jednostek budżetowych",
• 901-2 - "Dochody budżetowe realizowane przez urząd i inne samorządowe jednostki budżetowe".

Prowadzenie ewidencji księgowej za pomocą wymienionych kont analitycznych jest podyktowane m.in. rozwiązaniem przyjętym w szczególnych zasadach rachunkowości, polegających na tym, że do przychodów urzędu jednostki samorządu terytorialnego zalicza się dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego nieujęte w planach finansowych innych samorządowych jednostek budżetowych (§ 9 nowego rozporządzenia).

Na podstawie zapisów księgowych na koncie analitycznym 901-1 możliwe będzie ustalenie i ujęcie w ewidencji urzędu jednostki samorządu terytorialnego dochodów budżetowych stanowiących zgodnie z omawianym rozporządzeniem przychody urzędu jako jednostki budżetowej. Należy podkreślić, że ustalone w ten sposób przychody urzędu służą do określenia wyniku urzędu wykazywanego w bilansie i w rachunku zysków i strat. W związku z tym ujęcie tego typu przychodów w ewidencji urzędu można ograniczyć do jednego zapisu dokonanego na koniec roku w wysokości dochodów budżetu ujętych w ciągu roku na koncie 901-1.

Na koncie 901-1, w korespondencji z kontem 901, należy ujmować odsetki bankowe od środków budżetu jednostek samorządu terytorialnego znajdujących się na rachunkach bankowych prowadzonych w ramach konta 133, tj. na rachunku lokat terminowych, na podstawowym rachunku budżetu i na wyodrębnionych rachunkach bankowych. Należy je traktować jako dochody budżetu, których ewidencja jest prowadzona wyłącznie w ewidencji budżetu. W odniesieniu do dochodów z tego tytułu niedopuszczalne jest dokonywanie zapisów równoległych w ewidencji urzędu jako jednostki budżetowej, na podstawie wyciągów bankowych do rachunków budżetu prowadzonych w ramach konta 133. W taki sam sposób powinny być księgowane odsetki od środków zgromadzonych na rachunku środków na wydatki niewygasające (zapis: Wn 135, Ma 901-1).

 

14) Konto 902 - "Wydatki budżetu"

Konto 902 służy do ewidencji wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Na stronie Wn konta 902 ujmuje się w szczególności wydatki:

1) jednostek budżetowych na podstawie ich sprawozdań budżetowych, w korespondencji z kontem 223;

2) realizowane z kredytu uruchomionego w formie realizacji zleceń płatniczych, w korespondencji z kontem 134.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 902 powinna umożliwiać ustalenie stanu poszczególnych wydatków budżetu według podziałek klasyfikacji.

Saldo Wn konta 902 oznacza sumę wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego za dany rok.

Pod datą ostatniego dnia roku budżetowego saldo konta 902 przenosi się na konto 961.

 

Komentarz: W opisie konta 902, podobnie jak w opisie zamieszczonym w rozporządzeniu poprzedzającym, w wykazie operacji ujmowanych na stronie Wn tego konta nie występują księgowania wydatków urzędu zrealizowanych w formie bezpośrednich wypłat z rachunków budżetu prowadzonych w ramach konta 133.

 

15) Konto 903 - "Niewykonane wydatki"

Konto 903 służy do ewidencji niewykonanych wydatków zatwierdzonych do realizacji w latach następnych.

Na stronie Wn konta 903 ujmuje się wartość niewykonanych wydatków zatwierdzonych do realizacji w latach następnych w korespondencji z kontem 904.

Pod datą ostatniego dnia roku budżetowego saldo konta 903 przenosi się na konto 961.

 

Komentarz: Należy zwrócić uwagę na specyfikę zapisów na koncie 903, które ograniczają się do księgowań dokonywanych na koniec roku, w pozostałym bowiem okresie nie występują operacje księgowane na tym koncie.

 

16) Konto 904 - "Niewygasające wydatki"

Konto 904 służy do ewidencji niewygasających wydatków.

Na stronie Wn konta 904 ujmuje się:

1) wydatki jednostek budżetowych dokonane w ciężar planu niewygasających wydatków, na podstawie ich sprawozdań budżetowych w korespondencji z kontem 225;

2) przeniesienie niewykorzystanych niewygasających wydatków na dochody budżetowe.

Na stronie Ma konta 904 ujmuje się wielkość zatwierdzonych niewygasających wydatków.

Konto 904 może wykazywać saldo Ma do czasu zrealizowania planu niewygasających wydatków lub do czasu wygaśnięcia planu niewygasających wydatków.

 

Komentarz: W opisie konta 904, podobnie jak w opisie zamieszczonym w rozporządzeniu poprzedzającym, w wykazie operacji ujmowanych na stronie Wn tego konta nie występują księgowania niewygasających wydatków urzędu zrealizowanych w formie bezpośrednich wypłat z rachunku środków na niewygasające wydatki.

 

17) Konto 909 - "Rozliczenia międzyokresowe"

Konto 909 służy do ewidencji rozliczeń międzyokresowych.

Na stronie Wn konta 909 ujmuje się w szczególności koszty finansowe okresu sprawozdawczego stanowiące wydatki przyszłych okresów (np. odsetki od zaciągniętych kredytów i pożyczek w korespondencji z kontami 134 lub 260), a na stronie Ma - przychody finansowe stanowiące dochody przyszłych okresów (np.: subwencje i dotacje przekazane w grudniu dotyczące następnego roku budżetowego).

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 909 powinna umożliwiać ustalenie stanu rozliczeń międzyokresowych według ich tytułów.

Konto 909 może wykazywać saldo Wn i Ma.

 

Komentarz: Poza operacjami wymienionymi w opisie konta 909, na tym koncie mogą być ujmowane przychody finansowe z tytułu odsetek od udzielonych pożyczek oraz z tytułu płatności od instytucji pośredniczących.

 

18) Konto 960 - "Skumulowane wyniki budżetu"

Konto 960 służy do ewidencji stanu skumulowanych wyników budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Konto 960 w ciągu roku jest przeznaczone do ewidencji operacji dotyczących zmniejszenia lub zwiększenia skumulowanych wyników budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

W szczególności na stronie Wn lub Ma konta 960 ujmuje się, pod datą zatwierdzenia sprawozdania z wykonania budżetu, odpowiednio przeniesienie sald kont 961 i 962. Konto 960 może wykazywać saldo Wn lub saldo Ma.

Saldo Wn konta 960 oznacza stan skumulowanego deficytu budżetu, a saldo Ma konta 960 - stan skumulowanej nadwyżki budżetu.

 

Komentarz: Skumulowany wynik budżetu obejmuje okres od początku działalności danej jednostki samorządu terytorialnego do końca roku poprzedzającego rok budżetowy. Jeżeli skumulowane dochody budżetu i przychody finansowe zaliczane do operacji niekasowych przewyższają zrealizowane w tym okresie wydatki budżetowe i operacje niekasowe dotyczące kosztów finansowych, skumulowany wynik budżetu jest nadwyżką, a w przeciwnym przypadku stanowi deficyt budżetu.

 

19) Konto 961 - "Wynik wykonania budżetu"

Konto 961 służy do ewidencji wyniku wykonania budżetu, czyli deficytu lub nadwyżki.

Pod datą ostatniego dnia roku budżetowego na stronie Wn konta 961 ujmuje się odpowiednio przeniesienie poniesionych w ciągu roku wydatków budżetu, w korespondencji z kontem 902, oraz niewykonanych wydatków, w korespondencji z kontem 903.

Pod datą ostatniego dnia roku budżetowego na stronie Ma konta 961 ujmuje się przeniesienie zrealizowanych w ciągu roku dochodów budżetu, w korespondencji z kontem 901.

W ewidencji szczegółowej do konta 961 wyodrębnia się źródła zwiększeń i rodzaje zmniejszeń wyniku wykonania budżetu stosownie do potrzeb sprawozdawczości.

Na koniec roku konto 961 może wykazywać saldo Wn lub Ma. Saldo Wn oznacza stan deficytu budżetu, a saldo Ma stan nadwyżki.

W roku następnym, pod datą zatwierdzenia sprawozdania z wykonania budżetu, saldo konta 961 przenosi się na konto 960.

 

Komentarz: Z opisu konta 961 wynika, że jedyne źródło zwiększenia wyniku wykonania budżetu stanowi kwota dochodów budżetu przeksięgowana na koniec roku z konta 901. W przypadku zmniejszeń wyniku budżetu występują dwa źródła - kwoty przeksięgowanych na koniec roku z konta 902 wykonanych wydatków budżetowych oraz z konta 903 niewykonanych wydatków. Z tego względu wymogi w zakresie prowadzenia ewidencji szczegółowej w praktyce nie muszą być spełnione.

 

20) Konto 962 - "Wynik na pozostałych operacjach"

Konto 962 służy do ewidencji pozostałych operacji niekasowych wpływających na wynik wykonania budżetu.

Na stronie Wn konta 962 ujmuje się w szczególności koszty finansowe oraz pozostałe koszty operacyjne związane z operacjami budżetowymi.

Na stronie Ma konta 962 ujmuje się w szczególności przychody finansowe oraz pozostałe przychody operacyjne związane z operacjami budżetowymi.

Na koniec roku konto 962 może wykazywać saldo Wn oznaczające nadwyżkę kosztów nad przychodami lub saldo Ma oznaczające nadwyżkę przychodów nad kosztami.

Pod datą zatwierdzenia sprawozdania z wykonania budżetu saldo konta 962 przenosi się na konto 960.

 

Komentarz: Ewidencjonowane na koncie 962 operacje związane z kosztami finansowymi to głównie ujemne różnice kursowe, a z pozostałymi kosztami operacyjnymi - odpisy aktualizujące należności z tytułu pożyczek udzielonych i z tytułu umorzonych pożyczek udzielonych. Natomiast operacje związane z przychodami operacyjnymi to dodatnie różnice kursowe, a operacje z tytułu pozostałych przychodów operacyjnych wynikają głównie z zapisanych w umowach możliwości umorzeń części zaciągniętych pożyczek po spełnieniu określonych warunków.

 

21) Konto 968 - "Prywatyzacja"

Konto służy do ewidencji przychodów i rozchodów dotyczących prywatyzacji.

Na stronie Wn ujmuje się rozchody pokryte środkami z prywatyzacji, a na stronie Ma - przychody z tytułu prywatyzacji.

Ewidencję szczegółową do konta 968 prowadzi się według podziałek klasyfikacji i tytułów prywatyzacji.

Konto 968 może wykazywać saldo Ma oznaczające stan środków z prywatyzacji.

 

Komentarz: Prawdopodobieństwo wystąpienia operacji ewidencjonowanych na koncie 968 w budżecie jednostki samorządu terytorialnego jest aktualnie bardzo znikome.

 

1. Konta pozabilansowe

 

1) Konto 991 - "Planowane dochody budżetu"

Konto 991 służy do ewidencji planu dochodów budżetowych oraz jego zmian.

Na stronie Wn konta 991 ujmuje się zmiany budżetu zmniejszające plan dochodów budżetu.

Na stronie Ma konta 991 ujmuje się planowane dochody budżetu oraz zmiany budżetu zwiększające planowane dochody.

Saldo Ma konta 991 określa w ciągu roku wysokość planowanych dochodów budżetu.

Pod datą ostatniego dnia roku budżetowego sumę równą saldu konta ujmuje się na stronie Wn konta 991.

 

2) Konto 992 - "Planowane wydatki budżetu"

Konto 992 służy do ewidencji planu wydatków budżetowych oraz jego zmian.

Na stronie Wn konta 992 ujmuje się planowane wydatki budżetu oraz zmiany budżetu zwiększające planowane wydatki.

Na stronie Ma konta 992 ujmuje się zmiany budżetu zmniejszające plan wydatków budżetowych lub wydatki zablokowane.

Saldo Wn konta 992 określa w ciągu roku wysokość planowanych wydatków budżetowych.

Pod datą ostatniego dnia roku budżetowego sumę równą saldu konta ujmuje się na stronie Ma konta 992.

 

3) Konto 993 - "Rozliczenia z innymi budżetami"

Konto 993 służy do pozabilansowej ewidencji rozliczeń z innymi budżetami w ciągu roku, które nie podlegają ewidencji na kontach bilansowych.

Na stronie Wn ujmuje się należności z innych budżetów oraz spłatę zobowiązań wobec innych budżetów.

Na stronie Ma konta 993 ujmuje się zobowiązania wobec innych budżetów oraz wpłaty należności otrzymane z innych budżetów.

Konto 993 może wykazywać dwa salda.

Saldo Wn konta 993 oznacza stan należności z innych budżetów, a saldo Ma konta 993 - stan zobowiązań.

 

 

Załącznik nr 3

PLAN KONT DLA JEDNOSTEK BUDŻETOWYCH I SAMORZĄDOWYCH ZAKŁADÓW BUDŻETOWYCH

 

I. Wykaz kont

 

Zespół 0 - Aktywa trwałe

011 - Środki trwałe

013 - Pozostałe środki trwałe

014 - Zbiory biblioteczne

015 - Mienie zlikwidowanych jednostek

016 - Dobra kultury

017 - Sprzęt wojskowy

020 - Wartości niematerialne i prawne

030 - Długoterminowe aktywa finansowe

071 - Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

072 - Umorzenie pozostałych środków trwałych, wartości niematerialnych i

prawnych oraz zbiorów bibliotecznych

073 - Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe

077 - Umorzenie sprzętu wojskowego

080 - Środki trwałe w budowie (inwestycje)

 

Zespół 1 - Środki pieniężne i rachunki bankowe

101 - Kasa

130 - Rachunek bieżący jednostki

131 - Rachunek bieżący samorządowych zakładów budżetowych

132 - Rachunek dochodów jednostek budżetowych

134 - Kredyty bankowe

135 - Rachunek środków funduszy specjalnego przeznaczenia

136 - Rachunek państwowych funduszy celowych

137 - Rachunek środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi

138 - Rachunek środków europejskich

139 - Inne rachunki bankowe

140 - Krótkoterminowe aktywa finansowe

141 - Środki pieniężne w drodze

 

Zespół 2 - Rozrachunki i rozliczenia

201 - Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami

221 - Należności z tytułu dochodów budżetowych

222 - Rozliczenie dochodów budżetowych

223 - Rozliczenie wydatków budżetowych

224 - Rozliczenie dotacji budżetowych oraz płatności z budżetu środków europejskich

225 - Rozrachunki z budżetami

226 - Długoterminowe należności budżetowe

227 - Rozliczenie wydatków z budżetu środków europejskich

228 - Rozliczenie środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi

229 - Pozostałe rozrachunki publicznoprawne

230 - Rozliczenia z budżetem środków europejskich

231 - Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń

234 - Pozostałe rozrachunki z pracownikami

235 - Rozliczenia dochodów budżetowych z tytułu podatków

240 - Pozostałe rozrachunki

245 - Wpływy do wyjaśnienia

290 - Odpisy aktualizujące należności

 

Zespół 3 - Materiały i towary

300 - Rozliczenie zakupu

310 - Materiały

330 - Towary

340 - Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i towarów

 

Zespół 4 - Koszty według rodzajów i ich rozliczenie

400 - Amortyzacja

401 - Zużycie materiałów i energii

402 - Usługi obce

403 - Podatki i opłaty

404 - Wynagrodzenia

405 - Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

409 - Pozostałe koszty rodzajowe

490 - Rozliczenie kosztów

 

Zespół 5 - Koszty według typów działalności i ich rozliczenie

500 - Koszty działalności podstawowej

530 - Koszty działalności pomocniczej

550 - Koszty zarządu

580 - Rozliczenie kosztów działalności

 

Zespół 6 - Produkty

600 - Produkty gotowe i półfabrykaty

620 - Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów

640 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów

 

Zespół 7 - Przychody, dochody i koszty

700 - Sprzedaż produktów i koszt ich wytworzenia

720 - Przychody z tytułu dochodów budżetowych

730 - Sprzedaż towarów i wartość ich zakupu

740 - Dotacje i środki na inwestycje

750 - Przychody finansowe

751 - Koszty finansowe

760 - Pozostałe przychody operacyjne

761 - Pozostałe koszty operacyjne

 

Zespół 8 - Fundusze, rezerwy i wynik finansowy

800 - Fundusz jednostki

810 - Dotacje budżetowe, płatności z budżetu środków europejskich oraz środki z budżetu na inwestycje

820 - Rozliczenie wyniku finansowego

840 - Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów

851 - Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych

853 - Fundusze celowe

855 - Fundusz mienia zlikwidowanych jednostek

860 - Wynik finansowy

870 - Podatki i obowiązkowe rozliczenia z budżetem obciążające wynik finansowy

 

1. Konta pozabilansowe

970 - Płatności ze środków europejskich

976 - Wzajemne rozliczenia między jednostkami

980 - Plan finansowy wydatków budżetowych

981 - Plan finansowy niewygasających wydatków

982 - Plan wydatków środków europejskich

983 - Zaangażowanie wydatków środków europejskich roku bieżącego

984 - Zaangażowanie wydatków środków europejskich przyszłych lat

985 - Zaangażowanie środków samorządowych zakładów budżetowych

990 - Plan finansowy wydatków budżetowych w układzie zadaniowym

992 - Zapewnienia finansowania lub dofinansowania z budżetu państwa

998 - Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego

999 - Zaangażowanie wydatków budżetowych przyszłych lat

 

Komentarz: Wykaz kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych określony rozporządzeniem poprzedzającym został w nowym rozporządzeniu uzupełniony o nowe konto 235 "Rozliczenie dochodów z tytułu podatków" przeznaczone do ewidencji w izbach administracji skarbowej operacji rozliczeń dochodów budżetowych z tytułu podatków realizowanych przez organy podatkowe podległe ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych. Natomiast z wykazu kont pozabilansowych zostało usunięte konto 975 "Wydatki strukturalne". Od 2 września 2017 r. obowiązują zmiany w tym zakresie - nie ma już obowiązku stosowania klasyfikacji kodów wydatków strukturalnych oraz wygasa obowiązek sporządzania i przekazywania do Ministerstwa Finansów rocznego sprawozdania Rb-WSa/Rb-WSb za rok 2017 oraz ewentualnych korekt dotyczących sprawozdań za lata ubiegłe. Zmiany te wynikają z ustawy z 7 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1475), która w art. 11 zawiera zmianę ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, uchylającą obowiązek stosowania przez jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych dodatkowej klasyfikacji, tj. klasyfikacji wydatków strukturalnych. Nie ma zatem konieczności dalszego ewidencjonowania wydatków strukturalnych.

 

 

II. Opis kont

Komentarz: W porównaniu z rozporządzeniem poprzedzającym zmiany w opisie kont wprowadzono w opisach operacji ujmowanych na kontach zespołów: 0, 3 i 5 oraz w opisach następujących kont: 011, 015, 030, 077, 080, 130, 137, 138, 139, 403, 720, 800, 820, 870 i 999 (konto pozabilansowe), przy czym wprowadzone zmiany w bardzo minimalnym stopniu wpływają na zasady ich funkcjonowania . Opisy pozostałych zespołów kont i poszczególnych kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych pozostały niezmienione.

 

1) Zespół 0 - "Aktywa trwałe" (było: "Majątek trwały")

Konta zespołu 0 "Aktywa trwałe" służą do ewidencji:

1) rzeczowych aktywów trwałych (było: "rzeczowego majątku trwałego");

2) wartości niematerialnych i prawnych;

3) długoterminowych aktywów finansowych (było: "finansowego majątku trwałego");

4) umorzenia składników aktywów trwałych (było: "umorzenia majątku").

 

Komentarz: W nowym rozporządzeniu dotychczasową nazwę zespołu 0 - "Majątek trwały" zmieniono na "Aktywa trwałe". Tym samym dostosowano nazwę zespołu i nazwy poszczególnych składników aktywów trwałych do nazewnictwa obowiązującego dotychczas przy prezentacji wartości tych składników w bilansie jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego. W opisie zespołu 0 w wyszczególnieniu operacji ewidencjonowanych na kontach tego zespołu opuszczono operacje związane z ewidencją inwestycji, które mieszczą się w określeniu "rzeczowe aktywa trwałe".

 

2) Konto 011 - "Środki trwałe"

Konto 011 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych związanych z wykonywaną działalnością jednostki, które nie podlegają ujęciu na kontach: 013, 014, 016 i 017.

Na stronie Wn konta 011 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Ma - zmniejszenia stanu i wartości początkowej środków trwałych, z wyjątkiem umorzenia środków trwałych, które ujmuje się na koncie 071.

Na stronie Wn konta 011 ujmuje się w szczególności:

1) przychody nowych lub używanych środków trwałych pochodzących z zakupu gotowych środków trwałych lub inwestycji oraz wartość ulepszeń zwiększających wartość początkową środków trwałych;

2) przychody środków trwałych nowo ujawnionych;

3) nieodpłatne przyjęcie środków trwałych;

4) zwiększenia wartości początkowej środków trwałych dokonywane na skutek aktualizacji ich wyceny.

Na stronie Ma konta 011 ujmuje się w szczególności:

1) wycofanie środków trwałych z używania na skutek ich likwidacji, z powodu zniszczenia, zużycia, sprzedaży oraz nieodpłatnego przekazania;

2) ujawnione niedobory środków trwałych;

3) zmniejszenia wartości początkowej środków trwałych dokonywane na skutek aktualizacji ich wyceny.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 011 powinna umożliwić:

1) ustalenie wartości początkowej poszczególnych obiektów środków trwałych;

2) ustalenie osób lub komórek organizacyjnych, którym powierzono środki trwałe;

3) należyte obliczenie umorzenia i amortyzacji;

4) ustalenie wartości gruntów stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego, przekazanych w użytkowanie wieczyste innym podmiotom.

Konto 011 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków trwałych w wartości początkowej.

 

Komentarz: W opisie konta 011 w części dotyczącej prowadzenia ewidencji szczegółowej dodano zapis dotyczący prowadzenia tej ewidencji w taki sposób, aby możliwe było ustalenie wartości gruntów stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego, przekazanych w użytkowanie wieczyste innym podmiotom. Zmiana ta została podyktowana wprowadzeniem tego typu danych do wzoru bilansu jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego (poz. A.II.1.1.1 aktywów). Należy jednak zaznaczyć, że w informacji dodatkowej sporządzanej na wzorze stanowiącym załącznik nr 12 do nowego rozporządzenia jednostka sporządzająca sprawozdanie finansowe ma obowiązek wykazania wartości gruntów użytkowanych wieczyście, w związku z czym ewidencja szczegółowa do konta 011 powinna zapewnić również ustalenie wartości gruntów użytkowanych wieczyście.

 

3) Konto 013 - "Pozostałe środki trwałe"

Konto 013 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych, niepodlegających ujęciu na kontach: 011, 014, 016 i 017, wydanych do używania na potrzeby działalności jednostki, które podlegają umorzeniu lub amortyzacji w pełnej wartości w miesiącu wydania do używania.

Na stronie Wn konta 013 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Ma - zmniejszenia stanu i wartości początkowej pozostałych środków trwałych znajdujących się w używaniu, z wyjątkiem umorzenia ujmowanego na koncie 072.

Na stronie Wn konta 013 ujmuje się w szczególności:

1) środki trwałe przyjęte do używania z zakupu lub inwestycji;

2) nadwyżki środków trwałych w używaniu;

3) nieodpłatne otrzymanie środków trwałych.

Na stronie Ma konta 013 ujmuje się w szczególności:

1) wycofanie środków trwałych z używania na skutek likwidacji, zniszczenia, zużycia, sprzedaży, nieodpłatnego przekazania;

2) ujawnione niedobory środków trwałych w używaniu.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 013 powinna umożliwić ustalenie wartości początkowej środków trwałych oddanych do używania oraz osób, u których znajdują się środki trwałe, lub komórek organizacyjnych, w których znajdują się środki trwałe.

Konto 013 może wykazywać saldo Wn, które wyraża wartość środków trwałych znajdujących się w używaniu w wartości początkowej.

 

4) Konto 014 - "Zbiory biblioteczne"

Konto 014 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości zbiorów bibliotecznych bibliotek naukowych, fachowych, szkolnych i pedagogicznych oraz bibliotek publicznych.

Na stronie Wn konta 014 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Ma - zmniejszenia stanu i wartości początkowej zbiorów bibliotecznych, z wyjątkiem umorzenia, które ujmuje się na koncie 072.

Na stronie Wn konta 014 ujmuje się w szczególności:

1) przychód zbiorów bibliotecznych pochodzących z zakupu lub nieodpłatnie otrzymanych;

2) nadwyżki zbiorów bibliotecznych.

Na stronie Ma konta 014 ujmuje się w szczególności:

1) rozchód zbiorów bibliotecznych na skutek likwidacji, sprzedaży lub nieodpłatnego przekazania;

2) niedobory zbiorów bibliotecznych.

Przychody i rozchody zbiorów bibliotecznych wycenia się według cen nabycia.

Przychody z tytułu nieodpłatnego otrzymania lub nadwyżki wycenia się zgodnie z komisyjnym oszacowaniem ich wartości.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 014 powinna umożliwić ustalenie stanu poszczególnych zbiorów bibliotecznych, z dalszym podziałem określonym w odrębnych przepisach.

Konto 014 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan zbiorów bibliotecznych znajdujących się w jednostce.

 

Komentarz: Opis konta 014 wskazuje, że służy ono do ewidencji zbiorów bibliotecznych bibliotek naukowych, fachowych, szkolnych i pedagogicznych oraz bibliotek publicznych, co oznacza, że zasady funkcjonowania konta 014, objętego planem kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, zawierają regulacje dotyczące podmiotów niewymienionych w § 1 rozporządzenia (np. biblioteki publiczne działające w formie instytucji kultury). W praktyce w jednostkach organizacyjnych konto 014 wystąpi w państwowych i samorządowych placówkach oświatowych prowadzących biblioteki szkolne i funkcjonujących na zasadach określonych dla jednostek budżetowych. Omawiane regulacje nie są obowiązujące w samorządowych instytucjach kultury działających w formie bibliotek publicznych. W pozostałych jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych konto 014 z reguły nie występuje, ponieważ książki z uwagi na małą wartość jednostkową są traktowane jako materiały.

 

5) Konto 015 - "Mienie zlikwidowanych jednostek"

Konto 015 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości mienia przejętego przez organ założycielski lub nadzorujący po zlikwidowanym przedsiębiorstwie państwowym, komunalnym lub innej podległej jednostce organizacyjnej (było: "innej podległej jednostce organizacyjnej, czyli zakładzie budżetowym lub gospodarstwie pomocniczym").

Na stronie Wn konta 015 organ założycielski lub nadzorujący ujmuje w szczególności:

1) wartość mienia przejętego po zlikwidowanym przedsiębiorstwie lub innej jednostce organizacyjnej, według wartości wynikającej z bilansu zlikwidowanego przedsiębiorstwa lub jednostki;

2) korektę wartości mienia, stanowiącą różnicę pomiędzy wartością mienia wynikającą z bilansu zlikwidowanego przedsiębiorstwa lub jednostki a wartością mienia przekazanego spółce, innej jednostce organizacyjnej lub sprzedanego;

3) wartość mienia zwróconego przez spółkę lub pozostającego po zlikwidowanej innej jednostce organizacyjnej, która zostaje przyjęta na stan składników majątkowych organu założycielskiego lub organu nadzorującego.

Na stronie Ma konta 015 organ założycielski lub organ nadzorujący ujmują w szczególności:

1) wartość mienia pozostającego po zlikwidowanym przedsiębiorstwie lub innej jednostce organizacyjnej, a przekazanego spółce, w wysokości wynikającej z umowy ze spółką, lub przekazanego jako udział do spółki, wartość mienia sprzedanego lub przekazanego innym jednostkom;

2) korektę wartości mienia stanowiącą różnicę pomiędzy wartością mienia wynikającą z bilansu zlikwidowanego przedsiębiorstwa lub innej jednostki organizacyjnej a wartością mienia przekazanego spółce lub innym jednostkom.

Ewidencję szczegółową do konta 015 może stanowić bilans zlikwidowanego przedsiębiorstwa lub innej jednostki organizacyjnej wraz z załącznikami.

Ewidencja szczegółowa może zawierać również dane z ewidencji pozabilansowej.

Konto 015 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan mienia zlikwidowanego przedsiębiorstwa lub innej jednostki organizacyjnej według wartości wynikającej z bilansu tego przedsiębiorstwa lub jednostki, będącego w dyspozycji organu założycielskiego lub nadzorującego, a nieprzekazanego spółkom, innym jednostkom organizacyjnym lub nieprzejętego na własne potrzeby, albo też zagospodarowanego w inny sposób.

 

Komentarz: Z opisu konta 015 zamieszczonego w rozporządzeniu poprzedzającym wynikało, że przez pojęcie "inna podległa jednostka budżetowa" należało rozumieć zakład budżetowy lub gospodarstwo pomocnicze. W nowym rozporządzeniu w pierwszym zdaniu opisu konta 015 wyrażenie "innej podległej jednostce organizacyjnej, czyli zakładzie budżetowym lub gospodarstwie pomocniczym" zastąpiono wyrażeniem "innej podległej jednostce organizacyjnej".

 

6) Konto 016 - "Dobra kultury"

Konto 016 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości dóbr kultury.

Na stronie Wn konta 016 ujmuje się w szczególności:

1) przychód dóbr kultury pochodzących z zakupu lub nieodpłatnie otrzymanych;

2) nadwyżki.

Na stronie Ma konta 016 ujmuje się w szczególności:

1) rozchód dóbr kultury na skutek likwidacji, sprzedaży lub nieodpłatnego przekazania;

2) niedobory.

Przychody i rozchody dóbr kultury wycenia się według cen nabycia.

Przychody z tytułu nieodpłatnego otrzymania lub nadwyżki wycenia się zgodnie z komisyjnym oszacowaniem ich wartości.

Konto 016 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość dóbr kultury znajdujących się w jednostce.

 

7) Konto 017 - "Sprzęt wojskowy"

Konto 017 służy do ewidencji środków trwałych zaliczanych, na podstawie odrębnych przepisów, do sprzętu wojskowego.

Konto działa według zasad analogicznych do konta 011 lub 013.

 

8) Konto 020 - "Wartości niematerialne i prawne"

Konto 020 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych.

Na stronie Wn konta 020 ujmuje się wszelkie zwiększenia, a na stronie Ma - wszelkie zmniejszenia stanu wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych, z wyjątkiem umorzenia ujmowanego na kontach 071 i 072.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 020 powinna umożliwić należyte obliczanie umorzenia wartości niematerialnych i prawnych, podział według ich tytułów i osób odpowiedzialnych.

Konto 020 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan wartości niematerialnych i prawnych w wartości początkowej.

 

9) Konto 030 - "Długoterminowe aktywa finansowe"

Konto 030 służy do ewidencji długoterminowych aktywów finansowych, w szczególności akcji i innych długoterminowych aktywów finansowych, nad którymi jednostka sprawuje kontrolę, o terminie wykupu dłuższym niż rok. Przy czym kontrola ta powinna wynikać w szczególności z przepisów prawa lub z określonego tytułu prawnego.

Na stronie Wn konta 030 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Ma - zmniejszenia stanu długoterminowych aktywów finansowych.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 030 powinna zapewnić ustalenie wartości poszczególnych składników długoterminowych aktywów finansowych według tytułów.

Konto 030 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość długoterminowych aktywów finansowych.

 

Komentarz: W opisie konta 030 doprecyzowano, że kontrola sprawowana przez jednostkę nad akcjami i innymi długoterminowymi aktywami finansowymi powinna wynikać z przepisów prawa lub określonego tytułu prawnego.

 

10) Konto 071 - "Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych"

Konto 071 służy do ewidencji zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, które podlegają umorzeniu według stawek amortyzacyjnych stosowanych przez jednostkę.

Odpisy umorzeniowe są dokonywane w korespondencji z kontem 400.

Na stronie Ma konta 071 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Wn - zmniejszenia umorzenia wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Ewidencję szczegółową do konta 071 prowadzi się według zasad podanych w wyjaśnieniach do kont 011 i 020. Do kont: 011, 020 i 071 można prowadzić wspólną ewidencję szczegółową.

Konto 071 może wykazywać saldo Ma, które wyraża stan umorzenia wartości środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

 

11) Konto 072 - "Umorzenie pozostałych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych"

Konto 072 służy do ewidencji zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych, podlegających umorzeniu jednorazowo w pełnej wartości, w miesiącu wydania ich do używania.

Umorzenie jest księgowane w korespondencji z kontem 401.

Na stronie Ma konta 072 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Wn - zmniejszenia umorzenia wartości początkowej środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych.

Na stronie Wn konta 072 ujmuje się umorzenie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych zlikwidowanych z powodu zużycia lub zniszczenia, sprzedanych, przekazanych nieodpłatnie, a także stanowiących niedobór lub szkodę.

Na stronie Ma konta 072 ujmuje się odpisy umorzenia nowych, wydanych do używania środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych obciążających odpowiednie koszty, dotyczące nadwyżek środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych, dotyczące środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych otrzymanych nieodpłatnie.

Konto 072 może wykazywać saldo Ma, które wyraża stan umorzenia wartości początkowej środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych umorzonych w pełnej wartości w miesiącu wydania ich do używania.

 

Komentarz: Zgodnie z § 7 ust. 2 pkt 6 jednorazowo, przez spisanie w koszty w miesiącu przyjęcia do używania, mogą być umarzane pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości nieprzekraczającej wielkości ustalonej w ustawie z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100% ich wartości w momencie oddania do używania. Od 1 stycznia 2018 r. limit wartości środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych umożliwiający jednorazowe zaliczenie wydatków na ich nabycie do kosztów uzyskania przychodów wzrósł z kwoty 3500 zł do 10 000 zł. Takie zmiany wynikają z ustawy z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Trzeba pamiętać, że regulacje dotyczące jednorazowego umarzania określone w § 7 ust. 2 nie mają charakteru obligatoryjnego.

 

12) Konto 073 - "Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe"

Konto 073 służy do ewidencji odpisów aktualizujących długoterminowe aktywa finansowe.

Konto może wykazywać saldo Ma, które oznacza wartość odpisów aktualizujących długoterminowe aktywa finansowe.

 

13) Konto 077 - "Umorzenie sprzętu wojskowego"

Konto 077 służy do ewidencji wartości umorzenia sprzętu wojskowego. Konto działa według zasad analogicznych do konta 071 lub 072.

 

Komentarz: W nowym opisie konta 077 w drugim zdaniu dodano wyrażenie "lub 072". Wprowadzona zmiana oznacza, że sprzęt wojskowy może być umarzany stopniowo lub jednorazowo.

 

14) Konto 080 - "Środki trwałe w budowie (inwestycje)"

Konto 080 służy do ewidencji kosztów środków trwałych w budowie oraz do rozliczenia kosztów środków trwałych w budowie na uzyskane efekty inwestycyjne.

Na stronie Wn konta 080 ujmuje się w szczególności:

1) poniesione koszty dotyczące środków trwałych w budowie w ramach prowadzonych inwestycji zarówno przez obcych wykonawców, jak i we własnym imieniu;

2) poniesione koszty dotyczące przekazanych do montażu, lecz jeszcze nieoddanych do używania maszyn, urządzeń oraz innych przedmiotów, zakupionych od kontrahentów oraz wytworzonych w ramach własnej działalności gospodarczej;

3) poniesione koszty ulepszenia środka trwałego (przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja lub modernizacja) (było: "przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub modernizacja"), które powodują zwiększenie wartości użytkowej środka trwałego.

Na stronie Ma konta 080 ujmuje się wartość uzyskanych efektów, w szczególności:

1) środków trwałych;

2) wartość sprzedanych i nieodpłatnie przekazanych środków trwałych w budowie.

Na koncie 080 można księgować również rozliczenie kosztów dotyczących zakupów gotowych środków trwałych.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 080 powinna zapewnić co najmniej wyodrębnienie kosztów środków trwałych w budowie według poszczególnych rodzajów efektów inwestycyjnych oraz skalkulowanie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia poszczególnych obiektów środków trwałych.

Konto 080 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość kosztów środków trwałych w budowie i ulepszeń.

 

Komentarz: W porównaniu z rozporządzeniem poprzedzającym w obowiązującym opisie konta 080 przyjęto, że poniesione koszty ulepszenia środka trwałego nie obejmują kosztów związanych z adaptacją (adaptacja - przystosowanie do innego użytku, przerobienie dla nadania innego charakteru).

Przebudowa - przebudowanie czegoś, zmiana istniejącego stanu czegoś na inny; ulepszenie, poprawienie czegoś.

Rozbudowa - powiększenie, rozszerzenie budowli, obszaru już zabudowanego; dobudowywanie nowych elementów, budowanie nowych obiektów, zwiększenie liczby składników czegoś; dodanie nowych jednostek; rozszerzenie, rozwinięcie.

Rekonstrukcja - odtworzenie czegoś na podstawie zachowanych fragmentów, szczątków, przekazów, form pochodnych itp., zwłaszcza: odbudowanie, odtworzenie na takich podstawach zniszczonych, częściowo lub całkowicie, budynków lub dzieł sztuki.

Modernizacja - unowocześnienie, uwspółcześnienie czegoś.

Ze wzoru informacji dodatkowej zamieszczonego w załączniku nr 12 do nowego rozporządzenia wynika, że w poz. II.2.2, w której wykazuje się koszt wytworzenia środków trwałych w budowie, należy wyodrębnić odsetki oraz różnice kursowe, które powiększyły koszt wytworzenia środków trwałych w budowie w roku obrotowym. Z tego względu ewidencja szczegółowa do konta 080 powinna zapewniać również możliwość wyodrębnienia tych kosztów finansowych mających wpływ na wartość środków trwałych w budowie.

 

15) Zespół 1 - "Środki pieniężne i rachunki bankowe"

Konta zespołu 1 "Środki pieniężne i rachunki bankowe" służą do ewidencji:

1) krajowych i zagranicznych środków pieniężnych przechowywanych w kasach;

2) krótkoterminowych papierów wartościowych;

3) krajowych i zagranicznych środków pieniężnych lokowanych na rachunkach w bankach;

4) udzielanych przez banki kredytów w krajowych i zagranicznych środkach pieniężnych;

5) innych krajowych i zagranicznych środków pieniężnych.

Konta zespołu 1 mają odzwierciedlać operacje pieniężne oraz obroty i stany środków pieniężnych oraz krótkoterminowych papierów wartościowych.

 

16) Konto 101 - "Kasa"

Konto 101 służy do ewidencji krajowej i zagranicznej gotówki znajdującej się w kasach jednostki.

Na stronie Wn konta 101 ujmuje się wpływy gotówki oraz nadwyżki kasowe, a na stronie Ma - rozchody gotówki i niedobory kasowe.

Wartość konta 101 koryguje się o różnice kursowe dotyczące gotówki w walucie obcej.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 101 powinna umożliwić ustalenie:

1) stanu gotówki w walucie polskiej;

2) stanu gotówki w walucie zagranicznej, wyrażonego w walucie polskiej i obcej, z podziałem na poszczególne waluty obce;

3) wartości gotówki powierzonej poszczególnym osobom za nią odpowiedzialnym.

Konto 101 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan gotówki w kasie.

 

17) Konto 130 - "Rachunek bieżący jednostki"

Konto 130 służy do ewidencji stanu środków pieniężnych oraz obrotów na rachunku bankowym z tytułu wydatków i dochodów (wpływów) budżetowych objętych planem finansowym.

Na stronie Wn konta 130 ujmuje się wpływy środków pieniężnych:

1) otrzymanych na realizację wydatków budżetowych zgodnie z planem finansowym oraz dla dysponentów niższego stopnia, w korespondencji z kontem 223;

2) z tytułu zrealizowanych przez jednostkę dochodów budżetowych (ewidencja szczegółowa według podziałek klasyfikacji dochodów budżetowych), w korespondencji z kontem 101, 221 lub innym właściwym kontem.

Na stronie Ma konta 130 ujmuje się:

1) zrealizowane wydatki budżetowe zgodnie z planem finansowym jednostki, jak również środki pobrane do kasy na realizację wydatków budżetowych (ewidencja szczegółowa według podziałek klasyfikacji wydatków budżetowych), w korespondencji z właściwymi kontami zespołów: 1, 2, 3, 4, 7 lub 8. Ewidencja szczegółowa według podziałek klasyfikacji budżetowej może być też stosowana alternatywnie na kontach korespondujących z kontem rachunku bieżącego jednostki;

2) okresowe przelewy dochodów budżetowych do budżetu, w korespondencji z kontem 222;

3) okresowe przelewy środków pieniężnych dla dysponentów niższego stopnia (ewidencja szczegółowa według dysponentów, którym przelano środki pieniężne), w korespondencji z kontem 223.

Zapisy na koncie 130 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych (było: "Zapisy na koncie 130 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić pełna zgodność zapisów między jednostką a bankiem.").

Na koncie 130 obowiązuje zachowanie zasady czystości obrotów, co oznacza, że stosowana technika księgowości ma zapewnić możliwość prawidłowego ustalenia wysokości tych obrotów oraz niezbędne dane do sporządzenia sprawozdań finansowych, budżetowych lub innych określonych w odrębnych przepisach. Dopuszczalne jest stosowanie innych niż dokumenty bankowe dowodów księgowych, jeżeli jest to konieczne dla zachowania czystości obrotów.

Konto 130 może służyć również do ewidencji dochodów i wydatków realizowanych bezpośrednio z rachunku bieżącego budżetu jednostki samorządu terytorialnego. W takim przypadku saldo konta 130 w zakresie zrealizowanych wydatków podlega okresowemu przeksięgowaniu na podstawie sprawozdań budżetowych na stronę Ma konta 800, a w zakresie dochodów - na stronę Wn konta 800.

Ewidencja szczegółowa do konta 130 jest prowadzona w szczegółowości planu finansowego dochodów i wydatków budżetowych. W przypadku dochodów nieujętych w planie finansowym dochody takie ewidencjonuje się według podziałek klasyfikacji budżetowej.

Konto 130 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunku bieżącym jednostki budżetowej. Saldo konta 130 jest równe saldu sald wynikających z ewidencji szczegółowej prowadzonej dla kont:

1) wydatków budżetowych; konto 130 w zakresie wydatków budżetowych może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych otrzymanych na realizację wydatków budżetowych, a niewykorzystanych do końca roku;

2) dochodów budżetowych; konto 130 w zakresie dochodów budżetowych może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych z tytułu zrealizowanych dochodów budżetowych, które do końca roku nie zostały przelane do budżetu.

Saldo konta 130 ulega likwidacji przez księgowanie:

1) przelewu środków pieniężnych niewykorzystanych do końca roku, w korespondencji z kontem 223;

2) przelewu do budżetu dochodów budżetowych pobranych, lecz nieprzelanych do końca roku, w korespondencji z kontem 222.

 

Komentarz: W opisie konta 130 określonym rozporządzeniem poprzedzającym przyjęto m.in., że: zapisy na koncie 130 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić pełna zgodność zapisów między jednostką a bankiem oraz, że na koncie 130 obowiązuje zachowanie zasady czystości obrotów, co oznacza, że do błędnych zapisów, zwrotów nadpłat, korekt wprowadza się dodatkowo techniczny zapis ujemny.

W nowym opisie konta w miejsce tych zasad funkcjonowania konta wprowadzono rozwiązania dopuszczające stosowanie innych niż dokumenty bankowe dowodów księgowych, jeżeli jest to konieczne dla zachowania czystości obrotów. W zakresie zachowania zasady czystości obrotów w nowym opisie przyjęto, że zasada ta oznacza, że stosowana technika księgowości ma zapewnić możliwość prawidłowego ustalenia wysokości tych obrotów oraz niezbędne dane do sporządzenia sprawozdań finansowych, budżetowych lub innych określonych w odrębnych przepisach.

Ponadto w nowym opisie konta 130 nowościami są zapisy w brzmieniu: "Ewidencja szczegółowa według podziałek klasyfikacji budżetowej może być też stosowana alternatywnie na kontach korespondujących z kontem rachunku bieżącego jednostki" oraz "W przypadku dochodów nieujętych w planie finansowym dochody takie ewidencjonuje się według podziałek klasyfikacji budżetowej".

Podobne zmiany w nowym rozporządzeniu wprowadzono również w opisach kont: 137, 138 i 139, w których dotychczasowe zapisy "Na koncie 137 (138 i 139) dokonuje się księgowań na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić zgodność zapisów między jednostką a bankiem", zastąpiono zapisami "Zapisy na koncie 137 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych".

W urzędach jednostek samorządu terytorialnego - w zależności od potrzeb - wskazane jest prowadzenie ewidencji analitycznej do konta 130 na następujących kontach:

• 130-1 "Dochody budżetowe", przy czym w urzędach prowadzących rachunkowość podatkową dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego zaleca się podział dochodów budżetowych na podatkowe dochody budżetowe (konto 130-11) i pozostałe dochody budżetowe (konto 130-12),
• 130-2 "Dochody z realizacji zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych", z dalszym podziałem na: 130-21 "Dochody z realizacji zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych stanowiące dochody własnego budżetu", 130-22 "Dochody z realizacji zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych stanowiące dochody budżetu innej jednostki samorządu terytorialnego" i 130-23 "Dochody z realizacji zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych stanowiące dochody budżetu państwa",
• 130-3 "Wydatki budżetowe",
• 130-4 "Niewygasające wydatki".

W jednostkach samorządu gminnego, które na podstawie ustawy o funduszu sołeckim wyodrębniły w budżecie gminy środki stanowiące fundusz sołecki, wskazane jest rozszerzenie ewidencji analitycznej urzędu o konto 130-5 "Wydatki budżetowe ze środków funduszu sołeckiego". Prowadzenie ewidencji analitycznej tego typu wydatków jest podyktowane koniecznością zapewnienia danych wykazywanych we wniosku o zwrot części wydatków gmin wykonanych w ramach funduszu sołeckiego.

 

18) Konto 131 - "Rachunek bieżący samorządowych zakładów budżetowych"

Konto 131 służy do ewidencji środków pieniężnych działalności podstawowej samorządowych zakładów budżetowych znajdujących się na rachunku bankowym.

Na stronie Wn konta 131 ujmuje się wpływ środków na rachunek bankowy, a na stronie Ma - wypłaty środków z rachunku bankowego.

Konto 131 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunku bankowym.

 

19) Konto 132 - "Rachunek dochodów jednostek budżetowych"

Konto 132 służy do ewidencji środków pieniężnych gromadzonych na wydzielonym rachunku bankowym państwowych i samorządowych jednostek budżetowych prowadzących działalność oświatową, w szczególności z tytułu: spadków, zapisów, darowizn, odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie albo w użytkowaniu jednostki budżetowej i przeznaczonych na finansowanie działalności jednostki, z wyłączeniem finansowania wynagrodzeń osobowych.

Na stronie Wn konta 132 ujmuje się wpływ środków pieniężnych na ten rachunek, a na stronie Ma - wypłaty środków pieniężnych z rachunku bankowego.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 132 powinna umożliwić ustalenie stanu poszczególnych tytułów pozyskiwania dochodów według działów, rozdziałów i paragrafów.

Saldo konta 132 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunkach bankowych dochodów.

 

20) Konto 134 - "Kredyty bankowe"

Konto 134 służy do ewidencji kredytów bankowych przeznaczonych na finansowanie działalności podstawowej i inwestycji, przelanych przez bank na odpowiednie rachunki bankowe.

Na stronie Wn konta 134 ujmuje się spłatę kredytów, a na stronie Ma - kredyty udzielone jednostce przez bank i przelane na rachunek bieżący lub rachunek inwestycyjny.

Konto 134 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan kredytów udzielonych przez bank oraz przelanych na rachunki jednostki.

 

Komentarz: Konto 134 na pewno nie występuje w samorządowych jednostkach budżetowych i zakładach budżetowych.

Opis konta zamieszczony w omawianym rozporządzeniu jest dokładnie taki sam jak w starym rozporządzeniu Ministra Finansów z 30 grudnia 1991 r. w sprawie planów kont dla zarządów gmin oraz dla jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych. Wymieniony w opisie konta rachunek inwestycyjny to niewątpliwie wyodrębniony rachunek bankowy prowadzony w ramach dawnego konta 132 "Rachunek środków inwestycyjnych". Z opisu konta 132 w załączniku nr 2 do przywołanego rozporządzenia wynikało, że na stronie Wn tego konta były ujmowane wpływy środków budżetowych i pozabudżetowych oraz pochodzących z innych źródeł przeznaczonych na finansowanie inwestycji, a na stronie Ma - wypłaty z tego rachunku. Należy przypomnieć, że pod rządami ustawy - Prawo budżetowe, wydatek inwestycyjny był realizowany poprzez przelew środków z rachunku bieżącego jednostki budżetowej na rachunek jednostki budżetowej, bez względu na to, czy nastąpiła wypłata z tego rachunku. Poczynając od pierwszej ustawy o finansach publicznych, rozwiązanie to zostało zarzucone. W związku z tym można przyjąć, że konto 134, zamieszczone w planie kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, z powodu braku operacji podlegających księgowaniu na tym koncie, może być pominięte w zakładowych planach kont. Należy podkreślić, że we wzorze bilansu jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego zarówno w komentowanym, jak i rozporządzeniu poprzedzającym, nie przewidziano w pasywach bilansu możliwości wykazywania zobowiązań finansowych.

 

21) Konto 135 - "Rachunek środków funduszy specjalnego przeznaczenia"

Konto 135 służy do ewidencji środków funduszy specjalnego przeznaczenia, a w szczególności zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i innych funduszy, którymi dysponuje jednostka.

Na stronie Wn konta 135 ujmuje się wpływy środków pieniężnych na rachunki bankowe, a na stronie Ma - wypłaty środków z rachunków bankowych.

Ewidencja szczegółowa do konta 135 powinna umożliwić ustalenie stanu środków każdego funduszu.

Konto 135 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunkach bankowych funduszy.

 

22) Konto 136 - "Rachunek państwowych funduszy celowych"

Konto 136 służy do ewidencji środków pieniężnych państwowych funduszy celowych znajdujących się na rachunku bankowym funduszu.

Na stronie Wn konta 136 ujmuje się wpływy środków na rachunek bankowy, a na stronie Ma - wypłaty środków z rachunku bankowego.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 136 powinna zapewniać podział środków według rachunków bankowych.

Konto 136 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunku bankowym.

 

23) Konto 137 - "Rachunek środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi"

Konto 137 służy do ewidencji operacji pieniężnych dokonywanych na rachunkach środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi innych niż środki europejskie.

Zapisy na koncie 137 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych (było: "Zapisy na koncie 137 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić pełna zgodność zapisów między jednostką a bankiem.").

Na stronie Wn konta 137 ujmuje się wpływ tych środków na rachunek bankowy, a na stronie Ma wypływ tych środków.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 137 powinna umożliwić ustalenie stanu środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi w podziale na źródła ich pochodzenia.

 

Komentarz: W opisie konta 137 określonym rozporządzeniem poprzedzającym przyjęto m.in., że: "Zapisy na koncie 137 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić pełna zgodność zapisów między jednostką a bankiem." W nowym rozporządzeniu w odniesieniu do tej zasady przyjęto, że: "Zapisy na koncie 137 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych". Widocznie uznano, że prowadzenie ewidencji na podstawie dokumentów bankowych gwarantuje zgodność zapisów między jednostką a bankiem.

 

24) Konto 138 - "Rachunek środków europejskich"

Konto 138 służy do ewidencji operacji pieniężnych dokonywanych na rachunkach bankowych, związanych z realizacją programów i projektów finansowanych ze środków europejskich.

Zapisy na koncie 138 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych (było: "Zapisy na koncie 138 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić pełna zgodność zapisów między jednostką a bankiem.").

Na stronie Wn konta 138 ujmuje się w szczególności wpływy środków pieniężnych w korespondencji z kontem 227, a na stronie Ma ujmuje się w szczególności wypłaty środków pieniężnych na realizację programów i projektów finansowanych z tych środków.

Ewidencja szczegółowa do konta 138 jest prowadzona w szczegółowości planu finansowego i

powinna zapewniać możliwość ustalenia stanu poszczególnych środków pieniężnych według źródeł ich pochodzenia. Ewidencja ta powinna umożliwiać również ustalenie stanu tych środków odpowiednio w podziale na programy lub projekty.

 

Komentarz: W opisie konta 138 określonym rozporządzeniem poprzedzającym przyjęto m.in., że: "Zapisy na koncie 138 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić pełna zgodność zapisów między jednostką a bankiem." W nowym rozporządzeniu w odniesieniu do tej zasady przyjęto, że: "Zapisy na koncie 138 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych". Widocznie uznano, że prowadzenie ewidencji na podstawie dokumentów bankowych zapewnia zgodność zapisów między jednostką a bankiem.

 

25) Konto 139 - "Inne rachunki bankowe"

Konto 139 służy do ewidencji operacji dotyczących środków pieniężnych wydzielonych na innych rachunkach bankowych niż rachunki bieżące, w tym na rachunkach pomocniczych i rachunkach specjalnego przeznaczenia.

Na koncie 139 prowadzi się w szczególności ewidencję obrotów na wyodrębnionych rachunkach bankowych:

1) czeków potwierdzonych;

2) sum depozytowych;

3) sum na zlecenie;

4) środków obcych na inwestycje.

Zapisy na koncie 139 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych (było: "Zapisy na koncie 139 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić pełna zgodność zapisów między jednostką a bankiem.").

Na stronie Wn konta 139 ujmuje się wpływy wydzielonych środków pieniężnych z rachunków bieżących, sum depozytowych i na zlecenie.

Na stronie Ma konta 139 ujmuje się wypłaty środków pieniężnych dokonane z wydzielonych rachunków bankowych.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 139 powinna zapewnić ustalenie stanu środków pieniężnych dla każdego wydzielonego rachunku bankowego, a także powinna zapewnić sprostanie obowiązkom sprawozdawczym.

Konto 139 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych znajdujących się na innych rachunkach bankowych.

 

Komentarz: W opisie konta 139 określonym rozporządzeniem poprzedzającym przyjęto m.in., że: "Zapisy na koncie 139 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić pełna zgodność zapisów między jednostką a bankiem."  W nowym rozporządzeniu w odniesieniu do tej zasady przyjęto, że: "Zapisy na koncie 139 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych". Widocznie uznano, że prowadzenie ewidencji na podstawie dokumentów bankowych gwarantuje zgodność zapisów między jednostką a bankiem.

 

26) Konto 140 - "Krótkoterminowe aktywa finansowe"

Konto 140 służy do ewidencji krótkoterminowych aktywów finansowych, w szczególności akcji, udziałów i innych papierów wartościowych wyrażonych zarówno w walucie polskiej, jak też w walutach obcych.

Na stronie Wn konta 140 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Ma - zmniejszenia stanu krótkoterminowych aktywów finansowych.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 140 powinna umożliwić ustalenie:

1) poszczególnych składników krótkoterminowych aktywów finansowych;

2) stanu poszczególnych krótkoterminowych aktywów finansowych wyrażonego w

walucie polskiej i obcej, z podziałem na poszczególne waluty obce;

3) wartości krótkoterminowych aktywów finansowych powierzonych poszczególnym osobom za nie odpowiedzialnym.

Konto 140 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan krótkoterminowych aktywów finansowych.

 

27) Konto 141 - "Środki pieniężne w drodze"

Konto 141 służy do ewidencji środków pieniężnych w drodze.

Na stronie Wn konta 141 ujmuje się zwiększenia stanu środków pieniężnych w drodze, a na stronie Ma - zmniejszenia stanu środków pieniężnych w drodze.

Stosownie do przyjętej techniki księgowania, środki pieniężne w drodze mogą być ewidencjonowane na bieżąco lub tylko na przełomie okresu sprawozdawczego.

Konto 141 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych w drodze.

 

28) Zespół 2 - "Rozrachunki i rozliczenia"

Konta zespołu 2 "Rozrachunki i rozliczenia" służą do ewidencji krajowych i zagranicznych rozrachunków oraz rozliczeń.

Konta zespołu 2 służą także do ewidencji i rozliczeń środków budżetowych, środków europejskich i innych środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, wynagrodzeń, rozliczeń niedoborów, szkód i nadwyżek oraz wszelkich innych rozliczeń związanych z rozrachunkami i roszczeniami spornymi.

Ewidencja szczegółowa do kont zespołu 2 może być prowadzona według podziałek klasyfikacji budżetowej i umożliwiać wyodrębnienie poszczególnych grup rozrachunków, rozliczeń, ustalenie przebiegu ich rozliczeń oraz stanu należności, rozliczeń, roszczeń spornych i zobowiązań z podziałem według kontrahentów oraz, jeśli dotyczą rozliczeń w walutach obcych - według poszczególnych walut, a przy rozliczaniu środków europejskich również odpowiednio w podziale na programy lub projekty.

 

29) Konto 201 - "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami"

Konto 201 służy do ewidencji rozrachunków i roszczeń krajowych i zagranicznych z tytułu dostaw, robót i usług, w tym również zaliczek na poczet dostaw, robót i usług oraz kaucji gwarancyjnych, a także należności z tytułu przychodów finansowych. Na koncie 201 nie ujmuje się należności jednostek zaliczanych do dochodów budżetowych, które są ujmowane na koncie 221.

Na stronie Wn konta 201 ujmuje się powstałe należności i roszczenia oraz spłatę i zmniejszenie zobowiązań, a na stronie Ma - powstałe zobowiązania oraz spłatę i zmniejszenie należności i roszczeń.

Ewidencja szczegółowa do konta 201 może być prowadzona według podziałek klasyfikacji budżetowej oraz powinna zapewnić możliwość ustalenia należności i zobowiązań krajowych i

zagranicznych według poszczególnych kontrahentów.

Konto 201 może mieć dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności i roszczeń, a saldo Ma - stan zobowiązań.

 

30) Konto 221 - "Należności z tytułu dochodów budżetowych"

Konto 221 służy do ewidencji należności jednostek z tytułu dochodów budżetowych.

Na stronie Wn konta 221 ujmuje się ustalone należności z tytułu dochodów budżetowych i zwroty nadpłat.

Na stronie Ma konta 221 ujmuje się wpłaty należności z tytułu dochodów budżetowych oraz odpisy (zmniejszenia) należności.

Na koncie 221 ujmuje się również należności z tytułu podatków pobieranych przez właściwe organy. Zapisy z tego tytułu mogą być dokonywane na koniec okresów sprawozdawczych na podstawie sprawozdań z ewidencji podatkowej (zaległości i nadpłaty).

Ewidencja szczegółowa do konta 221 powinna być prowadzona według dłużników i podziałek klasyfikacji budżetowej oraz budżetów, których należności dotyczą. Ewidencja szczegółowa według podziałek klasyfikacji budżetowej może być też stosowana alternatywnie na kontach korespondujących z kontem należności z tytułu dochodów budżetowych.

Konto 221 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności z tytułu dochodów budżetowych, a saldo Ma - stan zobowiązań jednostki budżetowej z tytułu nadpłat w tych dochodach.

 

Komentarz: W opisie konta 221 dodano zapis stanowiący, że "Ewidencja szczegółowa według podziałek klasyfikacji budżetowej może być też stosowana alternatywnie na kontach korespondujących z kontem należności z tytułu dochodów budżetowych".

 

31) Konto 222 - "Rozliczenie dochodów budżetowych"

Konto 222 służy do ewidencji rozliczenia zrealizowanych przez jednostkę dochodów budżetowych.

Na stronie Wn konta 222 ujmuje się dochody budżetowe przelane do budżetu, w korespondencji z kontem 130 (było: "odpowiednio z kontem 130").

Na stronie Ma konta 222 ujmuje się w ciągu roku budżetowego okresowe lub roczne przeksięgowania zrealizowanych dochodów budżetowych na konto 800, na podstawie sprawozdań budżetowych.

Konto 222 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan dochodów budżetowych zrealizowanych, lecz nieprzelanych do budżetu.

Saldo konta 222 ulega likwidacji poprzez księgowanie przelewu do budżetu dochodów budżetowych pobranych, lecz nieprzelanych do końca roku, w korespondencji z kontem 130.

 

32) Konto 223 - "Rozliczenie wydatków budżetowych"

Konto 223 służy do ewidencji rozliczenia zrealizowanych przez jednostkę wydatków budżetowych, w tym wydatków w ramach współfinansowania programów i projektów realizowanych ze środków europejskich.

Na stronie Wn konta 223 ujmuje się w szczególności:

1) w ciągu roku budżetowego okresowe lub roczne przeniesienia, na podstawie sprawozdań budżetowych, zrealizowanych wydatków budżetowych, w tym wydatków budżetu państwa w ramach współfinansowania programów i projektów realizowanych ze środków europejskich na konto 800;

2) okresowe przelewy środków pieniężnych na pokrycie wydatków budżetowych oraz wydatków w ramach współfinansowania programów i projektów realizowanych ze środków europejskich, w korespondencji z kontem 130.

Na stronie Ma konta 223 ujmuje się w szczególności:

1) okresowe wpływy środków pieniężnych otrzymanych na pokrycie wydatków budżetowych, w tym wydatków budżetu państwa w ramach współfinansowania programów i projektów realizowanych ze środków europejskich, w korespondencji z kontem 130;

2) okresowe wpływy środków pieniężnych przeznaczonych dla dysponentów niższego stopnia, w korespondencji z kontem 130.

W samorządowych jednostkach budżetowych na koncie 223 ujmuje się również operacje związane z przepływami środków europejskich w zakresie, w którym środki te stanowią dochody jednostek samorządu terytorialnego.

Konto 223 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan środków pieniężnych otrzymanych na pokrycie wydatków budżetowych, lecz niewykorzystanych do końca roku.

Saldo konta 223 ulega likwidacji poprzez księgowanie przelewu na rachunek dysponenta wyższego stopnia środków pieniężnych niewykorzystanych do końca roku, w korespondencji z kontem 130.

 

33) Konto 224 - "Rozliczenie dotacji budżetowych oraz płatności z budżetu środków europejskich"

Konto 224 służy do ewidencji rozliczenia przez organ dotujący udzielonych dotacji budżetowych, a także do ewidencji rozliczenia przez instytucje zarządzające i pośredniczące płatności z budżetu środków europejskich.

Na stronie Wn konta 224 ujmuje się w szczególności:

1) wartość dotacji przekazanych przez organ dotujący, w korespondencji z kontem 130;

2) wartość płatności dokonanych na rzecz beneficjentów przez Bank Gospodarstwa Krajowego, w korespondencji z kontami 227 lub 230.

Na stronie Ma konta 224 ujmuje się w szczególności:

1) wartość dotacji uznanych za wykorzystane i rozliczone, w korespondencji z kontem 810;

2) wartość płatności z budżetu środków europejskich uznanych za rozliczone, w korespondencji z kontami 810 lub 230;

3) wartość dotacji zwróconych w tym samym roku budżetowym, w korespondencji z kontem 130.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 224 powinna zapewniać możliwość ustalenia wartości przekazanych dotacji oraz zaliczek z tytułu płatności z budżetu środków europejskich według jednostek oraz przeznaczenia tych środków.

Rozliczone i przypisane do zwrotu dotacje, które organ dotujący zalicza do dochodów budżetowych, są ujmowane na koncie 221.

 

34) Konto 225 - "Rozrachunki z budżetami"

Konto 225 służy do ewidencji rozrachunków z budżetami w szczególności z tytułu dotacji, podatków, nadwyżek środków obrotowych, nadpłat w rozliczeniach z budżetami.

Na stronie Wn konta 225 ujmuje się nadpłaty oraz wpłaty do budżetu, a na stronie Ma - zobowiązania wobec budżetów i wpłaty od budżetów.

Ewidencja szczegółowa do konta 225 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu należności i zobowiązań według każdego z tytułów rozrachunków z budżetem odrębnie.

Konto 225 może mieć dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności, a saldo Ma - stan zobowiązań wobec budżetów.

 

Komentarz: W związku z centralizacją rozliczeń VAT konto 225 w samorządowych jednostkach i zakładach budżetowych służy do ewidencji rozrachunków z tytułu VAT z budżetem danej jednostki samorządu terytorialnego.

 

35) Konto 226 - "Długoterminowe należności budżetowe"

Konto 226 służy do ewidencji długoterminowych należności lub długoterminowych rozliczeń z budżetem.

Na stronie Wn konta 226 ujmuje się w szczególności długoterminowe należności, w korespondencji z kontem 840, a także przeniesienie należności krótkoterminowych do długoterminowych, w korespondencji z kontem 221.

Na stronie Ma konta 226 ujmuje się w szczególności przeniesienie należności długoterminowych do krótkoterminowych, w korespondencji z kontem 221.

Konto 226 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość długoterminowych należności.

Ewidencja szczegółowa do konta 226 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu poszczególnych należności budżetowych.

 

36) Konto 227 - "Rozliczenie wydatków z budżetu środków europejskich"

Konto 227 służy do ewidencji i rozliczeń wydatków z budżetu środków europejskich ujętych w planie wydatków środków europejskich.

Na stronie Wn konta 227 ujmuje się w szczególności w ciągu roku budżetowego okresowe lub roczne przeniesienie wydatków z budżetu środków europejskich na podstawie sprawozdań budżetowych na konto 800.

Na stronie Ma konta 227 ujmuje się w szczególności:

1) wpływ środków europejskich otrzymanych na pokrycie wydatków w związku z realizacją programów i projektów finansowanych z tych środków, w korespondencji z kontem 138;

2) przeksięgowanie kwoty uregulowanego zobowiązania wobec wykonawcy (odbiorcy) na podstawie informacji z Banku Gospodarstwa Krajowego o dokonaniu płatności na rachunek wykonawcy (odbiorcy), w korespondencji z kontami zespołu 2;

3) w instytucji koordynującej, zarządzającej lub pośredniczącej - wartość płatności dokonanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego na rzecz beneficjentów z tytułu wydatków ujętych w planach finansowych tych instytucji, w korespondencji z kontem 224.

 

37) Konto 228 - "Rozliczenie środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi"

Konto 228 służy do ewidencji i rozliczeń środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, innych niż środki europejskie.

Na stronie Wn konta 228 ujmuje się w szczególności:

1) okresowe lub roczne przeniesienie zrealizowanych wydatków ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, w korespondencji z kontem 800;

2) przekazanie środków na pokrycie wydatków realizowanych ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi innym jednostkom, w korespondencji z kontem 137.

Na stronie Ma konta 228 ujmuje się w szczególności wpływ środków otrzymanych na pokrycie wydatków realizowanych ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi lub przeznaczonych dla innych jednostek, w korespondencji z kontem 137.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 228 powinna umożliwić ustalenie stanu rozliczeń środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi w podziale na źródła ich pochodzenia.

 

38) Konto 229 - "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne"

Konto 229 służy do ewidencji, innych niż z budżetami, rozrachunków publicznoprawnych, a w szczególności z tytułu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.

Na stronie Wn konta 229 ujmuje się należności oraz spłatę i zmniejszenie zobowiązań, a na stronie Ma - zobowiązania, spłatę i zmniejszenie należności z tytułu rozrachunków publicznoprawnych.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 229 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu należności i zobowiązań według tytułów rozrachunków oraz podmiotów, z którymi są dokonywane rozliczenia.

Konto 229 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności, a saldo Ma - stan zobowiązań.

 

39) Konto 230 - "Rozliczenia z budżetem środków europejskich"

Konto 230 służy do ewidencji operacji związanych z decyzjami lub umowami o dofinansowanie zawieranymi przez instytucję koordynującą, zarządzającą lub pośredniczącą z beneficjentami realizującymi projekty finansowane z budżetu środków europejskich. Na koncie 230 dokonuje się zapisów księgowych w sytuacji, gdy wydatki na realizację projektów nie są ujęte w planach finansowych tych instytucji.

Na stronie Wn konta 230 ujmuje się w szczególności wartość płatności z budżetu środków europejskich uznanych za rozliczone, w korespondencji z kontem 224.

Na stronie Ma konta 230 ujmuje się w szczególności wartość płatności dokonanych na rzecz beneficjentów przez Bank Gospodarstwa Krajowego, w korespondencji z kontem 224.

 

40) Konto 231 - "Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń"

Konto 231 służy do ewidencji rozrachunków z pracownikami i innymi osobami fizycznymi z tytułu wypłat pieniężnych i świadczeń rzeczowych zaliczonych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do wynagrodzeń, a w szczególności należności za pracę wykonywaną na podstawie stosunku pracy, umowy zlecenia, umowy o dzieło, umowy agencyjnej i innych umów zgodnie z odrębnymi przepisami.

Na stronie Wn konta 231 ujmuje się w szczególności:

1) wypłaty pieniężne lub przelewy wynagrodzeń;

2) wypłaty zaliczek na poczet wynagrodzeń;

3) wartość wydanych świadczeń rzeczowych zaliczanych do wynagrodzeń;

4) potrącenia wynagrodzeń obciążające pracownika.

Na stronie Ma konta 231 ujmuje się zobowiązania jednostki z tytułu wynagrodzeń.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 231 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanów należności i zobowiązań z tytułu wynagrodzeń i świadczeń zaliczanych do wynagrodzeń.

Konto 231 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności, a saldo Ma - stan zobowiązań jednostki z tytułu wynagrodzeń.

 

41) Konto 234 - "Pozostałe rozrachunki z pracownikami"

Konto 234 służy do ewidencji należności, roszczeń i zobowiązań wobec pracowników z innych tytułów niż wynagrodzenia.

Na stronie Wn konta 234 ujmuje się w szczególności:

1) wypłacone pracownikom zaliczki i sumy do rozliczenia na wydatki obciążające jednostkę;

2) należności od pracowników z tytułu dokonanych przez jednostkę świadczeń odpłatnych;

3) należności z tytułu pożyczek z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych;

4) należności i roszczenia od pracowników z tytułu niedoborów i szkód;

5) zapłacone zobowiązania wobec pracowników.

Na stronie Ma konta 234 ujmuje się w szczególności:

1) wydatki wyłożone przez pracowników w imieniu jednostki;

2) rozliczone zaliczki i zwroty środków pieniężnych;

3) wpływy należności od pracowników.

Zaliczki wypłacone pracownikom w walutach obcych można ujmować, do czasu ich rozliczenia, w równowartości waluty polskiej ustalonej przy wypłacie zaliczki.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 234 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu należności, roszczeń i zobowiązań według tytułów rozrachunków.

Konto 234 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności i roszczeń, a saldo Ma - stan zobowiązań wobec pracowników.

 

42) Konto 235 - "Rozliczenia dochodów budżetowych z tytułu podatków"

Konto 235 służy do ewidencji w izbach administracji skarbowej operacji rozliczeń dochodów budżetowych z tytułu podatków realizowanych przez organy podatkowe podległe ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.

Na stronie Wn konta 235 ujmuje się, na podstawie rocznych jednostkowych sprawozdań budżetowych, dochody budżetowe z tytułu podatków przekazanych przez organy podatkowe na rachunek budżetu państwa w korespondencji z kontem 720.

Na stronie Ma konta 235 ujmuje się, na podstawie rocznych łącznych sprawozdań budżetowych, przeksięgowania dochodów budżetowych z tytułu podatków przekazanych przez organy podatkowe na rachunek budżetu państwa, na konto 800.

 

Komentarz: Z opisu nowego konta 235 wynika, że operacje dokonywane na tym koncie powodują skutki podobne do ewidencji w urzędach jednostek samorządu terytorialnego przychodów z tytułu dochodów budżetu tych jednostek nieujętych w planach finansowych innych samorządowych jednostek budżetowych, a mianowicie zwiększają wynik i w takim samym stopniu zmniejszają fundusz izby administracji skarbowej.

 

43) Konto 240 - "Pozostałe rozrachunki"

Konto 240 służy do ewidencji krajowych i zagranicznych należności i roszczeń oraz zobowiązań nieobjętych ewidencją na kontach 201-234. Konto 240 może być używane również do ewidencji pożyczek i różnego rodzaju rozliczeń, a także krótko- i długoterminowych należności funduszy celowych.

Na stronie Wn konta 240 ujmuje się powstałe należności i roszczenia oraz spłatę i zmniejszenie zobowiązań, a na stronie Ma - powstałe zobowiązania oraz spłatę i zmniejszenie należności i roszczeń.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 240 powinna zapewnić ustalenie rozrachunków, roszczeń i rozliczeń z poszczególnych tytułów.

Konto 240 może mieć dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności i roszczeń, a saldo Ma - stan zobowiązań.

 

44) Konto 245 - "Wpływy do wyjaśnienia"

Konto służy do ewidencji wpłaconych na rachunki bankowe jednostki, a niewyjaśnionych kwot należności z tytułu dochodów budżetowych i innych tytułów.

Na stronie Wn konta 245 ujmuje się w szczególności kwoty wyjaśnionych wpłat i ich zwroty.

Na stronie Ma konta 245 ujmuje się w szczególności kwoty niewyjaśnionych wpłat.

Konto 245 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan niewyjaśnionych wpłat.

 

45) Konto 290 - "Odpisy aktualizujące należności"

Konto 290 służy do ewidencji odpisów aktualizujących należności.

Na stronie Wn konta 290 ujmuje się zmniejszenie wartości odpisów aktualizujących należności, a na stronie Ma - zwiększenie wartości odpisów aktualizujących należności.

Saldo konta 290 oznacza wartość odpisów aktualizujących należności.

 

46) Zespół 3 - "Materiały i towary"

Konta zespołu 3 "Materiały i towary" służą do ewidencji zapasów materiałów (konta 310 i 340) i towarów (konta 330 i 340) oraz rozliczenia zakupu materiałów, towarów i usług (konto 300).

Na kontach 310 i 330 prowadzi się ewidencję zapasów materiałów i towarów znajdujących się w magazynach własnych i obcych jednostki w cenach zakupu, jeżeli koszty związane bezpośrednio z zakupem są odnoszone w koszty w okresie ich poniesienia.

Przychody, rozchody oraz stany zapasów materiałów i towarów na kontach 310 i 330 wycenia się według cen ewidencyjnych albo według cen zakupu lub nabycia. Gdy cena ewidencyjna różni się od ceny rzeczywistej, należy wyodrębnić odchylenia od cen rzeczywistych na koncie 340. Rozliczenie odchyleń następuje według zasad określonych w zasadach (polityce) rachunkowości (było: "w zakładowym planie kont").

Ewidencja szczegółowa prowadzona do kont 310 i 330 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu zapasów według miejsc ich znajdowania się i osób, którym powierzono pieczę nad nimi, a w odniesieniu do zapasów materiałów i towarów objętych ewidencją ilościowo-wartościową - także według ich poszczególnych rodzajów i grup.

 

Komentarz: Ewidencja materiałów i towarów na kontach zespołu 3 nie uwzględnia specyfiki funkcjonowania jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych. Z opisu kont tego zespołu można wnioskować, że jednostki te prowadzą działalność polegającą m.in. na prowadzeniu działalności gastronomicznej i w zakresie handlu detalicznego. Działalność ta z pewnością nie mieści się w ramach zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego, które mogą być wykonywane przez samorządowe zakłady budżetowe. Trudno również wyobrazić sobie zadania wykonywane przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe, których realizacja wiąże się z handlem detalicznym lub jest prowadzona w formie zakładu gastronomicznego.

W praktyce konta zespołu 3 w jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych mają ograniczone zastosowanie. Posługując się zasadą istotności określoną w art. 8 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, kierownicy większości jednostek w zakładowym planie kont z reguły pomijają konta: 300, 330 i 340. Zakupy materiałów niezwiązane z działalnością usługową lub produkcyjną są odnoszone bezpośrednio w koszty zużycia materiałów (aktualnie konto 401), z pominięciem konta 310. W rzeczywistości ewidencja na kontach zespołu 3 sprowadza się do ewidencji na koncie 310 zakupów materiałów zużywanych w warsztatach szkolnych oświatowych jednostek budżetowych lub artykułów spożywczych zakupionych do stołówek prowadzonych w ramach działalności statutowej jednostek budżetowych.

 

47) Konto 300 - "Rozliczenie zakupu"

Konto 300 służy do ewidencji rozliczenia zakupu materiałów, towarów (artykułów spożywczych), robót i usług, a w szczególności do ustalenia wartości materiałów, towarów w drodze oraz wartości dostaw niefakturowanych.

Na stronie Wn konta 300 ujmuje się:

1) faktury dostawców krajowych i zagranicznych łącznie z naliczonym podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem VAT";

2) podatek VAT, podatek akcyzowy, cło pobierane przy imporcie.

Na stronie Ma konta 300 ujmuje się:

1) wartość przyjętych dostaw i usług;

2) naliczony podatek VAT do rozliczenia z urzędem skarbowym bezpośrednio lub po spełnieniu określonych warunków;

3) naliczony podatek VAT niepodlegający zwrotowi lub odliczeniu od podatku należnego, dotyczący składników majątku obrotowego, zwiększający ich wartość lub obciążający właściwe koszty albo rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne;

4) naliczony podatek VAT niepodlegający zwrotowi lub odliczeniu od podatku należnego, dotyczący środków trwałych, inwestycji rozpoczętych oraz wartości niematerialnych i prawnych, zwiększający ich wartość.

Za pośrednictwem konta 300 można rozliczać również:

1) odchylenia od cen ewidencyjnych, od rzeczywistych cen zakupu lub cen nabycia;

2) koszty zakupu zawarte w fakturach dostawców;

3) opłaty manipulacyjne pobierane przy imporcie;

4) niedobory, szkody i nadwyżki w transporcie;

5) reklamacje (sprostowania) dotyczące faktur dostawców.

Konto 300 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan dostaw w drodze (materiały i

towary w drodze), a saldo Ma - stan dostaw lub usług niefakturowanych.

 

Komentarz: Z opisu konta 300 wynika, że poza ewidencją rozliczeń zakupu materiałów i towarów konto to służy również do zakupu robót i usług. W praktyce niefakturowane zakupy najczęściej dotyczą odebranych, lecz niezafakturowanych robót budowlanych oraz zakupów inwestycyjnych realizowanych w ramach projektów realizowanych na rzecz uczestników przez urzędy marszałkowskie. Zakupy te powinny być ujmowane na podstawie protokołów odbioru na koncie 300 jako niefakturowane roboty budowlane i niefakturowane zakupy inwestycyjne, w korespondencji z kontem 080 lub 011.

 

48) Konto 310 - "Materiały"

Konto 310 służy do ewidencji zapasów materiałów, w tym także opakowań i odpadków, znajdujących się w magazynach własnych i obcych oraz we własnym i obcym przerobie.

Na stronie Wn konta 310 ujmuje się zwiększenie ilości i wartości stanu zapasu materiałów, a na stronie Ma - jego zmniejszenia.

Konto 310 może wykazywać saldo Wn, które wyraża stan zapasów materiałów, w cenach zakupu, nabycia lub w stałych cenach ewidencyjnych.

 

49) Konto 330 - "Towary"

Konto 330 jest przeznaczone do ewidencji zapasów towarów.

Ewidencją na tym koncie obejmuje się towary znajdujące się zarówno we własnych magazynach, punktach sprzedaży, punktach przerobu, jak również w magazynach obcych i przerobie obcym. Na stronie Wn konta 330 ujmuje się zwiększenie ilości i wartości stanu zapasów towarów, a na stronie Ma - jego zmniejszenia.

Konto 330 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan zapasów towarów w cenach zakupu, nabycia lub w stałych cenach ewidencyjnych.

 

50) Konto 340 - "Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i towarów"

Konto 340 służy do ewidencji różnic pomiędzy ceną ewidencyjną materiałów, towarów i artykułów spożywczych ustaloną na poziomie cen zakupu, nabycia lub sprzedaży a ich rzeczywistą ceną zakupu lub nabycia.

Na stronie Wn konta 340 ujmuje się odchylenia debetowe i rozliczenie odchyleń kredytowych, a na stronie Ma - odchylenia kredytowe i rozliczenie odchyleń debetowych.

Ewidencja szczegółowa do konta 340 powinna zapewnić co najmniej podział odchyleń na dotyczące materiałów, towarów i artykułów spożywczych, z ewentualnym dalszym podziałem na grupy zapasów.

W jednostkach handlu detalicznego oraz zakładach gastronomicznych będących podatnikami podatku VAT, prowadzących wyłącznie ewidencję wartościową zapasów według cen sprzedaży, należy w ewidencji szczegółowej wyodrębnić odchylenia kredytowe z tytułu planowanej marży oraz z tytułu zarezerwowanego podatku VAT.

Konto 340 może wykazywać saldo Wn i Ma, które oznacza stan odchyleń dotyczących zapasów materiałów i towarów ujętych na kontach 310 i 330.

 

51) Zespół 4 - "Koszty według rodzajów i ich rozliczenie"

Konta zespołu 4 "Koszty według rodzajów i ich rozliczenie" służą do ewidencji kosztów w układzie rodzajowym i ich rozliczenia. Poniesione koszty ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich powstania niezależnie od terminu ich zapłaty. Zmniejszenia uprzednio zarachowanych kosztów dokonuje się na podstawie dokumentów korygujących koszty (np. faktur korygujących).

Nie księguje się na kontach zespołu 4 kosztów finansowanych, zgodnie z odrębnymi przepisami, z funduszy celowych i innych oraz kosztów inwestycji, pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych.

Ewidencję szczegółową do kont zespołu 4 prowadzi się według podziałek klasyfikacji planu finansowego oraz w przekrojach dostosowanych do potrzeb planowania, analiz oraz w sposób umożliwiający sporządzenie sprawozdań finansowych, sprawozdań budżetowych lub innych sprawozdań określonych w odrębnych przepisach obowiązujących jednostkę.

 

Komentarz: Ewidencja kosztów rodzajowych na kontach zespołu 4 według opisu tych kont zamieszczonego w omawianym rozporządzeniu w większości jednostek budżetowych jest dostosowana do potrzeb sporządzania rachunku zysków i strat (wariant porównawczy). Należy jednak zaznaczyć, że stwierdzenie to nie dotyczy jednostek, w których występują koszty kwalifikowane jako inne świadczenia finansowane z budżetu (ośrodki pomocy społecznej) lub jako inne obciążenia (np. w urzędach gmin wydatki ponoszone przez gminy w związku ze zwrotem podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej).

Wymienione koszty kwalifikują się do księgowania na koncie 409, jako koszty działalności podstawowej, które nie kwalifikują się do ujęcia na kontach 400-405. Jednostki, które zdecydują się na ewidencjonowanie tych kosztów na koncie 409, powinny ustalić w zakładowym planie kont, że ewidencja szczegółowa do konta 409 jest prowadzona na kontach analitycznych:

• 409-1 "Pozostałe koszty rodzajowe",
• 409-2 "Inne świadczenia finansowane z budżetu",
• 409-3 "Inne obciążenia"

lub uzupełnić zakładowy plan kont o konta: 410 "Inne świadczenia finansowane z budżetu" i 411 "Inne obciążenia" lub o jedno z tych kont.

W państwowych i samorządowych jednostkach budżetowych nie sporządza się planu kosztów, w związku z czym ewidencja szczegółowa do kont zespołu 4 nie musi być prowadzona według podziałek klasyfikacji budżetowej wydatków. Ewidencja na kontach syntetycznych zespołu 4 w pełni zabezpiecza potrzeby związane ze sporządzaniem sprawozdań finansowych (rachunek zysków i strat). Koszty rodzajowe w jednostkach budżetowych są finansowane w ramach planu wydatków budżetowych ze środków otrzymanych od dysponenta części budżetowej lub z budżetu jednostki samorządu terytorialnego. W jednostkach budżetowych realizujących zadania określone w ustawie oświatowej źródło finansowania kosztów rodzajowych mogą stanowić dochody budżetowe tych jednostek gromadzone na wydzielonym rachunku bankowym. Z punktu widzenia ewidencji kosztów rodzajowych ujmowanych na kontach zespołu 4 jest obojętne, czy koszty są realizowane w ramach planu finansowego wydatków budżetowych czy w ramach planu finansowego wydatków pokrywanych z dochodów gromadzonych na wydzielonym rachunku bankowym. Z opisu konta 130 wynika jednak, że ewidencja szczegółowa według podziałek klasyfikacji budżetowej może być też stosowana alternatywnie na kontach korespondujących z kontem rachunku bieżącego jednostki, a więc także z kontami zespołu 4. Decydując się na prowadzenie do kont zespołu 4 ewidencji szczegółowej kosztów według podziałek klasyfikacji budżetowej, należy mieć na uwadze, że tylko część zapisów na kontach zespołu 4 koresponduje z kontem 130, a większość zapisów jest księgowana w korespondencji z kontami zespołu 2.

Samorządowe zakłady budżetowe planują koszty według podziałek klasyfikacji budżetowej wydatków i w takim układzie wykazują koszty w sprawozdaniu Rb-30S. W związku z tym ewidencja szczegółowa do kont zespołu 4 powinna być prowadzona według podziałek klasyfikacji budżetowej.

 

52) Konto 400 - "Amortyzacja"

Konto 400 służy do ewidencji naliczonych odpisów amortyzacji od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, od których odpisy umorzeniowe są dokonywane stopniowo według stawek amortyzacyjnych.

Na stronie Wn konta 400 ujmuje się naliczone odpisy amortyzacyjne, a na stronie Ma konta 400 ujmuje się ewentualne zmniejszenie odpisów amortyzacyjnych oraz przeniesienie w końcu roku salda konta na wynik finansowy.

Konto 400 może wykazywać w ciągu roku obrotowego saldo Wn, które wyraża wysokość poniesionych kosztów amortyzacji. Saldo konta 400 przenosi się w końcu roku obrotowego na konto 860.

 

53) Konto 401 - "Zużycie materiałów i energii"

Konto 401 służy do ewidencji kosztów zużycia materiałów i energii na cele działalności podstawowej, pomocniczej i ogólnego zarządu.

Na stronie Wn konta 401 ujmuje się poniesione koszty z tytułu zużycia materiałów i energii, a na stronie Ma konta 401 ujmuje się zmniejszenie poniesionych kosztów z tytułu zużycia materiałów i energii oraz na dzień bilansowy przeniesienie salda poniesionych w ciągu roku kosztów zużycia materiałów i energii na konto 860.

 

54) Konto 402 - "Usługi obce"

Konto 402 służy do ewidencji kosztów z tytułu usług obcych wykonywanych na rzecz działalności podstawowej jednostki.

Na stronie Wn konta 402 ujmuje się poniesione koszty usług obcych, a na stronie Ma konta 402 ujmuje się zmniejszenie poniesionych kosztów oraz na dzień bilansowy przeniesienie kosztów usług obcych na konto 860.

 

55) Konto 403 - "Podatki i opłaty"

Konto 403 służy do ewidencji w szczególności kosztów z tytułu podatku akcyzowego, podatku od nieruchomości i podatku od środków transportu, podatku od czynności cywilnoprawnych oraz opłat o charakterze podatkowym, a także opłat: notarialnej, skarbowej i administracyjnej oraz składek i wpłat do organizacji międzynarodowych.

Na stronie Wn konta ujmuje się poniesione koszty z ww. tytułów, a na stronie Ma ujmuje się zmniejszenie poniesionych kosztów oraz na dzień bilansowy - przeniesienie kosztów z tego tytułu na konto 860.

 

Komentarz: Zakres kosztów ujmowanych na koncie 403 w nowym rozporządzeniu rozszerzono o składki i wpłaty do organizacji międzynarodowych. Należy zaznaczyć, że zamieszczenie w opisie konta 403 zapisu, że służy ono do ewidencji kosztów z tytułu podatku akcyzowego, nie jest równoznaczne z możliwością ujmowania na tym koncie w urzędach gmin wydatków ponoszonych przez gminy w związku ze zwrotem podatku akcyzowego, zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (patrz wyjaśnienie Ministerstwa Finansów w PRB 12/2017, str. 9-12).

 

56) Konto 404 - "Wynagrodzenia"

Konto 404 służy do ewidencji kosztów działalności podstawowej z tytułu wynagrodzeń z pracownikami i innymi osobami fizycznymi zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło, umowy agencyjnej i innych umów zgodnie z odrębnymi przepisami.

Na stronie Wn konta ujmuje się kwotę należnego pracownikom i innym osobom fizycznym wynagrodzenia brutto (tj. bez potrąceń z różnych tytułów dokonywanych na listach płac).

Na stronie Ma księguje się korekty uprzednio zewidencjonowanych kosztów działalności podstawowej z tytułu wynagrodzeń oraz na dzień bilansowy przenosi się je na konto 860.

 

57) Konto 405 - "Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia"

Konto 405 służy do ewidencji kosztów działalności podstawowej z tytułu różnego rodzaju świadczeń na rzecz pracowników i osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło i innych umów, które nie są zaliczane do wynagrodzeń.

Na stronie Wn konta 405 ujmuje się poniesione koszty z tytułu ubezpieczeń społecznych i świadczeń na rzecz pracowników i osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło i innych umów, które nie są zaliczane do wynagrodzeń.

Na stronie Ma konta ujmuje się zmniejszenie kosztów z tytułu ubezpieczenia społecznego i świadczeń na rzecz pracowników i osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło i innych umów, a na dzień bilansowy przenosi się je na konto 860.

 

58) Konto 409 - "Pozostałe koszty rodzajowe"

Konto 409 służy do ewidencji kosztów działalności podstawowej, które nie kwalifikują się do ujęcia na kontach 400-405. Na koncie tym ujmuje się w szczególności zwroty wydatków za używanie samochodów prywatnych pracowników do zadań służbowych, koszty krajowych i zagranicznych podróży służbowych, koszty ubezpieczeń majątkowych i osobowych, odprawy z tytułu wypadków przy pracy oraz innych kosztów niezaliczanych do kosztów działalności finansowej i pozostałych kosztów operacyjnych.

Na stronie Wn konta ujmuje się poniesione koszty z ww. tytułów, a na stronie Ma - ich zmniejszenie oraz na dzień bilansowy ujmuje się przeniesienie poniesionych kosztów na konto 860.

 

59) Konto 490 - "Rozliczenie kosztów"

Konto 490 w jednostkach nieprowadzących kont zespołu 5 "Koszty według typów działalności i ich rozliczenie" służy do ujęcia:

1) w korespondencji z kontem 600 "Produkty gotowe i półfabrykaty" wartości wytworzonych i przyjętych do magazynu wyrobów gotowych i produkcji niezakończonej według cen sprzedaży netto;

2) w korespondencji z kontem 640 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów" kosztów rozliczanych w czasie (w okresach późniejszych), które były ujęte na kontach: 400, 401, 402, 403, 404, 405, 409 w wartości poniesionej;

3) zmniejszeń rozliczeń międzyokresowych kosztów oraz rezerw tworzonych na koszty, w korespondencji z kontem 640 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów";

4) kosztów zgromadzonych na koncie 700 oraz kosztów niewliczanych do sprzedanych produktów i towarów, lecz wprost obciążających wynik finansowy oraz ewentualne koszty zakupu i sprzedaży towarów i materiałów ujęte na kontach: 730 i 760.

W jednostkach prowadzących konta zespołu 5 konto 490 służy do:

1) przeniesienia na konta zespołu 5 i zespołu 6 kosztów prostych zewidencjonowanych w ciągu okresu sprawozdawczego na kontach: 400, 401, 402, 403, 404, 405, 409;

2) przeniesienia na konto 640 kosztów rozliczanych w czasie, które były ujęte na kontach: 400, 401, 402, 403, 404, 405, 409 w wartości poniesionej;

3) ujęcia łącznej kwoty kosztów uzyskania przychodów zewidencjonowanych na kontach zespołu 7.

Na stronie Wn konta 490 ujmuje się:

1) koszt własny sprzedanych produktów odpowiadający rzeczywistym kosztom wytworzenia sprzedanych produktów, w korespondencji z właściwym kontem zespołu 7, oraz koszty niewliczane do wartości produktów, lecz obciążające wynik finansowy danego okresu, w korespondencji z właściwym kontem zespołu 5 (koszty zarządu, koszty handlowe i koszty sprzedaży);

2) zmniejszenie rozliczeń międzyokresowych, w korespondencji z kontem 640.

Na stronie Ma konta 490 ujmuje się poniesione koszty rodzajowe, zewidencjonowane na kontach: 400, 401, 402, 403, 404, 405, 409 i niepodlegające rozliczeniu w czasie, w korespondencji z właściwym kontem zespołu 5, oraz przypadające na przyszłe okresy, w korespondencji z kontem 640.

Na stronie Wn konta 490 ujmuje się również, w korespondencji z kontem 760, przychody ze sprzedaży wewnętrznej produktów oraz na stronie Wn lub Ma zmiany stanu produktów spowodowane w szczególności zdarzeniami losowymi, niedoborami lub nadwyżkami.

Księgowania te mogą być dokonywane na bieżąco, jednocześnie z zapisami na kontach zespołów 5, 6 i 7, albo okresowo, w łącznej sumie równej różnicy między kwotą odpowiadającą zmianie stanu produktów a saldem konta 490.

Saldo Wn lub Ma konta 490 oznacza zmianę stanu zapasów produktów gotowych, produkcji niezakończonej i rozliczeń międzyokresowych kosztów na koniec roku w stosunku do stanu na początek roku.

Saldo konta 490 jest przenoszone w końcu roku obrotowego na konto 860.

 

 

60) Zespół 5 - "Koszty według typów działalności i ich rozliczenie"

Konta zespołu 5 "Koszty według typów działalności i ich rozliczenie" służą do ewidencji i rozliczenia kosztów w układzie kalkulacyjnym. Konta tego zespołu mogą zostać również wykorzystane do ewidencji wykonania budżetu w układzie zadaniowym.

Nie ujmuje się na kontach zespołu 5 kosztów finansowanych, zgodnie z odrębnymi przepisami, z funduszy celowych i innych oraz kosztów inwestycji, pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych.

Konta zespołu 5 zaleca się prowadzić wówczas, gdy:

1) charakter, rozmiary działalności lub organizacja jednostki wymagają ustalania struktury kosztów poszczególnych typów lub odmian jej działalności, w tym także według miejsc ich powstawania;

2) w jednostce są wytwarzane produkty, których koszt podlega kalkulacji.

Na stronie Wn kont zespołu 5 ujmuje się:

1) poniesione koszty rodzajowe ujęte uprzednio na kontach: 400, 401, 402, 403, 404, 405, 409, w korespondencji ze stroną Ma konta 490;

2) koszty rozliczane w czasie, w korespondencji ze stroną Ma konta 640;

3) wydanie półfabrykatów do produkcji w jednostkach, które prowadzą ich ewidencję ilościowo-wartościową, w korespondencji ze stroną Ma konta 600.

Na stronie Ma kont zespołu 5 ujmuje się:

1) rzeczywisty koszt wytworzonych produktów gotowych (Wn konto 580 lub Wn konto 700), jeżeli po zakończeniu wytwarzania produktów zalicza się je do produkcji sprzedanej (w tym na własne potrzeby);

2) przychody półfabrykatów w jednostkach, które prowadzą ich ewidencję ilościowo-wartościową (Wn konto 600 lub 580);

3) koszty zaliczane do wyniku finansowego bieżącego okresu, lecz niewliczane do kosztu własnego produktów (koszty handlowe, koszty zarządu i koszty sprzedaży - Wn konto 490);

4) koszty do rozliczenia w czasie (Wn konto 640).

Na stronie Wn jednych kont zespołu 5 i jednocześnie na stronie Ma innych kont zespołu 5 księguje się świadczenia wzajemne poszczególnych działalności.

Na koniec roku obrotowego konta zespołu 5 (z wyjątkiem kont 550 i 580) mogą wykazywać salda Wn, oznaczające produkcję w toku, w jednostkach prowadzących ewidencję półfabrykatów na koncie 600 lub produkcję niezakończoną w jednostkach prowadzących ewidencję półfabrykatów na kontach zespołu 5.

 

Komentarz: W większości państwowych i samorządowych jednostek budżetowych, których działalność charakteryzuje się głównie nieodpłatnym wykonywaniem przypisanych im zadań, ewidencja na kontach zespołu 5 nie musi być prowadzona. Wyjątek stanowią te jednostki samorządu terytorialnego, w których świadczenie usług z zakresu gospodarki komunalnej i mieszkaniowej nie jest prowadzone w formie zakładu budżetowego lub w utworzonych przez samorząd spółkach prawa handlowego. Konieczność ewidencjonowania kosztów tego typu działalności prowadzonej w formie jednostek budżetowych wynika głównie z uwagi na potrzebę sporządzania kalkulacji kosztów poszczególnych rodzajów usług na potrzeby ustalania cen. W jednostkach budżetowych prowadzących odpłatną działalność usługową może być utrudnione wyodrębnienie kosztów ogólnych i kosztów ogólnoadministracyjnych przypadających na tę działalność i nieodpłatną działalność statutową. W związku z tym w zakładowym planie kont ewidencję na kontach zespołu 5 można ograniczyć do kosztów odpłatnej działalności usługowej i produkcyjnej. Przyjęciu tego uproszczenia sprzyja obowiązywanie porównawczego wariantu rachunku zysków i strat. W związku z tym koszt wytworzenia sprzedanych usług wynikający z ewidencji na kontach zespołu 5, przeniesiony w ciągu roku na stronę Wn konta 700, na koniec roku nie jest przenoszony na wynik, lecz jest przeksięgowywany na stronę Wn konta 490. Z tego względu można przyjąć, że ujęte na koncie 500 koszty związane z prowadzoną działalnością usługową nie są przenoszone w ciągu roku na konto 700, a na koniec roku saldo konta 500 jest przenoszone na stronę Wn konta 490.

W związku z likwidacją gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych zadania wykonywane wcześniej przez te gospodarstwa zostały włączone do zadań jednostek budżetowych. W szczególności dotyczy to państwowych i samorządowych jednostek oświatowych prowadzących działalność produkcyjną i usługową w ramach warsztatów szkolnych lub gospodarstw rolnych (w szkołach rolniczych). W tego typu jednostkach budżetowych prowadzenie ewidencji na kontach zespołu 5 jest nieodzowne, ale również w tym przypadku ewidencję kosztów można ograniczyć do mającej charakter uboczny działalności wytwórczej i usługowej.

Zgodnie z ustawą z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych samorządowe zakłady budżetowe wykonują zadania własne jednostki samorządu terytorialnego w zakresie ograniczonym do:

• gospodarki mieszkaniowej i gospodarowania lokalami użytkowymi,
• dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
• wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,
• lokalnego transportu zbiorowego,
• targowisk i hal targowych,
• zieleni gminnej i zadrzewień,
• kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywania terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,
• utrzymywania różnych gatunków egzotycznych i krajowych zwierząt, w tym w szczególności prowadzenia hodowli zwierząt zagrożonych wyginięciem, w celu ich ochrony poza miejscem naturalnego występowania,
• cmentarzy.

Wymienione zadania mają w większości charakter usługowy, co wyklucza występowanie zapasów produktów i produkcji w toku. Zakłady budżetowe zobowiązane są na podstawie odrębnych ustaw do ustalania cen na świadczone usługi, w związku z czym konieczne jest prowadzenie ewidencji kosztów w układzie kalkulacyjnym.

Omawiane rozporządzenie dopuszcza możliwość prowadzenia ewidencji ponoszonych kosztów tylko na kontach zespołu 5 z odpowiednim wyodrębnieniem na kontach analitycznych, ale trudno przypuszczać, że ta możliwość znajdzie praktyczne zastosowanie.

 

61) Konto 500 - "Koszty działalności podstawowej"

Konto 500 służy do ewidencji kosztów działalności podstawowej.

Na stronie Wn konta 500 ujmuje się koszty działalności podstawowej.

Na stronie Ma konta 500 ujmuje się rozliczone koszty działalności podstawowej (wartość wytworzonych produktów, koszty sprzedaży, koszty handlowe).

Do konta 500 może być prowadzona ewidencja szczegółowa umożliwiająca:

1) ustalenie wysokości kosztów poszczególnych rodzajów działalności podstawowej z dalszym podziałem na koszty:

a) zaliczane do wartości wytworzonych produktów i produkcji niezakończonej,

b) obciążające wynik finansowy okresu sprawozdawczego, a w szczególności koszty sprzedaży, koszty handlowe;

2) ustalenie struktury kosztów działalności podstawowej według pozycji kalkulacyjnych.

W końcu roku saldo konta 500 może wykazywać stan produkcji niezakończonej (w toku).

 

62) Konto 530 - "Koszty działalności pomocniczej"

Konto 530 służy do ewidencji kosztów działalności prowadzonej przez komórki jednostki, których głównym celem jest:

1) świadczenie usług, w szczególności usług transportowych, sprzętowych, remontowych, na rzecz innych komórek tej jednostki, w tym na rzecz komórek wykonujących działalność podstawową;

2) wytwarzanie na własne potrzeby jednostki energii oraz materiałów;

3) wykonywanie we własnym zakresie inwestycji;

4) pełnienie innych funkcji pomocniczych (stołówki, domy mieszkalne, obiekty socjalne).

Zasady działania konta 530 oraz prowadzenie ewidencji szczegółowej są analogiczne do konta 500.

W końcu roku saldo konta wykazuje wartość produkcji niezakończonej (w toku).

 

63) Konto 550 - "Koszty zarządu"

Konto 550 służy do ewidencji wyodrębnionych kosztów związanych z zarządzaniem jednostką jako całością (kosztów ogólnoadministracyjnych) oraz kosztów ogólnych dotyczących danej jednostki jako całości (w szczególności utrzymanie terenu, straż przemysłowa i przeciwpożarowa).

Na stronie Wn konta 550 ujmuje się koszty proste oraz koszty złożone, w szczególności koszty świadczeń działalności pomocniczej, a także zużycie materiałów, towarów i produktów na potrzeby reprezentacji i reklamy.

Na stronie Ma konta 550 ujmuje się przeniesienie kosztów działalności zarządu na konto 490.

Do konta 550 może być prowadzona ewidencja szczegółowa umożliwiająca ustalenie struktury kosztów zarządu w sposób ułatwiający ich analizę i kontrolę.

Konto 550 nie może wykazywać salda na koniec roku.

 

64) Konto 580 - "Rozliczenie kosztów działalności"

Konto 580 służy do porównania kosztu wytworzenia poszczególnych produktów lub ich grup z wartością wytworzonych produktów wyrażoną w cenach ewidencyjnych.

Na stronie Wn konta 580 ujmuje się, w korespondencji z odpowiednimi kontami zespołu 5, rzeczywisty koszt wytworzenia produktów, a na stronie Ma - wartość tych produktów w

cenach ewidencyjnych, w korespondencji z odpowiednimi kontami zespołu 6 lub 7.

Różnica między wartością produktów ustaloną w rzeczywistym koszcie wytworzenia i w cenach ewidencyjnych podlega - jako odchylenie od cen ewidencyjnych produktów - przeniesieniu na konto 620 lub 700.

Prowadzenie konta 580 jest zbędne, jeżeli ustalenie rzeczywistego kosztu wytworzenia gotowych produktów nie wymaga jego stosowania.

Do konta 580 można nie prowadzić ewidencji szczegółowej.

Konto 580 nie może wykazywać salda na koniec roku.

 

 

65) Zespół 6 - "Produkty"

Konta zespołu 6 "Produkty" służą do ewidencji produktów wytworzonych przez jednostkę oraz kosztów rozliczonych w czasie.

 

Komentarz: Opis kont zespołu 6 w nowym rozporządzeniu został określony w takim samym brzmieniu jak w rozporządzeniu poprzedzającym. Drobna zmiana została wprowadzona w opisie do konta 640. W praktyce ewidencja na kontach zespołu 6 sprowadza się do ewidencji kosztów przyszłych okresów (rozliczenia międzyokresowe czynne).

 

66) Konto 600 - "Produkty gotowe i półfabrykaty"

Konto 600 służy do ewidencji zapasów wyrobów gotowych oraz robót i usług zakończonych, lecz niesprzedanych do końca okresu sprawozdawczego, oraz półfabrykatów w jednostkach prowadzących ich ewidencję ilościowo-wartościową.

Jeżeli przychody, rozchody oraz stany zapasów produktów wycenia się według cen ewidencyjnych, a cena ewidencyjna różni się od rzeczywistego kosztu wytworzenia, to na koncie 620 należy wyodrębnić odchylenia pomiędzy ceną ewidencyjną a rzeczywistym kosztem wytworzenia produktów.

Na stronie Wn konta 600 ujmuje się zwiększenia ilości i wartości stanu produktów, a na stronie Ma - jego zmniejszenia.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 600 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu zapasów według miejsc ich składowania i osób, którym powierzono pieczę nad nimi, a w odniesieniu do zapasów produktów objętych ewidencją ilościowo-wartościową i ilościową - także według ich poszczególnych rodzajów i grup.

Konto 600 może wykazywać saldo Wn, które wyraża stan zapasów produktów gotowych oraz ewentualnie półfabrykatów.

 

67) Konto 620 - "Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów"

Konto 620 służy do ewidencji różnic pomiędzy ceną ewidencyjną produktów a ich rzeczywistym kosztem wytworzenia.

Na stronie Wn konta 620 ujmuje się powstałe odchylenia debetowe i rozliczenie odchyleń kredytowych, a na stronie Ma - powstałe odchylenia kredytowe i rozliczenie odchyleń debetowych.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 620 powinna zapewnić podział odchyleń na dotyczące wyrobów gotowych i półfabrykatów.

Konto 620 może wykazywać saldo Wn lub Ma, które oznacza stan odchyleń dotyczących zapasów produktów, korygując ich wartość bilansową.

 

68) Konto 640 - "Rozliczenia międzyokresowe kosztów"

Konto 640 służy do ewidencji kosztów przyszłych okresów (rozliczenia międzyokresowe czynne) oraz prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy (rozliczenia międzyokresowe bierne).

Na stronie Wn konta 640 ujmuje się koszty proste i złożone poniesione w okresie sprawozdawczym, a dotyczące przyszłych okresów, oraz koszty poniesione w okresie sprawozdawczym, w związku z którymi w poprzednich okresach dokonano rozliczenia międzyokresowego kosztów (bierne) (było: "wydatki poniesione w okresie sprawozdawczym, na które utworzono w okresach poprzednich rezerwę").

Na stronie Ma konta 640 ujmuje się prawdopodobne zobowiązania przypadające na bieżący okres sprawozdawczy oraz zaliczenie do kosztów okresu sprawozdawczego kosztów poniesionych w okresach poprzednich.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 640 powinna umożliwić ustalenie:

1) wysokości tych kosztów zakupu, które podlegają rozliczeniu w czasie;

2) wysokości innych rozliczeń międzyokresowych kosztów z dalszym podziałem według ich tytułów.

Saldo Wn konta 640 wyraża koszty przyszłych okresów, a saldo Ma - stan prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy.

 

Komentarz: Zmiana w opisie konta 640 polega na wprowadzeniu zapisu, że na stronie Wn konta ujmuje się koszty poniesione w okresie sprawozdawczym, w związku z którymi w poprzednich okresach dokonano rozliczenia międzyokresowego kosztów (bierne). W rozporządzeniu poprzedzającym w tym zakresie obowiązywał zapis określający, że na stronie Wn konta 640 ujmuje się wydatki poniesione w okresie sprawozdawczym, na które utworzono w okresach poprzednich rezerwę. Zmieniona regulacja dotyczy zdarzeń praktycznie niewystępujących w jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych.

 

 

69) Zespół 7 - "Przychody, dochody i koszty"

Konta zespołu 7 "Przychody, dochody i koszty" służą do ewidencji:

1) przychodów i kosztów ich osiągnięcia z tytułu sprzedaży produktów, towarów, przychodów i kosztów operacji finansowych oraz pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych;

2) podatków nieujętych na koncie 403;

3) dotacji i subwencji otrzymanych, które wpływają na wynik finansowy, oraz dotacji przekazanych.

Ewidencję szczegółową prowadzi się według pozycji planu finansowego oraz stosownie do potrzeb planowania, analizy i sprawozdawczości oraz obliczenia podatków.

 

Komentarz: Ewidencja przychodów i kosztów na kontach zespołu 7 w państwowych i samorządowych jednostkach budżetowych jest diametralnie inna niż w samorządowych zakładach budżetowych. W jednostkach budżetowych podstawowym kontem służącym do ewidencji przychodów jest konto 720 "Przychody z tytułu dochodów budżetowych", a w samorządowych zakładach budżetowych - konto 700 "Sprzedaż produktów i koszt ich wytworzenia". Przychody jednostek budżetowych są ujmowane również na pozostałych kontach zespołu 7 służących do ewidencji przychodów, z wyjątkiem konta 740 "Dotacje i środki na inwestycje". Formalnie rzecz biorąc wszystkie przychody jednostek budżetowych ujmowane na kontach zespołu 7 są przychodami z tytułu dochodów budżetowych, a nie tylko przychody ujmowane na koncie 720, co może sugerować nazwa konta.

Jednostki budżetowe swoje statutowe zadania, związane głównie z realizacją usług publicznych, wykonują z reguły nieodpłatnie w ramach planu wydatków budżetowych. Przychody tych jednostek stanowią wpływy dochodów z mienia będącego w zarządzie tych jednostek oraz opłaty za czynności administracyjne pobierane na podstawie odrębnych przepisów. W tego typu jednostkach budżetowych nie jest prowadzona ewidencja na koncie 700 "Sprzedaż produktów i koszt ich wytworzenia". Ewidencja na koncie 700 może wystąpić jedynie w tych jednostkach budżetowych, w których jest prowadzona działalność wytwórcza lub usługowa. W szczególności mogą to być oświatowe jednostki budżetowe prowadzące warsztaty szkolne lub urzędy gmin i inne samorządowe jednostki budżetowe wykonujące komunalne usługi (np. z zakresu dostaw wody i odprowadzania ścieków).

W urzędach jednostek samorządu terytorialnego występują przychody z tytułu dochodów budżetu nieujętych w planach innych samorządowych jednostek budżetowych. Z opisu kont zespołu 7, podobnie jak w rozporządzeniu poprzedzającym, nie wynika sposób księgowania tego typu przychodów w księgach rachunkowych urzędu. Zdaniem autora tego typu przychody należy ujmować na koncie 720 "Przychody z tytułu dochodów budżetowych, w korespondencji ze stroną Wn konta 800 "Fundusz jednostki". Przychody te stanowią więc czynnik powodujący zmniejszenie funduszu urzędu jednostki samorządu terytorialnego.

 

70) Konto 700 - "Sprzedaż produktów i koszt ich wytworzenia"

Konto 700 służy do ewidencji sprzedaży produktów (wyrobów gotowych i półfabrykatów oraz robót i usług) własnej działalności na rzecz obcych jednostek oraz działalności finansowo wyodrębnionej własnej jednostki oraz kosztu ich wytworzenia.

Na stronie Wn konta 700 ujmuje się koszt wytworzenia sprzedanych produktów, obejmujący rzeczywisty koszt wytworzenia, za który uważa się również wartość produktów w cenach ewidencyjnych, skorygowaną o odchylenia od cen ewidencyjnych, w korespondencji z kontami: 500, 530, 580, 600, 620 lub 490.

Na stronie Ma konta 700 ujmuje się przychody ze sprzedaży, w korespondencji z kontami przede wszystkim zespołu 1 i 2 oraz ewentualnie 0 i 8 oraz 4 bądź 5.

Ewidencja szczegółowa do konta 700 powinna zapewnić podział sprzedaży dostosowany do zasad wymiaru podatków oraz należnych dotacji oraz według przedmiotów i kierunków sprzedaży.

W końcu roku obrotowego przenosi się:

1) przychody ze sprzedaży na stronę Ma konta 860;

2) koszt sprzedanych produktów na stronę Wn konta 490, uznając konto 700.

Na koniec roku konto 700 nie wykazuje salda.

 

71) Konto 720 - "Przychody z tytułu dochodów budżetowych"

Konto 720 służy do ewidencji przychodów z tytułu dochodów budżetowych związanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki, w szczególności dochodów, do których zalicza się podatki, składki, opłaty, inne dochody budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek, należne na podstawie odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych.

Na stronie Wn konta 720 ujmuje się odpisy z tytułu dochodów budżetowych, a na stronie Ma konta 720 - przychody z tytułu dochodów budżetowych.

W izbach administracji skarbowej na stronie Ma konta 720 ujmuje się również, na podstawie rocznych jednostkowych sprawozdań budżetowych, dochody budżetowe z tytułu podatków przekazane przez organy podatkowe podległe ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych na rachunek budżetu państwa, w korespondencji z kontem 235.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 720 powinna zapewnić wyodrębnienie przychodów z tytułu dochodów budżetowych według pozycji planu finansowego.

W zakresie podatkowych i niepodatkowych dochodów budżetowych ewidencja szczegółowa jest prowadzona według zasad rachunkowości podatkowej, natomiast w zakresie podatków pobieranych przez inne organy ewidencję szczegółową stanowią sprawozdania o dochodach budżetowych sporządzane przez te organy.

W końcu roku obrotowego saldo konta 720 przenosi się na konto 860.

Na koniec roku konto 720 nie wykazuje salda.

 

Komentarz: Zmiany w ewidencji prowadzonej do konta 720 dotyczą wyłącznie izb administracji skarbowej, w których pod datą 31 grudnia na podstawie rocznych jednostkowych sprawozdań budżetowych ujmuje się przychody w wysokości dochodów budżetowych z tytułu podatków przekazanych przez organy podatkowe podległe ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych na rachunek budżetu państwa, w korespondencji z kontem 235.

 

72) Konto 730 - "Sprzedaż towarów i wartość ich zakupu"

Konto 730 służy do ewidencji sprzedaży towarów i wartości ich zakupu.

Na stronie Wn ujmuje się wartość sprzedanych towarów w cenie zakupu (nabycia), w korespondencji z kontami 330 i 340; za cenę zakupu (nabycia) uważa się również cenę ewidencyjną skorygowaną o odchylenia od tej ceny.

Na stronie Ma konta 730 ujmuje się przychody ze sprzedaży towarów, w korespondencji z kontami przede wszystkim zespołu 1 i 2 oraz zespołu 0 i 8 bądź 4 i 5.

W końcu roku obrotowego przenosi się:

1) przychody ze sprzedaży towarów na stronę Ma konta 860 (Wn konto 730);

2) wartość sprzedanych towarów w cenie zakupu na stronę Wn konta 860 (Ma konto 730).

Na koniec roku konto 730 nie wykazuje salda.

 

73) Konto 740 - "Dotacje i środki na inwestycje"

Konto 740 służy do ewidencji dotacji otrzymanych z budżetu jednostki samorządu terytorialnego oraz innych środków na finansowanie działalności podstawowej samorządowych zakładów budżetowych oraz środków pieniężnych przeznaczonych na inwestycje gromadzonych na wydzielonym rachunku bankowym państwowych i samorządowych jednostek budżetowych prowadzących działalność oświatową.

Na koncie 740 nie ujmuje się dotacji otrzymanych na finansowanie inwestycji.

Na stronie Wn konta 740 ujmuje się:

1) dotacje przekazane na finansowanie działalności podstawowej samobilansującym oddziałom samorządowych zakładów budżetowych, w korespondencji z kontem 131 lub 240;

2) środki pieniężne samorządowych zakładów budżetowych i dochody gromadzone przez jednostki budżetowe na wydzielonym rachunku wykorzystane lub przeznaczone na finansowanie inwestycji, w korespondencji z kontem 800 lub 840;

3) zwrot dotacji niewykorzystanych, nadmiernie pobranych lub wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem, w korespondencji z kontem 131 lub 225.

Na stronie Ma konta 740 ujmuje się:

1) w ciągu roku - dotacje rzeczywiście otrzymane, w korespondencji z kontem 131, lub dotacje należne, jeżeli ich wysokość wynika z przepisów, w korespondencji z kontem 225;

2) na koniec okresu sprawozdawczego - dotacje należne, wynikające z przepisów prawa lub potwierdzone przez organ dotujący, albo jeżeli należna dotacja za dany rok wpłynęła na rachunek jednostki w okresie następnym do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego, w korespondencji z kontem 225.

Ewidencja szczegółowa powinna zapewnić możliwość ustalenia wysokości dotacji przypadających na poszczególne tytuły rozliczeń.

W końcu roku budżetowego saldo konta 740 zamyka się dwoma saldami, które przenosi się:

1) saldo Wn oznacza wartość dotacji przekazanych na finansowanie działalności podstawowej samodzielnie bilansujących się oddziałów środków wykorzystanych lub przeznaczonych na inwestycje w samorządowych zakładach budżetowych, na stronę Wn konta 860;

2) saldo Ma oznacza wartość dotacji otrzymanych na finansowanie działalności podstawowej, na stronę Ma konta 860.

Na koniec roku konto 740 nie wykazuje salda.

 

74) Konto 750 - "Przychody finansowe"

Konto 750 służy do ewidencji przychodów finansowych.

Na stronie Ma konta 750 ujmuje się przychody z tytułu operacji finansowych, w szczególności przychody ze sprzedaży papierów wartościowych, przychody z udziałów i akcji, dywidendy oraz odsetki od udzielonych pożyczek, dyskonto przy zakupie weksli, czeków obcych i papierów wartościowych oraz odsetki za zwłokę w zapłacie należności, dodatnie różnice kursowe.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 750 powinna zapewnić wyodrębnienie przychodów finansowych z tytułu udziałów w innych podmiotach gospodarczych, należne jednostce odsetki.

W końcu roku obrotowego przenosi się przychody finansowe na stronę Ma konta 860 (Wn konto 750).

Na koniec roku konto 750 nie wykazuje salda.

 

75) Konto 751 - "Koszty finansowe"

Konto 751 służy do ewidencji kosztów finansowych.

Na stronie Wn konta 751 ujmuje się w szczególności wartość sprzedanych udziałów, akcji i innych papierów wartościowych, odsetki od obligacji, odsetki od kredytów i pożyczek, odsetki za zwłokę w zapłacie zobowiązań, z wyjątkiem obciążających środki trwałe w budowie, odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu operacji finansowych, dyskonto przy sprzedaży weksli, czeków obcych i papierów wartościowych, ujemne różnice kursowe, z wyjątkiem obciążających środki trwałe w budowie.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 751 powinna zapewnić wyodrębnienie w zakresie kosztów operacji finansowych - naliczone odsetki od pożyczek i odsetki za zwłokę od zobowiązań.

W końcu roku obrotowego przenosi się koszty operacji finansowych na stronę Wn konta 860 (Ma konto 751).

Na koniec roku konto 751 nie wykazuje salda.

 

76) Konto 760 - "Pozostałe przychody operacyjne"

Konto 760 służy do ewidencji przychodów niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki, w tym wszelkich innych przychodów niż podlegające ewidencji na kontach: 700, 720, 730, 750. W szczególności na stronie Ma konta 760 ujmuje się:

1) przychody ze sprzedaży materiałów w wartości cen zakupu lub nabycia materiałów;

2) przychody ze sprzedaży środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie;

3) odpisane przedawnione zobowiązania, otrzymane odszkodowania, kary, nieodpłatnie otrzymane, w tym w drodze darowizny, aktywa umarzane jednorazowo, rzeczowe aktywa obrotowe, przychody o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie;

4) równowartość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych nieodpłatnie przez samorządowy zakład budżetowy, a także od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, na sfinansowanie których samorządowy zakład budżetowy otrzymał środki pieniężne, w korespondencji ze stroną Wn konta 800;

5) zmniejszenie stanu produktów w korespondencji ze stroną Wn konta 490.

W końcu roku obrotowego przenosi się pozostałe przychody operacyjne na stronę Ma konta 860, w korespondencji ze stroną Wn konta 760.

Na koniec roku konto 760 nie wykazuje salda.

 

77) Konto 761 - "Pozostałe koszty operacyjne"

Konto 761 służy do ewidencji kosztów niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki.

W szczególności na stronie Wn konta 761 ujmuje się:

1) koszty osiągnięcia pozostałych przychodów w wartości cen zakupu lub nabycia materiałów;

2) kary, odpisane przedawnione, umorzone i nieściągalne należności, odpisy aktualizujące należności, koszty postępowania spornego i egzekucyjnego oraz nieodpłatnie przekazane rzeczowe aktywa obrotowe, koszty o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie.

Konto 761 służy również - w jednostkach ewidencjonujących koszty na kontach: 400, 401, 402, 403, 404, 405, 409, 490 oraz zespołu 5 - do ewidencji zapisów uzupełniających, dokonanych na kontach zespołów 5 i 6 z tytułu zwiększeń bądź zmniejszeń stanu produktów (w tym także rozliczeń międzyokresowych kosztów), w korespondencji z innymi kontami niż konto 490, konta zespołów 5 lub 6 oraz konta kosztu własnego sprzedaży w zespole 7.

Na stronie Wn konta 761 w korespondencji ze stroną Ma konta 490 ujmuje się zwiększenie stanu produktów.

W końcu roku obrotowego przenosi się:

1) na stronę Wn konta 490 - koszty związane z zakupem i sprzedażą składników majątku, jeżeli zostały ujęte na koncie 761, w korespondencji ze stroną Ma konta 761;

2) na stronę Wn konta 860 - pozostałe koszty operacyjne, w korespondencji ze stroną Ma konta 761.

Na koniec roku konto 761 nie wykazuje salda.

 

 

78) Zespół 8 - "Fundusze, rezerwy i wynik finansowy"

Konta zespołu 8 służą do ewidencji funduszy, wyniku finansowego, dotacji z budżetu, rezerw i rozliczeń międzyokresowych przychodów.

 

79) Konto 800 - "Fundusz jednostki"

Konto 800 służy do ewidencji równowartości aktywów trwałych i obrotowych jednostki i ich zmian.

Na stronie Wn konta 800 ujmuje się zmniejszenia funduszu, a na stronie Ma - jego zwiększenia, zgodnie z odrębnymi przepisami regulującymi gospodarkę finansową jednostki.

Na stronie Wn konta 800 ujmuje się w szczególności:

1) przeksięgowanie straty bilansowej roku ubiegłego z konta 860;

2) przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego, zrealizowanych dochodów budżetowych z konta 222 oraz konta 235;

3) przeksięgowanie, w końcu roku obrotowego, dotacji z budżetu i środków budżetowych wykorzystanych na inwestycje z konta 810;

4) różnice z aktualizacji wyceny środków trwałych;

5) wartość sprzedanych, nieodpłatnie przekazanych oraz wniesionych w formie wkładu niepieniężnego (aportu) środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie;

6) wartość pasywów przejętych od zlikwidowanych jednostek;

7) wartość aktywów przekazanych w ramach centralnego zaopatrzenia;

8) równowartość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych nieodpłatnie przez samorządowy zakład budżetowy, a także od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, na sfinansowanie których samorządowy zakład budżetowy otrzymał środki pieniężne, w korespondencji ze stroną Ma konta 760.

Na stronie Ma konta 800 ujmuje się w szczególności:

1) przeksięgowanie zysku bilansowego roku ubiegłego z konta 860;

2) przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego, zrealizowanych wydatków budżetowych z konta 223;

3) przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego, zrealizowanych wydatków środków europejskich z konta 227;

4) okresowe lub roczne przeniesienie zrealizowanych wydatków ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi z konta 228;

5) wpływ środków przeznaczonych na finansowanie inwestycji;

6) różnice z aktualizacji wyceny środków trwałych;

7) nieodpłatne otrzymanie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie;

8) wartość aktywów przejętych od zlikwidowanych jednostek;

9) wartość objętych akcji i udziałów;

10) wartość aktywów otrzymanych w ramach centralnego zaopatrzenia.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 800 powinna zapewnić możliwość ustalenia przyczyn zwiększeń i zmniejszeń funduszu jednostki.

Saldo konta 800 oznacza stan funduszu jednostki.

 

Komentarz: Zgodnie z opisem konta 800 konto to na koniec roku wykazuje saldo Ma, oznaczające stan funduszu jednostki. W odniesieniu do funduszu jednostek budżetowych będących urzędami jednostek samorządu terytorialnego zapis ten nie zawsze jest prawdziwy. W urzędach, w których majątek jednostki samorządu terytorialnego jest rozdzielony na dużą liczbę jednostek organizacyjnych, możliwe jest wystąpienie na koniec roku salda Wn. Tego typu możliwość wynika z zaliczania do przychodów urzędu dochodów budżetu nieujętych w planach finansowych innych samorządowych jednostek budżetowych, które są ujmowane zapisem:

• Wn 800 "Fundusz jednostki",
• Ma 720 "Przychody z tytułu dochodów budżetowych".

Jeżeli wartość tych przychodów jest wyższa niż dotychczasowy stan funduszu, to fundusz urzędu na koniec roku ma wartość ujemną (saldo Wn). Oczywiście w następnym roku, po przeksięgowaniu na zwiększenie funduszu dodatniego wyniku finansowego, sytuacja wraca do normy.

Nie do końca prawdziwe jest stwierdzenie, że konto 800 służy do ewidencji równowartości majątku trwałego i obrotowego jednostki, z uwagi na fakt, że część tego majątku może być sfinansowana zobowiązaniami.

Ewidencja szczegółowa do konta 800 powinna zapewnić możliwość ustalenia zwiększeń i zmniejszeń funduszu jednostki, wykazywanych w sprawozdaniu finansowym w zestawieniu zmian w funduszu jednostki. Niezrozumiałe jest natomiast prowadzenie ewidencji analitycznej do konta 800 z podziałem na fundusz w środkach trwałych, fundusz inwestycyjny i fundusz obrotowy. Tak prowadzona ewidencja szczegółowa do konta 800 jest wzorowana na rozwiązaniach przyjętych w nieobowiązującym już od dawna zarządzeniu Ministra Finansów z 29 kwietnia 1985 r. w sprawie planów kont dla jednostek gospodarki uspołecznionej. Zarządzenie to dotyczyło m.in. jednostek i zakładów budżetowych i zalecało w zakresie funduszy jednostki prowadzenie kont służących do ewidencji funduszy stanowiących równowartość środków trwałych i środków obrotowych (zespół 8) oraz funduszy inwestycyjnych (zespół 9).

 

80) Konto 810 - "Dotacje budżetowe, płatności z budżetu środków europejskich oraz środki z budżetu na inwestycje"

Konto 810 służy do ewidencji dotacji budżetowych, płatności z budżetu środków europejskich oraz środków z budżetu na inwestycje.

Na stronie Wn konta 810 ujmuje się:

1) wartość dotacji przekazanych z budżetu w części uznanej za wykorzystane lub rozliczone, w korespondencji z kontem 224;

2) wartość płatności z budżetu środków europejskich uznanych za rozliczone, w korespondencji z kontem 224;

3) równowartość wydatków dokonanych przez jednostki budżetowe ze środków budżetu na finansowanie: środków trwałych w budowie, zakupu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Na stronie Ma konta 810 ujmuje się przeksięgowanie, w końcu roku, salda konta 810 na konto 800.

Na koniec roku konto 810 nie wykazuje salda.

 

81) Konto 820 - "Rozliczenie wyniku finansowego"

Konto 820 służy do ewidencji rozliczenia wyniku finansowego samorządowych zakładów budżetowych.

Na stronie Wn konta 820 ujmuje się dokonane lub należne wpłaty do budżetu z tytułu nadwyżki środków obrotowych samorządowych zakładów budżetowych.

Na stronie Ma konta 820 ujmuje się przeniesienie salda konta w roku następnym na konto 800.

 

Komentarz: Według opisu zamieszczonego w rozporządzeniu poprzedzającym konto 820 służyło również do ewidencji rozliczenia nadwyżki dochodów jednostek budżetowych prowadzących działalność oświatową. Nadwyżka ta w praktyce odpowiadała pozostałości środków na koniec roku na wydzielonym rachunku bankowym dochodów (konto 132) samorządowych jednostek oświatowych. W odniesieniu do państwowych jednostek budżetowych prowadzących działalność oświatową w ustawie z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych nie występują regulacje wskazujące na obowiązek przekazywania pozostałości środków na wydzielonym rachunku dochodów na rachunek dochodów jednostki nadrzędnej.

 

82) Konto 840 - "Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów"

Konto 840 służy do ewidencji przychodów zaliczanych do przyszłych okresów oraz innych rozliczeń międzyokresowych i rezerw.

Na stronie Ma konta 840 ujmuje się utworzenie i zwiększenie rezerwy, a na stronie Wn - ich zmniejszenie lub rozwiązanie.

Na stronie Ma konta 840 ujmuje się również powstanie i zwiększenia rozliczeń międzyokresowych przychodów, a na stronie Wn - ich rozliczenie poprzez zaliczenie ich do przychodów roku obrotowego.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 840 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu:

1) rezerwy oraz przyczyn jej zwiększeń i zmniejszeń;

2) rozliczeń międzyokresowych przychodów z poszczególnych tytułów oraz przyczyn ich zwiększeń i zmniejszeń.

Konto 840 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan rezerw i rozliczeń międzyokresowych przychodów.

 

83) Konto 851 - "Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych"

Konto 851 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Środki pieniężne tego funduszu, wyodrębnione na specjalnym rachunku bankowym, ujmuje się na koncie 135 "Rachunki środków funduszy specjalnego przeznaczenia". Pozostałe środki majątkowe ujmuje się na odpowiednich kontach działalności podstawowej jednostki (z wyjątkiem kosztów i przychodów podlegających sfinansowaniu z funduszu).

Ewidencja szczegółowa do konta 851 powinna pozwolić na wyodrębnienie:

1) stanu, zwiększeń i zmniejszeń zakładowego funduszu świadczeń socjalnych;

2) wysokości poniesionych kosztów i wysokości uzyskanych przychodów przez poszczególne rodzaje działalności socjalnej.

Saldo Ma konta 851 wyraża stan zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

 

Komentarz: Jeżeli na koniec roku nie występują zobowiązania działalności socjalnej (np. z tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych potrącone z wypłaconych świadczeń), to stan funduszu powinien stanowić sumę środków na rachunku bankowym (konto 135) i należności funduszu w postaci udzielonych pożyczek (konto analityczne do konta 234). Różnice między saldem konta 851 i sumą sald kont 135 i 234 świadczą o nieprawidłowej ewidencji.

 

84) Konto 853 - "Fundusze celowe"

Konto 853 służy do ewidencji stanu, zwiększeń i zmniejszeń funduszy celowych oraz innych funduszy specjalnego przeznaczenia.

Na stronie Wn konta 853 ujmuje się koszty oraz inne niż koszty zmniejszenia funduszy, a na stronie Ma - przychody oraz pozostałe zwiększenia funduszy.

Ewidencja szczegółowa do konta 853 powinna pozwolić na ustalenie zwiększeń i zmniejszeń oraz stanu każdego z funduszy oddzielnie.

Saldo Ma konta 853 wyraża stan funduszy celowych oraz innych funduszy specjalnego przeznaczenia.

 

85) Konto 855 - "Fundusz mienia zlikwidowanych jednostek"

Konto 855 służy do ewidencji równowartości mienia zlikwidowanych przedsiębiorstw państwowych, komunalnych lub innych jednostek organizacyjnych, przejętego przez organy założycielskie i nadzorujące.

Na stronie Wn ujmuje się zmniejszenia funduszu z tytułu sprzedaży mienia lub jego likwidacji, a na stronie Ma - stan funduszu i jego zwiększenia o równowartość mienia zlikwidowanych przedsiębiorstw lub innych jednostek organizacyjnych, ustaloną na podstawie bilansów tych jednostek, w korespondencji z kontem 015.

Saldo Ma konta 855 wyraża stan funduszu mienia zlikwidowanych przedsiębiorstw lub innych jednostek organizacyjnych, przejętego przez organ założycielski lub nadzorujący, a nieprzekazanego spółkom, innym jednostkom organizacyjnym lub nieprzejętego na własne potrzeby, lub wartość mienia sprzedanego, ale jeszcze niespłaconego.

 

86) Konto 860 - "Wynik finansowy"

Konto 860 służy do ustalania wyniku finansowego jednostki.

W końcu roku obrotowego na stronie Wn konta 860 ujmuje się sumę:

1) poniesionych kosztów, w korespondencji z kontem: 400, 401, 402, 403, 404, 405 i 409;

2) zmniejszeń stanu produktów oraz rozliczeń międzyokresowych w stosunku do stanu na początek roku, w korespondencji z kontem 490, w jednostkach stosujących to konto;

3) wartości sprzedanych towarów w cenie zakupu lub nabycia, w korespondencji z kontem 730, oraz materiałów, w korespondencji z kontem 760;

4) dotacji przekazanych na finansowanie działalności podstawowej samodzielnie bilansujących się oddziałów oraz na inwestycje samorządowych zakładów budżetowych, w korespondencji z kontem 740;

5) kosztów operacji finansowych, w korespondencji z kontem 751, oraz pozostałych kosztów operacyjnych, w korespondencji z kontem 761;

6) obowiązkowych zmniejszeń wyniku finansowego, w korespondencji z kontem 870.

Na stronie Ma konta 860 ujmuje się w końcu roku obrotowego sumę:

1) uzyskanych przychodów, w korespondencji z poszczególnymi kontami zespołu 7;

2) zwiększeń stanu produktów oraz rozliczeń międzyokresowych w stosunku do stanu na początek roku, w korespondencji z kontem 490;

3) dotacji otrzymanych na finansowanie działalności podstawowej, w korespondencji z kontem 740.

Saldo konta 860 wyraża na koniec roku obrotowego wynik finansowy jednostki, saldo Wn - stratę netto, saldo Ma - zysk netto. Saldo jest przenoszone w roku następnym na konto 800.

 

Komentarz: Wynik w większości państwowych i samorządowych jednostek budżetowych ustalony na koniec roku stanowi stratę, która wynika z niewspółmierności przychodów i kosztów tych jednostek. Przychody w jednostkach budżetowych innych niż urzędy jednostek samorządu terytorialnego tylko w marginalnym stopniu pokrywają koszty, ponieważ większość zadań wykonywanych przez jednostki budżetowe jest realizowana nieodpłatnie. W pozostałej części koszty są finansowane ze środków z budżetu na realizację wydatków budżetowych, które nie stanowią przychodów, lecz zwiększenie funduszu jednostki z tytułu zrealizowanych wydatków budżetowych.

W urzędach jednostek samorządu terytorialnego wynikiem finansowym jest z reguły bardzo wysoki zysk, ponieważ do przychodów urzędu - poza przychodami z tytułu dochodów budżetowych urzędu - na podstawie § 7 rozporządzenia, zalicza się m.in. dochody z budżetu z tytułu subwencji, dotacji oraz płatności na finansowanie projektów, w tym także dotacji celowych i płatności otrzymanych na finansowanie wydatków majątkowych. Należy podkreślić, że część oświatowa subwencji ogólnej jest przeznaczona na finansowanie zadań jednostek budżetowych w zakresie oświaty, a dotacje celowe na wypłatę świadczeń z zakresu opieki społecznej są przeznaczone na finansowanie wydatków ośrodków pomocy społecznej. Nie zachodzi również współmierność przychodów i kosztów urzędu w przypadku dotacji celowych i płatności na finansowanie wydatków majątkowych, ponieważ koszty związane z nabyciem aktywów trwałych, z wyłączeniem aktywów trwałych o niskiej wartości, nie są przenoszone na konto 860.

W samorządowych zakładach budżetowych na kształt wyniku ma wpływ koszt związany z nabyciem rzeczowych aktywów trwałych zrealizowany w bieżącym roku lub następnym, jeżeli nabycie tych składników w następnym roku ma nastąpić ze środków przewidzianych na ten cel w roku bieżącym. Tego typu koszt ma charakter zbliżony do kosztu nabycia środków trwałych umarzanych jednorazowo, z tą tylko różnicą, że koszt oddanych do użytkowania środków trwałych odnosi się w ciężar konta 401, a omawiany koszt księguje się zapisem:

• Wn 740 "Dotacje i środki na inwestycje",
• Ma 800 "Fundusz jednostki".

Należy przy tym nadmienić, że w latach następnych zakupione z własnych środków zakładu budżetowego środki trwałe umarzane stopniowo również będą czynnikiem rzutującym na koszty jako koszt amortyzacji.

 

87) Konto 870 - "Podatki i obowiązkowe rozliczenia z budżetem obciążające wynik finansowy"

Konto 870 służy do ewidencji obowiązkowych zmniejszeń wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego oraz nadwyżki dochodów jednostek budżetowych prowadzących działalność oświatową.

Na stronie Wn konta 870 ujmuje się zarachowane zmniejszenia wyniku, w korespondencji z kontem 225.

Ewidencję szczegółową do konta 870 prowadzi się według poszczególnych rozliczeń z budżetem.

W końcu roku budżetowego saldo konta 870 podlega przeniesieniu na stronę Wn konta 860.

 

Komentarz: W nowym opisie konta 870 nadwyżka dochodów jednostek budżetowych prowadzących działalność oświatową, w wysokości pozostałości środków na wydzielonym rachunku dochodów, stanowi czynnik zmniejszający wynik netto.

 

1. Konta pozabilansowe

Komentarz: Z wykazu kont pozabilansowych zostało usunięte konto 975 "Wydatki strukturalne" (patrz: komentarz przy wykazie kont).

 

1) Konto 970 - "Płatności ze środków europejskich"

Konto 970 służy do ewidencji płatności dokonywanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków europejskich dysponenta z rachunku ministra właściwego do spraw finansów publicznych (było: "Ministra Finansów").

Na stronie Wn konta 970 ujmuje się wartość zleceń płatności przekazanych przez instytucje lub inne upoważnione podmioty do Banku Gospodarstwa Krajowego celem realizacji wydatków ze środków europejskich.

Na stronie Ma konta 970 ujmuje się, na podstawie informacji z Banku Gospodarstwa Krajowego o dokonaniu płatności na rachunek beneficjenta, podmiotu upoważnionego przez beneficjenta lub wykonawcy (odbiorcy), równowartość zrealizowanych płatności.

Konto 970 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość zleceń płatności przekazanych przez instytucje lub inne upoważnione podmioty oczekujących za realizację przez Bank Gospodarstwa Krajowego.

 

2) Konto 976 - "Wzajemne rozliczenia między jednostkami"

Konto służy do ewidencji kwot wynikających ze wzajemnych rozliczeń między jednostkami w celu sporządzenia łącznego sprawozdania finansowego.

 

3) Konto 980 - "Plan finansowy wydatków budżetowych"

Konto 980 służy do ewidencji planu finansowego wydatków budżetowych dysponenta środków budżetowych.

Na stronie Wn konta 980 ujmuje się plan finansowy wydatków budżetowych oraz jego zmiany.

Na stronie Ma konta 980 ujmuje się:

1) równowartość zrealizowanych wydatków budżetu;

2) wartość planu niewygasających wydatków budżetu do realizacji w roku następnym;

3) wartość planu niezrealizowanego i wygasłego.

Ewidencja szczegółowa do konta 980 jest prowadzona w szczegółowości planu finansowego wydatków budżetowych.

Konto 980 nie wykazuje na koniec roku salda.

 

4) Konto 981 - "Plan finansowy niewygasających wydatków"

Konto 981 służy do ewidencji planu finansowego niewygasających wydatków budżetowych dysponenta środków budżetowych.

Na stronie Wn konta 981 ujmuje się plan finansowy niewygasających wydatków budżetowych.

Na stronie Ma konta 981 ujmuje się:

1) równowartość zrealizowanych wydatków budżetowych obciążających plan finansowy niewygasających wydatków budżetowych;

2) wartość planu niewygasających wydatków budżetowych w części niezrealizowanej lub wygasłej.

Ewidencję szczegółową do konta 981 prowadzi się w szczegółowości planu finansowego niewygasających wydatków budżetowych.

Konto 981 nie wykazuje salda na koniec roku.

 

5) Konto 982 - "Plan wydatków środków europejskich"

Konto 982 służy do ewidencji planu wydatków środków europejskich dysponenta środków budżetowych.

Na stronie Wn konta 982 ujmuje się plan wydatków środków europejskich oraz jego zmiany.

Na stronie Ma konta 982 ujmuje się w szczególności:

1) równowartość zrealizowanych wydatków środków europejskich;

2) wartość planu niezrealizowanego i wygasłego.

Ewidencja szczegółowa do konta 982 jest prowadzona według podziałek klasyfikacji budżetowej.

 

6) Konto 983 - "Zaangażowanie wydatków środków europejskich roku bieżącego"

Konto 983 służy do ewidencji prawnego zaangażowania wydatków środków europejskich na dany rok budżetowy.

Na stronie Wn konta 983 ujmuje się równowartość sfinansowanych wydatków środków europejskich w danym roku budżetowym.

Na stronie Ma konta 983 ujmuje się zaangażowanie wydatków w kwocie obciążającej plan finansowy, wynikającej z decyzji lub zawartych z beneficjentami umów o dofinansowanie projektów finansowanych z udziałem środków europejskich, których wykonanie spowoduje konieczność dokonania wydatków tych środków w roku bieżącym.

Na koniec roku konto 983 nie wykazuje salda.

 

7) Konto 984 - "Zaangażowanie wydatków środków europejskich przyszłych lat"

Konto 984 służy do ewidencji prawnego zaangażowania wydatków budżetu środków europejskich przyszłych lat.

Na stronie Wn konta 984 ujmuje się równowartość zaangażowanych wydatków budżetu środków europejskich w latach poprzednich, a obciążających plan wydatków roku bieżącego jednostki przeznaczony do realizacji w roku bieżącym.

Na stronie Ma konta 984 ujmuje się wysokość zaangażowanych wydatków środków europejskich lat przyszłych.

Na koniec roku konto 984 może wykazywać saldo Ma oznaczające zaangażowanie wydatków środków europejskich.

 

8) Konto 985 - "Zaangażowanie środków samorządowych zakładów budżetowych"

Konto 985 służy do ewidencji prawnego zaangażowania środków pieniężnych dotyczących realizacji planu finansowego samorządowych zakładów budżetowych niezależnie od tego, w

którym roku budżetowym nastąpi wydatek finansowany tymi środkami.

Na koncie 985 ujmuje się równowartość zawartych umów, porozumień lub wydanych decyzji, których realizacja spowoduje wydatkowanie środków pieniężnych dotyczących realizacji planu finansowego.

Na stronie Wn konta 985 ujmuje się równowartość wydatków sfinansowanych środkami samorządowych zakładów budżetowych.

Na stronie Ma konta 985 ujmuje się zaangażowanie środków pieniężnych samorządowych zakładów budżetowych dotyczących realizacji planu finansowego, czyli wartość umów, decyzji i innych porozumień, których wykonanie spowoduje wykorzystanie środków pieniężnych na realizację umów, decyzji czy innych postanowień.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 985 powinna umożliwić ustalenie zaangażowania środków samorządowych zakładów budżetowych w podziale na lata finansowania i według podziałek klasyfikacji planu finansowego samorządowych zakładów budżetowych.

Na koniec roku budżetowego konto 985 może wykazywać saldo Ma oznaczające zaangażowanie środków samorządowych zakładów budżetowych.

 

9) Konto 990 - "Plan finansowy wydatków budżetowych w układzie zadaniowym"

Konto 990 służy do ewidencji planu finansowego wydatków budżetowych w układzie zadaniowym.

Na stronie Wn konta 990 ujmuje się plan finansowy wydatków budżetowych w układzie zadaniowym oraz jego zmiany.

Na stronie Ma konta 990 ujmuje się równowartość zrealizowanych wydatków budżetowych w układzie zadaniowym oraz wartość planu niezrealizowanego.

Ewidencja szczegółowa do konta 990 powinna być prowadzona w sposób umożliwiający sporządzenie sprawozdania z wykonania wydatków w układzie zadaniowym.

Konto 990 nie wykazuje na koniec roku salda.

 

10) Konto 992 - "Zapewnienia finansowania lub dofinansowania z budżetu państwa"

Konto 992 służy do ewidencji kwot ujętych w zapewnieniach finansowania lub dofinansowania wydatków, projektów i programów z budżetu państwa.

Na stronie Wn konta 992 ujmuje się kwoty udzielonego zapewnienia.

Na stronie Ma konta 992 ujmuje się przeniesienia kwot zwiększających plan finansowy na konto 980.

 

11) Konto 998 - "Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego"

Konto 998 służy do ewidencji prawnego zaangażowania wydatków budżetowych danego roku budżetowego oraz niewygasających wydatków budżetowych ujętych do realizacji w danym roku budżetowym.

Na stronie Wn konta 998 ujmuje się:

1) równowartość sfinansowanych wydatków budżetowych w danym roku budżetowym;

2) równowartość zaangażowanych wydatków, które będą obciążały wydatki roku następnego.

Na stronie Ma konta 998 ujmuje się zaangażowanie wydatków, czyli wartość umów, decyzji i

innych postanowień, których wykonanie spowoduje konieczność dokonania wydatków budżetowych w roku bieżącym.

Ewidencja szczegółowa do konta 998 jest prowadzona według podziałek klasyfikacyjnych i powinna zapewnić w szczególności ustalenie kwoty niewygasających wydatków (było: "podziałek klasyfikacyjnych planu finansowego, z wyodrębnieniem planu niewygasających wydatków").

Na koniec roku konto 998 nie wykazuje salda.

 

12) Konto 999 - "Zaangażowanie wydatków budżetowych przyszłych lat"

Konto 999 służy do ewidencji prawnego zaangażowania wydatków budżetowych przyszłych lat oraz niewygasających wydatków, które mają być zrealizowane w latach następnych.

Na stronie Wn konta 999 ujmuje się równowartość zaangażowanych wydatków budżetowych w latach poprzednich przeznaczonych do realizacji w roku bieżącym.

Na stronie Ma konta 999 ujmuje się wysokość zaangażowanych wydatków lat przyszłych.

Ewidencja szczegółowa do konta 999 jest prowadzona według podziałek klasyfikacyjnych i powinna zapewnić w szczególności ustalenie kwoty niewygasających wydatków (było: "podziałek klasyfikacyjnych planu finansowego, z wyodrębnieniem planu niewygasających wydatków").

Na koniec roku konto 999 może wykazywać saldo Ma oznaczające zaangażowanie wydatków budżetowych lat przyszłych.

 

 

Załącznik nr 4

PLAN KONT DLA PLACÓWEK

 

I. Wykaz kont

011 - Środki trwałe

013 - Pozostałe środki trwałe w używaniu (wyposażenie placówki)

080 - Środki trwałe w budowie (inwestycje)

101 - Kasa

131 - Rachunki bieżące

140 - Inne środki pieniężne

200 - Rozrachunki

400 - Wydatki budżetowe

640 - Rozliczenie kosztów

750 - Dochody budżetowe

800 - Fundusz placówki

810 - Fundusz środków na wydatki budżetowe

850 - Fundusz dochodów placówki

880 - Fundusz działalności inwestycyjnej

 

Komentarz: Wykaz kont dla placówek w nowym rozporządzeniu jest taki sam jak w rozporządzeniu poprzedzającym. Z przepisu § 15 ust. 2 nowego rozporządzenia wynika, że § 10-12 stosuje się do należności i zobowiązań placówki. Przepisy § 10 dotyczą odpisów aktualizujących należności, ale w wykazie kont dla placówek nie występuje konto służące do ewidencjonowania tych odpisów.

 

II. Opis kont

Komentarz: Opisy poszczególnych kont dla placówek w komentowanym rozporządzeniu są identyczne jak w rozporządzeniu poprzedzającym. Niezmieniony pozostał nawet opis konta 013, w którym nadal obowiązuje zapis z rozporządzenia poprzedzającego, stanowiący, że do pozostałych środków trwałych zalicza się przedmioty o wartości stanowiącej równowartość od 500 euro i przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, stanowiące trwałe wyposażenie placówki, oraz obrazy i dzieła sztuki bez względu na wartość. Należy podkreślić, że w zamieszczonym w rozporządzeniu § 15 ust. 1 wartość środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, poniżej której te składniki majątkowe są zaliczane do kosztów placówki bezpośrednio po ich nabyciu, została podniesiona do równowartości 800 euro. Opis konta 013 jest więc niespójny z treścią przywołanego przepisu rozporządzenia.

 

1) Konto 011 - "Środki trwałe"

Konto 011 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości środków trwałych placówki: gruntów, budynków i budowli (w tym mieszkań) oraz środków transportowych.

Wartość środka trwałego może być powiększona o koszty jego ulepszenia (przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji lub modernizacji), które powodują, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową.

W wyniku aktualizacji wartość środka trwałego może być podwyższona lub obniżona.

Księgowania na stronie Wn konta 011 są dokonywane na podstawie dowodów przyjęcia środków trwałych do używania, dowodów lub protokołów zdawczo-odbiorczych, wyceny nieodpłatnie otrzymanych lub ujawnionych środków trwałych, aktów notarialnych lub innych dowodów zwiększających wartość środków trwałych.

Księgowania na stronie Ma konta 011 są dokonywane na podstawie dowodów uzasadniających rozchód środków trwałych, dowodów lub protokołów zdawczo-odbiorczych, likwidacji, sprzedaży, niedoboru, przeceny.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 011 powinna umożliwić ustalenie wartości poszczególnych środków trwałych oraz ustalenie osób lub komórek organizacyjnych, którym powierzono środki trwałe.

Ewidencja szczegółowa może być prowadzona w księgach inwentarzowych lub za pomocą komputera, w formie wydruków.

Konto 011 może wykazywać saldo Wn, które wyraża wartość środków trwałych placówki.

 

2) Konto 013 - "Pozostałe środki trwałe w używaniu (wyposażenie placówki)"

Konto 013 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości pozostałych środków trwałych nieujętych na koncie 011.

Do pozostałych środków trwałych zalicza się przedmioty o wartości stanowiącej równowartość od 500 euro i przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, stanowiące trwałe wyposażenie placówki, oraz obrazy i dzieła sztuki bez względu na wartość.

Księgowania na stronie Wn konta 013 są dokonywane na podstawie dowodów przyjęcia pozostałych środków trwałych do używania, dowodów lub protokołów zdawczo-odbiorczych, wyceny nieodpłatnie otrzymanych lub ujawnionych środków oraz innych dowodów uzasadniających zwiększenie wartości pozostałych środków trwałych.

Księgowania na stronie Ma konta 013 są dokonywane na podstawie dowodów uzasadniających rozchód pozostałych środków trwałych, dowodów lub protokołów zdawczo-odbiorczych, likwidacji, sprzedaży, niedoboru, przeceny.

W przypadku braku możliwości uzyskania dowodu podpisanego przez kontrahenta placówka wystawia dowód własny zaakceptowany przez kierownika placówki.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 013 powinna umożliwić ustalenie wartości poszczególnych przedmiotów lub ich grup oraz ustalenie osób lub komórek organizacyjnych, którym powierzono pozostałe środki trwałe.

Ewidencja szczegółowa pozostałych środków trwałych, stanowiących wyposażenie placówki, oraz obrazów i dzieł sztuki może być prowadzona w księgach inwentarzowych lub za pomocą komputera, w formie wydruków.

Przedmioty długotrwałego używania o wartości stanowiącej równowartość niższą od 500 euro ujmuje się wyłącznie w pozaksięgowej ewidencji ilościowej, która może być prowadzona w księgach inwentarzowych lub za pomocą komputera, w formie wydruków.

Konto 013 wykazuje saldo Wn, które wyraża wartość pozostałych środków trwałych stanowiących wyposażenie placówki.

 

3) Konto 080 - "Środki trwałe w budowie (inwestycje)

Konto 080 służy do ewidencji kosztów inwestycji rozpoczętych, polegających na budowie, przebudowie, rozbudowie, rekonstrukcji lub modernizacji, oraz rozliczenia kosztów inwestycji na uzyskane efekty.

Na koncie 080 ujmuje się również zakupy gotowych środków trwałych i pozostałych środków trwałych stanowiących wyposażenie placówki, jeżeli zostały one sfinansowane ze środków przeznaczonych na inwestycje.

Księgowania na stronie Wn konta 080 są dokonywane na podstawie zaakceptowanych faktur lub innych dowodów uzasadniających poniesione nakłady.

Księgowania na stronie Ma konta 080 są dokonywane na podstawie dowodów przekazania środków trwałych lub pozostałych środków trwałych stanowiących wyposażenie placówki do używania lub dowodów dotyczących zakończonych ulepszeń podwyższających wartość środka trwałego.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 080 powinna zapewnić co najmniej wyodrębnienie kosztów inwestycji według poszczególnych zadań inwestycyjnych.

Cena nabycia lub koszt wytworzenia inwestycji rozpoczętej oraz środków trwałych obejmuje ogół kosztów, dotyczących danej inwestycji, poniesionych przez placówkę w czasie od dnia rozpoczęcia inwestycji do dnia bilansowego lub dnia przyjęcia do używania środków trwałych powstałych w wyniku inwestycji, w tym również niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług dotyczący inwestycji rozpoczętej oraz środków trwałych.

Konto 080 może wykazywać saldo Wn, które wyraża wartość kosztów niezakończonych inwestycji.

 

4) Konto 101 - "Kasa"

Konto 101 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń gotówki znajdującej się w kasie placówki, niezależnie od rodzaju waluty.

Na koncie 101 nie ujmuje się operacji przeprowadzanych za pomocą innych niż gotówka środków pieniężnych (w tym czeków). Inne niż gotówka środki pieniężne przyjmowane do kasy są ujmowane w odrębnym raporcie kasowym i księgowane na koncie 140.

Zapisy na stronie Wn i stronie Ma konta 101 są dokonywane na podstawie dowodów określonych w instrukcji kasowej.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 101 powinna zapewnić ustalenie stanu gotówki w poszczególnych walutach i w walucie, w której jest prowadzona rachunkowość.

Konto 101 może wykazywać saldo Wn wyrażające ewidencyjny stan gotówki w walucie, w której jest prowadzona rachunkowość.

 

5) Konto 131 - "Rachunki bieżące"

Konto 131 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń środków pieniężnych na rachunkach bankowych placówki.

Na koncie 131 dokonuje się księgowań wyłącznie na podstawie dokumentów zrealizowanych przez bank.

W ciągu roku można ujmować na koncie 131 operacje na podstawie dokumentów uzasadniających operacje kasowe lub bankowe, dokonywane w korespondencji z danym rachunkiem bankowym w szczególności na podstawie czeku lub polecenia przelewu środków z jednego rachunku bankowego placówki na drugi.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 131 powinna zapewnić ustalenie stanu poszczególnych rachunków w walucie, w której jest prowadzony rachunek, oraz w walucie, w której jest prowadzona rachunkowość.

Konto 131 może wykazywać saldo Wn wyrażające ewidencyjny stan środków pieniężnych na rachunkach bankowych placówki w walucie, w której jest prowadzona rachunkowość.

 

6) Konto 140 - "Inne środki pieniężne"

Konto 140 służy do ewidencji środków pieniężnych w drodze, w tym wpłat i przelewów dokonywanych w jednym okresie, a potwierdzonych przez bank w następnym okresie, oraz wpłat i wypłat dokonywanych w innych niż gotówka środkach pieniężnych (czeki).

Do środków pieniężnych w drodze mogą być zaliczone wyłącznie środki pieniężne znajdujące się między:

1) kasą placówki a jej rachunkiem bankowym, jeżeli wpłata gotówki lub przekazanie czeków do banku albo pobranie gotówki z banku nastąpiło w końcu roku, a potwierdzenie wpłaty lub wypłaty albo realizacji czeku przez bank nastąpiło w następnym roku;

2) rachunkami bankowymi placówki, jeżeli realizacja operacji na tych rachunkach została potwierdzona w różnych okresach.

Środki pieniężne w drodze mogą być ewidencjonowane na bieżąco lub tylko na przełomie roku.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 140 powinna umożliwić ustalenie stanu środków pieniężnych w drodze, z poszczególnych tytułów w walucie tytułu oraz w walucie, w której jest prowadzona rachunkowość, a także stanu innych niż gotówka środków pieniężnych (czeki) z poszczególnych tytułów w walucie tytułu oraz w walucie, w której jest prowadzona rachunkowość.

Saldo Wn lub Ma konta 140 wyraża ewidencyjny stan środków pieniężnych w drodze oraz innych niż gotówka środków pieniężnych w walucie, w której jest prowadzona rachunkowość.

 

7) Konto 200 - "Rozrachunki"

Konto 200 służy w szczególności do ewidencji:

1) rozliczeń z dysponentem części z tytułu środków budżetowych, stałej zaliczki oraz dochodów placówki;

2) rozrachunków z pracownikami placówki z tytułu przekazywania podatku dochodowego od osób fizycznych, zaliczek i pożyczek;

3) rozliczeń z tytułu sum obcych wpłacanych na realizację zadań zleconych;

4) rozrachunków z odbiorcami i dostawcami;

5) rozrachunków publicznoprawnych;

6) rozrachunków z tytułu pomocy konsularnej;

7) rozliczeń z tytułu wpłaconych sum obcych;

8) rozliczeń z tytułu wymiany walut;

9) roszczeń.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 200 powinna zapewnić ustalenie stanu rozliczeń z każdym kontrahentem, z poszczególnych tytułów w walucie tytułu rozliczeń oraz w walucie, w której jest prowadzona rachunkowość.

Konto 200 może wykazywać saldo Wn lub saldo Ma. W bilansie wykazuje się odrębnie salda należności i roszczeń oraz odrębnie salda zobowiązań z różnymi jednostkami lub osobami z różnych tytułów.

 

8) Konto 400 - "Wydatki budżetowe"

Konto 400 służy do ewidencji wydatków budżetowych placówki, pokrytych ze środków na wydatki budżetowe dotyczących danego roku.

Ewidencja szczegółowa do konta 400 powinna być prowadzona według pozycji zatwierdzonego planu finansowego placówki.

W ciągu roku konto 400 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wysokość wydatków poniesionych przez placówkę i sfinansowanych ze środków budżetu państwa.

W końcu roku saldo konta 400 jest przenoszone na konto 810.

Na koniec roku konto 400 nie wykazuje salda.

 

9) Konto 640 - "Rozliczenie kosztów"

Konto 640 służy do ewidencji kosztów placówki dotyczących danego okresu sprawozdawczego i przyszłych okresów sprawozdawczych.

Na stronie Wn konta 640 ujmuje się koszty w momencie ich powstania niezależnie od terminu zapłaty w korespondencji z kontem 200, a na stronie Ma konta 640 ujmuje się koszty w momencie dokonania ich zapłaty w korespondencji z kontem 400.

Ewidencja szczegółowa do konta 640 powinna być prowadzona według pozycji klasyfikacji paragrafów wydatków budżetowych.

Konto 640 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wysokość kosztów do poniesienia przez placówkę i sfinansowanych ze środków budżetu państwa.

 

10) Konto 750 - "Dochody budżetowe"

Konto 750 służy do ewidencji dochodów budżetowych i przychodów placówki stanowiących realizację planu finansowego dochodów budżetowych.

Ewidencja szczegółowa do konta 750 powinna być prowadzona według pozycji zatwierdzonego planu finansowego placówki.

Rozliczenie zrealizowanych dochodów z budżetem państwa następuje okresowo, na podstawie polecenia dysponenta części budżetowej.

Konto 750 może wykazywać saldo Ma, które oznacza wysokość zrealizowanych przez placówkę dochodów budżetowych podlegających rozliczeniu z budżetem państwa.

 

11) Konto 800 - "Fundusz placówki"

Konto 800 służy w szczególności do ewidencji stanu, zwiększeń oraz zmniejszeń funduszu placówki odzwierciedlających równowartość środków trwałych oraz pozostałych środków trwałych stanowiących wyposażenie placówki.

Do konta 800 nie prowadzi się ewidencji szczegółowej.

Konto 800 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan majątku placówki pokrytego funduszem placówki.

 

12) Konto 810 - "Fundusz środków na wydatki budżetowe"

Konto 810 służy do ewidencji stanu, zwiększeń oraz zmniejszeń funduszu środków na wydatki budżetowe, z tytułu rozliczeń z dysponentem części budżetowej z tytułu otrzymanych przez placówkę środków na wydatki budżetowe.

Konto 810 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan środków budżetowych z tytułu wydatków budżetowych pozostających w placówce.

 

13) Konto 850 - "Fundusz dochodów placówki"

Konto 850 służy do ewidencji stanu, zwiększeń oraz zmniejszeń dochodów placówki gromadzonych na wydzielonym rachunku bankowym.

Na stronie Wn konta 850 ujmuje się koszty oraz inne zmniejszenia stanu dochodów placówki.

Na stronie Ma konta 850 ujmuje się przychody oraz inne zwiększenia stanu dochodów placówki.

Ewidencja szczegółowa do konta 850 powinna być prowadzona według pozycji planów finansowych dochodów placówki.

Konto 850 może wykazywać saldo Ma oznaczające równowartość środków pieniężnych i należności dotyczących dochodów placówki pomniejszonych o zobowiązania.

 

14) Konto 880 - "Fundusz działalności inwestycyjnej"

Konto 880 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń funduszu inwestycyjnego tworzonego księgowo w równowartości środków budżetowych, dochodów placówki i innych przeznaczonych na inwestycje. Zakres inwestycji ujmowanych na koncie 880 podlega uzgodnieniu z dysponentem części budżetowej.

Na stronie Wn konta 880 ujmuje się równowartość przyjętych do używania środków trwałych oraz pozostałych środków trwałych stanowiących wyposażenie placówki, powstałych w

wyniku poniesionych przez placówkę nakładów inwestycyjnych.

Na stronie Ma konta 880 ujmuje się środki pieniężne, dochody placówki i inne przeznaczone na inwestycje.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 880 powinna umożliwić ustalenie wysokości środków pieniężnych, dochodów placówki i innych wydatkowanych na poszczególne zadania inwestycyjne.

Konto 880 powinno wykazywać saldo Ma, które wyraża równowartość środków pieniężnych, nakładów inwestycyjnych i należności inwestycyjnych pokrytych funduszem inwestycyjnym placówki.

 

Załącznik nr 5

Bilans jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego

Komentarz: W nowym wzorze bilansu jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego w zakresie informacji wykazywanych w aktywach z wartości gruntów podawanych w aktywach trwałych w poz. A.II.1.1. wyodrębniono wartość gruntów stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego przekazanych w użytkowanie wieczyste innym podmiotom (poz. A.II.1.1.1.). Dane obrazujące stan gruntów w użytkowaniu wieczystym innym podmiotom mogą wystąpić wyłącznie w bilansach sporządzanych przez urzędy jednostek samorządu terytorialnego. W pozostałych samorządowych jednostkach i zakładach budżetowych zakres informacji wykazywanych w aktywach bilansu nie ulega zmianie. W pasywach bilansu zmienia się zakres informacji prezentowanych w bilansach samorządowych jednostek budżetowych prowadzących działalność oświatową, które dotychczas wykazywały środki finansowe pozostające na koniec roku na wydzielonym rachunku dochodów w poz. A.III. "Nadwyżka środków obrotowych (-)", począwszy od bilansu za 2018 r. wykażą w pasywach wynik netto pomniejszony o wysokość tych środków. W państwowych jednostkach budżetowych prowadzących działalność oświatową dotychczasowy zakres informacji nie ulegnie zmianie, ponieważ jednostki te nie mają obowiązku przekazywania pozostałości środków zgromadzonych na wydzielonym rachunku dochodów na rachunek dochodów dysponenta środków budżetu państwa wyższego stopnia.

W nowym wzorze bilansu jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego zostało pominięte objaśnienie (cz. A), że wykazane w bilansie wartości aktywów trwałych i obrotowych są pomniejszone odpowiednio o umorzenie i odpisy aktualizujące. W bilansach począwszy od bilansu za 2018 r. nie będą zamieszczane informacje uzupełniające istotne dla rzetelności i przejrzystości sytuacji finansowej i majątkowej w zakresie: umorzenia wartości niematerialnych i prawnych, umorzenia środków trwałych, umorzenia pozostałych środków trwałych, odpisów aktualizujących środki trwałe, odpisów aktualizujące środki trwałe w budowie oraz odpisów aktualizujących wartości niematerialne i prawne. Dane te prezentowane dotychczas w objaśnieniu i informacjach uzupełniających istotnych dla rzetelności i przejrzystości sytuacji finansowej i majątkowej zostały przeniesione w rozszerzonym zakresie do informacji dodatkowej sporządzanej na wzorze określonym w załączniku nr 12 do komentowanego rozporządzenia

 

 

Załącznik nr 6

Bilans placówki

 

Komentarz: Zakres informacji wykazywanych w aktywach i pasywach bilansu placówki w komentowanym rozporządzeniu pozostał niezmieniony. Zmiana w porównaniu z dotychczasowymi zasadami sporządzania bilansu placówki polega na zniesieniu obowiązku zamieszczania pod bilansem innych informacji istotnych do oceny sytuacji majątkowej i finansowej placówki.

 

 

Załącznik nr 7

Bilans z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego

 

Komentarz: We wzorze bilansu z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego stanowiącym załącznik nr 7 do nowego rozporządzenia dane w aktywach i pasywach bilansu są wykazywane w takim samym układzie jak we wzorze określonym w rozporządzeniu poprzedzającym w załączniku nr 9. Zmiany w aktywach bilansu polegają na zastąpieniu poz. II. "Inne aktywa" poz. II. "Rozliczenia międzyokresowe", a w pasywach bilansu poz. III. "Inne aktywa" - poz. III "Rozliczenia międzyokresowe", przy czym dane w tych pozycjach w dalszym ciągu będą wykazywane na podstawie sald Wn i Ma konta 909.

Poza tym w nowym wzorze bilansu nie występują informacje dodatkowe, w których dotychczas były prezentowane dane dotyczące udzielonych i otrzymanych gwarancji i poręczeń oraz inne informacje istotne dla rzetelności i przejrzystości budżetu.

Często popełnianym błędem w prezentowaniu danych w bilansie jest wykazywanie całości zobowiązań finansowych jako zobowiązań długoterminowych (powyżej 12 miesięcy), kierując się zasadami obowiązującymi przy sporządzaniu sprawozdania Rb-Z (według pierwotnego terminu spłaty zaciągniętych kredytów i pożyczek). Prawidłowo raty kredytów i pożyczek przypadające w następnym roku budżetowym należy wykazywać w poz. I.1.1. "Zobowiązania finansowe krótkoterminowe" (do 12 miesięcy), podobnie jak wyemitowane obligacje podlegające wykupowi w następnym roku.

 

 

Załącznik nr 8

Bilans budżetu państwa

 

Komentarz: Bilans budżetu państwa w okresie obowiązywania rozporządzenia poprzedzającego nie był sporządzany. Wzór bilansu budżetu państwa w zakresie prezentacji w nim środków pieniężnych, należności finansowych, zobowiązań finansowych oraz aktywów budżetu netto wykazuje podobieństwo do prezentacji tych danych we wzorze bilansu z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Poza tym w aktywach bilansu wykazuje dane o wartości udziałów w międzynarodowych instytucjach finansowych, a w aktywach i pasywach bilansu - inne rozliczenia w ramach budżetu państwa.

 

 

Załącznik nr 9

Skonsolidowany bilans jednostki samorządu terytorialnego

Komentarz: We wzorze skonsolidowanego bilansu jednostki samorządu terytorialnego stanowiącym załącznik nr 9 do nowego rozporządzenia dane w aktywach i pasywach bilansu są wykazywane w bardzo zbliżonym układzie jak we wzorze określonym w rozporządzeniu poprzedzającym w załączniku nr 10. Zmiany w aktywach bilansu polegają na rezygnacji z poz. D. "Inne aktywa", a w pasywach bilansu - z poz. F. "Inne aktywa". Zmiana ta wynika ze zmiany we wzorze bilansu z wykonania budżetu nazw poz. II w aktywach bilansu i poz. III w pasywach bilansu. Poczynając od bilansu za 2018 r., dane wykazywane dotychczas w innych aktywach i innych pasywach będą wykazywane w rozliczeniach międzyokresowych (poz. C aktywów i poz. D pasywów).

W nowym wzorze bilansu zrezygnowano również z zamieszczania w nim informacji uzupełniających istotnych dla rzetelności i przejrzystości sytuacji finansowej i majątkowej.

 

Załącznik nr 10

Rachunek zysków i strat jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego (wariant porównawczy)

Komentarz: W nowym wzorze rachunku zysków i strat zmieniła się jedynie nazwa poz. K, która w aktualnym wzorze jest zatytułowana "Pozostałe obowiązkowe zmniejszenie zysku (zwiększenie straty)", a w poprzednim wzorze występowała jako "Pozostałe obowiązkowe zmniejszenie zysku (zwiększenie straty) oraz nadwyżki środków obrotowych", przy czym w sprawozdaniu za 2017 r. sporządzanym według starych zasad i w sprawozdaniu za 2018 r. samorządowy zakład budżetowy wykaże nadwyżkę środków obrotowych (jeśli taka nadwyżka wystąpi), a samorządowa jednostka budżetowa prowadząca działalność oświatową - pozostałość środków na koniec roku na wydzielonym rachunku dochodów.

 

Załącznik nr 11

Zestawienie zmian w funduszu jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego

 

Komentarz: W nowym wzorze zestawienia zmian w funduszu jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego dotychczasowa poz. IV. "Nadwyżka dochodów jednostek budżetowych oraz środków obrotowych samorządowych zakładów budżetowych" została włączona do poz. III. "Wynik finansowy netto za rok bieżący (+, -) jako pkt 3. "Nadwyżka środków obrotowych". W pozostałym zakresie układ danych prezentowanych w nowym zestawieniu nie uległ zmianie.

 

Załącznik nr 12

Informacja dodatkowa

Komentarz: Zakres danych wykazywanych w informacji dodatkowej jednostek sporządzających sprawozdania finansowe na wzorach określonych w załącznikach do nowego rozporządzenia w dużym stopniu stanowi połączenie wybranych informacji z załącznika nr 1 do ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości w zakresie informacji określonych we "Wprowadzeniu do sprawozdania finansowego" i w "Dodatkowych informacjach i wyjaśnieniach".

Porównanie zakresu danych wykazywanych w informacji dodatkowej sporządzanej na wzorze stanowiącym załącznik nr 12 do nowego rozporządzenia z zakresem danych zamieszczanych we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego oraz w dodatkowych informacjach i objaśnieniach określonych w ustawie z 29 września 1994 r. o rachunkowości obrazuje tabela.

Tabela. Porównanie zakresu danych wykazywanych w informacji dodatkowej

Wzór "Informacji dodatkowej" - załącznik nr 12 do nowego rozporządzenia	Zakres informacji określonych w załączniku nr 1 do uor dotyczących sporządzania wprowadzenia do sprawozdania finansowego oraz dodatkowych informacji i objaśnień
I. Wprowadzenie do sprawozdania finansowego obejmuje w szczególności:	Wprowadzenie do sprawozdania finansowego obejmuje w szczególności:
1.
nazwę jednostki	1) firmę, siedzibę i adres albo miejsce zamieszkania i adres, podstawowy przedmiot działalności jednostki oraz numer we właściwym rejestrze sądowym albo ewidencji
siedzibę jednostki
adres jednostki
podstawowy przedmiot działalności jednostki
wskazanie okresu sprawozdawczego	3) wskazanie okresu objętego sprawozdaniem finansowym
3. wskazanie, że sprawozdanie finansowe zawiera dane łączne, jeżeli w skład jednostki nadrzędnej lub jednostki samorządu terytorialnego wchodzą jednostki sporządzające samodzielne sprawozdania finansowe	4) wskazanie, że sprawozdanie finansowe zawiera dane łączne, jeżeli w skład jednostki wchodzą wewnętrzne jednostki organizacyjne sporządzające samodzielne sprawozdania finansowe
4. omówienie przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, w tym metody wyceny aktywów i pasywów (także amortyzacji)	7) omówienie przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, w tym metod wyceny aktywów i pasywów (także amortyzacji), ustalenia wyniku finansowego oraz sposobu sporządzenia sprawozdania finansowego w zakresie, w jakim ustawa pozostawia jednostce prawo wyboru
5. inne informacje
II. Dodatkowe informacje i wyjaśnienia obejmują w szczególności:	Dodatkowe informacje i wyjaśnienia obejmują w szczególności:
1.	1.
1.1. szczegółowy zakres zmian wartości grup rodzajowych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, zawierający stan tych aktywów na początek roku obrotowego, zwiększenia i zmniejszenia z tytułu: aktualizacji wartości, nabycia, rozchodu, przemieszczenia wewnętrznego oraz stan końcowy, a dla majątku amortyzowanego - podobne przedstawienie stanów i tytułów zmian dotychczasowej amortyzacji lub umorzenia	1) szczegółowy zakres zmian wartości grup rodzajowych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji długoterminowych, zawierający stan tych aktywów na początek roku obrotowego, zwiększenia i zmniejszenia z tytułu: aktualizacji wartości, nabycia, rozchodu, przemieszczenia wewnętrznego oraz stan końcowy, a dla majątku amortyzowanego - podobne przedstawienie stanów i tytułów zmian dotychczasowej amortyzacji lub umorzenia
1.2. aktualną wartość rynkową środków trwałych, w tym dóbr kultury - jeśli jednostka dysponuje takimi informacjami
1.3. kwotę dokonanych w trakcie roku obrotowego odpisów aktualizujących wartość aktywów trwałych odrębnie dla długoterminowych aktywów niefinansowych oraz długoterminowych aktywów finansowych	2) kwotę dokonanych w trakcie roku obrotowego odpisów aktualizujących wartość aktywów trwałych odrębnie dla długoterminowych aktywów niefinansowych oraz długoterminowych aktywów finansowych
1.4. wartość gruntów użytkowanych wieczyście	4) wartość gruntów użytkowanych wieczyście
1.5. wartość nieamortyzowanych lub nieumarzanych przez jednostkę środków trwałych, używanych na podstawie umów najmu, dzierżawy i innych umów, w tym z tytułu umów leasingu	5) wartość nieamortyzowanych lub nieumarzanych przez jednostkę środków trwałych, używanych na podstawie umów najmu, dzierżawy i innych umów, w tym z tytułu umów leasingu
1.6. liczbę oraz wartość posiadanych papierów wartościowych, w tym akcji i udziałów oraz dłużnych papierów wartościowych	6) liczbę oraz wartość posiadanych papierów wartościowych lub praw, w tym świadectw udziałowych, zamiennych dłużnych papierów wartościowych, warrantów i opcji, ze wskazaniem praw, jakie przyznają
1.7. dane o odpisach aktualizujących wartość należności, ze wskazaniem stanu na początek roku obrotowego, zwiększeniach, wykorzystaniu, rozwiązaniu i stanie na koniec roku obrotowego, z uwzględnieniem należności finansowych jednostek samorządu terytorialnego (stan pożyczek zagrożonych)	7) dane o odpisach aktualizujących wartość należności, ze wskazaniem stanu na początek roku obrotowego, zwiększeniach, wykorzystaniu, rozwiązaniu i stanie na koniec roku obrotowego
1.8. dane o stanie rezerw według celu ich utworzenia na początek roku obrotowego, zwiększeniach, wykorzystaniu, rozwiązaniu i stanie końcowym	11) dane o stanie rezerw według celu ich utworzenia na początek roku obrotowego, zwiększeniach, wykorzystaniu, rozwiązaniu i stanie końcowym
1.9. podział zobowiązań długoterminowych według pozycji bilansu o pozostałym od dnia bilansowego, przewidywanym umową lub wynikającym z innego tytułu prawnego, okresie spłaty: a) powyżej roku do 3 lat b) powyżej 3 do 5 lat c) powyżej 5 lat	12) podział zobowiązań długoterminowych według pozycji bilansu o pozostałym od dnia bilansowego, przewidywanym umową, okresie spłaty: a) powyżej roku do 3 lat b) powyżej 3 do 5 lat c) powyżej 5 lat
1.10. kwotę zobowiązań w sytuacji gdy jednostka kwalifikuje umowy leasingu zgodnie z przepisami podatkowymi (leasing operacyjny), a według przepisów o rachunkowości byłby to leasing finansowy lub zwrotny z podziałem na kwotę zobowiązań z tytułu leasingu finansowego lub leasingu zwrotnego
1.11. łączną kwotę zobowiązań zabezpieczonych na majątku jednostki ze wskazaniem charakteru i formy tych zabezpieczeń	13) łączną kwotę zobowiązań zabezpieczonych na majątku jednostki ze wskazaniem charakteru i formy tych zabezpieczeń
1.12. łączną kwotę zobowiązań warunkowych, w tym również udzielonych przez jednostkę gwarancji i poręczeń, także wekslowych, niewykazanych w bilansie, ze wskazaniem zobowiązań zabezpieczonych na majątku jednostki oraz charakteru i formy tych zabezpieczeń	16) łączną kwotę zobowiązań warunkowych, w tym również udzielonych przez jednostkę gwarancji i poręczeń, także wekslowych, niewykazanych w bilansie, ze wskazaniem zobowiązań zabezpieczonych na majątku jednostki oraz charakteru i formy tych zabezpieczeń; odrębnie należy wykazać informacje dotyczące zobowiązań warunkowych w zakresie emerytur i podobnych świadczeń oraz wobec jednostek powiązanych lub stowarzyszonych
1.13. wykaz istotnych pozycji czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych, w tym kwotę czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów stanowiących różnicę między wartością otrzymanych finansowych składników aktywów a zobowiązaniem zapłaty za nie	14) wykaz istotnych pozycji czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych, w tym kwotę czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów stanowiących różnicę między wartością otrzymanych finansowych składników aktywów a zobowiązaniem zapłaty za nie
1.14. łączną kwotę otrzymanych przez jednostkę gwarancji i poręczeń niewykazanych w bilansie
1.15. kwotę wypłaconych środków pieniężnych na świadczenia pracownicze
1.16. inne informacje
2.	2.
2.1. wysokość odpisów aktualizujących wartość zapasów	4) wysokość odpisów aktualizujących wartość zapasów
2.2. koszt wytworzenia środków trwałych w budowie, w tym odsetki oraz różnice kursowe, które powiększyły koszt wytworzenia środków trwałych w budowie w roku obrotowym	7) koszt wytworzenia środków trwałych w budowie, w tym odsetki oraz różnice kursowe, które powiększyły koszt wytworzenia środków trwałych w budowie w roku obrotowym
2.3. kwotę i charakter poszczególnych pozycji przychodów lub kosztów o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie	10) kwotę i charakter poszczególnych pozycji przychodów lub kosztów o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie
2.4. informację o kwocie należności z tytułu podatków realizowanych przez organy podatkowe podległe ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych wykazywanych w sprawozdaniu z wykonania planu dochodów budżetowych
2.5. inne informacje
3. Inne informacje niż wymienione powyżej, jeżeli mogłyby w istotny sposób wpłynąć na ocenę sytuacji majątkowej i finansowej oraz wynik finansowy jednostki	10. Inne informacje niż wymienione powyżej, jeżeli mogłyby w istotny sposób wpłynąć na ocenę sytuacji majątkowej i finansowej oraz wynik finansowy jednostki.

 

W informacji dodatkowej wchodzącej w skład sprawozdania finansowego jednostki samorządu terytorialnego, poza danymi wynikającymi z informacji dodatkowych samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, należy wykazać takie dane, jak:

• dane o odpisach aktualizujących wartość należności finansowych jednostek samorządu terytorialnego (stan pożyczek zagrożonych),
• łączną kwotę zobowiązań warunkowych, w tym również udzielonych przez jednostkę gwarancji i poręczeń, także wekslowych, niewykazanych w bilansie, ze wskazaniem zobowiązań zabezpieczonych na majątku jednostki oraz charakteru i formy tych zabezpieczeń,
• łączną kwotę otrzymanych przez jednostkę gwarancji i poręczeń niewykazanych w bilansie.

 

Jan Charytoniuk

autor kilkudziesięciu publikacji z zakresu rachunkowości budżetowej, w tym ok. 20 opracowań do "PORADNIKA Rachunkowości Budżetowej", opartych na praktycznych doświadczeniach wyniesionych z pracy w instytucjach kontrolnych (aktualnie w RIO) i na stanowisku głównego księgowego

Podstawy prawne

• Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2201)

• Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 2077)

• Rozporządzenie Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 760) - obowiązuje do 31 grudnia 2017 r.

• Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1911) - obowiązuje od 1 stycznia 2018 r.