Mamy zamiar zatrudnić telepracownika na pół etatu w ramach zadaniowego systemu czasu pracy. Czy w umowie o pracę powinniśmy zamieścić informację w sprawie liczby godzin, których przekroczenie uprawniałoby pracownika do dodatku do wynagrodzenia? W jaki sposób należy rozliczać pracę ponadwymiarową i nadliczbową telepracownika?

W umowie o pracę telepracownika zatrudnionego na część etatu w zadaniowym systemie czasu pracy należy umieścić informację w sprawie liczby godzin, których przekroczenie będzie powodowało powstanie uprawnienia do dodatku do wynagrodzenia. Za pracę ponadwymiarową przysługuje normalne wynagrodzenie wraz z dodatkiem jak za pracę nadliczbową, a za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, należy się dodatek za pracę nadliczbową lub czas wolny.

Pracodawca zatrudniający pracownika (w tym telepracownika) powinien w umowie o pracę wskazać wymiar czasu pracy, w jakim pracownik będzie świadczył pracę. Może nim być pełny etat lub jego część. Tam, gdzie charakter pracy lub jej miejsce na to pozwala, może być zastosowany tzw. zadaniowy system czasu pracy (art. 140 Kodeksu pracy). System ten jest również stosowany w ramach telepracy, co pozwala na dodatkowe zwiększenie jej elastyczności. W systemie zadaniowym pracodawca ustala w porozumieniu z pracownikiem czas niezbędny do wykonania umówionych zadań.

Umowa o pracę pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy powinna ustalać dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad wskazany w niej wymiar czasu. Ich przekroczenie powoduje powstanie tzw. godzin ponadwymiarowych i daje prawo nie tylko do normalnego wynagrodzenia, ale i do dodatku jak za pracę w godzinach nadliczbowych (art. 151 § 5 k.p.). Wspomniane uregulowanie powinno znaleźć się w umowie o pracę także wtedy, gdy stosowany jest system zadaniowy w połączeniu z zatrudnieniem na niepełny etat - w tym w formie telepracy. Przepisy nie określają, jak powinien wyglądać zapis w umowie ustalający dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad umowny wymiar czasu pracy. Przyjmuje się, że może on odwoływać się do dniówki pracownika, tygodnia pracy, jak również jej wymiaru. Zlecenie pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy dodatkowych zadań może prowadzić do powstania godzin nadliczbowych. Ma to miejsce wtedy, gdy praca jest wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy (art. 151 § 1 k.p.). Normy czasu pracy wynoszą 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (art. 129 § 1 k.p.).

W zadaniowym systemie czasu pracy pracownik (telepracownik) zatrudniony na 1/2 etatu może oczekiwać, że otrzyma proporcjonalnie mniej obowiązków od tego, który świadczy pracę w pełnym wymiarze. W sytuacji gdy telepracownik zatrudniony w systemie zadaniowym będzie otrzymywał dodatkowe obowiązki, oprócz zadań pierwotnie ustalonych, wówczas do ich realizacji niezbędne okaże się świadczenie pracy w wymiarze wyższym, niż wynika to z umowy. W efekcie pracownik będzie pracował w godzinach ponadwymiarowych oraz godzinach nadliczbowych. Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, pracownikowi należy się dodatek lub czas wolny. Natomiast za pracę w godzinach ponadwymiarowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek jak za pracę w godzinach nadliczbowych.

PRZYKŁAD

Telepracownik został zatrudniony w systemie zadaniowym na pół etatu. Do jego zadań należy opracowywanie plików graficznych na strony internetowe. Wymiar zadań został ustalony proporcjonalnie do obniżonego wymiaru czasu pracy poprzez porównanie liczby obowiązków i czasu ich realizacji z pracownikami wykonującymi analogiczną pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Strony ustaliły w umowie, że wynagrodzenie jak za godziny nadliczbowe będzie przysługiwało w razie konieczności świadczenia pracy powyżej 6 godzin w danej dobie.

W lutym 2016 r. pracownik otrzymał od pracodawcy zadania dodatkowe, które nie były ujęte w pierwotnych ustaleniach, co wiązało się z dodatkową pracą. W lutym 2016 r. pełnoetatowy pracownik powinien przepracować 168 godzin. Zatrudniony na pół etatu telepracownik powinien mieć zadania ustalone w takim wymiarze, aby ich realizacja mieściła się w 84 godzinach pracy. W przeciwnym razie może dojść do powstania godzin ponadwymiarowych oraz nadliczbowych. Z uwagi na fakt nałożenia dodatkowych zadań, z zapisów prowadzonych przez pracownika wynikało, że godziny pracy w lutym kształtowały się następująco:

Z zestawienia tego wynika, że pracownik przepracował w lutym 104 godziny (czyli o 20 godzin więcej niż z nominału obowiązującego przy pracy na 1/2 etatu), co wynikało ze zwiększonej, nieplanowanej pracy realizowanej w poszczególnych dniach pod koniec miesiąca - odpowiednio:

● 8 godzin,

● 7 godzin,

● 9 godzin,

● 7 godzin,

● 9 godzin.

W dwóch przypadkach powstały typowe godziny nadliczbowe rekompensowane na zasadach ogólnych (praca powyżej 8 godzin - dodatek lub czas wolny), w pozostałych przypadkach fakt świadczenia pracy powyżej 6. godziny do 8 godzin (godziny ponadwymiarowe) zgodnie z umową uprawnia pracownika do otrzymania - oprócz normalnego wynagrodzenia - dodatku jak za godziny nadliczbowe.

PODSTAWA PRAWNA:

● art 129, 140, 151 § 5, 151¹ i 151² ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1268

Sebastian Kryczka

prawnik, ekspert w zakresie prawa pracy oraz w wybranych zagadnieniach prawa cywilnego i administracyjnego, autor wielu artykułów i komentarzy z tej dziedziny