Rezygnacja z urlopu rodzicielskiego

Przepisy Kodeksu pracy dają pracownikowi możliwość rezygnacji z udzielonego mu przez pracodawcę urlopu rodzicielskiego niezależnie od tego na jakiej podstawie urlop ten został udzielony. Ustawodawca przewidział dwie możliwości, dwa sposoby udzielenia urlopu rodzicielskiego.

Urlop rodzicielski udzielany w terminie 21 dni po porodzie

Art. 179 (1) Kodeksu pracy umożliwia pracownicy, nie później niż w terminie 21 dni po porodzie zwrócenie się do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim - urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze. W praktyce oznacza to, że pracownica w terminie 21 dni od dnia porodu decyduje się na skorzystanie w pełni z przysługujących jej uprawnień związanych z rodzicielstwem. W przypadku urodzenia jednego dziecka przy porodzie, pracownicy przysługuje łącznie 52 tygodni urlopu (macierzyńskiego + rodzicielskiego) czyli 364 dni zwolnienia od pracy, a w przypadku ciąży mnogiej odpowiednio więcej dni w zależności od liczby dzieci urodzonych przy porodzie.

Pracownica, której udzielono urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim nadal może łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z ojcem wychowującym dziecko i w takim przypadku na mocy art. 179 (1) § 4 ma możliwość rezygnacji z udzielonego jej przez pracodawcę urlopu rodzicielskiego w całości albo w części i powrotu do pracy. W takim przypadku wniosek składa się pracodawcy w terminie nie krótszym niż 21 dni przed przystąpieniem do pracy. Złożenie wniosku do pracodawcy oznacza rezygnację z całości lub części urlopu rodzicielskiego na rzecz ojca dziecka. Pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek pracownicy.

Przepis ten, nie odnosi się w żaden sposób do sytuacji, w której pracownica chciałaby zrezygnować z urlopu rodzicielskiego udzielonego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim i powrócić do pracy wtedy gdy ojciec dziecka nie zamierza korzystać z urlopu rodzicielskiego.

Urlop rodzicielski na 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu

Przejdźmy do przeanalizowania art. 182 (1d) Kodeksu pracy, który odnosi się do sytuacji, w której urlop rodzicielski jest udzielany na pisemny wniosek pracownika, składany w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu.

Pracownica lub pracownik może złożyć do pracodawcy wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego, w sytuacji gdy pracownica - matka dziecka nie zdecydowała się na złożenie w terminie 21 dni po porodzie wniosku o udzielenie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim - urlopu rodzicielskiego.

Art. 182(1d) § 3 Kodeksu pracy wyraźnie wskazuje, że w omawianym przypadku pracownik może zrezygnować z korzystania z urlopu rodzicielskiego w każdym czasie za zgodą pracodawcy i powrócić do pracy.

Przepis również wyraźnie wskazuje na konieczność uzyskania zgody pracodawcy na rezygnację z urlopu rodzicielskiego udzielonego w tym trybie.

Ojciec dziecka nie korzysta z urlopu rodzicielskiego, z którego zrezygnowała matka dziecka

Możliwość rezygnacji z urlopu rodzicielskiego w sytuacji wskazanej w art. 182(1d) Kodeksu pracy nie pozostawia żadnych wątpliwości, nie mniej jednak nadal pojawia się pytanie czy w sytuacji, w której pracownica złożyła w terminie 21 dni po porodzie wniosek o udzielenie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim - urlopu rodzicielskiego ma możliwość rezygnacji z urlopu rodzicielskiego w sytuacji gdy ojciec dziecka nie będzie korzystał z tego uprawnienia?

Odpowiedzi na to pytanie nie sposób znaleźć w przepisach Kodeksu pracy.

Pośrednio jednak można posiłkować się przepisami Rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8.12.2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków, a dokładnie § 3.1. tego rozporządzenia, który wskazuje jakie elementy i dane powinny być zawarte w treści wniosku w sprawie rezygnacji przez pracownicę z korzystania z urlopu rodzicielskiego w całości albo w części.

Wniosek ten powinien zawierać imię i nazwisko pracownicy i datę przystąpienia do pracy. Przepis ten nie obliguje pracownicy do wskazania czy ojciec dziecka będzie czy też nie będzie korzystał z tego uprawnienia, co sugeruje, że pracownica może zrezygnować z urlopu rodzicielskiego udzielonego na jej wniosek złożony w terminie 21 dni po porodzie niezależnie od tego czy ojciec dziecka zdecyduje się na skorzystanie z tego uprawnienia. Ojciec dziecka może, ale nie musi korzystać z urlopu rodzicielskiego, z którego zrezygnowała matka.

Urlop rodzicielski udzielony pracownicy w terminie 21 po porodzie przepada, w sytuacji w której pracownica postanowi zrezygnować z tego urlopu w całości lub części a ojciec dziecka nie zdecyduje się na skorzystanie z tego urlopu.

Niezależnie zatem od podstawy prawnej udzielenia pracownikowi urlopu rodzicielskiego, pracownik może zrezygnować z udzielonego mu urlopu rodzicielskiego.

Podstawa prawna:

- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2016.1666 t.j. z dnia 2016.10.12)

- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków.