Wstęp
Prawidłowa umiejętność stosowania klasyfikacji budżetowej ułatwia jej wykorzystanie przy planowaniu finansowym, prowadzeniu rachunkowości, a następnie przy sporządzaniu sprawozdań budżetowych. Warto ją zrozumieć, aby było łatwiej stosować ją w praktyce.
Klasyfikacja budżetowa ciągle sprawia kłopot w codziennym stosowaniu, ponieważ niestety nie została opracowana według intuicyjnych zasad metodologicznych, a jej prawidłowe stosowanie ma przecież wpływ w szczególności na jakość sporządzanych sprawozdań budżetowych. Zawiera często katalog otwarty operacji, które należy klasyfikować w danej podziałce, a gdy się trafi na dwa paragrafy o otwartym katalogu, pojawia się wątpliwość co do tego, który jest właściwy.
Od 1 stycznia 2017 r. obowiązuje sporo zmian, także związanych z klasyfikacją budżetową, istotnych zwłaszcza dla samorządowych jednostek budżetowych w odniesieniu do zmian w przepisach ustrojowych (ustawach samorządowych), w tym nowego rodzaju jednostek, jakimi są centra usług wspólnych, i jednostek pomocy społecznej. Niestety, najnowsze zmiany nie rozwiązują problemu klasyfikowania operacji dotyczących rozliczania VAT, w szczególności w jednostkach budżetowych.
Najnowsza nowelizacja rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej uwzględnia zmiany w obowiązujących przepisach prawa. Część zmian ma na celu wydzielenie, wyodrębnienie wybranego zakresu dochodów lub wydatków, co jest wynikiem dotychczasowych doświadczeń w stosowaniu klasyfikacji budżetowej oraz postulatów zgłaszanych przez użytkowników, a także zaleceń Najwyższej Izby Kontroli.
Zmiany dotyczą m.in. dodania kilku nowych paragrafów dochodów:
● 061 "Wpływy z opłat egzaminacyjnych oraz opłat za wydawanie świadectw, dyplomów, zaświadczeń, certyfikatów i ich duplikatów",
● 062 "Wpływy z opłat za zezwolenia, akredytacje oraz opłaty ewidencyjne, w tym opłaty za częstotliwości",
● 063 "Wpływy z tytułu opłat i kosztów sądowych oraz innych opłat uiszczanych na rzecz Skarbu Państwa z tytułu postępowania sądowego i prokuratorskiego",
● 064 "Wpływy z tytułu kosztów egzekucyjnych, opłaty komorniczej i kosztów upomnień",
● 093 "Wpływy z opłat paszportowych oraz pozostałych opłat konsularnych",
● 094 "Wpływy z rozliczeń/zwrotów z lat ubiegłych",
● 095 "Wpływy z tytułu kar i odszkodowań wynikających z umów.
Jednocześnie dostosowano brzmienie objaśnień do paragrafów: 069 "Wpływy z różnych opłat" i 097 "Wpływy z różnych dochodów" (nowe paragrafy zostały wyodrębnione z dotychczasowych paragrafów: 069 i 097 w związku z zastrzeżeniami NIK dotyczącymi zbyt dużych kwot dochodów ujmowanych w tych paragrafach).
Oznacza to, że od 1 stycznia 2017 r. np. kosztów egzekucyjnych, opłaty komorniczej czy kosztów upomnień nie należy ujmować w paragrafie 069, tylko w nowym paragrafie 064, a wpływy z rozliczeń/zwrotów z lat ubiegłych - nie w paragrafie 097, tylko w nowym paragrafie 094.
W Poradniku znajduje się zestawienie wszystkich zmian w klasyfikacji obowiązujących od 1 stycznia 2017 r.
Niestety, nowelizacja klasyfikacji nie nadąża za zmianami w innych przepisach, co również utrudnia jej stosowanie.
Istotne jest także to, że za opracowanie planu finansowego nie odpowiada główny księgowy, lecz kierownik jednostki. Rolą głównego księgowego jest sprawowanie kontroli i prowadzenie rachunkowości, a nie decydowanie o tym, jaki paragraf ma być zastosowany.
Poradnik ten ma za zadanie na przykładach udzielić wskazówek ułatwiających dokonanie wyboru właściwego działu, rozdziału i paragrafu klasyfikacji budżetowej.
1. Zmiany w klasyfikacji budżetowej obowiązujące od 1 stycznia 2017 r.
Klasyfikacja budżetowa jest określona w rozporządzeniu Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (dalej: rozporządzenie o klasyfikacji budżetowej). Od momentu wydania rozporządzenie było już wielokrotnie nowelizowane. W 2016 r. wprowadzono pięć zmian:
1) rozporządzeniem zmieniającym z 23 lutego 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 242),
2) rozporządzeniem zmieniającym z 12 kwietnia 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 524),
3) rozporządzeniem zmieniającym z 25 lipca 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1121),
4) rozporządzeniem zmieniającym z 15 września 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1504),
5) rozporządzeniem zmieniającym z 22 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 2294).
Jednak większość tych zmian ma zastosowanie od 1 stycznia 2017 r., przy czym zmiany te powinny być uwzględnione w uchwałach budżetowych na 2017 r. Jednostki samorządu terytorialnego mają 3 miesiące na dostosowanie uchwał budżetowych na rok 2017 do zmian wynikających z rozporządzenia zmieniającego z 22 grudnia 2016 r.
Ponadto od 1 stycznia 2017 r. ma obowiązywać jeszcze jedna zmiana ze stycznia 2017 r. (rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych). Nowe brzmienie otrzyma rozdział 75003 "Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej". Zmiany zostały przygotowane w związku z uchwaleniem ustawy z 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z przepisami ww. ustawy Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej stała się następcą prawnym Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. W związku z tym konieczna była zmiana obecnej nazwy rozdziału w klasyfikacji budżetowej.
1.1. Klasyfikacja działów
Od 1 stycznia 2017 r. obowiązują następujące zmiany w klasyfikacji działów (załącznik 1 do rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej):
Zakres zmian | |
Po dziale 854 - "Edukacyjna opieka wychowawcza" dodano dział 855 | |
855 - "Rodzina" | 41.20, ex 42.11-42.99, 43.11-43.22, ex 43.29, 43.31, ex 43.32, 43.33-43.39, ex 43.91-43.99, ex 80.20, ex 85.60, ex 87.20-87.90, ex 88.91-88.99 |
Dział 855 - "Rodzina" powinien być stosowany w samorządowych jednostkach budżetowych (ośrodkach pomocy społecznej, powiatowych centrach pomocy rodzinie, żłobkach itd.), które realizują zadania wynikające z:
● ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
● ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci,
● ustawy z 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny,
● ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych,
● ustawy z 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,
● ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów,
● ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.
Ponadto dział 855 powinien stosować Zakład Ubezpieczeń Społecznych dla części 73 w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa za osoby przebywające na urlopach wychowawczych, za osoby pobierające zasiłek macierzyński, za osoby zatrudnione jako nianie oraz za osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem.
1.2. Klasyfikacja rozdziałów
Od 1 stycznia 2017 r. obowiązują następujące zmiany w klasyfikacji rozdziałów (załącznik 2 do rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej):
Zakres zmian | |
Nowe brzmienie rozdziałów | 01032 "Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa" |
72001 "Działalność Centrum Informatyki Statystycznej" | |
75003 "Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej" | |
75823 "Partie polityczne i komitety wyborcze (wyborców)" | |
85214 "Zasiłki okresowe, celowe i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe" wraz z objaśnieniami: W rozdziale tym ujmuje się zasiłki, z wyłączeniem zasiłków stałych, i pomoc w naturze oraz wydatki na opłacanie składek za ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego za osoby, które rezygnują z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny. W rozdziale tym nie uwzględnia się wydatków na zadania wynikające z programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania", w tym m.in. na zasiłki celowe przeznaczone na zakup posiłku lub produktów żywnościowych. | |
85415 "Pomoc materialna dla uczniów o charakterze socjalnym" | |
Uchylono rozdziały | 75071 "Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich" |
75105 "Rzecznik Interesu Publicznego" | |
75309 "Składki na ubezpieczenia społeczne" wraz z objaśnieniami | |
75824 "Komitety wyborcze (wyborców)" | |
85201 "Placówki opiekuńczo-wychowawcze" wraz z objaśnieniami | |
85204 "Rodziny zastępcze" wraz z objaśnieniami | |
85206 "Wspieranie rodziny" wraz z objaśnieniami | |
85211 "Świadczenie wychowawcze" wraz z objaśnieniami | |
85212 "Świadczenia rodzinne, świadczenie z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego" wraz z objaśnieniami | |
85226 "Ośrodki adopcyjne" wraz z objaśnieniami | |
85234 "Fundusz Alimentacyjny w likwidacji" | |
85305 "Żłobki" | |
85306 "Kluby dziecięce" | |
85307 "Dzienni opiekunowie" | |
90021 "Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych" | |
92122 "Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa" | |
92124 "Zarząd Rewaloryzacji Zespołów Zabytkowych Miasta Krakowa" | |
Dodano rozdziały | 85230 "Pomoc w zakresie dożywiania" |
85416 "Pomoc materialna dla uczniów o charakterze motywacyjnym" w ramach działu 855 - "Rodzina": 85501 "Świadczenie wychowawcze" wraz z objaśnieniami: W rozdziale tym ujmuje się dochody i wydatki związane z realizacją ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. poz. 195), w szczególności środki na: - świadczenie wychowawcze, - koszty obsługi, - rejestr centralny. W rozdziale tym nie ujmuje się dochodów i wydatków związanych z realizacją dodatku wychowawczego i dodatku do zryczałtowanej kwoty, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, które ujmować należy odpowiednio w rozdziałach 85508 "Rodziny zastępcze" i 85510 "Działalność placówek opiekuńczo-wychowawczych". | |
85502 "Świadczenia rodzinne, świadczenie z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego" wraz z objaśnieniami: W rozdziale tym ujmuje się wydatki na: realizację świadczeń rodzinnych na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, realizację zasiłku dla opiekuna na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego za osoby otrzymujące świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy oraz zasiłek dla opiekuna na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych. W rozdziale tym ujmuje się również wydatki na realizację świadczenia z funduszu alimentacyjnego na podstawie przepisów o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Rozdział ten obejmuje również rozliczenia z tytułu zaliczki alimentacyjnej dokonywane po dniu 30 września 2008 r. | |
85503 "Karta Dużej Rodziny" wraz z objaśnieniami: W rozdziale tym nie ujmuje się wydatków na finansowanie wynikających z ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz.U. z 2016 r. poz. 785) ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego. 85504 "Wspieranie rodziny" wraz z objaśnieniami: W rozdziale tym ujmuje się wydatki na wspieranie rodziny, zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, m.in. na asystentów rodziny i rodziny wspierające oraz placówki wsparcia dziennego. 85505 "Tworzenie i funkcjonowanie żłobków" 85506 "Tworzenie i funkcjonowanie klubów dziecięcych" | |
85507 "Dzienni opiekunowie" 85508 "Rodziny zastępcze" wraz z objaśnieniami: W rozdziale tym ujmuje się także wydatki na rodzinne domy dziecka, na koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej oraz na rodziny pomocowe, zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, a także dochody i wydatki związane z realizacją dodatku wychowawczego. 85509 "Działalność ośrodków adopcyjnych" wraz z objaśnieniami: W rozdziale tym ujmuje się wydatki związane z prowadzeniem ośrodków adopcyjnych oraz interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 85510 "Działalność placówek opiekuńczo-wychowawczych" wraz z objaśnieniami: W rozdziale tym poza wydatkami związanymi z działalnością placówek opiekuńczo-wychowawczych ujmuje się wydatki na usamodzielnienie osób opuszczających placówki opiekuńczo-wychowawcze, placówki opiekuńczo-terapeutyczne, schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze i ośrodki szkolno-wychowawcze oraz na kontynuowanie nauki przez te osoby, a także dochody i wydatki związane z realizacją dodatku do zryczałtowanej kwoty. 85511 "Składki na ubezpieczenia społeczne, w tym za osoby przebywające na urlopach wychowawczych, za osoby pobierające zasiłek macierzyński oraz za osoby zatrudnione jako nianie" wraz z objaśnieniami: Rozdział ten występuje wyłącznie w części "73. Zakład Ubezpieczeń Społecznych" i obejmuje składki na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa za osoby przebywające na urlopach wychowawczych, za osoby pobierające zasiłek macierzyński, za osoby zatrudnione jako nianie oraz za osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem. 85512 "Fundusz Alimentacyjny w likwidacji" 85578 "Usuwanie skutków klęsk żywiołowych" 85595 "Pozostała działalność" | |
92128 "Działalność dotycząca miejsc pamięci narodowej oraz ochrony pamięci walk i męczeństwa realizowana przez jednostki podległe Instytutowi Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu" |
Zmiany wynikające z wprowadzenia nowych rozdziałów w klasyfikacji budżetowej zgodnie z przepisami przejściowymi powinny zostać uwzględnione w projektach planów finansowych na 2017 r.
1.3. Klasyfikacja paragrafów dochodów, przychodów i środków
Od 1 stycznia 2017 r. obowiązują następujące zmiany w klasyfikacji paragrafów dochodów, przychodów i środków (załącznik 3 do rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej):
Zakres zmian | |
Nowe brzmienie zdania | Do dochodów majątkowych jednostki samorządu terytorialnego, o których mowa w art. 235 ust. 3 ustawy, zalicza się paragrafy: 076-078, 080, 087, 618, 620, 625, 626, 628-634, 641-645, 651-653, 656, 661-666, 668 i 669 |
Nowe brzmienie paragrafów | 291 "Wpływy ze zwrotów dotacji oraz płatności wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub wykorzystanych z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 ustawy, pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości" Paragraf obejmuje zwroty dotacji oraz zwroty płatności, o których mowa w art. 186 pkt 2 ustawy. |
666 "Wpływy ze zwrotów dotacji oraz płatności wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub wykorzystanych z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 ustawy, pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości, dotyczące dochodów majątkowych" Paragraf obejmuje zwroty dotacji oraz zwroty płatności, o których mowa w art. 186 pkt 2 ustawy. | |
Dodano paragrafy | 008 "Wpływy ze zryczałtowanego podatku od wartości sprzedanej produkcji w zakresie budowy lub przebudowy statku" |
061 "Wpływy z opłat egzaminacyjnych oraz opłat za wydawanie świadectw, dyplomów, zaświadczeń, certyfikatów i ich duplikatów" | |
062 "Wpływy z opłat za zezwolenia, akredytacje oraz opłaty ewidencyjne, w tym opłaty za częstotliwości" wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się wpływy z opłat za zezwolenia, akredytacje oraz opłaty ewidencyjne, w tym opłaty za częstotliwości, chyba że podlegają one klasyfikowaniu w innym paragrafie klasyfikacji budżetowej, np. 048 "Wpływy z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych". | |
063 "Wpływy z tytułu opłat i kosztów sądowych oraz innych opłat uiszczanych na rzecz Skarbu Państwa z tytułu postępowania sądowego i prokuratorskiego" wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się również wpływy z tytułu zwrotu kosztów postępowania sądowego i prokuratorskiego. | |
064 "Wpływy z tytułu kosztów egzekucyjnych, opłaty komorniczej i kosztów upomnień" wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się również wpływy z tytułu zwrotu kosztów egzekucyjnych, opłaty komorniczej oraz kosztów upomnień. | |
093 "Wpływy z opłat paszportowych oraz pozostałych opłat konsularnych" | |
094 "Wpływy z rozliczeń/zwrotów z lat ubiegłych" | |
095 "Wpływy z tytułu kar i odszkodowań wynikających z umów" | |
278 "Dotacja celowa otrzymana z budżetu jednostki samorządu terytorialnego na dofinansowanie realizacji zadań w zakresie programów polityki zdrowotnej" wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się m.in. środki przekazywane na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1638, z późn.zm.) oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1793, z późn.zm.). | |
295 "Wpływy ze zwrotów niewykorzystanych dotacji oraz płatności" wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się m.in. zwroty niewykorzystanych, w rozumieniu art. 168 ustawy, dotacji oraz płatności wynikające z rozliczenia umów, projektów, a także zwroty środków w związku z uzyskaniem dochodów, z wyłączeniem zwrotów, o których mowa w paragrafie 291. | |
669 "Wpływy ze zwrotów niewykorzystanych dotacji oraz płatności, dotyczące dochodów majątkowych" wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się m.in. zwroty niewykorzystanych, w rozumieniu art. 168 ustawy, dotacji oraz płatności wynikające z rozliczenia umów, projektów, a także zwroty środków w związku z uzyskaniem dochodów, z wyłączeniem zwrotów, o których mowa w paragrafie 666. | |
Dodano objaśnienia do paragrafu | 038 "Wpływy z opłaty reklamowej" w brzmieniu: Paragraf ten obejmuje wpływy z opłaty reklamowej, o której mowa w art. 17a ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 716, z późn.zm.). |
Zmieniono brzmienie objaśnień do paragrafów | 052 "Wpływy z handlu uprawnieniami do emisji" Paragraf ten obejmuje wpływy z tytułu opłat, należności i kar pieniężnych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz.U. poz. 1223, z późn.zm.). |
053 "Wpływy z opłat z tytułu zagospodarowania odpadów" Paragraf ten obejmuje w szczególności wpływy z tytułu opłat, o których mowa w ustawie z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz.U. z 2016 r. poz. 803, z późn.zm.). | |
054 "Wpływy z opłat i kar za substancje zubożające warstwę ozonową" Paragraf ten obejmuje wpływy z tytułu opłat i kar pieniężnych, o których mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (Dz.U. poz. 881, z późn.zm.). | |
069 "Wpływy z różnych opłat" Paragraf ten obejmuje w szczególności: - należności i opłaty z tytułu przejmowania użytków rolnych na cele nierolnicze, - opłaty za szczególne korzystanie z wód i urządzeń wodnych, stanowiących własność państwa, - opłaty za wpisy do rejestru programów rozprowadzanych oraz programów rozpowszechnianych wyłącznie w systemie teleinformatycznym, - zwrot kosztów postępowania administracyjnego, - opłaty za legitymacje, duplikaty legitymacji, druki meldunkowe, różne druki, - opłaty za kształcenie studentów zagranicznych w Polsce na podstawie umów, - wpływy od rodziców z tytułu odpłatności za utrzymanie dzieci (wychowanków) w zakładach dla nieletnich, - opłaty za patenty krajowe, - opłaty za patent europejski, - wpływy z tytułu wpłaty przez podatników co najmniej 80% kosztów wytworzenia banderol podatkowych, - opłatę legalizacyjną, o której mowa w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 2016 r. poz. 290, z późn.zm.), - opłaty od wniosku o zawarcie porozumienia w sprawach ustalania cen transakcyjnych między podmiotami powiązanymi, - opłaty komorników sądowych za pisemne udzielanie informacji przez organ podatkowy, o których mowa w art. 299 § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 613, z późn.zm.), - opłaty za wydanie wypisu z rejestru zastawów skarbowych i z Centralnego Rejestru Zastawów Skarbowych, wynikające z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, - opłaty za wniosek o wszczęcie postępowania antymonopolowego w sprawach koncentracji przedsiębiorstw, o którym mowa w art. 94 ust. 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2015 r. poz. 184, z późn.zm.), - opłaty z tytułu udostępnienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia, na podstawie art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2164, z późn.zm.), - opłaty od wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacji indywidualnej) wynikające z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, - opłaty od wniosku o wydanie interpretacji ogólnej przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych. | |
097 "Wpływy z różnych dochodów" Paragraf ten obejmuje wszystkie pozostałe dochody nieobjęte poszczególnymi paragrafami, w szczególności: - spłatę stypendiów i zasiłków zwrotnych wypłaconych w okresie studiów, zwrot kosztów kształcenia w razie niepodjęcia przez absolwenta pracy itp., - zwrot kosztów szkolenia pracowników, - wpływy z tytułu wynagrodzenia dla płatnika z tytułu wykonywania zadań określanych przepisami prawa, - wpływy za czynności polegające na zapewnieniu bezpieczeństwa imprez masowych, - wpływy z tytułu udostępniania informacji publicznej zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1764), - wpłaty od Banku Gospodarstwa Krajowego. |
W praktyce w szczególności należy zwrócić uwagę na pojawienie się nowych paragrafów dochodów, m.in. paragraf 064 "Wpływy z tytułu kosztów egzekucyjnych, opłaty komorniczej i kosztów upomnień", który ze względu na użycie w objaśnieniach słowa "również" powinien być stosowany zarówno przy egzekucji administracyjnej, jak i na drodze cywilnej w zakresie kosztów egzekucji komorniczej. Istotne jest, aby pamiętać, że z paragrafu 097 wyodrębniono nowe paragrafy, m.in. paragrafy: 061, 064, 094, 095. Paragraf 094 "Wpływy z rozliczeń/zwrotów z lat ubiegłych" może być problematyczny, ponieważ przepisy dotyczące rozliczeń z lat ubiegłych są jedynie określone w przepisach wykonawczych do budżetu państwa, przy czym prawdopodobnie z tego paragrafu również powinny korzystać samorządowe jednostki budżetowe. Natomiast jeśli chodzi o paragraf 095 "Wpływy z tytułu kar i odszkodowań wynikających z umów" należy w nim klasyfikować kary umowne oraz odszkodowania wynikające z zawartych umów, do których zalicza się zarówno ugody, jak i polisy ubezpieczeniowe.
Pewien kłopot może sprawić paragraf 061 "Wpływy z opłat egzaminacyjnych oraz opłat za wydawanie świadectw, dyplomów, zaświadczeń, certyfikatów i ich duplikatów", ponieważ w objaśnieniach do paragrafu 069 "Wpływy z różnych opłat" pozostał zapis o klasyfikowaniu w nim opłat za legitymacje, duplikaty legitymacji, druki meldunkowe, różne druki. A zatem z kategorii różnych druków wyodrębniono świadectwa, dyplomy, zaświadczenia, certyfikaty i ich duplikaty, które należy klasyfikować od 1 stycznia 2017 r. w paragrafie 061.
Zmiany w klasyfikacji budżetowej mają również wpływ na centralizację VAT w jednostkach samorządu terytorialnego, ponieważ należy zwrócić uwagę na prawidłową klasyfikację wszelkich opłat pobieranych przez jednostki na podstawie określonych przepisów. Takie najbardziej problematyczne są opłaty za usługi opiekuńcze czy też opłaty za posiłki od uczniów szkoły, w której funkcjonuje stołówka, ponieważ mają one charakter publicznoprawny a nie cywilnoprawny, i powinny być klasyfikowane w paragrafie 069 "Wpływy z różnych opłat". To wpływa na zmianę - ze zwolnionych z VAT na niepodlegające opodatkowaniu VAT, ponieważ nie można zawrzeć prawnie skutecznej umowy cywilnoprawnej w tym zakresie.
1.4. Klasyfikacja paragrafów wydatków i środków
Od 1 stycznia 2017 r. obowiązują następujące zmiany w klasyfikacji paragrafów wydatków i środków (załącznik 4 do rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej):
Zakres zmian | |
Grupy wydatków otrzymują brzmienie | Dotacje i subwencje: 200 do 206, 211 do 213, 216, 219 do 233, 236 do 265, 268 do 299 Wydatki bieżące jednostek budżetowych: 400 do 434, 436, 438 do 470, 472, 476 do 478, 481, 488 do 491 i 493 do 498" Wydatki majątkowe: 601, 602, 605 do 608, 611 do 614, 616 do 623, 625 do 634, 641 do 645, 651 do 658, 661 do 667, 669 i 680 |
Nowe brzmienie zdania | Do wydatków majątkowych jednostki samorządu terytorialnego, o których mowa w art. 236 ust. 4 ustawy, zalicza się paragrafy: 601, 605, 606, 613, 614, 617, 619-623, 625, 630, 656-658, 661-666, 669 i 680 |
Dodano paragrafy | 278 "Dotacja celowa przekazana z budżetu jednostki samorządu terytorialnego na dofinansowanie realizacji zadań w zakresie programów polityki zdrowotnej" wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się m.in. środki przekazywane na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. |
295 "Zwrot niewykorzystanych dotacji oraz płatności" wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się m.in. zwroty niewykorzystanych, w rozumieniu art. 168 ustawy, dotacji oraz płatności wynikające z rozliczenia umów, projektów, a także zwroty środków w związku z uzyskaniem dochodów, z wyłączeniem zwrotów, o których mowa w paragrafie 291. | |
669 "Zwroty niewykorzystanych dotacji oraz płatności, dotyczące wydatków majątkowych" wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się m.in. zwroty niewykorzystanych, w rozumieniu art. 168 ustawy, dotacji oraz płatności wynikające z rozliczenia umów, | |
projektów, a także zwroty środków w związku z uzyskaniem dochodów, z wyłączeniem zwrotów, o których mowa w paragrafie 666. | |
Nowe brzmienie paragrafów | 291 "Zwrot dotacji oraz płatności wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub wykorzystanych z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 ustawy, pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości" Paragraf obejmuje zwroty dotacji oraz zwroty płatności, o których mowa w art. 186 pkt 2 ustawy. |
666 "Zwroty dotacji oraz płatności wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub wykorzystanych z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 ustawy, pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości, dotyczące wydatków majątkowych" Paragraf obejmuje zwroty dotacji oraz zwroty płatności, o których mowa w art. 186 pkt 2 ustawy. | |
Uchylono paragraf | 624 "Środki przekazywane z budżetu państwa na Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych" |
Uwaga! W rozporządzeniu o klasyfikacji budżetowej tam, gdzie był wymieniony do tej pory Minister Spraw Wewnętrznych, wpisano Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Część zmian ma charakter redakcyjny i nie wpływa na konieczność zmian budżetów, natomiast zmiany obejmują również dodanie paragrafów: 278, 295 i 669, co powoduje konieczność zmian w budżetach samorządów.
Paragrafy dochodów i wydatków 278 "Dotacja celowa otrzymana/przekazana z budżetu jednostki samorządu terytorialnego na dofinansowanie realizacji zadań w zakresie programów polityki zdrowotnej" dodano w związku ze zgłaszanymi wątpliwościami regionalnych izb obrachunkowych oraz jednostek samorządu terytorialnego w zakresie klasyfikowania środków na realizację tych zadań. Natomiast nowe paragrafy dochodów i wydatków 295 "Wpływy ze zwrotów niewykorzystanych dotacji oraz płatności" i 295 "Zwrot niewykorzystanych dotacji oraz płatności" oraz zmiana brzmienia paragrafów 291 "Wpływy ze zwrotów dotacji oraz płatności wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub wykorzystanych z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 ustawy, pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości" i 291 "Zwrot dotacji oraz płatności wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub wykorzystanych z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 ustawy, pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości" ma na celu oddzielenie zwrotów środków o charakterze sankcyjnym od pozostałych zwrotów. Analogicznie do zmiany paragrafów 291 i 295 modyfikacji uległy paragrafy 666 oraz dodane zostały paragrafy dochodów i wydatków 669.
Usunięcie paragrafu 624 "Środki przekazywane z budżetu państwa na Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych" nastąpiło w związku z koniecznością dostosowania klasyfikacji do aktualnego stanu prawnego i faktycznego (tj. w związku z likwidacją ww. funduszu).
W terminie do 31 marca 2017 r. jednostki samorządu terytorialnego zostały zobowiązane do dostosowania uchwał budżetowych na rok 2017 do rozporządzenia z 22 grudnia 2016 r.
2. Jak stosować klasyfikację budżetową w praktyce
Obowiązuje kilka przepisów, które mają kluczowe znaczenie przy klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, potocznie określanych mianem "klasyfikacja budżetowa". Pierwszym z nich, jak by się mogło wydawać, powinien być ten, z którego wynika delegacja dla Ministra Finansów do wydania rozporządzenia, w którym ta klasyfikacja zostanie ustalona. Tak nie jest, ponieważ najpierw trzeba wiedzieć, w obszarze jakich przepisów "merytorycznych" dana jednostka funkcjonuje i jaki wywierają one wpływ na stosowanie odpowiedniego zakresu działów, rozdziałów i paragrafów. Jeszcze do tego ma znaczenie, jakiego rodzaju jest to jednostka sektora finansów publicznych i w kontekście tego, czy jednostka będzie mogła skorzystać z takiej czy innej podziałki.
Klasyfikacja budżetowa nie nadąża za zmianami przepisów merytorycznych, ot choćby przykład zmian z 2011 r., które wprowadzono w ustawie z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy w odniesieniu do podnoszenia kwalifikacji zawodowych, których skutki w klasyfikacji budżetowej wprowadzono dopiero od 1 stycznia 2016 r. - chodzi o stosowanie do wyjazdów na szkolenia (podróży szkoleniowych - a konkretnie możliwego zwrotu kosztów tych podróży) paragrafu 470 "Szkolenia pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej", w którym należy aktualnie klasyfikować zwrot kosztów podróży.
Jeśli poznamy zasady powiązań między sposobem funkcjonowania jednostki i zależności przepisów "merytorycznych" oraz finansowych (treści ekonomicznej) mających wpływ na sposób księgowania, to łatwiej będzie w praktyce stosować klasyfikację budżetową. Rozważmy przykład jednostki budżetowej (na ten moment nie ma znaczenia, czy jest to państwowa czy samorządowa jednostka budżetowa). Artykuł 11 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: uofp) wskazuje, że jednostka budżetowa działa na podstawie statutu określającego w szczególności jej nazwę, siedzibę i przedmiot działalności, a podstawą jej gospodarki finansowej jest plan dochodów i wydatków, zwany w ustawie "planem finansowym jednostki budżetowej". A zatem należy pamiętać o następującym schemacie:
Statut (opisuje ramy działania i przedmiot działalności jednostki) › plan finansowy (wykorzystuje przedmiot działalności ustalony w klasyfikacji budżetowej w postaci działów i rozdziałów)
Plan finansowy nie może być opracowany w oderwaniu od statutu (w urzędach i starostwach powiatowych od regulaminu organizacyjnego). Oznacza to, że nie każdy dział i rozdział może być stosowany w każdej jednostce. Nie jest właściwe stosowanie rozdziału 85202 "Domy pomocy społecznej" w ośrodku pomocy społecznej, ponieważ ośrodek takiej działalności jak dom pomocy społecznej nie prowadzi. W praktyce wiele jest takich przypadków, kiedy nie mając odpowiedniego przedmiotu działalności, jednostka stosuje rozdział przypisany do działalności zupełnie innej jednostki. Fakt przekazywania środków do domu pomocy społecznej wiąże się jedynie z dokonaniem odpowiedniego przelewu co miesiąc, a nie świadczeniem usług dla mieszkańca domu. Oczywiście od razu powstaje pytanie, a jak należy klasyfikować? Jedyną prawidłową odpowiedzią będzie: zgodnie z założeniami i wytycznymi dysponenta środków. Najwłaściwsze byłoby klasyfikowanie ww. wydatków w rozdziale 75809 "Rozliczenia między jednostkami samorządu terytorialnego", ponieważ dochodzi do przekazania środków między jednostką organizacyjną gminy i jednostką organizacyjną powiatu (sam fakt przelewu środków do domu pomocy społecznej nie rodzi prowadzenia takiej działalności).
Kolejną istotną zasadą jest to, aby wydatki klasyfikowali tak naprawdę pracownicy merytoryczni, którzy powinni dysponować wystarczającą wiedzą np. na temat odróżnienia ekspertyzy od zwykłej usługi, remontu od modernizacji. Księgowi powinni bazować na opisach dokumentów dokonanych przez pracowników merytorycznych, a decyzja, czy dyrektor się zgodzi, to inna kwestia. Należy zwrócić uwagę, że po zmianach od 1 stycznia 2016 r. za opracowanie i napisanie planu finansowego odpowiada jedynie kierownik jednostki, a rola księgowego, bazując na art. 54 uofp, sprowadza się do wstępnego sprawdzenia zgodności z planem finansowym i kontroli formalno-rachunkowej.
3. Klasyfikacja budżetowa - pytania i odpowiedzi
Liczne zmiany w klasyfikacji budżetowej wpływają na konieczność dokonywania zmian w planach finansowych. To z kolei wpływa na trudności w bieżącym klasyfikowaniu dochodów i wydatków. W rozdziale tym zestawiono 100 pytań z odpowiedziami, w celu ułatwienia prowadzenia gospodarki finansowej jednostek i prowadzenia rachunkowości.
3.1. Odpowiedzialność za błędy w klasyfikowaniu operacji
Jaką karę przewidują przepisy za klasyfikowanie wydatków do niewłaściwego paragrafu?
Jesteśmy po kontroli, podczas której stwierdzono nieprawidłowość - ścieki były mylnie ujmowane w paragrafie 426 zamiast w 430.
Jeśli wskutek błędnego księgowania doszło do naruszenia dyscypliny finansów publicznych, będzie miała zastosowanie ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Jeśli środki zostaną zaangażowane (np. na podstawie umowy) w niewłaściwym paragrafie, może to świadczyć o naruszeniu opisanym w art. 15 tej ustawy - naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zaciągnięcie zobowiązania bez upoważnienia określonego planem finansowym albo z przekroczeniem zakresu tego upoważnienia lub z naruszeniem przepisów dotyczących zaciągania zobowiązań przez jednostkę sektora finansów publicznych.
Po stronie księgowego możliwe jest naruszenie określone w art. 18b ww. aktu - naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niedokonanie lub nienależyte dokonanie wstępnej kontroli zgodności operacji gospodarczej lub finansowej z planem finansowym lub kompletności i rzetelności dokumentów dotyczących takiej operacji, jeżeli miało ono wpływ na:
1) dokonanie wydatku powodującego przekroczenie kwoty wydatków ustalonej w planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych,
2) zaciągnięcie zobowiązania niemieszczącego się w planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych.
Ostatecznie może dojść do ustalenia podczas kontroli, że sprawozdanie finansowe (na podstawie błędnego przypisania pozycji w rachunku zysków i strat w powiązaniu z niewłaściwym paragrafem) zostało sporządzone nierzetelnie. W takim przypadku możliwe sankcje będą wynikać z art. 77 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, czyli grzywna lub kara pozbawienia wolności do lat 2 albo obie te kary łącznie.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 15, art. 18b ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 168; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1920)
● art. 77 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047)
3.2. Przeniesienia między paragrafami wydatków dotyczącymi wynagrodzeń a paragrafami bieżących wydatków
W planie jednostki budżetowej (szkoła) w końcu roku w paragrafie 404 zostały niewykorzystane środki (8000 zł) natomiast w paragrafach: 426, 430 i 441 odnotowano braki (w pozostałych paragrafach płacowych zaplanowane środki są wystarczające). Czy można dokonać takiego przeniesienia? Jeśli tak, to jak to uzasadnić?
Nie, nie ma możliwości dokonywania zmian w planie wydatków między paragrafem dotyczącym wynagrodzeń - 404 "Dodatkowe wynagrodzenie roczne" (paragraf ten obejmuje wydatki ponoszone zgodnie z ustawą z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej) a paragrafami bieżących wydatków:
● 426 "Zakup energii",
● 430 "Zakup usług pozostałych",
● 441 "Podróże służbowe krajowe".
Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych w art. 11 ust. 3 wskazuje, że podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan dochodów i wydatków, zwany dalej "planem finansowym jednostki budżetowej". Natomiast z art. 257 wynika, że w toku wykonywania budżetu zarząd może dokonywać zmian w planie dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego polegających na zmianach planu:
1) dochodów i wydatków związanych ze zmianą kwot lub uzyskaniem dotacji przekazywanych z budżetu państwa, z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych,
2) dochodów jednostki samorządu terytorialnego, wynikających ze zmian kwot subwencji w wyniku podziału rezerw subwencji ogólnej,
3) wydatków jednostki samorządu terytorialnego w ramach działu w zakresie wydatków bieżących, z wyjątkiem zmian planu wydatków na uposażenia i wynagrodzenia ze stosunku pracy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej,
4) dochodów i wydatków jednostki samorządu terytorialnego związanych ze zwrotem dotacji otrzymanych z budżetu państwa lub innych jednostek samorządu terytorialnego.
Co więcej, art. 258 ww. ustawy stanowi, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może upoważnić zarząd do:
1) dokonywania innych zmian w planie wydatków niż określone w art. 257, z wyłączeniem przeniesień wydatków między działami,
2) przekazania niektórych uprawnień do dokonywania przeniesień planowanych wydatków innym jednostkom organizacyjnym jednostki samorządu terytorialnego,
3) przekazania uprawnień innym jednostkom organizacyjnym jednostki samorządu terytorialnego do zaciągania zobowiązań z tytułu umów, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy.
Z kolei kierownicy jednostek organizacyjnych dokonujący przeniesień wydatków na podstawie ww. upoważnień wprowadzają odpowiednie zmiany w planach finansowych i informują o dokonanych przeniesieniach zarząd.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 11 ust. 3, art. 257, art. 258 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870; ost zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1984)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.3. Upoważnienie do przesunięć w planie finansowym
Czy kierownik samorządowego zakładu budżetowego musi mieć upoważnienie do dokonania przesunięć między paragrafami?
W toku wykonywania budżetu zarząd może dokonywać zmian w planie dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego polegających, zgodnie z art. 257 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, na zmianach planu:
1) dochodów i wydatków związanych ze zmianą kwot lub uzyskaniem dotacji przekazywanych z budżetu państwa, z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych,
2) dochodów jednostki samorządu terytorialnego, wynikających ze zmian kwot subwencji w wyniku podziału rezerw subwencji ogólnej,
3) wydatków jednostki samorządu terytorialnego w ramach działu w zakresie wydatków bieżących, z wyjątkiem zmian planu wydatków na uposażenia i wynagrodzenia ze stosunku pracy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej,
4) dochodów i wydatków jednostki samorządu terytorialnego związanych ze zwrotem dotacji otrzymanych z budżetu państwa lub innych jednostek samorządu terytorialnego.
Natomiast art. 258 tej ustawy stanowi, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (rada gminy) może upoważnić zarząd do:
1) dokonywania zmian w planie wydatków innych niż określone w art. 257, z wyłączeniem przeniesień wydatków między działami,
2) przekazania niektórych uprawnień do dokonywania przeniesień planowanych wydatków innym jednostkom organizacyjnym jednostki samorządu terytorialnego,
3) przekazania innym jednostkom organizacyjnym jednostki samorządu terytorialnego uprawnień do zaciągania zobowiązań z tytułu umów, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy.
Z ust. 2 ww. artykułu wynika z kolei, że kierownicy jednostek organizacyjnych dokonujący przeniesień wydatków na podstawie upoważnień, o których mowa w ust. 1 pkt 2, wprowadzają odpowiednie zmiany w planach finansowych i informują o dokonanych przeniesieniach zarząd.
Podsumowując, kierownik samorządowego zakładu budżetowego może mieć upoważnienie do zmian w planie finansowym w granicach ww. przepisów, jeśli rada gminy upoważni do tego wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
PODSTAWA PRAWNA
● art. 257, art. 258 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1984)
3.4. Odnowienie podpisu elektronicznego
W jakim paragrafie należy ująć wydatek dotyczący przedłużenia certyfikatu elektronicznego?
Wydatek związany z odnowieniem podpisu elektronicznego należy klasyfikować w paragrafie 430 "Zakup usług pozostałych".
Od 7 października 2016 r. obowiązuje ustawa z 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej. W tym akcie znajduje się art. 19, z którego wynika wprost, że dostawca usług zaufania jest obowiązany mieć politykę świadczenia usługi. Polityka świadczenia usługi stanowi nazwany zestaw reguł, w szczególności takich jak polityka certyfikacji, określający zasady świadczenia usługi, odpowiedzialność stron, zasady postępowania z danymi i mający zastosowanie do określonego kręgu podmiotów lub zastosowań, o wspólnych dla tego kręgu wymaganiach bezpieczeństwa, opracowywany na podstawie norm lub standardów określających wymagania dla polityk świadczenia usług. Jeśli zatem mamy do czynienia z usługami, to nie ma podstaw do klasyfikowania odnowienia certyfikatu w innym paragrafie niż 430.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 19 ustawy z 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1579)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.5. Dostęp online do platformy internetowej
Jaki paragraf zastosować w przypadku zakupu dostępu do platformy internetowej "Platforma Rachunkowości Budżetowej i Prawa Pracy - dostęp od ... do..."?
Wydatki jednostki budżetowej należy klasyfikować zgodnie z planem finansowym, co wynika z art. 11 ust. 3 i art. 44 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: uofp).
W związku z tym, jeśli prenumeratę planowano w paragrafie 421 "Zakup materiałów i wyposażenia", to w tym paragrafie należy sklasyfikować taki wydatek. Natomiast gdy jednostka planuje wydatki związane z dostępem do treści zawartych w Internecie w paragrafie 430 "Zakup usług pozostałych", to tak należy sklasyfikować wydatek. Ten sposób planowania ma swoje uzasadnienie wynikające z faktu, że w ramach prenumeraty jednostka otrzymuje czasopismo w postaci papierowej (materialnej - publikację mamy na miejscu, pod ręką i na zawsze), natomiast w wyniku rocznego dostępu (postać niematerialna) sposób korzystania z niego jest uzależniony od czasu posiadanego sprzętu oraz łącza teleinformatycznego, który pozwala dotrzeć do interesujących treści. Dzięki usłudze dostępowej otrzymujemy "klucz do furtki", czyli hasło i login na ograniczony czas.
Prenumerata, jak również roczny dostęp może dotyczyć w całości przyszłego roku lub częściowo bieżącego i częściowo kolejnego. Stosując zasadę memoriału, współmierności i ostrożności z ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: uor) i wiarygodności z uofp, operacje związane z wydatkiem, który dotyczy kosztów roku następnego, powinny być ujmowane w księgach rachunkowych jednostki budżetowej zgodnie z podanym schematem.
Schemat. Ewidencja zakupu prenumeraty i dostępu do IRB
Przedstawione rozwiązanie ewidencyjne pozwala na wiarygodne i rzetelne sporządzenie rachunku zysków i strat.
Zdarza się, że jednostki budżetowe wybierają zbyt duże uproszczenie, dzięki wykorzystaniu zasady istotności, tj. nie korzystają z konta 640 ani 490. Jednak przy zarządzaniu ryzykiem wyniku finansowego nie jest to prawidłowe, zważywszy na obowiązek sporządzania wiarygodnych sprawozdań w ramach kontroli zarządczej i wymogi uor w tym zakresie.
Mechanizmem wiarygodnych sprawozdań jest wybranie dla kosztów wariantu ewidencyjnego polegającego na stosowaniu kont zespołu 4, 5, 6 i 7. W jednostce budżetowej, która nie przewiduje w wykazie kont konta 640 i 300, aby ująć tę operację zgodnie z wymienionymi zasadami rachunkowości, należałoby dokonać zapisu:
1) w roku bieżącym:
● Wn 240 "Pozostałe rozrachunki",
● Ma 201 "Rozrachunki z dostawcami i odbiorcami";
2) w roku następnym:
● Wn konto zespołu 4 - "Koszty według rodzajów i ich rozliczenie",
● Ma 240 "Pozostałe rozrachunki".
PODSTAWY PRAWNE
● art. 11 ust. 3, art. 44 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1954)
● ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.6. Prenumerata czasopism
W jakim paragrafie ująć prenumeratę prasy do przedszkola? Chodzi o prenumeratę gazet oraz zakup wydawnictw fachowych (w tym książek, biuletynów) przeznaczonych wyłącznie jako materiały pomocnicze do bezpośredniego użytku poszczególnych pracowników oraz niezbędnych do bieżącego wykonywania obowiązków służbowych.
W związku ze zmienionym opisem objaśnień do paragrafu 421 "Zakup materiałów i wyposażenia" wydatki określone w pytaniu należy klasyfikować w tym paragrafie, ponieważ po nowelizacji paragraf ten służy do ujęcia zakupu materiałów i wyposażenia związanego z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Nie zalicza się do tego paragrafu zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.7. Prenumerata e-czasopisma
W którym paragrafie klasyfikacji budżetowej ująć wydatek poniesiony na prenumeratę e-czasopisma - czy właściwy będzie paragraf 421 czy 430?
Po nowelizacji klasyfikacji budżetowej nie powinno już budzić wątpliwości, że prasę, w tym jej prenumeratę, należy klasyfikować w paragrafie 421 "Zakup materiałów i wyposażenia", ponieważ w paragrafie tym ujmuje się zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Nie zalicza się do tego paragrafu zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności.
Należy pamiętać, że paragraf 430 "Zakup usług pozostałych" powinien być stosowany, kiedy mamy do czynienia z usługami, których nie ma możliwości zakwalifikować do innych paragrafów.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.8. Zakup oprogramowania w postaci e-dziennika
Jak zaklasyfikować zakup oprogramowania - elektroniczny dziennik?
W związku z tym, że ten program służy procesowi dydaktycznemu, powinien być klasyfikowany w paragrafie 424 "Zakup środków dydaktycznych i książek". Paragraf ten ma zastosowanie do zakupów środków dydaktycznych służących procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w szkołach i placówkach oświatowych oraz książek i zbiorów bibliotecznych. Przy czym - w zależności od przyjętej polityki rachunkowości - może być ujęty na następujących kontach:
● jeśli mamy je odpisać w koszt - należy dokonać zapisu na koncie 402 "Usługi obce",
● jeśli uznajemy taki środek za wartość niematerialną i prawną - należy zastosować konto 020 "Wartości niematerialne i prawne".
Trzeba także zwrócić uwagę, że wartościami niematerialnymi i prawnymi, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, są, z zastrzeżeniem inwestycji, nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, a w szczególności:
● autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,
● prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,
● know-how.
W przypadku wartości niematerialnych i prawnych oddanych do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu, wartości niematerialne i prawne zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.9. Zakup licencji "e-Nauczanie"
Jak należy zaklasyfikować opłatę za zakup licencji "e-Nauczanie" - platformy edukacyjnej za około 300 zł? Licencja została zakupiona na dwa lata.
Opłatę za zakup licencji "e-Nauczanie" należy ująć w paragrafie 430 "Zakup usług pozostałych", ponieważ paragraf ten obejmuje wydatki funduszu operacyjnego, którego przeznaczenie jest niejawne, oraz wydatki na zakup usług (z wyjątkiem: usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417, a także usług wymienionych w paragrafach: 426 do 429, 432 do 440, 461 do 463 i 470). W związku z niską wartością może zostać odpisana w koszty (jeśli takie rozwiązanie przewiduje polityka rachunkowości jednostki) konta 402 "Usługi obce", które służy do ewidencji kosztów z tytułu usług obcych wykonywanych na rzecz działalności podstawowej jednostki.
Natomiast, jeśli nie przewidziano podanego rozwiązania, to należy taką licencję ująć na stronie Wn konta 020 "Wartości niematerialne i prawne", które służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych. Na stronie Wn konta 020 ujmuje się wszelkie zwiększenia, a na stronie Ma - wszelkie zmniejszenia stanu wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych, z wyjątkiem umorzenia ujmowanego na kontach 071 i 072. Wskazanie konta 072 sugeruje, że możliwe jest ujmowanie na tym koncie wartości niematerialnych i prawnych o niskiej wartości, np. 300 zł.
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 020 powinna umożliwić należyte obliczanie umorzenia wartości niematerialnych i prawnych, podział według ich tytułów i osób odpowiedzialnych. Konto 020 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan wartości niematerialnych i prawnych w wartości początkowej.
PODSTAWY PRAWNE
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
● załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 289; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1954)
3.10. Zakup subskrypcji Automapa
Jednostka zakupiła subskrypcję automapy do nawigacji samochodowej użytkowanej w samochodzie służbowym. W którym paragrafie należy ująć ten zakup?
Subskrypcja wiąże się z dostarczaniem aktualizacji oprogramowania wykorzystywanego do nawigowania, więc stanowi usługę - zatem właściwym paragrafem będzie paragraf 430 "Zakup usług pozostałych".
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.11. Zakup laptopa z oprogramowaniem biurowym
Jednostka dla nowego burmistrza zakupiła laptop wraz z oprogramowaniem MS Office - łączna wartość nie przekracza 3500 zł. Jaki paragraf klasyfikacji budżetowej oraz jakie konta księgowe należy zastosować?
W związku z wartością zakupu cały wydatek należy sklasyfikować w paragrafie 421 "Zakup materiałów i wyposażenia". Należy tu zwrócić uwagę, że zakupiony program Office wraz laptopem nie spełnia przesłanek uznania go za samodzielną wartość niematerialną i prawną.
Zgodnie z ustawą z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: uor) wartościami niematerialnymi i prawnymi są z wyjątkiem inwestycji, nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, a w szczególności:
● autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,
● prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,
● know-how.
W przypadku wartości niematerialnych i prawnych oddanych do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu, wartości niematerialne i prawne zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy (art. 3 ust. 1 pkt 14 uor).
Z kolei środkami trwałymi są, z wyjątkiem inwestycji, rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy (art. 3 ust. 1 pkt 15 lit. b uor).
Komputer wraz z odpowiednim oprogramowaniem jest kompletny i zdatny do użytku. Możliwe jest jednorazowe odpisanie w koszty w miesiącu przyjęcia do używania pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości nieprzekraczającej wielkości ustalonej w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych, dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100% ich wartości, w momencie oddania do używania, czyli tych do 3500 zł.
Zapis księgowy powinien zatem wykorzystać paragraf 421, w związku z tym, że w paragrafie tym ujmuje się zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Natomiast na kontach księgi głównej operację zakupu należy ująć zapisem:
● Wn 013 "Pozostałe środki trwałe",
● Ma 201 "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami".
PODSTAWY PRAWNE
● art. 3 ust. 1 pkt 14, art. 3 ust. 1 pkt 15 lit. b ustawy 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.12. Zakup komputera dla księgowej w Państwowej Straży Pożarnej
Komenda powiatowa Państwowej Straży Pożarnej zakupiła komputery do działu księgowości. Który paragraf klasyfikacji budżetowej będzie właściwy - paragraf 425 czy 421?
Zakładam, że zakup komputera nie przekroczy 3500 zł, ponieważ powyżej tej kwoty należy wydatek sklasyfikować jako zakupy inwestycyjne. Tu należy przyjrzeć się obu paragrafom wymienionym w pytaniu:
● 421 "Zakup materiałów i wyposażenia" - w paragrafie tym ujmuje się zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Nie zalicza się do tego paragrafu zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności,
● 425 "Zakup sprzętu i uzbrojenia" - paragraf ten służy do wyodrębnienia wydatków ponoszonych na zakup specjalistycznego sprzętu i uzbrojenia wykorzystywanego na potrzeby obronności i bezpieczeństwa publicznego i występuje w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, w Agencji Wywiadu, w Centralnym Biurze Antykorupcyjnym i w budżetach wojewodów - w dziale 754 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa, w Ministerstwie Sprawiedliwości - w dziale 755 Wymiar sprawiedliwości i w Ministerstwie Finansów oraz w urzędach kontroli skarbowej i w izbach celnych - w dziale 750 Administracja publiczna. Do paragrafu tego nie zalicza się wydatków na zakup środków trwałych niezaliczonych do pierwszego wyposażenia, których wartość początkowa jest wyższa niż kwota określona w art. 16f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób.
W związku z tym, że komputer dla księgowej nie należy do specjalistycznego sprzętu i uzbrojenia wykorzystywanego na potrzeby obronności i bezpieczeństwa publicznego, to - moim zdaniem - powinien być ujęty w paragrafie 421.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 16f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1888; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1933)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.13. Zakup drzwi i szafy do pracowni komputerowej
Jednostka oświatowa zakupiła drzwi i szafę do pracowni komputerowej. Zapłaty dokonano z wydzielonego rachunku dochodów (konto 132) z paragrafu 421. Czy jest to prawidłowe działanie?
Jeśli wydatek został przewidziany w planie finansowym wydzielonego rachunku dochodów, to może zostać poniesiony z paragrafu 421 "Zakup materiałów i wyposażenia".
Na podstawie art. 223 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność określoną w ustawie z 7 września 1991 r. o systemie oświaty gromadzą na wydzielonym rachunku dochody określone w uchwale przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, pochodzące w szczególności:
1) ze spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej,
2) z odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie albo użytkowaniu jednostki budżetowej.
Jedynym obostrzeniem, jakie przewidziano w ust. 2 ww. artykułu, jest to, że nie można zgromadzonych środków przeznaczyć na finansowanie wynagrodzeń osobowych. Istotne jest, że sposób i tryb sporządzania planu finansowego dochodów i wydatków nimi finansowanych, dokonywania zmian w tym planie oraz ich zatwierdzania określa organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. Wydatki z wydzielonego rachunku dochodów mogą być dokonywane do wysokości kwot zgromadzonych dochodów, w ramach planu finansowego.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 223 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1984)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.14. Pomiary elektryczne
W jakim paragrafie należy ująć wykonanie pomiarów elektrycznych w jednostce? Usługa ta obejmuje konkretnie prace kontrolno-pomiarowe stanu technicznego instalacji elektrycznych, piorunochronnych bądź ochrony przeciwporażeniowej.
Wydatki za przeprowadzone w budynku pomiary elektryczne należy ująć w paragrafie 430 "Zakup usług pozostałych", natomiast w sytuacji, gdy usługa ta świadczona jest przez osobę fizyczną na podstawie umowy cywilnoprawnej, usługę tę klasyfikuje się w paragrafie 417 "Wynagrodzenia bezosobowe".
Przeprowadzone w obiektach budowlanych pomiary elektryczne to najczęściej wykonywane prace kontrolno-pomiarowe stanu technicznego instalacji elektrycznych, piorunochronnych bądź ochrony przeciwporażeniowej. W związku z tym samo wykonanie pomiarów elektrycznych to świadczenie usługi.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.15. Materiały do zainstalowania domofonów
Jak prawidłowo zaklasyfikować zakup materiałów do zainstalowania dwóch domofonów w budynku administracyjnym? Domofon zainstalowany zostanie przez pracowników jednostki. Czy należy zaewidencjonować taki zakup bezpośrednio w koszty, czy też potraktować jako pozostały środek trwały?
Zakup materiałów do zainstalowania domofonów w budynku administracyjnym należy klasyfikować w paragrafie 421 "Zakup materiałów i wyposażenia".
Po zmianach objaśnień w paragrafie tym ujmuje się zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Nie zalicza się do tego paragrafu zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności.
Domofon wraz z zakupionymi materiałami nie może zostać uznany za pozostały środek trwały, ponieważ nie spełnia przesłanek uznania go za takie aktywo, tzn. nie jest kompletny bez podłączenia do instalacji i przymocowania do ściany budynku. W związku z tym takie materiały należy odpisać bezpośrednio w koszty zapisem:
● Wn 401 "Zużycie materiałów i energii",
● Ma 201 "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami".
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.16. Serwis klimatyzacji
Jak zaklasyfikować serwis klimatyzacji? Na fakturze mam napisane "Serwis klimatyzacji" - wartość 100 zł . Umowy nie ma. Z zaleceń serwisowych wynika, że trzeba robić przegląd co pół roku. Pracownik właściwy rzeczowo w opisie wskazał, że serwisu dokonano w celu sprawdzenia stanu technicznego urządzenia. Czy właściwy będzie paragraf 430?
W związku z tym, że usługi serwisowe wiążą się z konserwacją, więc w takim przypadku należy stosować paragraf 427 "Zakup usług remontowych". Paragraf ten obejmuje wydatki na zakup usług remontowych (z wyjątkiem wydatków na zakup usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410, 417 i 434), w szczególności:
1) usługi obce o charakterze przemysłowym, polegające głównie na przywracaniu wartości użytkowej wyrobów przemysłowych, między innymi usługi konserwacyjne i naprawcze wyrobów przemysłowych, np. maszyn, środków transportu, urządzeń, sprzętu,
2) usługi budowlano-montażowe, w zakresie remontów i konserwacji pomieszczeń i budynków, a także koszty zleconego opracowania dokumentacji oraz założeń projektowych,
3) usługi w zakresie remontów dróg.
W paragrafie 430 "Zakup usług pozostałych" klasyfikuje się usługi, do których nie przewidziano innych paragrafów podziałki klasyfikacji budżetowej, a w tym przypadku właściwym paragrafem jest 427.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.17. Wymiana opon letnich na zimowe
Jaki paragraf klasyfikacji budżetowej wydatków należy zastosować przy wymianie letnich opon samochodowych na zimowe? Przy tej wymianie następuje również wyważanie kół. Czy właściwy będzie paragraf 430 czy 427?
W związku z tym, że wymiana opon letnich na zimowe wiąże się z prawidłową eksploatacją pojazdu i zachowaniem prawidłowości właściwości jezdnych oraz zapewnieniem bezpieczeństwa osób kierujących i pasażerów, stanowi formę konserwacji. Ta z kolei, zgodnie z klasyfikacją budżetową, powinna być ujmowana w paragrafie 427 "Zakup usług remontowych".
Istotne jest, że ten paragraf obejmuje wydatki na zakup usług remontowych (z wyjątkiem wydatków na zakup usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410, 417 i 434), w szczególności usługi obce o charakterze przemysłowym, polegające głównie na przywracaniu wartości użytkowej wyrobów przemysłowych, między innymi usługi konserwacyjne i naprawcze wyrobów przemysłowych, np. maszyn, środków transportu, urządzeń, sprzętu.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.18. Przeglądy gwarancyjne
Jednostka poniosła wydatki na wykonanie przeglądu gwarancyjnego samochodu. Czy właściwy będzie paragraf 430 czy 427?
Wydatki na przeglądy gwarancyjne należy klasyfikować w paragrafie 427 "Zakup usług remontowych", ponieważ paragraf ten obejmuje wydatki na zakup usług remontowych (z wyjątkiem wydatków na zakup usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410, 417 i 434), w szczególności usługi obce o charakterze przemysłowym, polegające głównie na przywracaniu wartości użytkowej wyrobów przemysłowych, m.in. usługi konserwacyjne i naprawcze wyrobów przemysłowych, np. maszyn, środków transportu, urządzeń, sprzętu. Przeglądy są jedną ze składowych usług konserwacyjnych.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.19. Materiały i robocizna przy przeglądzie samochodu
Jednostka oddała samochód do przeglądu. Należało wymienić kilka rzeczy związanych z eksploatacją. Na fakturze są wyodrębnione części, które zostały wymienione, wartość materiałów i robocizny. Czy wszystko należy ująć w paragrafie 427 jako usługę konserwacyjną? Czy może wykorzystane materiały trzeba ująć w paragrafie 421, natomiast robociznę - w paragrafie 430?
Przegląd i wymiana "kilku rzeczy związanych z eksploatacją" wiążą się z czynnościami konserwacyjnymi, więc w całości powinny zostać sklasyfikowane w paragrafie 427 "Zakup usług remontowych". Istotne jest, że paragraf ten obejmuje wydatki na zakup usług remontowych (z wyjątkiem wydatków na zakup usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410, 417 i 434), w szczególności usługi obce o charakterze przemysłowym, polegające głównie na przywracaniu wartości użytkowej wyrobów przemysłowych, m.in. usługi konserwacyjne i naprawcze wyrobów przemysłowych, np. maszyn, środków transportu, urządzeń, sprzętu.
Warto jeszcze zwrócić uwagę, że art. 4 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości nakazuje ujmować operacje zgodnie z ich treścią ekonomiczną, a nie formą. Nie ma większego znaczenia forma, znaczenie ma fakt, że aby wiedzieć, co należy wymienić, to należy dokonać przeglądu stanu pojazdu. Mamy tu ponadto do czynienia z sytuacją, kiedy przegląd i wymianę uszkodzonych czy zużytych części wykonuje ten sam podmiot. Moim zdaniem nie ma podstaw prawnych, aby sztucznie rozdzielać koszty robocizny od materiałów, które były wykorzystane podczas realizacji zamówienia.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 4 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.20. Wymiana i naprawa opon
Jednostka otrzymała fakturę składającą się z dwóch pozycji z następującym opisem: (1) "Przełożenie opony z dokręceniem" oraz (2) "Naprawa opony". Jak to prawidłowo należy zaklasyfikować - jako usługę i jako remont, czy może wszystko uznać za remont?
Właściwym paragrafem w opisanym przypadku będzie paragraf 427 "Zakup usług remontowych", ponieważ obejmuje wydatki na zakup usług remontowych (z wyjątkiem wydatków na zakup usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410, 417 i 434), w szczególności:
● usługi obce o charakterze przemysłowym, polegające głównie na przywracaniu wartości użytkowej wyrobów przemysłowych, m.in. usługi konserwacyjne i naprawcze wyrobów przemysłowych, np. maszyn, środków transportu, urządzeń, sprzętu,
● usługi budowlano-montażowe, w zakresie remontów i konserwacji pomieszczeń i budynków, a także koszty zleconego opracowania dokumentacji oraz założeń projektowych,
● usługi w zakresie remontów dróg.
Nie można zastosować paragrafu 430 "Zakup usług pozostałych", ponieważ obejmuje wydatki funduszu operacyjnego, którego przeznaczenie jest niejawne, oraz wydatki na zakup usług (z wyjątkiem: usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417, oraz usług wymienionych w paragrafach: 426 do 429, 432 do 440, 461 do 463 i 470) - więc jeśli należy zastosować paragraf 427, nie jest możliwe ujęcie wydatku w paragrafie 430.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.21. Materiały do wykonania instalacji gazowej
Jak zaklasyfikować zakup materiałów do wykonania instalacji gazowej w budynku świetlicy o wartości 40 000 zł - czy zastosować paragraf 421, 605 czy 606? Robocizna zostanie sfinansowana przez mieszkańców, gmina zakupuje tylko materiał. Jak rozliczyć tę inwestycję?
Zakładając, że środki mieszkańców wpłacone do jednostki budżetowej na opłacenie robocizny stanowią dochody gminy, to wydatek na wykonanie instalacji gazowej w budynku świetlicy powinien zostać sklasyfikowany w paragrafie 605 "Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych".
Środki zebrane przez mieszkańców na jakiś konkretny cel, tak jak w opisanym przypadku, prawdopodobnie stanowią darowiznę, którą zalicza się do dochodów gminy.
Należy zwrócić uwagę, że nie można takiego wydatku sklasyfikować w paragrafie 606 "Wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych", ponieważ dotyczy zakupu materiałów do wykonania instalacji gazowej, a nie zakupu środków trwałych niestanowiących pierwszego wyposażenia. Z objaśnień zawartych w klasyfikacji budżetowej wynika, że z wydatków na cele inwestycyjne wyodrębnione zostały zakupy, więc w paragrafie 605 ujmuje się wydatki na inwestycje, bez zakupów inwestycyjnych, które należy klasyfikować w przypadku jednostki budżetowej w paragrafie 606. Zakupy te odnoszą się do środków trwałych niezaliczonych do pierwszego wyposażenia, których wartość początkowa jest wyższa niż kwota określona w art. 16f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (powyżej 3500 zł), a odpisy amortyzacyjne od tych środków trwałych nie są dokonywane jednorazowo lub gdy od nich nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych w przypadkach określonych w tej ustawie.
Wartość początkową stanowiącą cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia, polegającego na:
● przebudowie,
● rozbudowie,
● modernizacji lub
● rekonstrukcji
i powodującego, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami (art. 31 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości).
W związku z tym, że po wykonanych pracach zmieni się sposób ogrzewania budynku, co wpłynie zarówno na koszty eksploatacji, jak i inne parametry użytkowe, prace mają więc charakter ulepszenia. Z kolei ulepszenie wiąże się z dokonaniem wydatku majątkowego, potocznie określanego mianem inwestycji.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 16f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1888; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1933)
● art. 31 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.22. Zakup pompy o wartości powyżej 3500 zł
Zakład gospodarki komunalnej zakupił ze środków własnych pompę (stanowiącą część wartości środka trwałego) za kwotę powyżej 3500 zł. Jest to wymiana starej i zużytej pompy. W treści faktury i w opisie merytorycznym jest wymieniona sama pompa bez usługi montażu, ponieważ usługę wykonał pracownik zakładu. Jaki paragraf należy tu zastosować - paragraf 421 raczej nie będzie prawidłowy, ponieważ wartość przekracza 3500 zł, w paragrafie 607 zakład nie ma planu, pozostaje więc paragraf 427 lub 430?
Opisany w pytaniu wydatek - wymiana zużytej pompy stanowiącej część wartości środka trwałego bez wątpienia wiąże się z przywróceniem stanu używalności tego środka trwałego, więc należałoby zastosować paragraf 427 "Zakup usług remontowych". Z objaśnień do tego paragrafu wynika, że paragraf ten obejmuje wydatki na zakup usług remontowych (z wyjątkiem wydatków na zakup usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410, 417 i 434), w szczególności:
● usługi obce o charakterze przemysłowym, polegające głównie na przywracaniu wartości użytkowej wyrobów przemysłowych, między innymi usługi konserwacyjne i naprawcze wyrobów przemysłowych, np. maszyn, środków transportu, urządzeń, sprzętu,
● usługi budowlano-montażowe, w zakresie remontów i konserwacji pomieszczeń i budynków, a także koszty zleconego opracowania dokumentacji oraz założeń projektowych,
● usługi w zakresie remontów dróg.
Moim zdaniem niewłaściwy będzie paragraf 607 "Wydatki inwestycyjne samorządowych zakładów budżetowych", ponieważ doszło do wymiany pompy z konieczności zużycia, a nie zakupu nowej w celu poprawy parametrów użytkowych.
Z wydatków na cele inwestycyjne wyodrębnione zostały zakupy. W paragrafach: 605, 607, 611 i 613 ujmuje się wydatki na inwestycje, bez zakupów inwestycyjnych, które należy klasyfikować odpowiednio w paragrafach: 606, 608, 612 i 614. Zakupy te odnoszą się do środków trwałych niezaliczonych do pierwszego wyposażenia, których wartość początkowa jest wyższa niż kwota określona w art. 16f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, a odpisy amortyzacyjne od tych środków trwałych nie są dokonywane jednorazowo lub gdy od nich nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych w przypadkach określonych w tej ustawie.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 16f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1888; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1933)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.23. Wymiana wkładki topikowej
W jakim paragrafie ująć wymianę wkładki topikowej bezpiecznika przez PGE - jest to remont czy usługa? Wymiany dokonano w związku z uszkodzeniem poprzednich.
Jeśli wymiana wkładki topikowej bezpiecznika nastąpiła z powodu uszkodzenia poprzedniej, to należy skorzystać z paragrafu 427 "Zakup usług remontowych", ponieważ paragraf ten obejmuje wydatki na zakup usług remontowych (z wyjątkiem wydatków na zakup usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410, 417 i 434), w szczególności:
● usługi obce o charakterze przemysłowym, polegające głównie na przywracaniu wartości użytkowej wyrobów przemysłowych, między innymi usługi konserwacyjne i naprawcze wyrobów przemysłowych, np. maszyn, środków transportu, urządzeń, sprzętu,
● usługi budowlano-montażowe, w zakresie remontów i konserwacji pomieszczeń i budynków, a także koszty zleconego opracowania dokumentacji oraz założeń projektowych,
● usługi w zakresie remontów dróg.
Nie można zastosować paragrafu 430 "Zakup usług pozostałych", ponieważ paragraf ten obejmuje wydatki funduszu operacyjnego, którego przeznaczenie jest niejawne, oraz wydatki na zakup usług (z wyjątkiem: usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417, oraz usług wymienionych w paragrafach: 426 do 429, 432 do 440, 461 do 463 i 470). Jeśli wydatek należy sklasyfikować w paragrafie 427, to nie jest możliwe jego ujęcie w paragrafie 430.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.24. Malowanie futryn
W jakim paragrafie należy ująć malowanie futryn drzwiowych za około 1000 zł?
Jeśli malowanie futryn pracownik merytoryczny opisze jako usługę konserwacyjną lub w ramach remontu, to należy użyć paragrafu 427 "Zakup usług remontowych", ponieważ paragraf ten obejmuje wydatki na zakup usług remontowych (z wyjątkiem wydatków na zakup usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410, 417 i 434), w szczególności:
● usługi obce o charakterze przemysłowym, polegające głównie na przywracaniu wartości użytkowej wyrobów przemysłowych, między innymi usługi konserwacyjne i naprawcze wyrobów przemysłowych, np. maszyn, środków transportu, urządzeń, sprzętu,
● usługi budowlano-montażowe, w zakresie remontów i konserwacji pomieszczeń i budynków, a także koszty zleconego opracowania dokumentacji oraz założeń projektowych,
● usługi w zakresie remontów dróg.
Nie można zastosować paragrafu 430 "Zakup usług pozostałych", ponieważ paragraf ten obejmuje wydatki funduszu operacyjnego, którego przeznaczenie jest niejawne, oraz wydatki na zakup usług (z wyjątkiem: usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417, oraz usług wymienionych w paragrafach: 426 do 429, 432 do 440, 461 do 463 i 470). Jeśli wydatek należy sklasyfikować w paragrafie 427, to nie jest możliwe jego ujęcie w paragrafie 430.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.25. Malowanie klas szkolnych
Malowanie klas szkolnych zawsze ujmowaliśmy w paragrafie 427 jako remont. Niedawno dyrektorka szkoły na szkoleniu rozmawiała z innymi uczestnikami i dowiedziała się, że oni takie malowanie ujmują w paragrafie 430. Kto ma rację?
W rozumieniu ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane remont oznacza wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym (art. 3 pkt 8). Po co malujemy? Po to, aby było czyściej i aby ochronić ścianę przed niszczeniem (konserwacja), przy okazji której drobne odpryski ze ścian są naprawiane, więc summa summarum właściwsze jest stosowanie paragrafu 427 "Zakup usług remontowych", ponieważ paragraf ten obejmuje wydatki na zakup usług remontowych (z wyjątkiem wydatków na zakup usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410, 417 i 434), w szczególności:
● usługi obce o charakterze przemysłowym, polegające głównie na przywracaniu wartości użytkowej wyrobów przemysłowych, między innymi usługi konserwacyjne i naprawcze wyrobów przemysłowych, np. maszyn, środków transportu, urządzeń, sprzętu,
● usługi budowlano-montażowe, w zakresie remontów i konserwacji pomieszczeń i budynków, a także koszty zleconego opracowania dokumentacji oraz założeń projektowych,
● usługi w zakresie remontów dróg.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 3 pkt 8 ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 290; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1250)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.26. Wymiana okien w salach lekcyjnych
W jakim paragrafie należy ująć wydatki poniesione przez jednostkę budżetową na wymianę okien w salach lekcyjnych?
Wymiana okien wiąże się z zakresem prac remontowych, więc należy stosować paragraf 427 "Zakup usług remontowych". Paragraf ten obejmuje wydatki na zakup usług remontowych (z wyjątkiem wydatków na zakup usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410, 417 i 434), w szczególności usługi budowlano-montażowe, w zakresie remontów i konserwacji pomieszczeń i budynków, a także koszty zleconego opracowania dokumentacji oraz założeń projektowych.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.27. Wymiana dachu
Na jednym z budynków dokonano wymiany dachu. Czy można uznać to za bieżące wydatki remontowe (paragraf 427) czy za wydatki inwestycyjne na ulepszenie (paragraf 605)?
Wymiana dachu wiąże się ze sporymi nakładami, przy czym mimo to w wielu przypadkach należy je kwalifikować do paragrafu 427 "Zakup usług remontowych", ponieważ paragraf ten obejmuje wydatki na zakup usług remontowych (z wyjątkiem wydatków na zakup usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410, 417 i 434), w szczególności:
● usługi obce o charakterze przemysłowym, polegające głównie na przywracaniu wartości użytkowej wyrobów przemysłowych, między innymi usługi konserwacyjne i naprawcze wyrobów przemysłowych, np. maszyn, środków transportu, urządzeń, sprzętu,
● usługi budowlano-montażowe, w zakresie remontów i konserwacji pomieszczeń i budynków, a także koszty zleconego opracowania dokumentacji oraz założeń projektowych,
● usługi w zakresie remontów dróg.
Ustawa z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane w art. 3 definiuje kilka istotnych pojęć:
● budynek - obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach,
● roboty budowlane - budowa, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego,
● przebudowa - wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji; w przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego,
● remont - wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.
Wymiana dachu jako taka powinna stanowić remont, w pytaniu pominięto, czy z tą wymianą związane były jakieś dodatkowe roboty budowlane.
Z kolei ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości w art. 31 ust. 1 wskazuje, kiedy mamy do czynienia z ulepszeniem - wartość początkową stanowiącą cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia, polegającego na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji i powodującego, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami. Jeśli mielibyśmy do czynienia z podanymi przypadkami, to taki wydatek należy ująć w paragrafie 605 "Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych".
PODSTAWY PRAWNE
● art. 3 ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 290; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1250)
● art. 31 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.28. Zakup regału metalowego
W jakim paragrafie trzeba ująć zakup regału metalowego za 5000 zł z przeznaczeniem do kuchni szkolnej?
Wydatek należy zaklasyfikować w paragrafie 606 "Wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych" ze względu na wartość przekraczającą 3500 zł.
Z wydatków na cele inwestycyjne wyodrębnione zostały zakupy. W paragrafach: 605, 607, 611 i 613 ujmuje się wydatki na inwestycje, bez zakupów inwestycyjnych, które należy klasyfikować odpowiednio w paragrafach: 606, 608, 612 i 614. Zakupy te odnoszą się do środków trwałych niezaliczonych do pierwszego wyposażenia, których wartość początkowa jest wyższa niż kwota określona w art. 16f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, a odpisy amortyzacyjne od tych środków trwałych nie są dokonywane jednorazowo lub gdy od nich nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych w przypadkach określonych w tej ustawie.
Moim zdaniem nie byłoby prawidłowe zastosowanie paragrafu 421 "Zakup materiałów i wyposażenia", który służy do ujmowania zakupu materiałów i wyposażenia związanego z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Nie zalicza się do tego paragrafu zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności. Wynika to z wartości tego regału, jak również jego przeznaczenia gastronomicznego.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 16f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1888; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1933)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.29. Wydatek dotyczący projektu związanego z wieloletnią inwestycją
Jednostka budżetowa planuje rozpocząć wieloletnią inwestycję. Już w tegorocznym planie finansowym zaplanowano ująć usługę wykonania projektu dotyczącego tej inwestycji. Jego realizacja rozpocznie się w latach przyszłych. W jakim paragrafie zaplanować i ująć ten wydatek?
Wydatek należy zakwalifikować do paragrafu 605 "Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych".
Uzasadnieniem tego jest art. 226 ust. 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, z którego wynika, że w załączniku do uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej określa się odrębnie dla każdego przedsięwzięcia:
1) nazwę i cel,
2) jednostkę organizacyjną odpowiedzialną za realizację lub koordynującą wykonywanie przedsięwzięcia,
3) okres realizacji i łączne nakłady finansowe,
4) limity wydatków w poszczególnych latach,
5) limit zobowiązań.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 226 ust. 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1984)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.30. Zakup pieca wraz z montażem i przeszkoleniem
Jak prawidłowo zaklasyfikować zakup pieca wraz z montażem i przeszkoleniem o wartości 10 000 zł - czy należy zastosować paragraf 605 czy 606?
Zakup pieca wraz z montażem i przeszkoleniem o wartości przekraczającej 3500 zł powinien być klasyfikowany w paragrafie 606 "Wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych", przy założeniu, że nie stanowi pierwszego wyposażenia.
W klasyfikacji budżetowej przyjęto zasadę, że z wydatków na cele inwestycyjne wyodrębnione zostały zakupy. W paragrafie 605 "Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych" ujmuje się wydatki na inwestycje, bez zakupów inwestycyjnych, które należy klasyfikować odpowiednio w paragrafie 606. Zakupy te odnoszą się do środków trwałych niezaliczonych do pierwszego wyposażenia, których wartość początkowa jest wyższa niż kwota określona w art. 16f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (czyli tych, których wartość przekracza 3500 zł), a odpisy amortyzacyjne od tych środków trwałych nie są dokonywane jednorazowo lub gdy od nich nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych w przypadkach określonych w tej ustawie.
W KŚT za podstawową jednostkę ewidencji przyjmuje się pojedynczy element majątku trwałego spełniający określone funkcje w procesie wytwarzania wyrobów i świadczenia usług. Mogą być nim budynek, maszyna, pojazd mechaniczny itp. Jedynie w nielicznych przypadkach dopuszcza się w ewidencji przyjęcie za pojedynczy obiekt obiektu zbiorczego, którym może być zespół przewodów rurociągowych lub zespół latarni jednego typu użytkowanych na terenie zakładu, ulicy, osiedla, zespoły komputerowe itp. Piec, co do zasady, jest elementem infrastruktury stałej obiektu, lecz zgodnie z KŚT należy zaliczyć go do rodzaju 310 - "Kotły grzewcze", więc jeśli byłby zakupiony w ramach pierwszego wyposażenia, to powinien być klasyfikowany w paragrafie 606, natomiast przy zakupie w celu wymiany kotła - w paragrafie 605.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 16f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1888; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1933)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.31. Zakup zmywarki
W jakim paragrafie ująć zakup zmywarki z przeznaczeniem na stołówkę szkolną - czy można potraktować ją jako wyposażenie i zaewidencjonować na koncie 013?
Jednorazowo przez spisanie w koszty w miesiącu przyjęcia do używania mogą być umarzane pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości nieprzekraczającej wielkości ustalonej w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych, dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100% ich wartości, w momencie oddania do używania (§ 6 ust. 3 pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej), kiedy ich wartość nie przekracza 3500 zł. W takim przypadku należy wydatek sklasyfikować w paragrafie 421 "Zakup materiałów i wyposażenia". W paragrafie tym ujmuje się zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Nie zalicza się do tego paragrafu zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności.
Zakup należy odnieść na konto 013 "Pozostałe środki trwałe", ponieważ służy ono do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych, niepodlegających ujęciu na kontach: 011, 014, 016 i 017, wydanych do używania na potrzeby działalności jednostki, które podlegają umorzeniu lub amortyzacji w pełnej wartości w miesiącu wydania do używania. Na stronie Wn konta 013 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Ma - zmniejszenia stanu i wartości początkowej pozostałych środków trwałych znajdujących się w używaniu, z wyjątkiem umorzenia ujmowanego na koncie 072.
Jeśli wartość przekroczy 3500 zł, to wydatek należy kwalifikować w paragrafie 606 "Wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych" i w związku koniecznością jej podłączenia przez specjalistę w pierwszym kroku należy ująć na koncie 080 "Środki trwałe w budowie (inwestycje)", ponieważ konto to służy do ewidencji kosztów środków trwałych w budowie oraz do rozliczenia kosztów środków trwałych w budowie na uzyskane efekty inwestycyjne, a następnie na konto 011 "Środki trwałe", w związku z tym, że to konto służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych związanych z wykonywaną działalnością jednostki, które nie podlegają ujęciu na kontach: 013, 014, 016 i 017. Na stronie Wn konta 011 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Ma - zmniejszenia stanu i wartości początkowej środków trwałych, z wyjątkiem umorzenia środków trwałych, które ujmuje się na koncie 071.
PODSTAWY PRAWNE
● § 6 ust. 3 pkt 6, załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 289; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1954)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.32. Zakup szafy do kuchni przelotowej
W jakim paragrafie ująć zakup szafy do kuchni przelotowej za 6000 zł - czy właściwy będzie paragraf 421 czy 606?
Zakup kuchni przelotowej o wartości 6000 zł - w mojej ocenie - należałoby ująć w paragrafie 606 "Wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych".
Należy zwrócić uwagę, że kuchnia przelotowa nie mieści się w KŚT w grupie 8, tzn. nie można jej uznać za zwykłe wyposażenie. Jej wartość przekracza 3500 zł. Taka kuchnia poprawia warunki przygotowania posiłków, więc ma charakter wydatku majątkowego, a ponadto odnosi się do zakupu urządzenia, które nie stanowi pierwszego wyposażenia.
Taki wydatek majątkowy powinien również zostać ujęty na koncie 080 "Środki trwałe w budowie (inwestycje)", ponieważ służy ono do ewidencji kosztów środków trwałych w budowie oraz do rozliczenia kosztów środków trwałych w budowie na uzyskane efekty inwestycyjne.
Zgodnie z klasyfikacją budżetową z wydatków na cele inwestycyjne wyodrębnione zostały zakupy. W paragrafach: 605, 607, 611 i 613 ujmuje się wydatki na inwestycje, bez zakupów inwestycyjnych, które należy klasyfikować odpowiednio w paragrafach: 606, 608, 612 i 614. Zakupy te odnoszą się do środków trwałych niezaliczonych do pierwszego wyposażenia, których wartość początkowa jest wyższa niż kwota określona w art. 16f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (czyli 3500 zł), a odpisy amortyzacyjne od tych środków trwałych nie są dokonywane jednorazowo lub gdy od nich nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych w przypadkach określonych w tej ustawie.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 16f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1888; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1933)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.33. Klasyfikacja wydatków, gdy dostawę i montaż realizują różni kontrahenci
Jednostka budżetowa zakupiła piec CO o wartości 12 000 zł. Wydatek ten został ujęty w paragrafie 606. Piec zamontowała inna firma - usługa ta kosztowała 3000 zł. W jakim paragrafie ująć montaż - czy właściwy będzie paragraf 430? Jak go zaksięgować, czy o montaż należy zwiększyć wartość środka trwałego?
W opisanym przypadku piec CO można sklasyfikować w paragrafie 606 "Wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych", a usługę montażu w paragrafie 430 "Zakup usług pozostałych". Jednak w związku z tym, że wartość środka trwałego wyniesienie 15 000 zł ze względu na konieczność montażu (i zasady wyceny środków trwałych), warto zastanowić się nad zastosowaniem paragrafu 605 "Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych".
Z opisu w klasyfikacji budżetowej dla zakupu środków trwałych niestanowiących pierwszego wyposażenia nie wynika, aby w tym paragrafie (606) klasyfikować jakikolwiek montaż, więc teoretycznie jest możliwe osobne klasyfikowanie zakupu pieca i montażu. Z objaśnień w klasyfikacji wynika jedynie, że dotyczy zakupu środków trwałych (niestanowiących pierwszego wyposażenia), których wartość przekracza 3500 zł.
Zgodnie z zasadami wyceny, ustalonymi w art. 28 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, środki trwałe w opisanym przypadku podlegają wycenie według ceny nabycia obejmującej kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększonej o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększonej o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak również załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżonej o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski.
A zatem w księgach rachunkowych należy dokonać zapisu:
● Wn 080 "Środki trwałe w budowie (inwestycje)", Ma 201 "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami" - zakup pieca i osobno montaż,
● Wn 011 "Środki trwałe", Ma 080 "Środki trwałe w budowie (inwestycje)" - przyjęcie środka trwałego.
Należy pamiętać, że konto 080 służy do ewidencji kosztów środków trwałych w budowie oraz do rozliczenia kosztów środków trwałych w budowie na uzyskane efekty inwestycyjne, a na stronie Wn konta 080 ujmuje się w szczególności poniesione koszty dotyczące przekazanych do montażu, lecz jeszcze nieoddanych do używania maszyn, urządzeń oraz innych przedmiotów, zakupionych od kontrahentów oraz wytworzonych w ramach własnej działalności gospodarczej. Na koncie 080 można księgować również rozliczenie kosztów dotyczących zakupów gotowych środków trwałych.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 28 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.34. Zakup samochodu bojowego w Państwowej Straży Pożarnej
Jednostka budżetowa (PSP) zakupiła samochód bojowy o wartości około 500 000 zł. Po miesiącu od przyjęcia go do używania dokupiono urządzenie (wchodzące w skład wyposażenia tego samochodu) o wartości około 60 000 zł. Jakie paragrafy klasyfikacji i jakie konta należy zastosować w opisanej sytuacji? Moim zdaniem, pierwszy zakup należy uznać za inwestycję - czy drugi zakup również będzie stanowił wydatek inwestycyjny?
Zarówno pierwszy, jak i drugi zakup należy ująć w paragrafie 605 "Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych".
Istotne jest, że wartość początkową stanowiącą cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia, polegającego na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji i powodującego, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami (art. 31 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości).
Dodanie nowego wyposażenia do takiego specjalistycznego pojazdu podnosi jego wartość użytkową, a dodatkowo wartość tych wydatków powyżej 3500 zł wskazuje na konieczność uznania ich za wydatki majątkowe.
W ujęciu księgowym ulepszenia ujmuje się zapisem:
● Wn 080 "Środki trwałe w budowie (inwestycje)", Ma 201 "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami",
● Wn 011 "Środki trwałe", Ma 080 "Środki trwałe w budowie (inwestycje)".
PODSTAWY PRAWNE
● art. 31 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.35. Dorabianie kluczy
Do jednostki wpłynęła faktura z pozycją: "Dorabianie kluczy szt. 6". Czy taki wydatek można podciągnąć pod paragraf 421?
Dorabianie kluczy to wydatek, który - moim zdaniem - należy klasyfikować w paragrafie 430 "Zakup usług pozostałych". Uzasadnienie jest takie, że nie kupujemy gotowej rzeczy (np. klucze nasadowe, imbusowe), a zamówiony klucz wykorzystamy de facto do jednego celu (abstrahując od wszelkich możliwości wykorzystania klucza w innych celach) otwierania tego jedynego zamka, do którego ma pasować. Wykonane prace są następstwem wykonania usługi na konkretne zamówienie.
Tu należy przypomnieć, że paragraf 430 obejmuje wydatki funduszu operacyjnego, którego przeznaczenie jest niejawne, oraz wydatki na zakup usług (z wyjątkiem: usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417, oraz usług wymienionych w paragrafach: 426 do 429, 432 do 440, 461 do 463 i 470). W związku z tym, że nie mieści się w kategorii innych usług określonych w klasyfikacji budżetowej, więc powinien być klasyfikowany w paragrafie 430.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.36. Opinia kominiarska i operat szacunkowy
Czy wydatek poniesiony za wydanie opinii kominiarskiej oraz wykonanie operatu szacunkowego przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą należy ująć w paragrafie 439? A w jakim paragrafie ująć opinię z sanepidu - w paragrafie 430 czy 443?
Opinia kominiarska wydawana jest w powiązaniu i w ramach wykonywania usług kominiarskich, więc należy ją klasyfikować w paragrafie 430 "Zakup usług pozostałych". Operat szacunkowy jest najczęściej etapem przygotowania inwestycji, więc powinien być klasyfikowany - w zależności od podmiotu, który zleca jego wykonanie - w paragrafach: 605, 607, 611 i 613, które dotyczą wydatków na inwestycje. Z kolei opinie z jednostek Państwowej Inspekcji Sanitarnej (PIP) mogą być klasyfikowane w paragrafie 430 lub 451 "Opłaty na rzecz budżetu państwa".
Ustawa z 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej w art. 3 pkt 1 wskazuje, że do zakresu działania PIP w dziedzinie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego należy w szczególności opiniowanie projektów planów zagospodarowania przestrzennego województwa, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Sanepidy to państwowe jednostki budżetowe, które pobrane dochody odprowadzają na rachunek budżetu państwa, więc wszelkie opłaty obligatoryjne wynikające np. z art. 36 ww. ustawy stanowią opłaty pobierane na rzecz budżetu państwa i mają charakter zobowiązania publicznoprawnego. Do tych opłat zalicza się opłaty za badania laboratoryjne oraz inne czynności wykonywane przez organy PIP w związku ze sprawowaniem bieżącego i zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, które pobiera się, co do zasady, w wysokości kosztów ich wykonania. Opłaty ponosi osoba lub jednostka organizacyjna obowiązana do przestrzegania wymagań higienicznych i zdrowotnych. Do tego są jeszcze opłaty za badania laboratoryjne i inne czynności związane z czynnościami wykonywanymi w ramach urzędowych kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością - w takim przypadku ich wysokość określają przepisy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. W związku z tym powinny być klasyfikowane w paragrafie 451.
W tym samym artykule (36) w ust. 3b ustalono ponadto, że niezależnie od ww. opłat stacje sanitarno-epidemiologiczne mogą pozyskiwać środki finansowe z tytułu sprzedaży usług zleconych, w szczególności w zakresie:
1) badań laboratoryjnych, badań i pomiarów środowiskowych i innych czynności dotyczących oceny jakości zdrowotnej i bezpieczeństwa zdrowotnego,
2) prowadzenia szkoleń i egzaminów oraz wykonywania ocen zdrowotnych.
Usługi te powinny być zatem klasyfikowane w paragrafie 430.
Należy pamiętać, że paragraf 439 "Zakup usług obejmujących wykonanie ekspertyz, analiz i opinii" obejmuje wydatki na usługi świadczone na rzecz jednostki przez przedsiębiorcę, o którym mowa w art. 4 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, z wyłączeniem ekspertyz, analiz, opinii i innych materiałów sporządzanych i opłacanych w ramach realizowanych przez jednostkę remontów i inwestycji. Stacje sanitarno-epidemiologiczne nie działają jako przedsiębiorcy, lecz jako jednostki budżetowe, więc w tym paragrafie nie mogą być klasyfikowane ich opinie czy ekspertyzy laboratoryjne. Po zmianach redakcyjnych ww. paragrafu dopisano w objaśnieniu, że wyłącza się spod klasyfikowania w nim ekspertyzy, analizy, opinie i inne materiały sporządzane i opłacane w ramach realizowanych przez jednostkę remontów.
W objaśnieniach do paragrafu 430 wyraźnie wskazano, że paragraf ten obejmuje wydatki funduszu operacyjnego, którego przeznaczenie jest niejawne, oraz wydatki na zakup usług (z wyjątkiem: usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417, a także usług wymienionych w paragrafach: 426 do 429, 432 do 440, 461 do 463 i 470), m.in. usługi kominiarskie i usługi naukowo-badawcze.
Nie należy stosować paragrafu 443 "Różne opłaty i składki", który obejmuje różnego rodzaju płatności oraz składki, m.in.:
● opłaty za ubezpieczenia samochodów i innych pojazdów (łącznie z kierowcą i pasażerami),
● opłaty za patenty krajowe,
● opłaty za patent europejski,
● opłaty za zgłaszane wynalazki,
● składki na rzecz stowarzyszeń krajowych, inne,
● kaucje i wkłady mieszkaniowe,
● koszty ubezpieczeń chorobowych praktykantów,
● różne ubezpieczenia rzeczowe,
ponieważ w opisanych przypadkach należy zastosować inne paragrafy.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 3 pkt 1, art. 36 ustawy z 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 1412; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2003)
● art. 4 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1829)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.37. Wydatki związane z rewitalizacją parku
Planujemy rewitalizację parku polegającą na wymianie zieleni oraz alejek (wymiana kostki brukowej). W jakiej podziałce klasyfikacji budżetowej należy ująć ten wydatek - czy w rozdziale 90004 w paragrafie 605, czy może inaczej, np. w rozdziale 90095?
Wydatki na wymianę zieleni oraz kostki brukowej w alejkach parkowych należy klasyfikować w rozdziale 90095 "Pozostała działalność" w paragrafie 605 "Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych".
Generalnie rzecz ujmując, ustawa z 9 października 2015 r. o rewitalizacji w art. 2 ust. 1 stanowi, że rewitalizacja to proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji.
W przypadku podjętych działań opisanych w pytaniu mamy do czynienia ze zmianą architektury krajobrazu w ramach zmian w przestrzeni publicznej parku, co moim zdaniem nie jest związane z bieżącym utrzymaniem stanu aktualnego. W dziale 900 "Gospodarka komunalna i ochrona środowiska" wymienia się m.in. rozdziały: 90004 "Utrzymanie zieleni w miastach i gminach", 90095 "Pozostała działalność" - w rozdziale tym ujmuje się m.in. dochody z tytułu opłat legalizacyjnych, pobieranych na podstawie art. 64a ustawy z 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne. W związku z tym, że nie ma rozdziału specjalnego dla rewitalizacji parków, a zakres prac nie wiąże się z bieżącym utrzymaniem, więc najwłaściwszym rozdziałem będzie 90095.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 2 ust. 1 ustawy z 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. z 2015 r. poz. 1777; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1250)
● art. 64a ustawy z 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 469; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1250)
● załącznik nr 2 i 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.38. Opłata za odbiór techniczny sieci wodociągowej
W jakim paragrafie zaksięgować opłatę za odbiór techniczny sieci wodociągowej?
Jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków (art. 44 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych). Opłaty wymienionej w pytaniu jednostka nie może ponieść, więc nie może jej prawidłowo sklasyfikować.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 22 listopada 2010 r. (sygn. akt II SA/Kr 851/10) stwierdził nieważność uchwały rady gminy, ponieważ w uchwale ustalono odpłatność za podłączenie do urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych. Sąd stwierdził w uzasadnieniu, że nie ma podstaw do podjęcia takiej uchwały przez gminę w żadnym z przepisów. Zgodnie z art. 94 Konstytucji RP podstawą prawną stanowienia aktów prawa miejscowego jest upoważnienie zawarte w ustawie i musi być ono wyraźne. Co ciekawe, gminy niemal nagminnie podejmują uchwały o dodatkowych opłatach za tego typu przyłącza. Fakt nielegalności pobierania takiej opłaty potwierdza również wyrok NSA z 19 czerwca 2008 r. (sygn. akt I OSK 431/08) mówiący o tym, że niedopuszczalne jest uzależnianie przyłączenia się do sieci od wcześniejszego zawarcia umowy o zaopatrzeniu w wodę lub odprowadzaniu ścieków. W wyroku z 15 października 2007 r. WSA w Warszawie (sygn. akt IV SA/Wa 116/06) wskazał, że nielegalne są wszelkie zapisy w regulaminach dostarczania wody i odprowadzania ścieków, ustalanych przez rady gmin, opłaty za ustalanie warunków technicznych przyłącza, a wyrok z 5 grudnia 2006 r. WSA w Gorzowie Wielkopolskim (sygn. akt II SA/Go 432/06) wskazuje, że niedopuszczalne jest obciążenie właściciela przez gminę obowiązkiem wybudowania urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych z własnych środków, nawet za jego zgodą.
Według stanowiska Sądu Najwyższego przyjętego w uchwale z 13 września 2007 r. (sygn. akt III CZP 79/07) obowiązkiem gminy jest pokrycie kosztów wykonania przyłącza kanalizacyjnego ze środków własnych gminy, również udostępnianie takiego łącza nie może być obciążone dodatkowymi kosztami. WSA w Krakowie 22 listopada 2007 r. uznał, że jednostronne nakładanie na obywateli jakichkolwiek obowiązków, w tym opłat, nie jest dopuszczalne bez upoważnienia ustawowego. Żadna ustawa nie zezwala gminie na wprowadzenie opłat za przyłączanie się do sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej.
PODSTAWA PRAWNA
● art. 44 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1984)
3.39. Wydatki z tytułu służebności przesyłu
W jakim paragrafie klasyfikacji budżetowej należy ująć wynagrodzenie za służebność przesyłu? Chodzi o ciepłociąg, który przebiega przez działkę osoby fizycznej. Czy właściwy będzie paragraf 459 czy może 443?
Wynagrodzenie za służebność przesyłu jest świadczeniem cywilnoprawnym wynikającym z umowy o ustanowienie służebności przesyłu lub wyroku sądu ustanawiającego wysokość tego wynagrodzenia, więc należy je klasyfikować w paragrafie 430 "Zakup usług pozostałych".
Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (dalej: k.c.) w art. 244 § 1 ustala ograniczone prawa rzeczowe, do których zalicza: użytkowanie, służebność, zastaw, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oraz hipotekę. Artykuł 3051 k.c. stanowi, że nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 (chodzi tu o urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne), prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). Z art. 3052 k.c. wynika z kolei, że jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z ww. urządzeń, przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem. Natomiast jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z ww. urządzeń, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.
Należy także zwrócić uwagę, że paragraf 459 "Kary i odszkodowania wypłacane na rzecz osób fizycznych" obejmuje m.in. odszkodowania Skarbu Państwa dla osób niesłusznie represjonowanych oraz wypłaty z tytułu realizacji odpowiedzialności Skarbu Państwa za wkłady oszczędnościowe ludności, więc nie obejmuje wynagrodzenia za służebność przesyłu.
Z kolei paragraf 443 "Różne opłaty i składki" obejmuje różnego rodzaju płatności oraz składki, m.in.:
● opłaty za ubezpieczenia samochodów i innych pojazdów (łącznie z kierowcą i pasażerami),
● opłaty za patenty krajowe,
● opłaty za patent europejski,
● opłaty za zgłaszane wynalazki,
● składki na rzecz stowarzyszeń krajowych, inne,
● kaucje i wkłady mieszkaniowe,
● koszty ubezpieczeń chorobowych praktykantów,
● różne ubezpieczenia rzeczowe.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 49 § 1, art. 244 § 1 art. 3051, art. 3052 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 380; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1579)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.40. Opłata za wyrysy z ewidencji geodezyjnej
Jednostka oświatowa otrzymała notę księgową z wydziału geodezji miasta tytułem opłaty za udostępnienie materiałów kartograficznych i geodezyjnych, takich jak wyrysy, mapy itp. Jaki należy zastosować paragraf wydatkowy - 430, 443 czy może 451?
Z opisanej sytuacji wynika, że jednostka otrzymała notę księgową, więc nie zawierała umowy cywilnoprawnej z kontrahentem, a zatem nie można zastosować paragrafu 430 "Zakup usług pozostałych". W związku z tym, że dotyczy opłaty m.in. za wyrysy, należałoby sklasyfikować taki wydatek w paragrafie 443 "Różne opłaty i składki". Należy jednak zwrócić uwagę, że taki wydatek nie powinien zostać poniesiony, ponieważ stanowi naruszenie art. 44 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2016 r. o finansach publicznych (dalej: uofp), w którym jest mowa o ponoszeniu wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi danego rodzaju wydatku. Prawidłowym dokumentem będącym podstawą poniesienia takiego wydatku jest Dokument Obliczenia Opłaty.
Ustawa z 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne w art. 40b ust. 1 pkt 1 i 2 przewiduje, że organy prowadzące państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny pobierają opłaty za:
1) umożliwienie korzystania z usług teleinformatycznego systemu ASG-EUPOS umożliwiającego udostępnianie danych podstawowej osnowy geodezyjnej, zwanego dalej "ASG-EUPOS",
2) sporządzanie i wydawanie wypisów oraz wyrysów z operatu ewidencji gruntów i budynków.
Z kolei z art. 40d ust. 3 ww. aktu wynika, że opłatę za udostępnianie materiałów zasobu pobiera się przed udostępnieniem materiałów zasobu, a art. 40e stanowi, że wysokość należnej opłaty oraz sposób jej wyliczenia utrwala się w Dokumencie Obliczenia Opłaty, który zawiera:
1) nazwę jednostki organizacyjnej, która wystawiła dokument,
2) identyfikator i datę wniosku o udostępnienie materiałów zasobu albo identyfikator i datę zgłoszenia prac geodezyjnych lub prac kartograficznych,
3) nazwy oraz liczbę jednostek rozliczeniowych udostępnianych materiałów zasobu, a także oznaczenia pozycji w odpowiedniej tabeli opłat zawartej w załączniku do ustawy,
4) wysokość użytych do wyliczenia podstawowych stawek jednostkowych oraz współczynników korygujących,
5) kwotę opłaty,
6) datę wystawienia dokumentu oraz podpis organu lub upoważnionej przez niego osoby.
Dokument Obliczenia Opłaty wystawiany w postaci elektronicznej i generowany z systemu teleinformatycznego w sposób umożliwiający jego wydruk nie wymaga podpisu ani pieczęci.
Zgodnie z art. 41 ust. 2 pkt 1 przychodami Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym, będącego państwowym funduszem celowym w rozumieniu uofp, są wpływy m.in. z opłat za udostępnienie zbiorów danych oraz innych materiałów z zasobu centralnego oraz za czynności urzędowe związane z prowadzeniem tego zasobu.
A zatem najwłaściwsze wydaje się zastosowanie paragrafu 443, ponieważ obejmuje różne płatności, których nie można sklasyfikować w innej podziałce.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 44 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1984)
● art. 40b ust. 1 pkt 1 i 2, art. 40e, art. 41 ust. 2 pkt 1 ustawy z 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1629; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1948)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.41. Środki przekazywane do innej gminy za odłów psów i prace komisji urbanistycznej
Urząd miasta dokonuje wpłat na rzecz jednostki samorządu terytorialnego znajdującej się w sąsiedniej gminie tytułem dostarczania psów do schroniska i prac komisji urbanistycznej. Czy te płatności powinny być ujęte w paragrafie 430 czy w 433?
Z pytania wynika, że jedna gmina świadczy usługi odłowu psów dla drugiej gminy, więc właściwym paragrafem w tym przypadku będzie paragraf 433 "Zakup usług przez jednostki samorządu terytorialnego od innych jednostek samorządu terytorialnego". Natomiast w przypadku przekazywania płatności partycypującej w kosztach komisji urbanistycznej należy stosować paragraf 443 "Różne opłaty i składki".
Zapewnianie opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywanie należy do zadań własnych gmin (art. 11 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt). Każda z gmin, zgodnie z art. 11a ust. 1 tej ustawy, ma obowiązek określić program zapobiegający bezdomności zwierząt, w którym jest mowa m.in. o zapewnieniu bezdomnym zwierzętom miejsca w schronisku dla zwierząt. W ust. 4 przyjęto, że realizacja zadań, o których mowa w ust. 2 pkt 3-6, może zostać powierzona podmiotowi prowadzącemu schronisko dla zwierząt. Z ust. 5 tego artykułu wynika, że program zawiera wskazanie wysokości środków finansowych przeznaczonych na jego realizację oraz sposób wydatkowania tych środków, a koszty realizacji programu ponosi gmina. Z ww. ustawy nie wynika, aby rozrachunek między gminami w zakresie odłowu psów i ich dostarczania do schroniska miał charakter publicznoprawny, zatem ma charakter cywilnoprawny, więc stanowi wykonanie zleconej usługi.
Paragrafu 430 "Zakup usług pozostałych" w tym przypadku nie można zastosować, ponieważ obejmuje on wydatki funduszu operacyjnego, którego przeznaczenie jest niejawne, oraz wydatki na zakup usług (z wyjątkiem usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417, oraz usług wymienionych w paragrafach: 426 do 429, 432 do 440, 461 do 463 i 470).
Z klasyfikacji budżetowej wynika, że paragraf 433 dotyczy w szczególności opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, o którym mowa w art. 61 ust. 2 pkt 3 i ust. 3 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, oraz wydatków gmin na opiekę i wychowanie dziecka na podstawie art. 191 ust. 9 i 10 ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Nie ma tu katalogu zamkniętego operacji, które należałoby klasyfikować, a zatem jeśli gmina gminie świadczy usługi, to należy stosować paragraf 433.
Ustawa z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w art. 8 ust. 4 wskazuje, że wójt, burmistrz albo prezydent miasta może powierzyć gminnej komisji urbanistyczno-architektonicznej powołanej w innej gminie pełnienie funkcji organu doradczego, na mocy porozumienia zawartego z odpowiednim wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta. Porozumienie dotyczy wykonania zadania publicznego, a nie usługi (nie dochodzi do zawarcia umowy wykonania usługi), więc płatność wynikająca z takiego porozumienia powinna być - moim zdaniem - klasyfikowana w paragrafie 443.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 11 ust. 1, art. 11a ust. 1, 4 i 5 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 856; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2102)
● art. 8 ust. 4 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 778; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1579)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.42. Wydatki związane z regulacją własności gruntów pod drogami publicznymi
Czy rozdział 70005 służy do klasyfikowania wydatków związanych z gospodarką gruntami i nieruchomościami tylko w zakresie gospodarki mieszkaniowej, czy do wszystkich gruntów i nieruchomości w gminie? Gdzie klasyfikować wydatki związane z regulacją własności gruntów pod drogami gminnymi?
Wydatki związane z regulacją własności gruntów pod drogami publicznymi - moim zdaniem - należy klasyfikować w dziale 600 - Transport i łączność w rozdziale 60016 "Drogi publiczne gminne", ponieważ grunty pod drogami nie mają nic wspólnego z gospodarką mieszkaniową. Przy stosowaniu klasyfikacji - oprócz nazwy rozdziału (co do przedmiotu działalności) - ma również znaczenie zakres przedmiotu działalności opisany w nazwie działu. Rozdział 70005 "Gospodarka gruntami i nieruchomościami" znajduje się w dziale 700 - Gospodarka mieszkaniowa. Grunty pod budownictwem mieszkaniowym nie są związane z drogami.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 1 i 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.43. Nabycie ziemi ogrodowej
Zakupiliśmy ziemię ogrodową do ogrodu przedszkolnego o wartości 396 zł. Na fakturze widnieje opis: "Przywóz ziemi ogrodowej". Jaki w związku z tym zastosować paragraf - 421 czy 430?
Zakup ziemi ogrodowej i jej dostawa powinny być klasyfikowane w paragrafie 421 "Zakup materiałów i wyposażenia". Z objaśnień do tego paragrafu wynika, że obejmuje zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Ponadto nie zalicza się do tego paragrafu zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności.
Nie powinno się stosować w opisanym przypadku paragrafu 430 "Zakup usług pozostałych", ponieważ paragraf ten obejmuje wydatki funduszu operacyjnego, którego przeznaczenie jest niejawne, oraz wydatki na zakup usług (z wyjątkiem: usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417, oraz usług wymienionych w paragrafach: 426 do 429, 432 do 440, 461 do 463 i 470), a przecież nie nabyliśmy usługi, lecz ziemię ogrodową, którą nam przywieziono.
Z art. 4 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości wynika, że operacje gospodarcze ujmuje się zgodnie z ich treścią ekonomiczną niezależnie od formy jej udokumentowania. Nie ma znaczenia, jak zostanie wystawiona faktura (może być jednopozycyjna z wymienioną ziemią lub wielopozycyjna: w osobnych pozycjach zostanie wymieniona ziemia ogrodowa i transport), bo liczy się treść ekonomiczna, czyli fakt nabycia ziemi ogrodowej, jako materiału wykorzystanego do bieżącej działalności jednostki.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 4 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.44. Zakup piachu i worków potrzebnych do walki z powodzią oraz posiłków dla strażaków
Jak zakwalifikować wydatki na zakup piachu i worków potrzebnych do walki z powodzią, a także posiłków dla strażaków pracujących podczas powodzi - czy prawidłowy będzie rozdział 75421 czy 75478?
Prawidłowa klasyfikacja wydatku to dział 754 - Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa, rozdział 75478 "Usuwanie skutków klęsk żywiołowych".
Ustawa z 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi ustala w art. 1, że przepisy ustawy stosuje się w sprawach związanych z usuwaniem skutków powodzi w rozumieniu art. 9 ust. 1 pkt 10 ustawy z 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne. Natomiast art. 3 ust. 1 określa, że finansowanie szczególnych rozwiązań określonych ustawą następuje z rezerwy celowej przeznaczonej na przeciwdziałanie klęskom żywiołowym i usuwanie ich skutków, o ile ustawa nie stanowi inaczej.
W ustawie z 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym ustalono w art. 2, że zarządzanie kryzysowe to działalność organów administracji publicznej będąca elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych, usuwaniu ich skutków oraz odtwarzaniu zasobów i infrastruktury krytycznej.
Definiuje się tu sytuację kryzysową jako sytuację wpływającą negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska, wywołującą znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków. A z art. 6 wynika, że zadania z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej obejmują m.in.:
● gromadzenie i przetwarzanie informacji dotyczących zagrożeń infrastruktury krytycznej,
● opracowywanie i wdrażanie procedur na wypadek wystąpienia zagrożeń infrastruktury krytycznej,
● odtwarzanie infrastruktury krytycznej.
Nie należy stosować w tym przypadku rozdziału 75421 "Zarządzanie kryzysowe", ponieważ mamy inne szczególne przepisy rangi ustawowej, które mówią o usuwaniu skutków powodzi.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 1, art. 3 ust. 1 ustawy z 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 825)
● art. 9 ust. 1 pkt 10 ustawy z 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 469; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1250)
● art. 2, art. 6 ustawy z 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 1166; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1954)
● załącznik nr 1 i 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.45. Wydatki z tytułu dzierżawy gruntów
W jakim paragrafie wydatków gmina powinna ujmować dzierżawę gruntów od osoby fizycznej - prawidłowy jest paragraf 430 czy 443?
Wydatki związane z dzierżawą należy klasyfikować w paragrafie 430 "Zakup usług pozostałych".
Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz, przy czym czynsz może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być również oznaczony w ułamkowej części pożytków (art. 693 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny; dalej: k.c.). Natomiast z art. 694 k.c. wynika, że do dzierżawy stosuje się odpowiednio przepisy o najmie z zachowaniem przepisów szczególnych dotyczących dzierżawy. A zatem dokonywanie płatności związanych z czynszem dzierżawnym należy zaliczyć do usług, ponieważ paragraf 443 "Różne opłaty i składki" stosuje się do płatności, które nie są związane z usługami i z reguły mają charakter publicznoprawny (konieczność ich ponoszenia regulują konkretne przepisy). Tu należy przypomnieć, że paragraf 430 obejmuje wydatki funduszu operacyjnego, którego przeznaczenie jest niejawne, oraz wydatki na zakup usług (z wyjątkiem: usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417, oraz usług wymienionych w paragrafach: 426 do 429, 432 do 440, 461 do 463 i 470).
PODSTAWY PRAWNE
● art. 693, art. 694 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 380; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1579)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.46. Wydatki na zajęcie pasa drogowego
Czy opłatę za zajęcie pasa drogowego na podstawie decyzji zarządu dróg i kolei należy ujmować zapisem: Wn 403 (paragraf 443) i Ma 225 czy Wn 403 (paragraf 443) i Ma 240? Czy podany paragraf klasyfikacji budżetowej jest właściwy?
Jeśli zgodnie z wytycznymi do planowania ustalono, że wydatki za zajęcie pasa mają być klasyfikowane w paragrafie 443 "Różne opłaty i składki", to będzie to paragraf właściwy i w konsekwencji opłatę należy ująć na kontach:
● Wn 403 "Podatki i opłaty",
● Ma 225 "Rozrachunki z budżetami".
Ustawa z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych w art. 40 ust. 3 ustala, że za zajęcie pasa drogowego pobiera się opłatę. Natomiast z ust. 11 wynika, że opłatę tę ustala, w drodze decyzji administracyjnej, właściwy zarządca drogi przy udzielaniu zezwolenia na zajęcie pasa drogowego. Nie jest zatem możliwe klasyfikowanie takiego wydatku w paragrafie 430 "Zakup usług pozostałych", ponieważ mamy w tym przypadku do czynienia z rozrachunkiem publicznoprawnym, a nie cywilnoprawnym.
Zgodnie z podziałką klasyfikacji budżetowej paragraf 443 obejmuje różnego rodzaju płatności oraz składki, m.in.:
● opłaty za ubezpieczenia samochodów i innych pojazdów (łącznie z kierowcą i pasażerami),
● opłaty za patenty krajowe,
● opłaty za patent europejski,
● opłaty za zgłaszane wynalazki,
● składki na rzecz stowarzyszeń krajowych, inne,
● kaucje i wkłady mieszkaniowe,
● koszty ubezpieczeń chorobowych praktykantów,
● różne ubezpieczenia rzeczowe.
W związku z tym, że opłaty za zajęcie pasa drogowego zasilają odpowiedni budżet jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiatu lub samorządu województwa), to powinny być ujęte na stronie Ma konta 225. Konto to służy do ewidencji rozrachunków z budżetami w szczególności z tytułu dotacji, podatków, nadwyżek środków obrotowych, nadpłat w rozliczeniach z budżetami. Na stronie Wn ujmuje się nadpłaty oraz wpłaty do budżetu, a na stronie Ma - zobowiązania wobec budżetów i wpłaty od budżetów. Ewidencja szczegółowa prowadzona do tego konta powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu należności i zobowiązań według każdego z tytułów rozrachunków z budżetem odrębnie. Konto 225 może mieć dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności, a saldo Ma - stan zobowiązań wobec budżetów.
Gdyby jednak samorząd ustanowił zarządcą drogi inną jednostkę niż jednostka budżetowa, to właściwsze byłoby ujęcie operacji na stronie Ma konta 240 "Pozostałe rozrachunki", ponieważ służy ono do ewidencji krajowych i zagranicznych należności i roszczeń oraz zobowiązań nieobjętych ewidencją na kontach 201-234 ze wskazaniem, że na stronie Ma ujmuje się powstałe zobowiązania oraz spłatę i zmniejszenie należności i roszczeń.
Z kolei w ujęciu kosztowym prawidłowe jest zastosowanie strony Wn konta 403, ponieważ służy ono do ewidencji w szczególności kosztów z tytułu podatku akcyzowego, podatku od nieruchomości i podatku od środków transportu, podatku od czynności cywilnoprawnych oraz opłat o charakterze podatkowym, a także opłaty notarialnej, opłaty skarbowej i opłaty administracyjnej. Jeśli do ustalenia opłaty za zajęcie pasa drogowego stosuje się decyzję administracyjną, to ma ona charakter opłaty administracyjnej.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 40 ust. 3 i 11 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1440; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1920)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
● załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 289; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1954)
3.47. Koszty postępowania sądowego wypłacane osobie fizycznej
W jakim paragrafie klasyfikacji budżetowej ująć koszty postępowania sądowego wypłacane osobie fizycznej na podstawie wyroku sądowego?
Koszty postępowania sądowego wypłacane osobie fizycznej, która je poniosła, należy klasyfikować w paragrafie 461 "Koszty postępowania sądowego i prokuratorskiego". Z objaśnień do tego paragrafu wynika, że obejmuje on w szczególności:
● należności uczelni medycznych i innych instytucji wyznaczonych do wydawania opinii,
● koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielanej z urzędu,
● koszty egzekucji komorniczej,
● obserwacje szpitalne,
● koszty przewozu zwłok,
● sesje wyjazdowe sądu,
● koszty sprowadzania i przewozu oskarżonego, świadków i biegłych,
● opłaty za parkingi i holowanie zabezpieczonych pojazdów,
● doręczanie wezwań i innych pism,
● koszty kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych,
● ogłoszenia w prasie, radiu i telewizji,
● koszty przejazdów sędziów, prokuratorów i innych osób z powodu czynności w toku postępowania,
● koszty oględzin, badań przedsięwziętych w toku postępowania oraz przesyłek i przechowywania zajętych przedmiotów, jak również ich sprzedaży,
● koszty zastępstwa prawnego i procesowego,
● koszty postępowania kasacyjnego,
● koszty związane z postępowaniem arbitrażowym.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.48. Zastosowanie odpowiedniego rozdziału dla odpisu na ZFŚS emerytowanych nauczycieli
Do jakiego rozdziału należy zakwalifikować odpis na ZFŚS dla nauczycieli emerytów? Do tej pory odpis był ujmowany według rodzaju szkoły, ale dowiedziałam się, że prawidłowo powinien być ujmowany w rozdziale 80195?
Jeśli zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (dalej: ZFŚS) jest tworzony w szkole podstawowej, to należy go klasyfikować w ramach rozdziału 80101 "Szkoły podstawowe", jeśli będzie tworzony w ramach zespołu szkół - to w odpowiedniej podziałce dla liczby nauczycieli danej szkoły. Emerytowani nauczyciele, jeśli pracowali w szkole podstawowej - ich odpis powinien być klasyfikowany w ramach rozdziału 80101, natomiast jeśli pracowali w gimnazjum - to w rozdziale 80110.
Dla nauczycieli będących emerytami, rencistami lub nauczycielami pobierającymi nauczycielskie świadczenie kompensacyjne dokonuje się odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w wysokości 5% pobieranych przez nich emerytur, rent oraz nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych (art. 53 ust. 2 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela). Natomiast ten odpis, odpisy podstawowe oraz na emerytów, rencistów i nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne - byłych pracowników, stanowią jeden fundusz w szkole. Z ust. 3a do tego artykułu wynika, że w przypadku likwidacji szkoły organ prowadzący szkołę jest obowiązany wskazać inną szkołę, w której będzie naliczany odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych na każdego nauczyciela będącego emerytem lub rencistą zlikwidowanej szkoły oraz nauczyciela pobierającego nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, którego szkoła była ostatnim miejscem pracy. Osoby te korzystają z usług i świadczeń finansowanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych na zasadach i warunkach ustalonych w regulaminie obowiązującym we wskazanej szkole.
Moim zdaniem nie ma zatem powodu, aby stosować rozdział 80195 "Pozostała działalność".
PODSTAWY PRAWNE
● art. 53 ust. 2 i ust. 3a ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1379)
● załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.49. Działalność szkoły muzycznej
Od nowego roku zostanie utworzona szkoła muzyczna. Czy jej działalność należy zaplanować w rozdziale 80132 "Szkoła artystyczna"?
Szkoły muzyczne zalicza się do szkół artystycznych, więc jej przedmiot działalności należy klasyfikować w rozdziale 80132 "Szkoły artystyczne".
Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty w art. 2 wskazuje, że system oświaty obejmuje szkoły, w tym artystyczne, a wśród nich wymienia się w dalszych przepisach np. szkoły muzyczne I stopnia.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 2 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1943; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1985)
● załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.50. Kosze do gry w koszykówkę i kotara grodząca w sali gimnastycznej
W jednostce zakupiono z przeznaczeniem do hali sportowej nowe kosze do gry (9000 zł) do zamontowania na stałe oraz kotarę grodzącą (12 000 zł). W jakim paragrafie należy ująć te zakupy? Czy wszystko trzeba wprowadzić na zwiększenie wartości budynku, czy może kotarę ująć oddzielnie (grupa 8 KŚT)?
W zależności od jednostki, która ma w dyspozycji halę sportową, taki wydatek powinien być klasyfikowany odpowiednio w paragrafie:
● 605 "Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych",
● 607 "Wydatki inwestycyjne samorządowych zakładów budżetowych",
● 611 "Wydatki inwestycyjne państwowych funduszy celowych",
● 613 "Wydatki inwestycyjne pozostałych jednostek".
Paragrafy te prowadzą do podniesienia wartości obiektu - jest to wydatek inwestycyjny, ponieważ zmienią się parametry użytkowe hali sportowej, a zgodnie z art. 31 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: uor) będą stanowić ulepszenie.
Warto pamiętać, że w paragrafach 605, 607, 611 i 613 ujmuje się wydatki na inwestycje, bez zakupów inwestycyjnych, które należy klasyfikować odpowiednio w paragrafach: 606, 608, 612 i 614. Zakupy te odnoszą się do środków trwałych niezaliczonych do pierwszego wyposażenia, których wartość początkowa jest wyższa niż kwota określona w art. 16f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, a odpisy amortyzacyjne od tych środków trwałych nie są dokonywane jednorazowo lub gdy od nich nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych w przypadkach określonych w tej ustawie.
Przez środki trwałe rozumie się rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki, z wyłączeniem aktywów posiadanych przez jednostkę w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych.
Do środków trwałych zalicza się w szczególności:
● nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
● maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
● ulepszenia w obcych środkach trwałych,
● inwentarz żywy.
Środki trwałe oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy (art. 3 ust. 1 pkt 15 uor).
Ulepszenia (przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja, modernizacja) w obcych środkach trwałych klasyfikowane są w odpowiednich grupowaniach KŚT, w zależności od środka trwałego, którego dotyczą, więc kotary wymienionej w pytaniu nie należy klasyfikować w grupie 8 - "Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie, gdzie indziej niesklasyfikowane". Należy pamiętać, że grupa ta obejmuje:
● poszczególne obiekty środków trwałych, które stanowią pojedyncze narzędzia i sprawdziany, aparaty, przyrządy kontrolno-pomiarowe oraz różnego typu wyposażenie i sprzęt specjalistyczny, jak np. laboratoryjny, medyczny, biurowy i inny w placówkach i zakładach produkcyjnych i usługowych, instytucjach i jednostkach naukowo-badawczych, służbie zdrowia, oświacie, placówkach kulturalno-oświatowych, rozrywkowych,
● budki, kioski, domki campingowe i inne obiekty wolnostojące niezwiązane w sposób trwały z gruntem, z wyłączeniem sklasyfikowanych w grupie 1 i 2.
Grupa ta nie obejmuje urządzeń, aparatów i aparatury oraz innych obiektów, sklasyfikowanych w grupach 3-7.
Uwaga! 3 października 2016 r. zostało wydane nowe rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) (Dz.U. z 2016 r. poz. 1864). Rozporządzenie weszło w życie 1 stycznia 2017 r., z tym że całkowite odejście od stosowania poprzedniej KŚT z 2010 r. poprzedza okres przejściowy, w którym będą stosowane jednocześnie przepisy starej i nowej KŚT. W okresie przejściowym wyłącznie stare rozporządzenie w sprawie KŚT z 2010 r. należy stosować do 31 grudnia 2017 r. w sprawach:
● podatkowych, o których stanowią ustawy: o podatku dochodowym od osób prawnych i o podatku dochodowym od osób fizycznych,
● ewidencji księgowej i sprawozdań finansowych, o których stanowi uor,
● dotyczących przekazywania danych wykorzystywanych do celów statystycznych, zgodnie z ustawą o statystyce publicznej.
Jednocześnie stare i nowe rozporządzenie w sprawie KŚT należy stosować do 31 grudnia 2017 r. w pozostałych sprawach. W okresie przejściowym jednostki sektora publicznego będą musiały dostosować ewidencję księgową środków trwałych do nowej KŚT, tak aby z dniem 1 stycznia 2018 r. środki trwałe były ujęte już według nowych definicji i grupowań klasyfikacyjnych (patrz: PRB 12/2016).
PODSTAWY PRAWNE
● art. 3 ust. 1 pkt 15, art. 31 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047)
● art. 16f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1888; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1933)
● rozporządzenie Rady Ministrów z 10 grudnia 2010 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) (Dz.U. Nr 242, poz. 1622)
● rozporządzenie Rady Ministrów z 3 października 2016 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) (Dz.U. z 2016 r. poz. 1864)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.51. Zakup piłek na lekcje wychowania fizycznego
W jakim paragrafie ująć w szkole zakup różnych piłek sportowych wykorzystywanych na lekcjach wychowania fizycznego?
Zakupione piłki należy klasyfikować w paragrafie 424 "Zakup środków dydaktycznych i książek", ponieważ paragraf ten ma zastosowanie do zakupów środków dydaktycznych służących procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w szkołach i placówkach oświatowych oraz książek i zbiorów bibliotecznych.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.52. Zakup zabawek do przedszkola
Czy zakup zabawek do przedszkola należy traktować jako pomoc dydaktyczną, czy jako zakup materiałów i wyposażenia? W ramach rezerwy z Ministerstwa Edukacji Narodowej otrzymaliśmy środki na zakup pomocy dydaktycznych i sprzętu szkolnego do świetlic szkolnych. Czy wszystkie gry, klocki, farby można ująć w paragrafie 424?
W związku z tym, że w przedszkolach realizuje się zadania w zakresie nauczania w ramach podstawy programowej, zakup zabawek wykorzystywanych do jej realizacji należy klasyfikować w paragrafie 424 "Zakup środków dydaktycznych i książek". Paragraf ten ma zastosowanie do zakupów środków dydaktycznych służących procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w szkołach i placówkach oświatowych (do nich zalicza się również przedszkola) oraz książek i zbiorów bibliotecznych.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.53. Zakup karuzeli na szkolny plac zabaw
Czy zakup karuzeli na szkolny plac zabaw o wartości powyżej 3500 zł można potraktować jako pomoc dydaktyczną i sfinansować z paragrafu 424, czy może będzie to wydatek inwestycyjny (paragraf 606)?
Zakup karuzeli można potraktować jako pomoc dydaktyczną i sklasyfikować w paragrafie 424 "Zakup środków dydaktycznych i książek".
Wynika to z tego, że paragraf ten ma zastosowanie do zakupów środków dydaktycznych służących procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w szkołach i placówkach oświatowych oraz książek i zbiorów bibliotecznych. Natomiast taka karuzela wpływa na rozwój psychofizyczny dzieci, które z niej korzystają.
Dla zastosowania paragrafu 606 "Wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych" czy paragrafu 424 ma znaczenie to, czy wśród amortyzowanych jednorazowo środków trwałych (taki wykaz powinien być częścią dokumentacji zasad rachunkowości tzw. polityki rachunkowości) wymieniono środki trwałe związane z placem zabaw, uznając je za środki dydaktyczne służące procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w szkołach i placówkach oświatowych. Należy zwrócić jeszcze uwagę, że taką karuzelę w rozumieniu KŚT należy ujmować z symbolem 800 - "Narzędzia, przyrządy, sprawdziany", ponieważ obejmuje pozostałe samodzielne narzędzia, sprzęt i przyrządy techniczne, aparaty kontrolno-pomiarowe, sprawdziany i temu podobne przedmioty. To potwierdza możliwości jej odpisania w koszty.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.54. Zakup rękawic roboczych
Czy zakup rękawic roboczych dla pracowników fizycznych w zakładzie budżetowym może być kosztem ujmowanym na koncie 401 "Zużycie materiałów i energii" w paragrafie 421, czy na koncie 405 "Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia" w paragrafie 302? Rękawice nie są przypisane imiennie jako przyznana i odebrana odzież robocza, leżą w magazynie, korzysta z nich każdy pracownik, który ich potrzebuje w danym momencie.
Właściwym paragrafem będzie paragraf 302 "Wydatki osobowe niezaliczone do wynagrodzeń", ponieważ paragraf ten obejmuje wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze, niezaliczone do wynagrodzeń, w szczególności m.in.: świadczenia rzeczowe, wynikające z przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy (w tym profilaktyczne posiłki i napoje), oraz ekwiwalenty za te świadczenia, a także ekwiwalenty za pranie odzieży roboczej wykonywane przez pracowników, ekwiwalenty za używanie własnej odzieży i obuwia roboczego.
Pracodawca jest obowiązany w szczególności zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 94 pkt 4 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy; dalej: k.p.). Koszty działań podejmowanych przez pracodawcę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w żaden sposób nie mogą obciążać pracowników (art. 207 § 21 k.p.). Natomiast w art. 211 pkt 4 przyjęto, że przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika, przy czym w szczególności pracownik jest obowiązany stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego zgodnie z ich przeznaczeniem. Rękawice, choćby z powodu swojego rozmiaru, powinny być dopasowane do rąk poszczególnych pracowników, nie wspominając o możliwości zakażenia się grzybicą czy też innymi chorobami skóry. Aby wyeliminować to zagrożenie, każdy pracownik powinien otrzymać takie rękawice jako indywidualny środek ochronny. Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem (art. 212 pkt 2 k.p.).
W art. 2376 § 1 k.p. ustalono, że pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami. Z § 3 wynika z kolei, że pracodawca jest obowiązany dostarczać pracownikowi środki ochrony indywidualnej, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach.
Do tego dochodzi art. 2377 k.p., który stanowi, że:
§ 1. Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:
1) jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
2) ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.
§ 2. Pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.
§ 3. Przepis § 2 nie dotyczy stanowisk, na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.
§ 4. Pracownikowi używającemu własnej odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z § 2, pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny.
Nie można również pominąć art. 2378, w myśl którego:
§ 1. Pracodawca ustala rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne w związku z art. 2376 § 1 i art. 2377 § 1, oraz przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego.
§ 2. Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, o których mowa w art. 2376 § 1 i art. 2377 § 1, stanowią własność pracodawcy.
Zgodnie z art. 2379 § 1 pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. W § 2 wskazano, że pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie.
Przez pojęcie środków ochrony indywidualnej rozumie się wszelkie środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym również wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do tego celu (§ 2 pkt 9 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy).
W ujęciu kosztowym operacja ta powinna zostać zaksięgowana na stronie Wn konta 405 "Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia", ponieważ służy ono do ewidencji kosztów działalności podstawowej z tytułu różnego rodzaju świadczeń na rzecz pracowników i osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło i innych umów, które nie są zaliczane do wynagrodzeń.
Na stronie Wn konta 405 ujmuje się poniesione koszty z tytułu ubezpieczeń społecznych i świadczeń na rzecz pracowników i osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło i innych umów, które nie są zaliczane do wynagrodzeń, a na stronie Ma ujmuje się zmniejszenie kosztów z tytułu ubezpieczenia społecznego i świadczeń na rzecz pracowników i osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło i innych umów, a na dzień bilansowy przenosi się je na konto 860.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 94 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666, ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2138)
● § 2 pkt 9 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (j.t. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 173, poz. 1034)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
● załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 289; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1954)
3.55. Zakup ręczników, mydła i herbaty
Jednostka zakupiła w ramach bhp ręczniki, mydło i herbatę, ale na rachunku odnotowano, że herbata została wyłożona w pomieszczeniach ogólnodostępnych, a ręczniki i mydło - w łazienkach. Czy można te zakupy ująć w paragrafie 302? Czy skoro będą ogólnodostępne, to właściwy będzie paragraf 421?
Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia higieniczno-sanitarne oraz dostarczyć niezbędne środki higieny osobistej (art. 233 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy). Zgodnie z § 2 pkt 9 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, gdy mowa o "środkach ochrony indywidualnej", rozumie się przez to wszelkie środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym również wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do tego celu. Do środków ochrony indywidualnej nie zalicza się:
● zwykłej odzieży roboczej i mundurów, które nie są specjalnie przeznaczone do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika,
● środków ochrony indywidualnej używanych przez wojsko, Policję i inne służby utrzymania porządku publicznego,
● wyposażenia stosowanego przez służby pierwszej pomocy i ratownicze,
● środków ochrony indywidualnej stosowanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym,
● wyposażenia sportowego,
● środków służących do samoobrony lub do odstraszania,
● przenośnych urządzeń do wykrywania oraz sygnalizowania zagrożeń i naruszania porządku publicznego.
To rozporządzenie definiuje również pojęcie "środki ochrony zbiorowej", do których zalicza środki przeznaczone do jednoczesnej ochrony grupy ludzi, w tym i pojedynczych osób, przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami występującymi pojedynczo lub łącznie w środowisku pracy, będące rozwiązaniami technicznymi stosowanymi w pomieszczeniach pracy, maszynach i innych urządzeniach.
Bazując na § 112 tego rozporządzenia, pracodawca jest obowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje, a pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych zapewnić - oprócz wody - inne napoje. Ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników. Szczegółowe zasady zaopatrzenia w napoje pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych określają odrębne przepisy. Z kolei z § 115 tego rozporządzenia wynika, że pracodawca jest obowiązany zapewnić dostarczanie pracownikom środków higieny osobistej, których ilość i rodzaje powinny być dostosowane do rodzaju i stopnia zanieczyszczenia ciała przy określonych pracach.
Moim zdaniem, mydło i ręczniki, które są dostępne dla wszystkich w pomieszczeniach sanitarnych, powinny być klasyfikowane w paragrafie 421 "Zakup materiałów i wyposażenia" - w paragrafie tym ujmuje się zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Nie zalicza się do tego paragrafu zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności.
Herbata - w związku z tym, że należy do artykułów żywnościowych - moim zdaniem powinna być klasyfikowana w paragrafie 422 "Zakup środków żywności", ponieważ paragraf ten obejmuje pełne wydatki na zakup produktów żywnościowych, w szczególności dla osób korzystających z internatów i stołówek, dla dzieci w żłobkach, klubach dziecięcych, u dziennych opiekunów i w przedszkolach, chorych w szpitalach, krwiodawców, podopiecznych w zakładach opiekuńczych, wychowanków zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich, uczestników obozów, więźniów, żołnierzy, z wyjątkiem wydatków na wyżywienie uczestników szkoleń, klasyfikowanych w paragrafach 455 i 470. Opłaty za wyżywienie obejmują odpowiednie podziałki dochodów. Paragraf ten obejmuje także wydatki na zakup i utrzymanie inwentarza żywego przeznaczonego do uboju na własne potrzeby wymienionych zakładów.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 233 ustawy z 26 czerwca 1974 r - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2138)
● § 2 pkt 9, § 112, § 115 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (j.t. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 173, poz. 1034)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.56. Zakup dystrybutora wody
W jakim paragrafie ująć zakup dystrybutora wody do sekretariatu urzędu?
Dystrybutor wody będzie stanowił wyposażenie pomieszczenia, w którym zostanie umieszczony, i w związku z tym powinien być ujęty w paragrafie 421 "Zakup materiałów i wyposażenia", ponieważ w paragrafie tym ujmuje się zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Nie zalicza się do tego paragrafu zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.57. Zakup okularów korekcyjnych dla pracujących przy monitorach ekranowych
Z jakiego paragrafu wydatków powinno się dokonać zakupu okularów korekcyjnych dla pracowników pracujących przy komputerze?
Zakup okularów korekcyjnych należy klasyfikować w paragrafie 302 "Wydatki osobowe niezaliczone do wynagrodzeń".
Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego (§ 8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe).
Z klasyfikacji budżetowej wynika, że paragraf 302 obejmuje wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze, niezaliczone do wynagrodzeń, m.in. świadczenia rzeczowe, wynikające z przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy (w tym profilaktyczne posiłki i napoje), oraz ekwiwalenty za te świadczenia, a także ekwiwalenty za pranie odzieży roboczej wykonywane przez pracowników, ekwiwalenty za używanie własnej odzieży i obuwia roboczego.
PODSTAWY PRAWNE
● § 8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. Nr 148, poz. 973)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.58. Zakup umundurowania dla członków OSP
Gmina zakupiła umundurowanie dla członków ochotniczej straży pożarnej. W jakiej podziałce klasyfikacji budżetowej należy ująć ten wydatek?
Wydatki poniesione przez urząd gminy na zakup umundurowania dla członków ochotniczej straży pożarnej powinien być klasyfikowany w paragrafie 302 "Wydatki osobowe niezaliczone do wynagrodzeń", ponieważ paragraf ten obejmuje wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze, niezaliczone do wynagrodzeń, w szczególności wartość umundurowania, jeśli obowiązek jego noszenia wynika z obowiązujących ustaw.
Ustawa z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej w art. 15 pkt 6 zalicza ochotnicze straże pożarne do jednostek ochrony przeciwpożarowej, które zgodnie z art. 16a ust. 1 tworzy się jako jednostki umundurowane i wyposażone w specjalistyczny sprzęt, przeznaczone do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami. Również art. 19 ust. 1a wskazuje na to, że ochotnicza straż pożarna jest jednostką umundurowaną, wyposażoną w specjalistyczny sprzęt, przeznaczoną w szczególności do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami. Z kolei wydatek na umundurowanie wynika z zapisów zawartych w art. 32 ust. 3 tej ustawy, gdzie ustalono, że gmina ma również obowiązek bezpłatnego umundurowania członków ochotniczej straży pożarnej.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 15 pkt 6, art. 16a ust. 1, art. 19 ust. 1a, art. 32 ust. 3 ustawy z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 191; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2138)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.59. Lekarstwa do apteczki
Jak zaksięgować lekarstwa do apteczki szkolnej?
Po nowelizacji klasyfikacji budżetowej nie budzi już wątpliwości, że lekarstwa do apteczki szkolnej należy klasyfikować w paragrafie 421 "Zakup materiałów i wyposażenia", ponieważ w paragrafie tym ujmuje się zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Nie zalicza się do tego paragrafu zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności.
W ewidencji księgowej należy dokonać zpisu:
● Wn 401 "Zużycie materiałów i energii",
● Ma 201 "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami".
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.60. Leki i materiały opatrunkowe do gabinetu lekarskiego w szkole
Do funkcjonującego w naszej szkole gabinetu lekarskiego regularnie zakupujemy leki oraz różne materiały opatrunkowe. W jakim paragrafie ująć takie wydatki - w paragrafie 421 czy 423?
Opisane w pytaniu wydatki należy klasyfikować w paragrafie 421 "Zakup materiałów i wyposażenia", ponieważ po nowelizacji klasyfikacji budżetowej w paragrafie tym ujmuje się zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Nie zalicza się do tego paragrafu zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności. Faktem jest, że nie wymieniono tutaj gabinetów lekarskich w szkołach, lecz należy zwrócić uwagę, że paragraf 423 "Zakup leków, wyrobów medycznych i produktów biobójczych" ma zastosowanie wyłącznie w jednostkach, w których wydatki te wynikają bezpośrednio z charakteru ich działalności. Szkoła nie zalicza się do zakładów leczniczych i sanitarnych, zakładów dla podopiecznych, zakładów dla nieuleczalnie chorych, jednostek wymiaru sprawiedliwości, inspektoratów weterynarii, inspekcji sanitarnych.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.61. Zakup ciśnieniomierza
Czy zasadne jest kupowanie ciśnieniomierza w urzędzie? Jeśli tak, to w którym paragrafie należy ująć wydatek poniesiony na ten cel?
Zakup ciśnieniomierza może być zasadny, jeśli będzie stanowił wyposażenie apteczki urzędu, wówczas wydatek na ten cel należy ująć w paragrafie 421 "Zakup materiałów i wyposażenia". W paragrafie tym ujmuje się zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Katalog wyposażenia apteczek jest otwarty, czyli pozwala na dokonanie ww. wydatku. Należy pamiętać, że nie zalicza się do tego paragrafu zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.62. Opłaty za czynności wykonywane przez sanepid w ramach kontroli żywności
W jakim paragrafie ująć wydatki poniesione na opłatę za czynności wykonane przez organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej w ramach urzędowych kontroli żywności w stołówce szkolnej?
Opisane w pytaniu wydatki należy klasyfikować w paragrafie 451 "Opłaty na rzecz budżetu państwa".
Ustawa z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia stanowi w art. 75 ust. 1 i 3, że podmioty działające na rynku spożywczym podlegające urzędowym kontrolom organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej są obowiązane do pokrywania opłat uwzględniających koszty związane z czynnościami wykonywanymi w ramach urzędowych kontroli żywności:
1) jeżeli w wyniku tych czynności zostaną stwierdzone przez kontrolujących niezgodności z przepisami prawa żywnościowego, w tym jeżeli zachodzi konieczność pobrania próbek żywności albo materiałów lub wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością do badań i wykonania badań laboratoryjnych w celu potwierdzenia niezgodności,
2) związanych z przeprowadzeniem ponownych czynności kontrolnych w celu sprawdzenia, czy niezgodności, o których mowa w pkt 1, zostały usunięte,
3) związanych z przeprowadzaniem granicznych kontroli sanitarnych.
Jeżeli w trakcie wykonywania czynności kontrolnych stwierdzono ww. niezgodności wskazujące, że mogły one powstać na etapie, gdy zakwestionowany środek spożywczy znajdował się w obrocie i producent nie ponosi odpowiedzialności za powstałe niezgodności, wówczas opłatami jest obciążany kontrolowany.
Jednostki Państwowej Inspekcji Sanitarnej stanowią państwowe jednostki budżetowe, które odprowadzają pobrane opłaty do budżetu państwa, więc zasadne jest stosowanie paragrafu 451.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 75 ust. 1 i 3 ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 594; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1961)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.63. Kara nałożona przez stację sanitarno-epidemiologiczną
Sanepid nałożył na nas karę za nieprzestrzeganie przepisów dotyczących higieny pracy. Czy karę tę należy ująć na koncie 761 w paragrafie 460?
Wszelkie kary nakładane na jednostkę należy ujmować na stronie Wn konta 761 "Pozostałe koszty operacyjne" w paragrafie 460 "Kary, odszkodowania i grzywny wypłacane na rzecz osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych".
Z opisu konta 761 wynika, że służy ono do ewidencji kosztów niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki. W szczególności na stronie Wn konta 761 ujmuje się kary, odpisane przedawnione, umorzone i nieściągalne należności, odpisy aktualizujące od należności, koszty postępowania spornego i egzekucyjnego oraz nieodpłatnie przekazane rzeczowe aktywa obrotowe, koszty o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie.
W klasyfikacji budżetowej wyróżniono paragraf 460 bez dodatkowych objaśnień w zakresie stosowania. Natomiast stacja sanitarno-epidemiologiczna ma prawo nakładać grzywny na jednostkę za nieprzestrzeganie przepisów, w tym w zakresie dotyczących higieny pracy, więc nie ma powodu, aby stosować paragraf 430 "Zakup usług pozostałych" czy paragraf 443 "Różne opłaty i składki" bądź paragraf 451 "Opłaty na rzecz budżetu państwa". Należy jednak zwrócić uwagę, że stacje sanitarno-epidemiologiczne mogą pobierać opłaty za wykonywane czynności w ramach swojego nadzoru, związane z naruszaniem przepisów (potocznie nazywane są karami), które nie stanowią grzywny, w zakresie określonym w art. 36 ustawy z 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej - takie opłaty - moim zdaniem - należy klasyfikować w paragrafie 451 "Opłaty na rzecz budżetu państwa".
Grzywny są pobierane, gdy dana ustawa przewiduje sankcje karne w takiej postaci.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 36 ustawy z 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 1412; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2003)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.64. Wydatki z tytułu odszkodowań
Jednemu z byłych pracowników jednostki sąd przyznał odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy. Jaki paragraf klasyfikacji budżetowej należy tu zastosować?
Zgodnie z klasyfikacją budżetową odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy powinno być ujęte w paragrafie 302 "Wydatki osobowe niezaliczone do wynagrodzeń", ponieważ paragraf ten obejmuje wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze, niezaliczone do wynagrodzeń, w szczególności zasądzone i dobrowolnie wypłacone odszkodowania w sprawach o roszczenia ze stosunku pracy.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.65. Wypłata ekwiwalentu i części wynagrodzenia po zmarłym pracowniku
Jaką zastosować podziałkę klasyfikacji budżetowej do wypłaty praw majątkowych po zmarłym pracowniku (wypłata ekwiwalentu za urlop i części wynagrodzenia)?
Wypłata ekwiwalentu za urlop i części wynagrodzenia po zmarłym pracowniku powinna być klasyfikowana w paragrafie 302 "Wydatki osobowe niezaliczone do wynagrodzeń", ponieważ paragraf ten obejmuje wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze, niezaliczone do wynagrodzeń, w szczególności:
● świadczenia rzeczowe, wynikające z przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy (w tym profilaktyczne posiłki i napoje), oraz ekwiwalenty za te świadczenia, a także ekwiwalenty za pranie odzieży roboczej wykonywane przez pracowników, ekwiwalenty za używanie własnej odzieży i obuwia roboczego,
● ekwiwalenty pieniężne za użyte przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, stanowiące własność wykonawcy,
● odszkodowania przysługujące od pracodawcy za przedmioty utracone lub uszkodzone wskutek wypadku przy pracy,
● zasądzone i dobrowolnie wypłacone odszkodowania w sprawach o roszczenia ze stosunku pracy.
Z art. 631 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (dalej: k.p.) wynika, że z dniem śmierci pracownika stosunek pracy wygasa, a prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W razie braku takich osób prawa te wchodzą do spadku. Ponadto w art. 171 § 1 k.p. ustalono, że w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi (w tym przypadku osobom uprawnionym po jego śmierci) przysługuje ekwiwalent pieniężny.
Z chwilą śmierci należna kwota (z tytułu niepodjętego wynagrodzenia i ekwiwalentu) traci charakter przychodu ze stosunku pracy, ponieważ stosunek pracy wygasł. Jeżeli pracodawca wypłaca uprawnionym osobom należności zmarłego, stanowią one przychód z praw majątkowych w rozumieniu art. 18 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z klasyfikacją budżetową wynagrodzenia osobowe, o których mowa w paragrafach 401 do 403, obejmują wynagrodzenia i inne świadczenia z tytułu pracy, wypłacane lub wydane w naturze (odpowiednio przeliczone): pracownikom - należne z tytułu istniejącego stosunku pracy lub stosunku służbowego, osobom wykonującym pracę nakładczą - należne z tytułu umowy o pracę nakładczą, młodocianym - z tytułu umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego i osobom pełnoletnim, które kończą naukę zawodu na warunkach określonych dla młodocianych. W związku z tym w opisanym przypadku nieprawidłowe jest klasyfikowanie takich wydatków w paragrafie 401 "Wynagrodzenia osobowe pracowników".
PODSTAWY PRAWNE
● art. 631, art. 171 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2138)
● art. 18 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2048)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.66. Szkolenie dyrektora z pierwszej pomocy
Czy szkolenie dyrektora szkoły z pierwszej pomocy prawidłowo należy ująć w rozdziale 80146 czy w 80101 w paragrafie 470?
Wydatki na szkolenie dyrektora szkoły z zakresu pierwszej pomocy powinny być klasyfikowane w rozdziale 80101 "Szkoły podstawowe" w paragrafie 470 "Szkolenia pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej", ponieważ - niezależnie od rodzaju działalności szkoleniowej - paragraf ten uwzględnia również wydatki stanowiące wypłatę wynagrodzenia z tytułu umów o dzieło lub umów-zleceń, których przedmiotem są szkolenia pracowników. Do kosztów szkoleń należy zaliczyć wszystkie koszty związane ze szkoleniem, w tym również ponoszone koszty dojazdów, zakwaterowania i wyżywienia uczestników.
Dyrektor, będąc równocześnie nauczycielem, jest pracownikiem zarządzającym w imieniu pracodawcy (szkoły), a szkolenie z pierwszej pomocy wykorzysta przy pełnieniu każdej z tych funkcji. Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 4 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela dyrektor szkoły jest odpowiedzialny w szczególności za zapewnienie pomocy nauczycielom w realizacji ich zadań i ich doskonaleniu zawodowym, zważywszy na zapewnienie środków na doskonalenie w art. 70a, przy czym art. 12 wskazuje, że doskonalenie zawodowe wiąże się z metodami nauczania w ramach programu nauczania i w takim przypadku należałoby zastosować rozdział 80146 "Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli". Idąc dalej, art. 91c Karty Nauczyciela mówi o tym, że w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, nieuregulowanych przepisami ustawy, mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy.
Z kolei art. 2071 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy stanowi w § 1 pkt 3 lit. a, że pracodawca jest obowiązany przekazywać pracownikom m.in. informacje o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy, a art. 2091 § 1 pkt 1 i pkt 2 lit. a wymaga, aby zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników i wyznaczyć pracowników do udzielania pierwszej pomocy. W § 3 ostatniego przywołanego artykułu ustalono, że liczba pracowników, o których mowa w § 1 pkt 2, ich szkolenie oraz wyposażenie powinny uwzględniać rodzaj i poziom występujących zagrożeń. W związku z tym, że o szkoleniach w zakresie pierwszej pomocy jest mowa w przepisach prawa wykraczających poza krąg nauczycieli, to wydatek z tym związany powinien być ujęty rozdziale 80101, ponieważ obejmuje on szerszy krąg pracowników.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 7 ust. 2 pkt 4, art. 12, art. 70a, art. 91c ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1379)
● art. 2071 § 1 pkt 3 lit. a, art. 2091 § 1 pkt 1 i pkt 2 lit. a i § 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2138)
● załącznik nr 2 i 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.67. Nagrody dla nauczycieli za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze
W jakim paragrafie ująć nagrody przyznane nauczycielom za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze wypłacane ze specjalnego funduszu tworzonego w budżetach organów prowadzących - czy właściwy będzie paragraf 304 czy 401?
Wymienione w pytaniu wydatki należy klasyfikować w paragrafie 304 "Nagrody o charakterze szczególnym niezaliczone do wynagrodzeń", ponieważ paragraf ten obejmuje w szczególności:
● nagrody resortowe, w tym nagrody ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania dla nauczycieli za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze oraz nagrody ministrów dla nauczycieli akademickich za osiągnięcia naukowe, dydaktyczne lub organizacyjne albo za całokształt dorobku,
● nagrody kuratora oświaty dla nauczycieli za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze. Paragraf ten nie obejmuje nagród przyznawanych przez pracodawców dla pracowników.
Ustawa z 26 stycznia 1982 r - Karta Nauczyciela w art. 30 ust. 1 ustala, że wynagrodzenie nauczycieli, z zastrzeżeniem art. 32, składa się z:
● wynagrodzenia zasadniczego,
● dodatków: za wysługę lat, motywacyjnego, funkcyjnego oraz za warunki pracy,
● wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw,
● nagród i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, z wyłączeniem świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i dodatków socjalnych określonych w art. 54.
Wymienione w ww. przepisie nagrody to te, które przyznaje dyrektor. Natomiast art. 49 Karty Nauczyciela mówi o tym, że tworzy się specjalny fundusz na nagrody dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze:
1) w budżetach organów prowadzących szkoły w wysokości co najmniej 1% planowanych rocznych wynagrodzeń osobowych, z przeznaczeniem na wypłaty nagród organów prowadzących szkoły i dyrektorów szkół,
2) w budżetach wojewodów łącznie w wysokości stanowiącej równowartość 2744 średnich wynagrodzeń nauczyciela stażysty, z przeznaczeniem na wypłaty nagród kuratorów oświaty oraz nagród organów sprawujących nadzór pedagogiczny dla nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1,
3) w budżecie ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania w wysokości stanowiącej równowartość 2015 średnich wynagrodzeń nauczyciela stażysty, z przeznaczeniem na wypłaty nagród tego ministra.
Do tego organy prowadzące szkoły ustalają kryteria i tryb przyznawania nagród dla nauczycieli za ich osiągnięcia w zakresie pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, w tym realizacji zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę, oraz realizacji innych zadań statutowych szkoły, ze środków, o których mowa w ust. 1 pkt 1, uwzględniając w szczególności sposób podziału środków na nagrody organów prowadzących szkoły i dyrektorów szkół, tryb zgłaszania kandydatów do nagród oraz zasadę, że nagroda może być przyznana nauczycielowi po przepracowaniu w szkole co najmniej roku. Te nagrody nie stanowią wynagrodzenia nauczyciela, ponieważ przyznawane są niezależnie od woli pracodawcy.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 30 ust. 1, art. 49 ustawy z 26 stycznia 1982 r - Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1379)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.68. Forma wynagradzania pracownika za realizację programu rządowego
Jak wprowadzić do budżetu po stronie wydatków w ośrodku pomocy społecznej środki na realizację programu rządowego dla rodzin wielodzietnych otrzymane w formie dotacji w rozdziale 85295 w paragrafie 2010 - czy jako umowę-zlecenie dla pracownika obsługującego program, czy jako jakiś dodatek do wynagrodzenia?
Pracownikowi samorządowemu z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań może zostać przyznany dodatek specjalny (art. 36 ust. 5 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych).
Należy zwrócić uwagę, że zasady wynagradzania pracowników reguluje ustawa, a wykonywane prace będą realizowane w godzinach pracy lub poza nimi w zgodzie z tymi przepisami. To powoduje, że nie ma podstaw do zawarcia umowy-zlecenia z własnym pracownikiem, co mogłoby być kwestionowane przez służby Państwowej Inspekcji Pracy. Wynika to z tego, że dodatkowe zajęcia są w pewien sposób powiązane z podstawowymi zadaniami na tym stanowisku pracy.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 36 ust. 5 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 902)
● załącznik nr 2 i 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.69. Wypłata wynagrodzenia za sprawowanie opieki
Jak przyjąć po stronie wydatkowej dotację otrzymaną na wypłatę wynagrodzenia za sprawowanie opieki - w rozdziale 85219 w paragrafie 401, 411 i 412 czy w paragrafie 302?
Wynagrodzenie za sprawowanie opieki należy klasyfikować w paragrafie 311 "Świadczenia społeczne".
To wynagrodzenie nie mieści się w kategorii wynagrodzeń w rozumieniu ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, ponieważ osoba, której wypłacane jest to wynagrodzenie, nie jest pracownikiem ośrodka pomocy społecznej, więc nie jest możliwe zastosowanie paragrafów:
● 401 "Wynagrodzenia osobowe pracowników",
● 411 "Składki na ubezpieczenia społeczne",
● 412 "Składki na Fundusz Pracy"
czy też paragrafu 302 "Wydatki osobowe niezaliczone do wynagrodzeń".
Ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej w art. 18 ust. 1 pkt 9 stanowi, że do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminę należy wypłacanie wynagrodzenia za sprawowanie opieki. Z art. 36 pkt 1 lit. h wynika natomiast, że świadczeniami z pomocy społecznej są m.in. świadczenia pieniężne w postaci wynagrodzenia należnego opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd. Z klasyfikacji budżetowej jednoznacznie wynika, że w rozdziale 85219 "Ośrodki pomocy społecznej" ujmuje się również wynagrodzenia za sprawowanie opieki, o których mowa w art. 18 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, a właściwym paragrafem będzie paragraf 311, ponieważ obejmuje on świadczenia społeczne na rzecz osób fizycznych przewidziane w obowiązujących przepisach i układach zbiorowych pracy, w szczególności świadczenia wypłacane w ramach pomocy społecznej.
PODSTAWY PRAWNE
● ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2138)
● art. 18 ust. 1 pkt 9, art. 36 pkt 1 lit. h ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 930; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1583)
● załącznik nr 2 i 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.70. Klasyfikowanie wydatków wynikających z art. 20 Karty Nauczyciela
Z jakiego paragrafu należy wypłacić sześciomiesięczną odprawę z art. 20 Karty Nauczyciela i odszkodowanie dwumiesięczne również z art. 20 Karty Nauczyciela?
Wydatki przewidziane w art. 20 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela należy klasyfikować w paragrafie 401 "Wynagrodzenia osobowe pracowników".
Nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, z którym rozwiązano stosunek pracy z przyczyn określonych w ust. 1 (czyli całkowitej likwidacji szkoły lub częściowej likwidacji szkoły albo zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć), przysługuje odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę, z którym rozwiązano stosunek pracy z przyczyn określonych w ust. 1, przysługują świadczenia określone w przepisach o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Natomiast z ust. 5 wynika, że okres wypowiedzenia może być skrócony do 1 miesiąca, z tym że w takim wypadku nauczycielowi przysługuje odszkodowanie za pozostałą część okresu wypowiedzenia w wysokości wynagrodzenia liczonego jak za okres urlopu wypoczynkowego. Okres, za który przysługuje odszkodowanie, wlicza się nauczycielowi pozostającemu w tym okresie bez pracy do okresu zatrudnienia.
W klasyfikacji budżetowej w objaśnieniach do paragrafu 403 przyjęto, że (w odniesieniu do paragrafów 401-403) do wynagrodzeń osobowych w ramach istniejącego stosunku pracy należy klasyfikować świadczenia odszkodowawcze (np. w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia, świadczenia wyrównawcze wypłacane pracownikom, którzy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznali stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu).
PODSTAWY PRAWNE
● art. 20 ust. 1, 2 i 5 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1379)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.71. Wynagrodzenie związkowca
Szkoła otrzymała notę obciążającą z innej szkoły, z którą zawarto porozumienie dotyczące kosztów wynagrodzenia pracownika związkowca. W jakim paragrafie należy ująć ten wydatek?
Pracodawcy objęci działaniem międzyzakładowej organizacji związkowej ponoszą koszty (w tym koszty wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne) związane z zatrudnianiem pracownika zwolnionego:
1) z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej - na podstawie art. 31 ust. 1 w związku z art. 34 ust. 2,
2) od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia - na podstawie art. 31 ust. 3, odpowiednio do udziału liczby członków tej organizacji zatrudnionych u danego pracodawcy w łącznej liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji - w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy (art. 341 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych).
Istotne jest, że zarząd międzyzakładowej organizacji związkowej przedstawia pracodawcy, który zwolni pracownika lub pracowników z obowiązku świadczenia pracy lub od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, informacje o liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji oraz u każdego z tych pracodawców - w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, według stanu na ostatni dzień miesiąca. Następnie jest zobowiązany przedstawić informacje o liczbie członków, w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zwolnienie pracownika lub pracowników z obowiązku świadczenia pracy lub od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
Z kolei sposób i tryb ponoszenia kosztów (partycypacji) określa każdy pracodawca, który zwolni pracownika lub pracowników z obowiązku świadczenia pracy lub od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, w zakresie dotyczącym kosztów związanych z zatrudnianiem tego pracownika lub tych pracowników.
Moim zdaniem, ze względu na brak możliwości zastosowania innego paragrafu, należałoby skorzystać z paragrafu 443 "Różne opłaty i składki", ponieważ obejmuje on różnego rodzaju płatności oraz składki.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 341 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 1881)
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.72. Wydatki na produkcję filmu promocyjnego
Jednostka sektora finansów publicznych będzie zlecać przygotowanie scenariusza oraz produkcję filmu promocyjnego. Wartość filmu wynosi 8000 zł. W ramach umowy będą wyszacowane prawa autorskie na kwotę 1000 zł. Zlecenie będzie realizowane przez osobę fizyczną w ramach umowy o dzieło. W jakim paragrafie klasyfikacji budżetowej należy ująć ten wydatek - czy będzie to zakup inwestycyjny (paragraf 606), czy wydatek bieżący za umowę-zlecenie (paragraf 417)?
Przeniesienie autorskich praw majątkowych wiąże się ze stosowaniem paragrafu 409 "Honoraria", który obejmuje w szczególności:
● wynagrodzenie przekazywane autorowi lub artyście wykonawcy z tytułu korzystania z utworu lub artystycznego wykonywania przez podmioty wypłacające wynagrodzenie, jeżeli utwór lub artystyczne wykonanie zostały stworzone przez pracowników na podstawie umowy o pracę lub przez osoby fizyczne na podstawie umowy-zlecenia lub umowy o dzieło,
● opłaty (tantiemy) płacone organizacjom zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi,
● wynagrodzenia za opracowania naukowe i badawczo-rozwojowe wykonywane przez pracowników jednostek naukowych i jednostek badawczo-rozwojowych, stanowiące wykładnik działalności twórczej,
● opłaty (tantiemy) płacone stowarzyszeniom twórców,
● wynagrodzenia za opracowania naukowo-badawcze i rozwojowe wykonywane przez pracowników placówek naukowych i szkół wyższych poza obowiązującym ich czasem pracy lub poza obowiązującym wymiarem zajęć - wyłącznie w zakresie prac twórczych.
Warto pamiętać, że paragraf 417 "Wynagrodzenia bezosobowe" obejmuje wynagrodzenia z tytułu umów-zleceń lub umów o dzieło, z wyjątkiem honorariów zaliczanych do paragrafu 409.
W związku z tym, że film promocyjny, mimo swojej wartości, nie stanowi wydatku majątkowego, nie powinien być klasyfikowany w paragrafie 606 "Wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych". Wynika to z tego, że wydatek inwestycyjny wiąże się z nabyciem takiego składnika, który bezpośrednio jednostce przyniesie korzyść, czy to w postaci przychodów, czy też dochodów, a wspomniany film można zaliczyć do filmów reklamowych, których skuteczność jest trudna do oszacowania, więc stanowi z reguły bieżące koszty realizacji zadania publicznego w postaci promocji gminy. Przeniesione majątkowe prawa autorskie, jeśli będą mogły zostać wykorzystane dłużej niż 1 rok, mogą być ujęte na koncie 020 "Wartości niematerialne i prawne", które służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych. Na stronie Wn konta 020 ujmuje się wszelkie zwiększenia, a na stronie Ma - wszelkie zmniejszenia stanu wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych, z wyjątkiem umorzenia ujmowanego na kontach 071 i 072. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 020 powinna umożliwić należyte obliczanie umorzenia wartości niematerialnych i prawnych, podział według ich tytułów i osób odpowiedzialnych. Konto 020 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan wartości niematerialnych i prawnych w wartości początkowej.
A jeśli sytuacja wyglądałaby inaczej: film został nakręcony przez firmę, która wystawiła fakturę i ani w umowie, ani w fakturze nie ma mowy o wycenie praw autorskich. Czy wówczas film należy ująć na koncie 020? A jeśli tak, to w jakiej kwocie? Faktura opiewa na kwotę ustaloną w umowie jako wynagrodzenie dla wykonawcy filmu (paragraf 430).
Jeśli nie ma przeniesienia majątkowych praw autorskich do filmu, to taki wydatek należy w całości zaklasyfikować w paragrafie 430 "Zakup usług pozostałych" i odpisać w koszty strony Wn konta 402 "Usługi obce".
PODSTAWY PRAWNE
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
● załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 289; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1954)
3.73. Zakup biletów do kina dla dzieci ze szkoły
Jak klasyfikować zakup biletów do kina dla młodzieży w ramach integracji klas pierwszych z programu przeciwdziałania alkoholizmowi? Czy właściwy będzie paragraf 421?
Właściwym paragrafem będzie paragraf 430 "Zakup usług pozostałych", ponieważ paragraf ten obejmuje wydatki funduszu operacyjnego, którego przeznaczenie jest niejawne, oraz wydatki na zakup usług (z wyjątkiem: usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417, oraz usług wymienionych w paragrafach: 426, 427, 428, 429, 432, 433, 434, 436, 438, 439, 440, 461, 462, 463 i 470.
Zakup biletów wiąże się z usługą kulturalną świadczoną przez kino. Natomiast paragraf 421 "Zakup materiałów i wyposażenia" dotyczy zakupu materiałów i wyposażenia związanego z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Nie zalicza się do tego paragrafu zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.74. Zakup biletów wstępu na basen
Jak zaklasyfikować zakup biletów wstępu na basen dla dzieci ze szkoły? Czy prawidłowy będzie paragraf 421 czy 430?
W praktyce najczęściej wygląda to tak, że dzieciom nie wydaje się indywidualnych biletów, które okazują przy wejściu, ponieważ jest to wejście grupowe, a zatem należałoby taki wydatek ująć w paragrafie 430 "Zakup usług pozostałych". Z objaśnień do tego paragrafu wynika, że paragraf ten obejmuje wydatki funduszu operacyjnego, którego przeznaczenie jest niejawne, oraz wydatki na zakup usług (z wyjątkiem usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417, oraz usług wymienionych w paragrafach: 426 do 429, 432 do 440, 461 do 463 i 470), a w szczególności usługi w zakresie oświaty i wychowania oraz szkolnictwa wyższego, m.in. zwroty kosztów wyżywienia w internatach wychowanków domów dziecka i innych zakładów opiekuńczo-wychowawczych, wydatki dotyczące przejazdów, zakwaterowania i wyżywienia uczniów i dzieci na wycieczkach oraz imprezach urządzanych w ramach programów nauczania i wychowania, opłaty za studia organizowane przez szkoły wyższe w zakresie dokształcania kadr.
Bilet wstępu na basen w opisanej sytuacji jest zasadniczo potwierdzeniem możliwości wykorzystania obiektu do celów dydaktycznych, a jego odpłatne udostępnienie ma charakter usługi najmu.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.75. Zakup biletów dla wolontariuszy i podopiecznych OPS
W jakim paragrafie należy zaksięgować zakup biletów komunikacji miejskiej dla wolontariuszy i podopiecznych ośrodka pomocy społecznej?
Bilety komunikacji miejskiej dla wolontariuszy należy klasyfikować w paragrafie 430 "Zakup usług pozostałych", ponieważ paragraf ten obejmuje m.in. wydatki na zakup usług (z wyjątkiem: usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417, oraz usług wymienionych w paragrafach 426 do 429, 432 do 440, 461 do 463 i 470). Natomiast jeśli bilety dla podopiecznych ośrodka pomocy społecznej są przyznane w ramach decyzji administracyjnej, to należałoby je klasyfikować w paragrafie 311 "Świadczenia społeczne", ponieważ paragraf ten obejmuje świadczenia społeczne na rzecz osób fizycznych przewidziane w obowiązujących przepisach i układach zbiorowych pracy, w szczególności świadczenia wypłacane w ramach pomocy społecznej, w innym przypadku - również w paragrafie 430.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.76. Zakup bonów towarowych
W jakim paragrafie klasyfikacji budżetowej powinno się ująć zakup bonów towarowych, które będą wydane jako prezenty dla zaproszonych gości?
W związku z tym, że goście wykorzystają wymianę bonów na towary im potrzebne, a nie jednostce, więc należy je sklasyfikować w paragrafie 430 "Zakup usług pozostałych", ponieważ paragraf ten obejmuje wydatki funduszu operacyjnego, którego przeznaczenie jest niejawne, oraz wydatki na zakup usług (z wyjątkiem: usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417, oraz usług wymienionych w paragrafach: 426 do 429, 432 do 440, 461 do 463 i 470), a nie jest możliwe zastosowanie paragrafu 421, który wiąże się z zakupem materiałów i wyposażenia związanych z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.77. Problem z rozliczaniem zaokrągleń składek ZUS
W jakim paragrafie ująć różnicę 0,01 zł wynikającą z deklaracji ZUS i list płac dotyczącą ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego? Różnica pojawiała się po połączeniu list płac jednego pracownika w Płatniku.
W zależności od tego, czy różnica 0,01 zł dotyczy składek odprowadzanych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych czy też wypłacanego wynagrodzenia, to należy ją odpowiednio sklasyfikować w paragrafie 411 "Składki na ubezpieczenia społeczne" lub 401 "Wynagrodzenia osobowe pracowników". W przypadku ubezpieczenia zdrowotnego różnica powinna być sklasyfikowana w paragrafie 401, ponieważ składka tego ubezpieczenia potrącana jest z wynagrodzenia pracownika.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.78. Nagrody książkowe
W gimnazjum dla najzdolniejszych uczniów zakupywane są nagrody książkowe. W jakim paragrafie należy je ujmować?
Po nowelizacji klasyfikacji budżetowej wszelkie nagrody należy klasyfikować w paragrafie 419 "Nagrody konkursowe", ponieważ paragraf ten obejmuje nagrody dla osób fizycznych, osób prawnych lub innych jednostek organizacyjnych, w tym również zakup nagród rzeczowych.
Warto przy tym pamiętać, aby rodzaj nagrody wynikał z regulaminu konkursu, co ułatwi uzasadnienie wydatku.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.79. Zakup cukierków, tortu i nagród
Czy prawidłowe są następujące księgowania:
● zakup cukierków na koniec roku - Wn 401, Ma 201 (paragraf 421),
● zakup tortu na poczęstunek dla nauczycieli na zakończenie roku - Wn 401, Ma 201 (paragraf 421),
● zakup książek dla dzieci jako nagrody z zespołu edukacyjno-terapeutycznego - Wn 310, Ma 201 (paragraf 421)?
Po nowelizacji klasyfikacji budżetowej zakup cukierków, tortu, które stanowią środki żywności, należy klasyfikować w paragrafie 422 "Zakup środków żywności", natomiast nagrody powinny być klasyfikowane w paragrafie 419 "Nagrody konkursowe".
Nowy paragraf 419 obejmuje nagrody dla osób fizycznych, osób prawnych lub innych jednostek organizacyjnych, w tym również zakup nagród rzeczowych. Ważne jest, aby nagrody książkowe przewidywał regulamin konkursu, bo tylko wtedy wiadomo, jakie nagrody przysługują, za jakie miejsce w konkursie. Zastosowanie paragrafu 421 do zakupu cukierków i tortu nie byłoby właściwe, ponieważ w paragrafie tym ujmuje się zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Wyraźnie wskazano, że nie zalicza się do tego paragrafu zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności. A zatem takie wydatki należy klasyfikować w paragrafie 422. Paragraf ten obejmuje pełne wydatki na zakup produktów żywnościowych, w szczególności dla osób korzystających z internatów i stołówek, dla dzieci w żłobkach, klubach dziecięcych, u dziennych opiekunów i w przedszkolach, chorych w szpitalach, krwiodawców, podopiecznych w zakładach opiekuńczych, wychowanków zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich, uczestników obozów, więźniów, żołnierzy, z wyjątkiem wydatków na wyżywienie uczestników szkoleń, klasyfikowanych w paragrafach 455 i 470.
Należy także zwrócić uwagę, że paragraf 424 "Zakup środków dydaktycznych i książek" ma zastosowanie do zakupów środków dydaktycznych służących procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w szkołach i placówkach oświatowych oraz książek i zbiorów bibliotecznych. Nie należy w tym paragrafie klasyfikować nagród książkowych, ponieważ w klasyfikacji pojawił się nowy paragraf 419.
W odniesieniu do ujęcia księgowego każdy z ww. przypadków należy ująć zapisem:
● Wn 401 "Zużycie materiałów i energii",
● Ma 201 "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami".
Książki niestanowiące nagród powinny być ujęte na koncie 014 "Zbiory biblioteczne". Natomiast te, które zostaną wydane w tym samym miesiącu, w którym dokonano zakupu, można zaksięgować bezpośrednio w koszty. Niespotykane jest nabywanie nagród książkowych na zapas magazynowy.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.80. Zakup artykułów spożywczych
Jak klasyfikować zakup artykułów na potrzeby sekretariatu, posiedzeń sesji (np. kawy, herbaty, mleka, soków, wody, ciastek itp.). Czy właściwy będzie paragraf 421 czy 422?
Właściwym paragrafem dla wydatków związanych z zakupem kawy, herbaty, mleka itd. będzie paragraf 422 "Zakup środków żywności".
Jest to wynikiem nowelizacji objaśnień do paragrafu 421. W paragrafie tym ujmuje się zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Istotne jest, że nie zalicza się do tego paragrafu zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności. Wniosek jest taki, że zakupu jakichkolwiek środków żywności nie można klasyfikować w paragrafie 421. Takie stanowisko potwierdza także Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pismo redakcji PORADNIKA Rachunkowości Budżetowej (patrz: PRB 6/2016).
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.81. Wydatki na catering w stołówce szkolnej
W szkole będzie funkcjonowała stołówka, z tym że w formie cateringu. Ośrodek pomocy społecznej (OPS) będzie wystawiał szkole faktury na całość. Wpłaty od rodziców będą stanowiły dochód szkoły, a na część opłacaną przez OPS będą wystawiane noty księgowe (również dochód). Czy z uwagi na tego typu działalność trzeba utworzyć nowy rozdział 80148 "Stołówki szkolne i przedszkolne", czy można ujmować to w wydatkach bieżących w rozdziale 80101 "Szkoły podstawowe" w paragrafie 430?
W opisanej sytuacji są dwie możliwości:
● możliwość 1 - jeśli szkoła w statucie ma zapisy dotyczące prowadzenia stołówki, to w konsekwencji konieczne jest stosowanie rozdziału 80148 "Stołówki szkolne i przedszkolne",
● możliwość 2 - gdyby w statucie szkoły nie było zapisów o prowadzeniu stołówki, to zasadne byłoby stosowanie rozdziału 80101 "Szkoły podstawowe".
Od 1 stycznia 2017 r. nie będzie możliwe wystawienie faktury między ośrodkiem pomocy społecznej a szkołą z powodu ustawy o tzw. centralizacji VAT, czyli ustawy z 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego - art. 4 tej ustawy stanowi, że jednostka samorządu terytorialnego, której jednostki organizacyjne rozliczały się jako odrębni podatnicy, wstępuje z dniem podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi we wszystkie przewidziane w przepisach dotyczących podatku prawa i obowiązki jednostek organizacyjnych.
Zgodnie z jeszcze obowiązującą ustawą z 7 września 1991 r. o systemie oświaty statut szkoły lub placówki publicznej powinien określać w szczególności organizację szkoły lub placówki (art. 60 ust. 1 pkt 4). Z kolei w art. 67a w ust. 1-3 ustalono m.in., że w celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych, w szczególności wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, szkoła może zorganizować stołówkę, przy czym korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej jest odpłatne, a warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłki, ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę. Z cateringiem jest kłopot, ponieważ niemożliwe jest zastosowanie ust. 4 tego przepisu, z którego wynika, że do opłat wnoszonych za korzystanie przez uczniów z posiłku w stołówce szkolnej nie wlicza się wynagrodzeń pracowników i składek naliczanych od tych wynagrodzeń oraz kosztów utrzymania stołówki. Wniosek jest taki, że zasadniczo to pracownicy szkoły powinni przygotowywać posiłek, ponieważ tylko w takim przypadku możliwe jest prawidłowe realizowanie tego zadania. Co więcej, organ prowadzący szkołę może (poprzez upoważnionego dyrektora) zwolnić rodziców albo ucznia z całości lub części tych opłat:
● w przypadku szczególnie trudnej sytuacji materialnej rodziny,
● w szczególnie uzasadnionych przypadkach losowych.
Działając w granicach i na podstawie prawa (art. 7 Konstytucji RP) dyrektor, organizując stołówkę, powinien mieć zatrudnionych pracowników, którzy zajmą się przygotowaniem i wydawaniem posiłków w szkole, zważywszy na przepisy o bezpieczeństwie żywności. W takim przypadku byłby stosowany przewidziany w klasyfikacji budżetowej rozdział 80148 (paragraf 069), natomiast gdy nie jest organizowana stołówka zgodnie z wymogami art. 67a ww. ustawy o systemie oświaty, to moim zdaniem należy zastosować rozdział 80101 "Szkoły podstawowe" i wtedy należałoby stosować paragraf 083, ponieważ pobierana kwota nie wynika z zasad określonych w art. 67a ww. ustawy o systemie oświaty.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 4 ustawy z 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1454)
● art. 60 ust. 1 pkt 4, art. 67a ust. 1-4 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1943; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1954)
● załącznik nr 2 i 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.82. Zapłata za noclegi osoby eksmitowanej
Urząd musi pokryć koszty noclegowni dla osoby eksmitowanej z lokalu wspólnoty mieszkaniowej, bo nie jest w stanie zapewnić lokalu socjalnego. W jakiej podziałce klasyfikacji budżetowej ująć taki wydatek?
Opisany w pytaniu wydatek należy zaklasyfikować do działu 852 - Pomoc społeczna, rozdziału 85214 "Zasiłki okresowe, celowe i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe" (nowa nazwa obowiązująca od 1 stycznia 2017 r.), w którym ujmuje się zasiłki, z wyłączeniem zasiłków stałych, i pomoc w naturze oraz wydatki na opłacanie składek za ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego za osoby, które rezygnują z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny. W rozdziale tym nie uwzględnia się wydatków na zadania wynikające z programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania", w tym m.in. na zasiłki celowe przeznaczone na zakup posiłku lub produktów żywnościowych.
Właściwym paragrafem jest paragraf 311 "Świadczenia społeczne", ponieważ obejmuje świadczenia społeczne na rzecz osób fizycznych przewidziane w obowiązujących przepisach i układach zbiorowych pracy, w szczególności m.in. świadczenia wypłacane w ramach pomocy społecznej.
Ustawa z 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych wskazuje w art. 2 pkt 2, że noclegownią jest budynek lub wyodrębnione części budynku, przeznaczone do udzielania noclegu osobom bezdomnym, wraz z pomieszczeniami pomocniczymi niezbędnymi do prawidłowego funkcjonowania noclegowni. Natomiast ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej w art. 36 pkt 2 lit. i ustala, że świadczeniami z pomocy społecznej są świadczenia niepieniężne związane z zapewnieniem schronienia. Idąc dalej, w art. 48a ust. 1 i 3 tej ustawy stwierdza się, że udzielenie schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego miejsca w noclegowni albo schronisku dla osób bezdomnych. W ramach tego świadczenia noclegownia zapewnia schronienie osobom bezdomnym, świadcząc tymczasową pomoc w postaci miejsca noclegowego, w ramach której umożliwia spędzenie nocy w warunkach gwarantujących ochronę życia i zdrowia.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 2 pkt 2 ustawy z 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 833; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1250)
● art. 36 pkt 2 lit. i, art. 48a ust. 1 i 3 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 930; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1583)
● załącznik nr 1, 2 i 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.83. Wypłata odszkodowania z tytułu wypadku w pracy
W jakim paragrafie jednostka budżetowa powinna ująć wypłatę odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu spowodowanego skutkami wypadku w pracy (orzeczenie ZUS) na rzecz pracownika, tj. prokuratora? Czy będzie to paragraf 302, 403 czy 459?
Zgodnie z obowiązującą klasyfikacją budżetową wydatki związane z wypłatą odszkodowania z tytułu wypadku w pracy należy klasyfikować w paragrafie 403 "Wynagrodzenia osobowe sędziów i prokuratorów oraz asesorów i aplikantów". Jak wynika z objaśnień, wynagrodzenia osobowe, o których mowa w paragrafach 401 do 403, obejmują wynagrodzenia i inne świadczenia z tytułu pracy, wypłacane lub wydane w naturze (odpowiednio przeliczone): pracownikom - należne z tytułu istniejącego stosunku pracy lub stosunku służbowego, osobom wykonującym pracę nakładczą - należne z tytułu umowy o pracę nakładczą, młodocianym - z tytułu umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego i osobom pełnoletnim, które kończą naukę zawodu na warunkach określonych dla młodocianych.
Wynagrodzenia osobowe obejmują m.in. świadczenia odszkodowawcze (np. w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia, świadczenia wyrównawcze wypłacane pracownikom, którzy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznali stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu).
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.84. Wydatki na opłatę za uzyskanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego
Jak zaklasyfikować opłatę za uzyskanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności zatrudnionego pracownika (osoba ta jest stażystą, której zatrudnienie pokrywa urząd miasta); środki zostały przekazane nie do sądu, lecz pracownikowi?
W art. 44 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych wyraźnie wskazano, że jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków. Niestety, zwrot pracownikowi poniesionego przez niego wydatku w postaci opłaty za zaświadczenie o niekaralności nie znajduje podstaw prawnych w ustawie z 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym. A zatem nie mieści się w podziałce klasyfikacji budżetowej.
Prawo do uzyskania informacji o osobach, których dane osobowe zgromadzone zostały w rejestrze, przysługuje pracodawcom, w zakresie niezbędnym dla zatrudnienia pracownika, co do którego z przepisów ustawy wynika wymóg niekaralności, korzystania z pełni praw publicznych, a także ustalenia uprawnienia do zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej (art. 6 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy o KRS). Z art. 24 tego aktu wynika, że za wydanie z rejestru informacji o osobie pobiera się opłatę stanowiącą dochód budżetu państwa. Od uiszczenia opłaty nie są zwolnieni pracodawcy. A zatem opłata powinna zostać dokonana na rachunek wskazany przez podmiot wydający zaświadczenie o niekaralności. Osobną kwestią jest pobranie opłaty zgodnie z art. 19 tej ustawy, czyli pobranie informacji o osobie na podstawie zgromadzonych w rejestrze danych osobowych na wniosek osoby, której dotyczą dane. W tej ustawie nie przewidziano zwrotu przez pracodawcę poniesionej opłaty przez kandydata do pracy.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 44 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1984)
● art. 6 ust. 1 pkt 10, art. 19, art. 24 ustawy z 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 1036; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1579)
3.85. Planowanie dotacji dla połączonych instytucji kultury
Mamy jedną instytucję kultury - połączone centrum kultury z biblioteką. Czy dotację należy zaplanować jedną czy jednak w dwóch rozdziałach, tj. 92109 i 92116? Jeśli jedną, to czy właściwy będzie rozdział 92109?
Powszechna praktyka w opisanej sytuacji jest taka, że planuje się tak jakby dwie dotacje podmiotowe: jedną sklasyfikowaną w rozdziale 92109 "Domy i ośrodki kultury, świetlice i kluby", a drugą - w rozdziale 92116 "Biblioteki". Wychodzi się z założenia, że były to wcześniej dwie odrębne instytucje kultury, a nowa instytucja (po połączeniu i wpisie do rejestru kultury jest nową osobą prawną) prowadzi swoją działalność w podziale na przedmiot działalności ośrodka kultury i przedmiot działalności biblioteki. Natomiast należy zwrócić uwagę na ustalenia zawarte w ustawie z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, z której wynika, że połączenie instytucji kultury polega na utworzeniu jednej instytucji, w której skład wchodzą załogi i mienie należące do instytucji podlegających połączeniu (art. 19 ust. 1). Ponadto art. 28 tej ustawy mówi o dotacji podmiotowej dla instytucji kultury, a nie dotacji przedmiotowej, której instytucji kultury nie można udzielić. A zatem, zwracając uwagę na przepisy prawa materialnego, nie powinno się planować dwóch dotacji podmiotowych, lecz jedną - w zależności od przeważającej działalności.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 19 ust. 1, art. 28 ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 406; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1020)
● załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.86. Wydatki na prowizję BGK
Czy prowizja i koszty prowadzenia rachunków dotyczących pożyczki zaciągniętej przez gminę w Banku Gospodarstwa Krajowego powinny być ujęte w dziale 757, rozdziale 75702, paragrafie 801?
W związku z tym, że pożyczki z Banku Gospodarstwa Krajowego finansują deficyt budżetu, i co za tym idzie - dług gminy, więc zastosowanie działu 757 - Obsługa długu publicznego, rozdziału 75702 "Obsługa papierów wartościowych, kredytów i pożyczek jednostek samorządu terytorialnego" i paragrafu 801 "Rozliczenia z bankami związane z obsługą długu publicznego" jest właściwe. W klasyfikacji budżetowej po stronie klasyfikacji wydatków wyodrębnia się grupę paragrafów związaną z obsługą długu publicznego: 801 do 803 i 806 do 814.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 1, 2 i 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.87. Dochody uzyskane ze sprzedaży złomu
Jednostka budżetowa (szkoła publiczna) obecnie przeprowadza termomodernizację budynku szkolnego. Planowana jest wymiana wszystkich grzejników, które będą przekazane na złom. Pieniądze uzyskane ze skupu złomu jednostka chce przyjąć na dochody. Jaką podziałkę klasyfikacji budżetowej należy zastosować - paragraf 087 czy 097?
W związku z tym, że grzejniki stanowiły element stały wyposażenia obiektu, po zdemontowaniu dalej są składnikami majątku jednostki (przeznaczonymi do likwidacji), więc należałoby zastosować paragraf 087 "Wpływy ze sprzedaży składników majątkowych".
Należy zwrócić uwagę, że zastosowanie paragrafu 097 "Wpływy z różnych dochodów" nie byłoby właściwe, ponieważ paragraf ten obejmuje wszystkie pozostałe dochody nieobjęte poszczególnymi paragrafami, więc jeśli można zastosować inny paragraf, to paragrafu 097 nie powinno się stosować.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.88. Dochody z tytułu sprzedaży samochodu
W jakim dziale, rozdziale i paragrafie ująć dochody z tytułu sprzedaży samochodu?
W pytaniu zabrakło informacji, jakiej jednostki to dotyczy. Przykładowo, jeśli takiej sprzedaży dokona urząd gminy, to dochód należy ująć w dziale 750 - Administracja publiczna, rozdziale 75023 "Urzędy gmin (miast i miast na prawach powiatu)" w paragrafie 087 "Wpływy ze sprzedaży składników majątkowych".
Samochody będące własnością gminy widnieją w ewidencji środków trwałych, więc stanowią składnik majątku urzędu gminy, dlatego sprzedając jakikolwiek składnik majątku należy stosować paragraf 087.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 1-3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.89. Dochody ze sprzedaży drewna
Gmina wycięła las. Drewno będzie sprzedawane. Jaką podziałkę klasyfikacji dochodów tu zastosować - czy właściwy będzie rozdział 02095, paragraf 097, czy może rozdział 90095, paragraf 097, a może inaczej, np. rozdział 02001, paragraf 084?
Sprzedaż drewna należy klasyfikować w dziale 020 - Leśnictwo w rozdziale 02001 "Gospodarka leśna" i w paragrafie 084 "Wpływy ze sprzedaży wyrobów".
Gospodarka leśna obejmuje działalność leśną w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymania i powiększania zasobów i upraw leśnych, gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania - z wyjątkiem skupu - drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego, a także sprzedaż tych produktów oraz realizację pozaprodukcyjnych funkcji lasu (art. 6 pkt 1 ustawy z 28 września 1991 r. o lasach). W związku z tym nieprawidłowe byłoby zaklasyfikowanie takiego dochodu w rozdziale 02095 "Pozostała działalność", czy też dziale 900 - Gospodarka komunalna i ochrona środowiska, rozdziale 90095 "Pozostała działalność". Nie należy stosować paragrafu 097 "Wpływy z różnych dochodów", który służy ujęciu wszystkich pozostałych dochodów nieobjętych poszczególnymi paragrafami, jeśli należy skorzystać z innego paragrafu. Co prawda nie ma osobnego paragrafu dla sprzedaży produktów, ale w sensie synonimów produkt - wyrób mają one bardzo zbliżone znaczenie, więc - moim zdaniem - właściwym paragrafem w tym przypadku powinien być paragraf 084. Nie należy również stosować paragrafu 087 "Wpływy ze sprzedaży składników majątkowych", który jest przywoływany, np. w pismach Ministerstwa Finansów znak: ST1-4834/117/BTM/2012/1414 oraz ST1-4834/16/BTM/2014/RWPD-7473, ponieważ nie odwołują się one do ustawy o lasach, z której wynika, czym jest pozyskane drewno. Zwracam uwagę, że pisma MF nie stanowią źródła prawa.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 6 pkt 1 ustawy z 28 września 1991 r. o lasach (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 2100; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2138)
● załącznik nr 1-3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.90. Wpływy za odbiór resztek żywności
W stołówce szkolnej mamy odpady z obiadu, zabiera to osoba prywatna i na poczet tego wpłaca określoną kwotę za rok. W jakim paragrafie ująć takie dochody?
W klasyfikacji budżetowej nie przewidziano specjalnego paragrafu dla tego typu wpływu środków, zatem należy je klasyfikować w paragrafie 097 "Wpływy z różnych dochodów", ponieważ paragraf ten obejmuje wszystkie pozostałe dochody nieobjęte poszczególnymi paragrafami.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.91. Dochody z opłat w strefach płatnego parkowania
W jakim paragrafie ująć wpłaty za parking (opłaty pobierane w strefach płatnego parkowania) - czy właściwy będzie paragraf 083 czy 049?
Sposób gromadzenia środków publicznych z poszczególnych tytułów określają odrębne ustawy (art. 42 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych). Od 1 stycznia 2010 r. środkami publicznymi stanowiącymi niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym są w szczególności dochody budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego pobierane przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe na podstawie odrębnych ustaw (art. 60 pkt 7 ww. ustawy). Tą odrębną ustawą jest w opisanej sytuacji ustawa z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, gdzie w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustalono, że korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia m.in. opłat za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania. Zgodnie z art. 13b ust. 1-4 opłatę tę pobiera się za postój pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania, w wyznaczonym miejscu, w określone dni robocze, w określonych godzinach lub całodobowo. Istotne jest, że strefę płatnego parkowania ustala się na obszarach charakteryzujących się znacznym deficytem miejsc postojowych, jeżeli uzasadniają to potrzeby organizacji ruchu, w celu zwiększenia rotacji parkujących pojazdów samochodowych lub realizacji lokalnej polityki transportowej, w szczególności w celu ograniczenia dostępności tego obszaru dla pojazdów samochodowych lub wprowadzenia preferencji dla komunikacji zbiorowej. W odniesieniu do wyboru właściwego paragrafu dochodowego ważne jest również to, że rada gminy (rada miasta) na wniosek wójta (burmistrza, prezydenta miasta), zaopiniowany przez organy zarządzające drogami i ruchem na drogach, może ustalić strefę płatnego parkowania, przy czym rada gminy (rada miasta), ustalając strefę płatnego parkowania:
● ustala wysokość ww. opłaty, z tym że opłata za pierwszą godzinę postoju pojazdu samochodowego nie może przekraczać 3 zł,
● może wprowadzić opłaty abonamentowe lub zryczałtowane oraz zerową stawkę opłaty dla niektórych użytkowników drogi,
● określa sposób pobierania ww. opłaty.
W związku z tym należy stosować paragraf 049 "Wpływy z innych lokalnych opłat pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie odrębnych ustaw", ponieważ opłata za parkowanie w strefie ma charakter lokalny.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 42 ust. 1, art. 60 pkt 7 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. 1984)
● art. 13 ust. 1 pkt 1, art. 13b ust. 1-4 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1440; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1920)
● załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.92. Wpływy z opłat za korzystanie z przystanków autobusowych
Jaką podziałkę klasyfikacji budżetowej (dochody) należy zastosować do opłaty za korzystanie z przystanków autobusowych?
Właściwym paragrafem w opisanym przypadku będzie paragraf 049 "Wpływy z innych lokalnych opłat pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie odrębnych ustaw". Taką odrębną ustawą jest ustawa z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, która w art. 16 ust. 1 i 4 ustala, że w transporcie drogowym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców mogą być pobierane opłaty. Za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad. W ust. 7 tego artykułu wskazano wyraźnie, że opłaty te stanowią dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego, z przeznaczeniem na:
1) utrzymanie przystanków komunikacyjnych oraz dworców oraz
2) realizację zadań określonych w art. 18 - w przypadku gdy organizatorem jest gmina.
W związku z tym, że pobierana opłata ma charakter lokalny, zasadne jest stosowanie paragrafu 049.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 16 ust. 1, 4 i 7 ustawy z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1867; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1954)
● załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.93. Dochody za zajęcie pasa drogowego
Gmina wydała decyzję o zajęciu pasa drogowego. W jakiej podziałce klasyfikacji należy zaplanować dochody z tego tytułu? Czy właściwe będzie ich ujęcie w rozdziale 60016 w paragrafie 049 czy w rozdziale 75618 w paragrafie 049?
Dochody za zajęcie pasa z drogowego należy klasyfikować w dziale 756 "Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nieposiadających osobowości prawnej oraz wydatki związane z ich poborem", w rozdziale 75618 "Wpływy z innych opłat stanowiących dochody jednostek samorządu terytorialnego na podstawie ustaw" i w paragrafie 049 "Wpływy z innych lokalnych opłat pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie odrębnych ustaw".
W opisanym przypadku nie należy korzystać z rozdziału 60016 "Drogi publiczne gminne", ponieważ pobór opłat za zajęcie pasa drogowego wiąże się z osiągnięciem dochodu uzyskanego od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nieposiadających osobowości prawnej. Potwierdzeniem takiej klasyfikacji jest stanowisko wyrażone w piśmie Ministerstwa Finansów nr ST1-4800-980/2005/1537.
Za zajęcie pasa drogowego pobiera się opłatę (art. 40 ust. 3 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych). Wysokość stawek opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego ustala organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały dla dróg, których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego. Opłata ma charakter opłaty publicznoprawnej, co potwierdza fakt, że jest ustalana w drodze decyzji administracyjnej przez właściwego zarządcę drogi przy udzielaniu zezwolenia na zajęcie pasa drogowego.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 40 ust. 3 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1440; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1920)
● załącznik nr 1-3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.94. Odsetki kapitałowe
Czy odsetki od środków zgromadzonych na rachunku bankowym należy ujmować w rozdziale 75023 w paragrafie 092, czy w 75814 w paragrafie 092?
Odsetki kapitałowe należy klasyfikować jako dochody w rozdziale 75814 "Różne rozliczenia finansowe" w paragrafie 092 "Wpływy z pozostałych odsetek". Zastosowanie rozdziału 75023 "Urzędy gmin (miast i miast na prawach powiatu)" odnosi się do przedmiotu działalności urzędu, czyli zadań określonych w regulaminie organizacyjnym, których nie można sklasyfikować w innych rozdziałach. Rozliczenia finansowe wiążą się natomiast m.in. z ustalaniem należnych odsetek kapitałowych przez bank, a po stronie urzędu - z kontrolą prawidłowości ich naliczenia, w ramach procedury gromadzenia środków publicznych.
Zgodnie z art. 5 ust. 2 pkt 4 lit. b ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych dochodami publicznymi są dochody z mienia jednostek sektora finansów publicznych, do których zalicza się w szczególności odsetki od środków na rachunkach bankowych.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 5 ust. 2 pkt 4 lit. b ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1984)
● załącznik nr 2 i 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.95. Sprzedaż udziałów spółki
Czy sprzedaż udziałów spółki przez gminę należy traktować jako dochód - jeśli tak, to jaki paragraf zastosować? Czy może będzie to stanowiło przychód - jeśli tak, to czy ująć go na koncie 968?
Sprzedaż udziałów spółki należy sklasyfikować w przychodach w paragrafie 931 "Przychody ze sprzedaży innych papierów wartościowych" i ująć na koncie 968 "Prywatyzacja".
Ustawa z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej w art. 12 ust. 2 ustaliła, że do zbycia akcji i udziałów w spółkach gminy stosuje się przepisy działu IV ustawy z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji. Ten dział ustawy dotyczy prywatyzacji pośredniej. W związku z tym należy zastosować konto 968, ponieważ służy ono do ewidencji przychodów i rozchodów dotyczących prywatyzacji. Na stronie Wn konta 968 ujmuje się rozchody pokryte środkami z prywatyzacji, a na stronie Ma - przychody z tytułu prywatyzacji. Ewidencję szczegółową do konta 968 prowadzi się według podziałek klasyfikacji i tytułów prywatyzacji.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 12 ust. 2 ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 573; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1920)
● dział IV ustawy z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 981; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1174)
● załącznik nr 5 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.96. Odsetki od opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi
Czy odsetki od nieterminowej wpłaty opłaty za śmieci należy traktować jako odsetki podatkowe (paragraf 091) czy jako odsetki ustawowe (paragraf 092)?
Odsetki od nieterminowo wnoszonych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinny być klasyfikowane w paragrafie 091 "Wpływy z odsetek od nieterminowych wpłat z tytułu podatków i opłat". W paragrafie tym ujmuje się opłatę prolongacyjną i odsetki, do których stosuje się przepisy ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.
Ustawa z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w art. 6q wskazuje, że w sprawach dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej, z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta, a w przypadku przejęcia przez związek międzygminny zadań gminy, o których mowa w art. 3 ust. 2, w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, w zakresie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, które stanowią dochód związku międzygminnego - zarządowi związku międzygminnego. Natomiast Ordynacja podatkowa w art. 53 § 1 ustaliła, że od zaległości podatkowych, z zastrzeżeniem art. 52 § 1 pkt 2 i art. 54, naliczane są odsetki za zwłokę.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 52 § 1 pkt 2 i art. 54 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 613; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1948)
● art. 6q ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 250; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1920)
● załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.97. Dochody z tytułu opłat za duplikaty legitymacji
W jakim paragrafie ujmować opłaty za wydanie duplikatu legitymacji szkolnej pobierane przez szkołę?
Po nowelizacji klasyfikacji budżetowej takie wydatki należy klasyfikować w paragrafie 069 "Wpływy z różnych opłat", ponieważ paragraf ten obejmuje m.in. opłaty za legitymacje, duplikaty legitymacji, druki meldunkowe, różne druki.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.98. Klasyfikacja upomnień wydanych w trybie egzekucji administracyjnej
Kiedy prawidłowo przypisywać w urzędzie koszty upomnień bądź wezwań dotyczące podatków lub opłat - czy z dniem wpłaty, czy z dniem doręczenia zwrotki? Jakie konta stosować do przypisu: Wn 221, Ma 720 oraz jaki paragraf klasyfikacji budżetowej - 069?
Koszty upomnień należy ustalać w dacie doręczenia upomnienia (potwierdzenie tej daty znajduje się na żółtej zwrotce), ponieważ w czasie między wystawieniem upomnienia a doręczeniem dłużnik mógł wpłacić swoją należność i wtedy te koszty nie mogą go obciążać. Natomiast przypis ujmuje się zapisem:
● Wn 221 "Należności z tytuu dochodów budżetowych" (w analityce w paragrafie 069 "Wpływy z różnych opłat" - do 31 grudnia 2016 r.),
● Ma 760 "Pozostałe przychody operacyjne".
Egzekucja administracyjna może być wszczęta, jeżeli wierzyciel, po upływie terminu do wykonania przez zobowiązanego obowiązku, przesłał dłużnikowi pisemne upomnienie zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego, chyba że przepisy szczególne inaczej stanowią. Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia tego upomnienia (art. 15 § 1 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji). A zatem przypisu należności z tytułu kosztów upomnienia należy dokonać pod datą doręczenia upomnienia lub pod datą upływu terminu (w dacie, kiedy zgodnie z ustawą z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego, uznaje się doręczenie pisma, mimo jego nieodebrania).
Zwrot kosztów upomnienia stanowi dochód wierzyciela, którym jest gmina, więc należność ujmuje się na koncie 221, które służy do ewidencji należności jednostek z tytułu dochodów budżetowych. Należy pamiętać, że ewidencja szczegółowa do konta 221 powinna być prowadzona według dłużników i podziałek klasyfikacji budżetowej oraz budżetów, których należności dotyczą. Z kolei konto 720 "Przychody z tytułu dochodów budżetowych" służy do ewidencji przychodów z tytułu dochodów budżetowych związanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki, w szczególności dochodów, do których zalicza się podatki, składki, opłaty, inne dochody budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek, należne na podstawie odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych. Natomiast zwrot kosztów upomnienia co prawda pobierany jest na podstawie ww. ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, lecz nie jest związany z podstawową działalnością, w ramach której zakłada się, że podatnicy będą wpłacać swoje zobowiązania przed upływem terminu płatności. Poza tym ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 720 powinna zapewnić wyodrębnienie przychodów z tytułu dochodów budżetowych według pozycji planu finansowego. Natomiast powszechna praktyka jest taka, że nie planuje się wpływu środków z tytułu kosztów upomnienia, więc to również jest argument za tym, aby wpływy z tego tytułu nie były ujmowane na koncie 720. W związku z tym właściwym kontem przychodowym będzie konto 760, które służy do ewidencji przychodów niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki, w tym wszelkich innych przychodów niż podlegające ewidencji na kontach: 700, 720, 730, 750.
Wcześniej z objaśnień do paragrafu 069 "Wpływy z różnych opłat" wynikało, że klasyfikuje się w tym paragrafie wpływy z tytułu kosztów upomnienia, o których mowa w art. 15 ww. ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Od 1 stycznia 2017 r. koszty upomnień należy ujmować w nowym paragrafie 064 "Wpływy z tytułu kosztów egzekucyjnych, opłaty komorniczej i kosztów upomnień". Objaśnienia do tego paragrafu brzmią: W paragrafie tym ujmuje się również wpływy z tytułu zwrotu kosztów egzekucyjnych, opłaty komorniczej oraz kosztow upomnień. Jednocześnie dostosowane zostało brzmienie objaśnień do paragrafu 069:
Nowe objaśnienia | Objaśnienia przed zmianą |
Paragraf ten obejmuje w szczególności: - należności i opłaty z tytułu przejmowania użytków rolnych na cele nierolnicze, - opłaty za szczególne korzystanie z wód i urządzeń wodnych, stanowiących własność państwa, - opłaty za wpisy do rejestru programów rozprowadzanych oraz programów rozpowszechnianych wyłącznie w systemie teleinformatycznym, - zwrot kosztów postępowania administracyjnego, - opłaty za legitymacje, duplikaty legitymacji, druki meldunkowe, różne druki, - opłaty za kształcenie studentów zagranicznych w Polsce na podstawie umów, - wpływy od rodziców z tytułu odpłatności za utrzymanie dzieci (wychowanków) w zakładach dla nieletnich, - opłaty za patenty krajowe, - opłaty za patent europejski, - wpływy z tytułu wpłaty przez podatników co najmniej 80% kosztów wytworzenia banderol podatkowych, - opłatę legalizacyjną, o której mowa w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 2016 r. poz. 290, z późn. zm.), - opłaty od wniosku o zawarcie porozumienia w sprawach ustalania cen transakcyjnych między podmiotami powiązanymi, - opłaty komorników sądowych za pisemne udzielanie informacji przez organ podatkowy, o których mowa w art. 299 § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 613, z późn.zm.), - opłaty za wydanie wypisu z rejestru zastawów skarbowych i z Centralnego Rejestru Zastawów Skarbowych, wynikające z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, - opłaty za wniosek o wszczęcie postępowania antymonopolowego w sprawach koncentracji przedsiębiorstw, którym mowa w art. 94 ust. 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2015 r. poz. 184, z późn.zm.), - opłaty z tytułu udostępnienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia, na podstawie art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164, z późn. zm.), - opłaty od wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacji indywidualnej) wynikające z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, - opłaty od wniosku o wydanie interpretacji ogólnej przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych | Paragraf ten obejmuje w szczególności: - opłaty paszportowe, - opłaty i koszty sądowe oraz inne opłaty uiszczane na rzecz Skarbu Państwa z tytułu postępowania sądowego, - należności i opłaty z tytułu przejmowania użytków rolnych na cele nierolnicze, - opłaty za szczególne korzystanie z wód i urządzeń wodnych, stanowiących własność państwa, - opłaty za wpisy do rejestru programów rozprowadzanych oraz programów rozpowszechnianych wyłącznie w systemie teleinformatycznym, - opłaty za czynności egzekucyjne i opłaty za zabezpieczenie należności, - zwrot kosztów postępowania administracyjnego, - opłaty egzaminacyjne, - opłaty za legitymacje, duplikaty legitymacji, druki meldunkowe, różne druki, - opłaty za kształcenie studentów zagranicznych w Polsce na podstawie umów, - wpływy od rodziców z tytułu odpłatności za utrzymanie dzieci (wychowanków) w zakładach dla nieletnich, - opłaty za uzyskanie akredytacji oraz opłaty za wydanie certyfikatu, - opłaty za patenty krajowe, - opłaty za patent europejski, - wpływy pochodzące z wypłat pokrywających co najmniej 80% kosztów wytworzenia znaków akcyzy, - opłaty za udzielone zezwolenia, opłaty egzaminacyjne, opłaty za wydanie świadectw zawodowych lub uznanie za równoważne z nimi świadectwa uiszczane na podstawie art. 68 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 612), - opłatę legalizacyjną, o której mowa w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r. poz. 1409, z późn.zm.), - opłaty od wniosku o zawarcie porozumienia w sprawach ustalania cen transakcyjnych między podmiotami powiązanymi, - (uchylony), - opłaty komorników sądowych za pisemne udzielanie informacji przez organ podatkowy, o których mowa w art. 299 § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 613, z późn.zm.), - opłaty za wydanie wypisu z rejestru zastawów skarbowych i z Centralnego Rejestru Zastawów Skarbowych, wynikające z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, - opłaty za wniosek o wszczęcie postępowania antymonopolowego w sprawach koncentracji przedsiębiorstw, o którym mowa w art. 94 ust. 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2015 r. poz. 184), - opłaty z tytułu udostępnienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia, na podstawie art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 907, z późn.zm.), - wpływy z tytułu kosztów upomnienia, o których mowa w art. 15 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2014 r. poz. 1619, z późn.zm.), - wpływy z tytułu zasądzonego wyrokiem sądu zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego - o których mowa w art. 203 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270, z późn.zm.), - opłaty od wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacji indywidualnej) przez Dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej, - opłaty od wniosku o wydanie interpretacji ogólnej przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych |
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.99. Wpływy z najmu sali gimnastycznej i basenu
W naszym ośrodku sportu i rekreacji (OSiR) wszystkie dochody są klasyfikowane jako wpływy z usług w paragrafie 083. Czy jednak wynajem hali sportowej czy też basenu nie powinien być ujmowany w paragrafie 075? Do podstawowych zadań ośrodka należy udostępnianie obiektów OSiR na potrzeby placówek oświatowych, klubów sportowych, zakładów pracy oraz zorganizowanym grupom i osobom fizycznym.
Zgodnie z klasyfikacją budżetową wpływy z wynajmów należy klasyfikować w paragrafie 075 "Wpływy z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze". Nieprawidłowe jest klasyfikowanie takich wpłat w paragrafie 083 "Wpływy z usług", gdy odpłatnie udostępnia się salę gimnastyczną czy też basen, ponieważ w rozumieniu ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (dalej: k.c.) takie udostępnienie mieści się w pojęciu "najem". Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz, przy czym czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju (art. 659 k.c.). Jedynie gdyby dochodziło do obciążenia najemcy kosztami zużytych mediów (woda, energia elektryczna itd.), to mamy do czynienia z odsprzedażą tych mediów, więc w takim przypadku należałoby je refakturować, a zgodnie z art. 8 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług można refakturować jedynie usługi, więc w tym zakresie należałoby stosować paragraf 083.
PODSTAWY PRAWNE
● art. 659 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 380; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1579)
● art. 8 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 710; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2024)
● załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
3.100. Klasyfikacja i ewidencja wpływu odszkodowania za kradzież składnika majątku jednostki
Na rachunek jednostki wpłynęło odszkodowanie za kradzież telewizora. Jak je zaksięgować (na jakie konta i w jakim paragrafie klasyfikacji budżetowej)?
Wszelkie odszkodowania należy ująć następującym zapisem:
● Wn odpowiednie konto zespołu "2" - jeśli wpłaca pracownik - 234 "Pozostałe rozrachunki z pracowanikami", a jeśli zakład ubezpieczeniowy lub inny podmiot - 201 "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami",
● Ma 760 "Pozostałe przychody operacyjne", które służy do ewidencji przychodów niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki, w tym wszelkich innych przychodów niż podlegające ewidencji na kontach: 700, 720, 730, 750, ponieważ w szczególności na stronie Ma konta 760 ujmuje się otrzymane odszkodowania.
W wyniku nowelizacji przepisów o rachunkowości zlikwidowano w jednostkach budżetowych straty i zyski nadzwyczajne, a operacje wynikające ze zdarzeń losowych należy odpowiednio zaliczać do kosztów lub przychodów pozostałych operacyjnych.
Jeśli chodzi o właściwą podziałkę klasyfikacji budżetowej, to do 31 grudnia 2016 r. tego typu wpływy należało ujmować w paragrafie 097 "Wpływy z różnych dochodów". Paragraf ten obejmował wszystkie pozostałe dochody nieobjęte poszczególnymi paragrafami, a w szczególności - tiret ósme: wpływy z tytułu odszkodowań od poczty i ubezpieczycieli.
Od 1 stycznia 2017 r. zmieniono brzmienie objaśnień do paragrafu 097:
Nowe objaśnienia | Objaśnienia przed zmianą |
Paragraf ten obejmuje wszystkie pozostałe dochody nieobjęte poszczególnymi paragrafami, a w szczególności: - spłatę stypendiów i zasiłków zwrotnych wypłaconych w okresie studiów, zwrot kosztów kształcenia w razie niepodjęcia przez absolwenta pracy itp., - zwrot kosztów szkolenia pracowników, - wpływy z tytułu wynagrodzenia dla płatnika z tytułu wykonywania zadań określanych przepisami prawa, - wpływy za czynności polegające na zapewnieniu bezpieczeństwa imprez masowych, - wpływy z tytułu udostępniania informacji publicznej zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1764), - wpłaty od Banku Gospodarstwa Krajowego | Paragraf ten obejmuje wszystkie pozostałe dochody nieobjęte poszczególnymi paragrafami, a w szczególności: - rozliczenia z lat ubiegłych, - spłatę stypendiów i zasiłków zwrotnych wypłaconych w okresie studiów, zwrot kosztów kształcenia w razie niepodjęcia przez absolwenta pracy itp., - zwrot kosztów szkolenia pracowników, - wpływy z tytułu wynagrodzenia dla płatnika z tytułu wykonywania zadań określanych przepisami prawa, - wpływy za czynności polegające na zapewnieniu bezpieczeństwa imprez masowych, - wpływy z tytułu udostępniania informacji publicznej zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2014 r. poz. 782, z późn.zm.), - wpłaty od Banku Gospodarstwa Krajowego, - wpływy z tytułu odszkodowań od poczty i ubezpieczycieli, - zryczałtowane koszty postępowania karno-skarbowego, o których mowa w art. 17 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz.U. z 2013 r. poz. 186, z późn.zm.) |
Jednocześnie wprowadzono nowy paragraf 095 "Wpływy z tytułu kar i odszkodowań wynikających z umów". A zatem w opisanym przypadku po nowemu do ujmowania odszkodowań należy stosować paragraf 095.
PODSTAWA PRAWNA
● załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. W sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. Z 2014 r. Poz. 1053; ost.zm. Dz.U. Z 2016 r. Poz. 2294)
Piotr Wieczorek
specjalista ds. rachunkowości i zarządzania ryzykiem, praktyk kontroli i szkoleniowiec, audytor systemu ISO, były pracownik jednostek sektora finansów publicznych