Sprawozdania finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych szkoły lub placówki oświatowej i składa się je do 31 marca roku następnego do organu prowadzącego.

Głównym celem sporządzenia bilansu jest dostarczenie informacji o:

● majątku danej jednostki, w tym szkoły lub placówki oświatowej,

● aktywach i źródłach jego finansowania,

● pasywach na dany moment bilansowy.

Sprawozdanie finansowe sporządza się na podstawie własnych ksiąg rachunkowych szkoły lub placówki oświatowej na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, to jest na 31 grudnia.

Sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności szkoły lub placówki oświatowej sporządza się w języku polskim oraz w walucie polskiej. Dane liczbowe w sprawozdaniu finansowym wykazuje się w złotych i groszach.

Jednostki budżetowe, w tym szkoły lub placówki oświatowe, obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.

Zgodnie z zapisem art. 4 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: uor), kierownik jednostki oraz członkowie organu nadzorującego jednostkę zobowiązani są do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe spełniało wymagania przewidziane tą ustawą.

Księgi rachunkowe szkoły lub placówki oświatowej muszą być prowadzone zgodnie z wymogami określonymi w rozdziale 2 "Prowadzenie ksiąg rachunkowych" uor.

Przyjęte przez szkołę lub placówkę oświatową zasady (politykę) rachunkowości ustala jej kierownik (dyrektor) w formie pisemnej, określając zgodnie z wymogami podanymi w art. 10 uor:

● rok obrotowy,

● metody wyceny aktywów i pasywów oraz ustalenia wyniku finansowego, uwzględniając zasady wynikające z rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości i planów kont;

● sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym co najmniej:

- zakładowy plan kont,

- przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń,

- zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych oraz ich powiązania z kontami księgi głównej,

- wykaz ksiąg rachunkowych, a przy użyciu komputera - wykaz zbiorów tworzących księgi rachunkowe na komputerowych nośnikach danych, z określeniem ich struktury, wzajemnych powiązań oraz ich funkcji w organizacji całości ksiąg rachunkowych i w procesach przetwarzania danych,

- opis systemu przetwarzania danych, a przy użyciu komputera - opis systemu informatycznego.

Podstawą do opracowania zakładowego planu kont dla państwowych i samorządowych jednostek budżetowych oraz samorządowych zakładów budżetowych jest plan kont podany w załączniku nr 3 do rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont.

Zakładowy plan kont szkoły lub placówki oświatowej powinien być opracowany w taki sposób, aby prowadzona według niego ewidencja umożliwiła sporządzenie sprawozdań budżetowych zgodnie z danymi zawartymi w rozporządzeniu Ministra Finansów z 16 stycznia 2016 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (dalej: rozporządzenie o sprawozdawczości budżetowej) oraz sprawozdań finansowych obejmujących:

● bilans,

● rachunek zysków i strat - ustalenie wyniku finansowego (wariant porównawczy),

● zestawienie zmian funduszu

- na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, to jest na dzień bilansowy zgodnie z zapisem § 17 rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont.

Sprawozdanie finansowe szkoły lub placówki oświatowej sporządzane jest zgodnie z wytycznymi zawartymi w rozporządzeniu w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont na podstawie własnych ksiąg rachunkowych.

Bilans jednostki budżetowej, w tym szkoły lub placówki oświatowej, zawiera:

● część A "Objaśnienie - wykazane w bilansie wartości aktywów trwałych i obrotowych są pomniejszane odpowiednio o umorzenie i odpisy aktualizujące", co oznacza ostrożną wycenę aktywów,

● część B "Informacje uzupełniające istotne dla oceny rzetelności i przejrzystości sytuacji finansowej i majątkowej", w tym wyszczególniono siedem obowiązkowych informacji dotyczących wartości umorzeń aktywów trwałych oraz odpisów aktualizujących aktywa trwałe i obrotowe. Wzór bilansu zawarty w załączniku nr 8 do rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont pozwala rozszerzyć informacje innymi danymi istotnymi dla oceny rzetelności i przejrzystości sytuacji finansowej i majątkowej.

Bilans jako zestawienie aktywów i pasywów charakteryzuje sytuację majątkową i finansową jednostki na określony dzień bilansowy, to jest na 31 grudnia.

Aktywa wykazuje się z podziałem na:

● aktywa trwałe,

● aktywa obrotowe,

- według stopnia ich płynności (od składników mniej do najbardziej płynnych).

W pasywach wykazuje się na pierwszym miejscu fundusze oraz rozliczenie wyniku finansowego, w drugiej kolejności - zobowiązania długoterminowe, następnie zobowiązania krótkoterminowe (ujęte według kryterium wymagalności).

Dane uzupełniające do bilansu zawierają informacje dotyczące umorzenia środków trwałych, a także odpisów aktualizujących wartości należności.

Bilans jednostki podpisuje kierownik (dyrektor) szkoły lub placówki oświatowej i główny księgowy. Kierownik (dyrektor) szkoły lub placówki oświatowej składa bilans odpowiednio dysponentom środków budżetu wyższego stopnia lub zarządom jednostek samorządu terytorialnego.

Rachunek zysków i strat zawiera możliwość wpisania informacji uzupełniających istotnych dla oceny i przejrzystości finansów publicznych.

Rachunek zysków i strat jest częścią sprawozdania finansowego stanowiącą uzupełnienie bilansu szkoły lub placówki oświatowej. Zawarte w nim informacje przedstawiają wszystkie te wartości wynikowe (przychody, koszty, wyniki nadzwyczajne, obciążenia podatkowe i inne obowiązkowe zmniejszenia zysku netto), które miały wpływ na wysokość wyniku bilansowego szkoły lub placówki oświatowej w danym roku.

W samorządowych jednostkach budżetowych, jakimi są szkoły i placówki oświatowe, wymagany jest rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym, a to oznacza, że koszty działalności operacyjnej jednostki przedstawione są w nim według pozycji rodzajowych kosztów.

Wzór rachunku zysków i strat zawarty w załączniku nr 7 do rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont nie zawiera obligatoryjnych elementów informacji uzupełniającej.

Zestawienie zmian funduszu zawiera możliwość wpisania informacji uzupełniających istotnych dla oceny i przejrzystości finansów publicznych.

Zestawienie zmian w funduszu jest sprawozdaniem, które ukazuje przyczyny zwiększenia i zmniejszenia funduszu szkoły lub placówki oświatowej. Sporządzane jest na 31 grudnia, najpóźniej do 31 marca następnego roku, a wykazywane w nim wartości powinny być przedstawione w złotych i groszach.

Wzór rachunku zysków i strat zawarty w załączniku nr 8 do rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont nie zawiera obligatoryjnych elementów informacji uzupełniającej.

RENATA NIEMIEC

 finansista, wieloletni pracownik wydziałów finansowych w jednostkach samorządu terytorialnego, autor licznych publikacji z zakresu rachunkowości i finansów publicznych, obecnie główny księgowy w jednostce budżetowej

PODSTAWY PRAWNE

● art. 4 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 330; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 615)

● § 17, załącznik nr 3, załącznik nr 7, załącznik nr 8 do rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 289; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1954)