Jak rozliczyć odsetki od odszkodowania za niesłuszne zwolnienie z pracy

Były pracownik gminy wygrał proces o niesłuszne zwolnienie z pracy (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia). Wypłacono mu zasądzone przez sąd odszkodowanie wraz z odsetkami ustawowymi. W jaki sposób gmina, jako płatnik, rozlicza te odsetki?

Co do zasady, przepisy ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof) stanowią, że z podatku zwolnione są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 updof (czyli m.in. świadczeń z umowy o pracę). Zwolnienie to zostało uregulowane w art. 21 ust. 1 pkt 95 updof. Organy podatkowe przyjmują, że odszkodowanie zasądzone na rzecz byłego pracownika za wadliwe rozwiązanie umowy pracy nie jest wprawdzie wynagrodzeniem za pracę, ale ma źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy.

Odszkodowanie to mieści się więc w definicji przychodów ze stosunku pracy. Można uznać, że jest to świadczenie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 updof. Dlatego do odsetek od odszkodowania przyznanego na podstawie wyroku sądowego pracownikowi, z którym została rozwiązana umowa o pracę z naruszeniem przepisów Kodeksu pracy, można zastosować wskazane zwolnienie.

Taki też właśnie pogląd został sformułowany w interpretacji indywidualnej dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 marca 2017 r. (sygn. 1462-IPPB4.4511.73.2017.1.JK3).

Wydając interpretację, organ podatkowy zróżnicował jednak kwalifikację podatkową odsetek związanych z przegranym przez pracodawcę procesem. Fiskus rozróżnił kwalifikację odsetek naliczonych przed wydaniem prawomocnego wyroku i odsetek należnych po jego uprawomocnieniu się.

1. Odsetki naliczone przed wydaniem prawomocnego wyroku organ skarbowy potraktował jako niepodlegające zwolnieniu z art. 21 ust. 1 pkt 95 updof. Za ten okres odsetki są kwalifikowane jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 updof. Podlegają one w związku z tym opodatkowaniu na ogólnych zasadach, według skali podatkowej. Gmina, jako płatnik, musi wystawić z tego tytułu informację PIT-8C. Dyrektor KIS wskazał jednoznacznie, że wykazanie w PIT-8C wartości wypłaconych odsetek ustawowych jako przychodu z innych źródeł jest jedynym obowiązkiem pracodawcy. Gmina nie ma tu zatem obowiązku pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
2. Odsetki naliczone po uprawomocnieniu się wyroku są traktowane jako podlegające zwolnieniu z art. 21 ust. 1 pkt 95 updof. Odsetki te powstają w związku ze spóźnieniem się pracodawcy z wypłatą odszkodowania byłemu pracownikowi już po uprawomocnieniu się wyroku.

Dla organów podatkowych kwalifikujących odsetki jako źródło przychodu istotna jest uchwała NSA z 6 czerwca 2016 r. (sygn. akt II FPS 2/16). Sędziowie wskazali w niej, że każdy przychód może być przypisany tylko do jednego źródła. Odwołali się też do orzecznictwa Sądu Najwyższego, w którym przyjmuje się powszechnie, że odsetki stanowią dług uboczny (akcesoryjny), ponieważ nie mogą powstać bez istnienia długu głównego. Jednak skoro już raz powstaną odsetki ustawowe, to uzyskują byt niezależny od długu głównego i mogą istnieć nawet po jego wygaśnięciu. Ta niezależność odsetek od kwoty odszkodowania powoduje, że samo odszkodowanie jest zwolnione z opodatkowania, a na takie zwolnienie co do odsetek ustawowych organy podatkowe nie chcą się zgodzić.

Podstawa prawna

• art. 10 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 528)

TOMASZ KRÓL

prawnik, konsultant podatkowy, pracownik kancelarii prawnej, wykładowca, autor wielu publikacji