Odpowiedzialność karna księgowych
1. Kary za nieprawidłowości w sporządzaniu sprawozdań finansowych
| Lp. | Karze podlega | Wymiar kary | Podstawa prawna |
| 1 | 2 | 3 | 4 |
| 1. | Kto dopuszcza do: 1) niesporządzenia: ● sprawozdania finansowego, ● skonsolidowanego sprawozdania finansowego, ● sprawozdania z działalności, ● sprawozdania z działalności grupy kapitałowej, ● sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, ● skonsolidowanego sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej; 2) sporządzenia sprawozdań niezgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości; 3) zawarcia w sprawozdaniach nierzetelnych danych | grzywna lub kara pozbawienia wolności do lat 2 albo obie te kary łącznie | art. 77 pkt 2 ustawy o rachunkowości |
| 2. | Kto wbrew przepisom ustawy o rachunkowości: ● nie składa sprawozdania finansowego do ogłoszenia, ● nie składa sprawozdania finansowego, skonsolidowanego sprawozdania finansowego, sprawozdania z działalności, sprawozdania z działalności grupy kapitałowej, sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, skonsolidowanego sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej we właściwym rejestrze sądowym | grzywna albo kara ograniczenia wolności | art. 79 pkt 3 i 4 ustawy o rachunkowości |
| 3. | Kto przy wykonywaniu obowiązków wymienionych w tytule III i IV Kodeksu spółek handlowych ogłasza dane nieprawdziwe albo przedstawia je organom spółki, władzom państwowym lub osobie powołanej do rewizji (obejmuje to także odpowiedzialność za ogłoszenie oraz przedstawianie nieprawdziwych danych, m.in. w sprawozdaniu finansowym) | grzywna lub kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 | art. 587 § 1 k.s.h. |
| 4. | Jeżeli sprawca czynu wskazanego w pkt 3 działa nieumyślnie | grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku | art. 587 § 2 k.s.h. |
Podstawa prawna
Podstawa prawna:
● art. 77 pkt 2, art. 79 pkt 3 i pkt 4 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 120; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 1598
● art. 587 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 18
2. Kary za wyrządzenie szkody w obrocie gospodarczym
| Lp. | Karze podlega | Wymiar kary** | Podstawa prawna |
| 1. | Kto, będąc obowiązany na podstawie przepisu ustawy, decyzji właściwego organu lub umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, przez nadużycie udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku, wyrządza jej znaczną szkodę majątkową | kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 | art. 296 § 1 k.k. |
| 2. | Jeżeli sprawca, o którym mowa w pkt 1, przez nadużycie udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku, sprowadza bezpośrednie niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody majątkowej* | kara pozbawienia wolności do lat 3 | art. 296 § 1a k.k. |
| 3. | Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w pkt 1 lub 2 działa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej | kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 | art. 296 § 2 k.k. |
| 4. | Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w pkt 1 lub 3 wyrządza szkodę majątkową w wielkich rozmiarach | kara pozbawienia wolności od roku do lat 10 | art. 296 § 3 k.k. |
| 5. | Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w pkt 1 lub 4 działa nieumyślnie | kara pozbawienia wolności do lat 3 | art. 296 § 4 k.k. |
* Jeżeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie przestępstwa określonego w pkt 2 następuje na wniosek pokrzywdzonego, a wspólnika, akcjonariusza lub udziałowca pokrzywdzonej spółki lub członka pokrzywdzonej spółdzielni.
** Nie podlega karze, kto przed wszczęciem postępowania karnego dobrowolnie naprawił w całości wyrządzoną szkodę.
Podstawa prawna
Podstawa prawna: art. 296 ustawy z 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 17
3. Kary za oszustwo
| Lp. | Karze podlega | Wymiar kary | Podstawa prawna |
| 1. | Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania | kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 | art. 286 § 1 k.k. |
| 2. | Kto żąda korzyści majątkowej w zamian za zwrot bezprawnie zabranej rzeczy | kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 | art. 286 § 2 k.k. |
| 3. | Sprawca czynu wskazanego w pkt 1 i 2 - w przypadku mniejszej wagi | grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 | art. 286 § 3 k.k. |
UWAGA!
Jeżeli czyn określony w pkt 1-3 tabeli popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Podstawa prawna
Podstawa prawna: art. 286 ustawy z 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 17
4. Kary za wyłudzenie kredytu
| Lp. | Karze podlega | Wymiar kary | Podstawa prawna |
| 1 | 2 | 3 | 4 |
| 1. | Kto w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi - kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia | kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 | art. 297 § 1 k.k. |
| 2. | Kto, wbrew ciążącemu obowiązkowi, nie powiadamia właściwego podmiotu o powstaniu sytuacji mogącej mieć wpływ na wstrzymanie albo ograniczenie wysokości udzielonego wsparcia finansowego, określonego w pkt 1, lub zamówienia publicznego albo na możliwość dalszego korzystania z instrumentu płatniczego | kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 | art. 297 § 2 k.k. |
UWAGA!
Nie podlega karze, kto przed wszczęciem postępowania karnego dobrowolnie zapobiegł wykorzystaniu wsparcia finansowego lub instrumentu płatniczego, określonych w pkt 1 tabeli, zrezygnował z dotacji lub zamówienia publicznego albo zaspokoił roszczenia pokrzywdzonego.
Podstawa prawna
Podstawa prawna: art. 297 ustawy z 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 17
5. Kary za udaremnienie lub uszczuplenie zaspokojenia wierzyciela
| Lp. | Karze podlega | Wymiar kary | Podstawa prawna |
| 1. | Kto w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku* | kara pozbawienia wolności do lat 3 | art. 300 § 1 k.k. |
| 2. | Kto w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokoje- nie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia | kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 | art. 300 § 2 k.k. |
| 3. | Sprawca czynu określonego w pkt 1 - jeżeli czyn wyrządził szkodę wielu wierzycielom | kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 | art. 300 § 3 k.k. |
* Jeżeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie przestępstwa określonego w pkt 1 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Podstawa prawna
Podstawa prawna: art. 300 ustawy z 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 17
6. Kary za nieprowadzenie lub niszczenie dokumentacji działalności gospodarczej
| Lp. | Karze podlega | Wymiar kary | Podstawa prawna |
| 1. | Kto wyrządza szkodę majątkową osobie fizycznej, prawnej albo jednostce organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, przez nieprowadzenie dokumentacji działalności gospodarczej albo prowadzenie jej w sposób nierzetelny lub niezgodny z prawdą, w szczególności niszcząc, usuwając, ukrywając, przerabiając lub podrabiając dokumenty dotyczące tej działalności | kara pozbawienia wolności do lat 3 | art. 303 § 1 k.k. |
| 2. | Sprawca przestępstwa określonego w pkt 1 wyrządzający znaczną szkodę majątkową | kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 | art. 303 § 2 k.k. |
| 3. | Sprawca przestępstwa określonego w pkt 1 - w przypadku mniejszej wagi | grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku | art. 303 § 3 k.k. |
UWAGA!
Jeżeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie przestępstwa określonego w pkt 1-3 tabeli następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Podstawa prawna
Podstawa prawna: art. 303 ustawy z 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 17
