Orzeczenie Regionalnej Komisji Orzekającej w Poznaniu z dnia 3 lipca 2014 r., sygn. DB-0965/10/14

W świetle art. 18 pkt 1 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych znamiona naruszenia dyscypliny finansów publicznych wypełniają następujące zachowania:

- zaniechanie przeprowadzenia inwentaryzacji,

- zaniechanie rozliczenia inwentaryzacji,

- przeprowadzenie inwentaryzacji w sposób niezgodny z przepisami ustawy o rachunkowości,

- rozliczenie inwentaryzacji w sposób niezgodny z przepisami ustawy o rachunkowości.

Teza od Redakcji

Na podstawie art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2013r., poz. 168) Regionalna Komisja Orzekająca w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Poznaniu w składzie:

Przewodnicząca: Marzena Kalemba

Członkowie: Beata Rodewald-Łaszkowskla Lech Dworaczyk

Protokolant: Aneta Maciejewska

Oskarżyciel: Z-ca RzDFP Renata Konowałek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 marca 2014 r. oraz w dniu 3 lipca 2014 r., przy udziale stron, sprawy z wniosku o ukaranie: Nr RD-135/13 z dnia 18 lutego 2014 r. (wpływ do RKO w dniu 19.02.2014 r.) złożonego przez oskarżyciela, przeciwko:

Panu (...) - zamieszkałemu: (...), pełniącemu w czasie zarzucanych naruszeń dyscypliny finansów publicznych funkcję Burmistrza Miasta i Gminy (...) obwinionemu o naruszenia dyscypliny finansów publicznych z art. 18 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2004r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 168) "polegające na:

1. Zaniechazniu przeprowadzenia inwentaryzacji na koniec 2011 r.:

a) drogą otrzymania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych stanu aktywów oraz wyjaśnienia i rozliczenia ewentualnych różnic na kontach;

- budżetu 250 "Należności finansowe" - saldo Wn w kwocie 150.000,00 zł, o jednostki:

-- 201 "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami" - saldo Wn w kwocie 358,17 zł, -- 240 "Pozostałe rozrachunki" - saldo Wn w kwocie 682,26 zł czym naruszono przepisy art. 26 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.);

b) drogą porównania danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników w stosunku do aktywów i pasywów na kontach budżetu:

- 222 - "Rozliczenia dochodów budżetowych" - saldo Wn w kwocie l.785,01 zł, o 223 - ,,Rozliczenie wydatków budżetowych" - saldo Wn w kwocie 390,00 zł.

- 224 - "Rozrachunki budżetu" - saldo Wn w kwocie 164.024.06 zł i saldo Ma w kwocie 155.245,05 zł,

- 228 - "Pozostała działalność" - saldo Wn w kwocie 99.893,19 zł,

- 240 - "Pozostałe rozrachunki" - saldo Wn w kwocie 7.252,69 zł,

- 909 - "Rozliczenia międzyokresowe" - saldo Ma w kwocie 562.775,00 zł,

- 960 - "Skumulowana nadwyżka lub niedobór na zasobach budżetu" - saldo Wn w kwocie 5.582.030.54 zł,

- 961 - " Niedobór lub nadwyżka budżetu" - saldo Wn w kwocie 10.999.630.67 zł.

czym naruszono przepisy art. 26 ust l pkt 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.);

2. Zaniechaniu rozliczenia inwentaryzacji salda Ma konta 134 "Kredyty bankowe", czym naruszono przepisy art. 27 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2013r. poz. 330 ze zm.);

3) Przeprowadzeniu inwentaryzacji lub rozliczeniu inwentaryzacji w sposób niezgodny z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości a) żaden z protokołów inwentaryzacyjnych nie zawierał składu osobowego komisji inwentaryzacyjnej oraz podpisów członków komisji inwentaryzacyjnej wskazanej przez Burmistrza w § 5 Zarządzenia nr 41.2011 z dnia 30 grudnia 2011 r., czym naruszono postanowienia Instrukcji Inwentaryzacyjnej stanowiącej Załącznik Nr 3 do Zarządzenia Burmistrza Miasta i Gminy (...) Nr 46.20.10 z dnia 31 grudnia 2010 r., b) brak daty i udokumentowania przeprowadzenia inwentaryzacji drogą porównania danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników w stosunku do aktywów i pasywów na kontach jednostki na dzień 31.12.2011 r.

Na wyżej wymienionych kontach wystąpiły nieprawidłowo ustalone salda, które nie zostały wyjaśnione w trakcie inwentaryzacji, i tak:

o konto 201 wykazywało w księgach rachunkowych saldo Ma w kwocie 248.337,47 zł, a winno być saldo Wn w kwocie 358.17 zł i saldo Ma w kwocie 248.687,64 zł, o konto 221 wykazywało w księgach rachunkowych saldo Wn w kwocie 672.141,80 zł, a winno być saldo Wn w kwocie 678.980,30 zł i saldo Ma w kwocie 15.8.15,44 zł, o konto 240 wykazywało w księgach rachunkowych saldo Ma w kwocie 83.419,37 zł, a winno być saldo Wn w kwocie 682,26 zł i saldo Ma w kwocie 83.41937 zł;

czym naruszono przepisy art. 26 ust.1 pkt 3 oraz art. 27 ust. l ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Data popełnienia ww. czynów: 14.01.2012 r."

orzeka

1. Na podstawie art. 78 ust. 3 i art. 78 ust. 1 pkt 1 uniewinnia obwinionego (...) - pełniącego w czasie zarzucanych naruszeń dyscypliny finansów publicznych funkcję Burmistrza Miasta i Gminy (...) od popełnienia, w dniu 14.01.2012 r., czynów określonych przez oskarżyciela jako "przeprowadzenie inwentaryzacji lub rozliczenie inwentaryzacji w sposób niezgodny z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości a) żaden z protokołów inwentaryzacyjnych nie zawierał składu osobowego komisji inwentaryzacyjnej oraz podpisów członków komisji inwentaryzacyjnej wskazanej przez Burmistrza w § 5 Zarządzenia nr 41.2011 z dnia 30 grudnia 2011 r., czym naruszono postanowienia Instrukcji Inwentaryzacyjnej stanowiącej Załącznik Nr 3 do Zarządzenia Burmistrza Miasta i Gminy (...) Nr 46.20.10 z dnia 31 grudnia 2010 r., b) brak daty i udokumentowania przeprowadzenia inwentaryzacji drogą porównania danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników w stosunku do aktywów i pasywów na kontach jednostki na dzień 31.12.2011 r.

Na wyżej wymienionych kontach wystąpiły nieprawidłowo ustalone salda, które nie zostały wyjaśnione w trakcie inwentaryzacji, i tak:

- konto 201 wykazywało w księgach rachunkowych saldo Ma w kwocie 248.337,47 zł, a winno być saldo Wn w kwocie 358.17 zł i saldo Ma w kwocie 248.687,64 zł,

- konto 240 wykazywało w księgach rachunkowych saldo Ma w kwocie 83.419,37 zł. a winno być saldo Wn w kwocie 682,26 zł i saldo Ma w kwocie 83.41937 zł, czym naruszono przepisy art. 26 ust.1 pkt 3 oraz art. 27 ust. l ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2013r. poz. 330 ze zm.)",

tj. uniewinnia w powyższym zakresie od naruszeń dyscypliny finansów publicznych z art. 18 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 168).

2. Uznaje Obwinionego Pana (...) - pełniącego w czasie popełnienia naruszeń dyscypliny finansów publicznych funkcję Burmistrza Miasta i Gminy (...) winnym popełnienia w dniu 14.01.2012 r. następujących czynów:

1) zaniechania przeprowadzenia inwentaryzacji na dzień 31.12.2011 r. drogą otrzymania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych stanu aktywów:

a) na koncie budżetu: konto 250 "Należności finansowe" - saldo Wn w kwocie 150.000,00 zł,

b) na kontach jednostki:

-- konto 201 "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami" - saldo Wn w kwocie 358,17 zł,

-- konto 240 "Pozostałe rozrachunki" - saldo Wn w kwocie 682,26 zł, z naruszeniem przepisów art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013r. poz. 330 ze zm.);

2) zaniechania przeprowadzenia inwentaryzacji na dzień 31.12.2011 r. drogą porównania danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami na kontach budżetu:

-- konto 222 "Rozliczenia dochodów budżetowych" - saldo Wn w kwocie l.785,01 zł,

-- konto 223 - ,,Rozliczenie wydatków budżetowych" - saldo Wn w kwocie 390,00 zł,

-- konto 224 - "Rozrachunki budżetu" - saldo Wn w kwocie 164.024.06 zł i saldo Ma w kwocie 155.245,05 zł,

-- konto 228 - "Pozostała działalność" - saldo Wn w kwocie 99.893,19 zł,

-- konto 240 - "Pozostałe rozrachunki" - saldo Wn w kwocie 7.252,69 zł,

-- konto 909 - "Rozliczenia międzyokresowe" - saldo Ma w kwocie 562.775,00 zł,

-- konto 960 - "Skumulowana nadwyżka lub niedobór na zasobach budżetu" - saldo Wn w kwocie 5.582.030.54 zł,

-- konto 961 - " Niedobór lub nadwyżka budżetu" - saldo Wn w kwocie 10.999.630.67 zł, z naruszeniem art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.);

3) zaniechania rozliczenia inwentaryzacji salda Ma konta 134 "Kredyty bankowe", z naruszeniem przepisu art. 27 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.);

4) zaniechania rozliczenia konta 221, które wykazywało w księgach rachunkowych saldo Wn w kwocie 672.141,80 zł, a winno być saldo Wn w kwocie 678.980,30 zł i saldo Ma w kwocie 15.815,44 zł z naruszeniem art. 27 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.), tj. winnym w powyższym zakresie naruszeń dyscypliny finansów publicznych z art. 18 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 168).

3. Na podstawie art. 36 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 168) odstępuje od wymierzenia kary w odniesieniu do każdego czynu przypisanego w pkt 2 sentencji orzeczenia.

4. Na podstawie art. 167 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 168), w związku z uznaniem obwinionego winnym popełnienia czynów określonych w pkt 2 sentencji orzeczenia, obciąża obwinionego kosztami postępowania w wysokości 291,71 zł.

Pouczenie:

Od orzeczenia przysługuje stronom odwołanie do Głównej Komisji Orzekającej, ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa, w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia, za pośrednictwem tutejszej Regionalnej Komisji Orzekającej.

Uzasadnienie

Prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu, w wyniku kontroli kompleksowej gospodarki finansowej Miasta i Gminy (...) za okres od 01.01.2011 r. do 31.12.2011 r., zakończonej podpisaniem protokołu kontroli w dniu 21.02.2013 r., zawiadomiła Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych właściwego w sprawach rozpatrywanych przez Regionalną Komisję Orzekającą w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Poznaniu, że "stwierdzono naruszenie dyscypliny finansów publicznych", między innymi, z art. 18 pkt 1 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (pismo WK-0960/30/2013 z dnia 21.10.2013 r. wniesione w dniu 22.10.2013 r.).

Na podstawie powyższego zawiadomienia Zastępca Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych, postanowieniem Nr RD-135/13 z dnia 30.01.2014 r. wszczęła wobec Pana (...), pełniącego w czasie zarzucanych naruszeń dyscypliny finansów publicznych funkcję Burmistrza Miasta i Gminy (...), postępowanie wyjaśniające "za naruszenie dyscypliny finansów publicznych określone w art. 18 pkt 1 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, a następnie, w dniu 19.02.2014 r., wniosła do Regionalnej Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Poznaniu wniosek o ukaranie (pismo RD- 135/13 z dnia 18.02.2014r.).

Zarzuty wniosku o ukaranie oskarżyciel sformułował następująco: "naruszenie dyscypliny finansów publicznych określone w przepisach: w art. 18 pkt 1 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych polegające na:

1) Zaniechaniu przeprowadzenia inwentaryzacji na koniec 2011 r.:

a) drogą otrzymania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych stanu aktywów oraz wyjaśnienia i rozliczenia ewentualnych różnic na kontach;

o budżetu 250 "Należności finansowe" - saldo Wn w kwocie 150.000,00 zł, o jednostki:

- 201 "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami" - saldo Wn w kwocie 358,17 zł, - 240 "Pozostałe rozrachunki" - saldo Wn w kwocie 682,26 zł czym naruszono przepisy art. 26 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.);

b) drogą porównania danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników w stosunku do aktywów i pasywów na kontach budżetu:

- 222 - "Rozliczenia dochodów budżetowych" - saldo Wn w kwocie l .785,01 zł,

- 223 - ,,Rozliczenie wydatków budżetowych" - saldo Wn w kwocie 390,00 zł,

- 224 - "Rozrachunki budżetu" - saldo Wn w kwocie 164.024.06 zł i saldo Ma w kwocie 155.245,05 zł,

- 228 - "Pozostała działalność" - saldo Wn w kwocie 99.893,19 zł,

- 240 - "Pozostałe rozrachunki" - saldo Wn w kwocie 7.252,69 zł,

- 909 - "Rozliczenia międzyokresowe" - saldo Ma w kwocie 562.775,00 zł,

- 960 - "Skumulowana nadwyżka lub niedobór na zasobach budżetu"

- saldo Wn w kwocie 5.582.030.54 zł, o 961 - " Niedobór lub nadwyżka budżetu" - saldo Wn w kwocie 10.999.630.67 zł.

czym naruszono przepisy art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2013r. poz. 330 ze zm.);

2) Zaniechaniu rozliczenia inwentaryzacji salda Ma konta 134 "Kredyty bankowe", czym naruszono przepisy art. 27 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2013r. poz. 330 ze zm.);

3) Przeprowadzeniu inwentaryzacji lub rozliczeniu inwentaryzacji w sposób niezgodny z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości;

a) żaden z protokołów inwentaryzacyjnych nie zawierał składu osobowego komisji inwentaryzacyjnej oraz podpisów członków komisji inwentaryzacyjnej wskazanej przez Burmistrza w § 5 Zarządzenia nr 41.2011 z dnia 30 grudnia 2011 r., czym naruszono postanowienia Instrukcji Inwentaryzacyjnej stanowiącej Załącznik Nr 3 do Zarządzenia Burmistrza Miasta i Gminy (...) Nr 46.20.10 z dnia 31 grudnia 2010 r., b) brak daty i udokumentowania przeprowadzenia inwentaryzacji drogą porównania danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników w stosunku do aktywów i pasywów na kontach jednostki na dzień 31.12.2011 r.

Na wyżej wymienionych kontach wystąpiły nieprawidłowo ustalone salda, które nie zostały wyjaśnione w trakcie inwentaryzacji, i tak:

o konto 201 wykazywało w księgach rachunkowych saldo Ma w kwocie 248.337,47 zł, a winno być saldo Wn w kwocie 358.17 zł i saldo Ma w kwocie 248.687,64 zł, o konto 221 wykazywało w księgach rachunkowych saldo Wn w kwocie 672.141,80 zł, a winno być saldo Wn w kwocie 678.980,30 zł i saldo Ma w kwocie 15.8.15,44 zł o konto 240 wykazywało w księgach rachunkowych saldo Ma w kwocie 83.419,37 zł a winno być saldo Wn w kwocie 682,26 zł i saldo Ma w kwocie 83.41937 zł. czym naruszono przepisy art. 26 ust.1 pkt 3 oraz art. 27 ust. l ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2013r. poz. 330 ze zm.).

Data popełnienia ww. czynów: 14.01.2012 r."

We wniosku o ukaranie Zastępca Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych domagała się wymierzenia obwinionemu kary upomnienia.

W toku postępowania prowadzonego przez Zastępcę Rzecznika, w zakresie dotyczącym zarzutów wniosku o ukaranie, Pan (...) złożył wyjaśnienia w piśmie z dnia 06.12.2013r. (teczka 2, karty nr 231-234). Wyjaśnienia obwinionego zawiera także pismo na karcie nr 71 - teczka nr 3.

W wyjaśnieniach tych obwiniony zgodził się z zarzutami dotyczącymi zaniechania przeprowadzenia inwentaryzacji na dzień 31.12.2011r. drogą otrzymania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych stanu aktywów: na koncie budżetu: konto 250 oraz na kontach jednostki: konto 201 i konto 240, jak również zaniechania przeprowadzenia inwentaryzacji na dzień 31.12.2011r. drogą porównania danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami na kontach budżetu: 222, 223, 224, 228, 240, 909, 960, 961. Wyjaśnił, że nie powierzył Skarbnikowi Gminy obowiązków w zakresie inwentaryzacji, gdyż nie miał ich w zakresie pełnienia swoich obowiązków. Przyznał się do ponoszenia odpowiedzialność z zakresu inwentaryzacji.

Także na rozprawie przed Regionalną Komisją Orzekającą w dniu 21.03.2014r. obwiniony przyznał się do popełnienia czynów zarzucanych mu we wniosku o ukaranie, do winy i do odpowiedzialności za popełnione czyny oraz złożył wyjaśnienia.

Przed rozprawą w dniu 03.07.2014 r. oskarżyciel wniósł pismo dotyczące zarzutów wniosku o ukaranie. W oparciu o to pismo, na rozprawie w dniu 03.07.2014 r.

oskarżyciel odstąpił od popierania zarzutu określonego w pkt 3) lit. a) wniosku o ukaranie, tj. co do czynu sformułowanego jako przeprowadzenie inwentaryzacji lub rozliczenie inwentaryzacji w sposób niezgodny z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości przez to, iż żaden z protokołów inwentaryzacyjnych nie zawierał składu osobowego komisji inwentaryzacyjnej oraz podpisów członków komisji inwentaryzacyjnej wskazanej przez Burmistrza w § 5 Zarządzenia nr 41.2011 z dnia 30 grudnia 2011 r., co stanowiło naruszenie postanowienia Instrukcji Inwentaryzacyjnej stanowiącej Załącznik Nr 3 do Zarządzenia Burmistrza Miasta i Gminy (...) Nr 46.20.10 z dnia 31 grudnia 2010 r., gdyż - jak wyjaśnił oskarżyciel - "doszło do naruszenia regulacji określonych zarządzeniami Burmistrza, tj.

Instrukcją inwentaryzacyjną i zarządzeniem w sprawie przeprowadzenia inwentaryzacji, a nie ustawy o rachunkowości".

Oskarżyciel odstąpił także od popierania zarzutu sformułowanego w pkt 3) lit b) wniosku o ukaranie w odniesieniu do konta 201 i konta 240 wyjaśniając, że w następstwie zachowania opisanego w tym punkcie sformułowany został zarzut w pkt 1) lit.a) wniosku o ukaranie i obecnie popiera zarzut w pkt 1) lit. a) wniosku o ukaranie określony jako "zaniechanie przeprowadzenia inwentaryzacji na koniec 2011 r.:

a) drogą otrzymania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych stanu aktywów oraz wyjaśnienia i rozliczenia ewentualnych różnic na kontach;

- budżetu 250 "Należności finansowe" - saldo Wn w kwocie 150.000,00 zł,

- jednostki:

-- 201 "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami" - saldo Wn w kwocie 358,17 zł, -- 240 "Pozostałe rozrachunki" - saldo Wn w kwocie 682,26 zł czym naruszono przepisy art. 26 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2013r. poz. 330 ze zm.)".

Zarzut sformułowany w pkt 3) lit. b) wniosku o ukaranie w zakresie konta 221 oskarżyciel na rozprawie podtrzymał i wskazał, że chodzi o zaniechanie przeprowadzenia inwentaryzacji konta 221 metodą określoną w art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości.

Zarzuty w pozostałym zakresie, tj. w zakresie określonym w pkt 1) lit. b) oraz w pkt 2) wniosku oskarżyciel także podtrzymał.

Obwiniony na rozprawie w dniu 03.07.2014 r., po wysłuchaniu oskarżyciela i jego stanowiska wygłoszonego na rozprawie, także przyznał się do popełnienia czynów zarzuconych przez oskarżyciela i - jak to określił - poddał się osądowi Komisji.

Regionalna Komisja Orzekająca w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Poznaniu (zwana dalej w uzasadnieniu "RKO"), na podstawie wszechstronnie rozpatrzonego materiału dowodowego ujawnionego na rozprawie, ustaliła i zważyła co następuje.

W związku z tym, iż pomiędzy czasem zarzucanych naruszeń dyscypliny finansów publicznych (14.01.2012 r.), a czasem orzekania (21.03.2014 r. i 03.07.2014 r.) nastąpiła zmiana przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, RKO - stosowanie do art. 24 tej ustawy oraz art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 240, poz. 1429) - porównała stan prawny przed i po zmianach.

W wyniku tej analizy RKO zastosowała "ustawę nową" ponieważ stwierdziła, że przepis art. 18 pkt 1 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów w wyniku nowelizacji nie uległ zmianie i zarówno w czasie zarzucanych naruszeń, jak i w czasie orzekania stanowił i stanowi, że "naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest: zaniechanie przeprowadzenia lub rozliczenia inwentaryzacji albo przeprowadzenie lub rozliczenie inwentaryzacji w sposób niezgodny z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (...)" oraz uznała, że przepisy ustawy po zmianach są względniejsze dla sprawcy.

RKO rozpoznając sprawę - z powodu odstąpienia oskarżyciela od popierania zarzutów wniosku o ukaranie określonych w pkt 3) lit. a) oraz w pkt 3) lit. b) odnoszącym się do konta 201 i 240 uniewinniła obwinionego Pana (...) - Burmistrza Miasta i Gminy (...) od popełnienia czynów określonych przez oskarżyciela jako "przeprowadzenie inwentaryzacji lub rozliczenie inwentaryzacji w sposób niezgodny z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości a) żaden z protokołów inwentaryzacyjnych nie zawierał składu osobowego komisji inwentaryzacyjnej oraz podpisów członków komisji inwentaryzacyjnej wskazanej przez Burmistrza w § 5 Zarządzenia nr 41.2011 z dnia 30 grudnia 2011 r., czym naruszono postanowienia Instrukcji Inwentaryzacyjnej stanowiącej Załącznik Nr 3 do Zarządzenia Burmistrza Miasta i Gminy (...) Nr 46.20.10 z dnia 31 grudnia 2010 r., b) brak daty i udokumentowania przeprowadzenia inwentaryzacji drogą porównania danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników w stosunku do aktywów i pasywów na kontach jednostki na dzień 31.12.2011 r.

Na wyżej wymienionych kontach wystąpiły nieprawidłowo ustalone salda, które nie zostały wyjaśnione w trakcie inwentaryzacji, i tak:

- konto 201 wykazywało w księgach rachunkowych saldo Ma w kwocie 248.337,47 zł, a winno być saldo Wn w kwocie 358.17 zł i saldo Ma w kwocie 248.687,64 zł,

- konto 240 wykazywało w księgach rachunkowych saldo Ma w kwocie 83.419,37 zł. a winno być saldo Wn w kwocie 682,26 zł i saldo Ma w kwocie 83.41937 zł.

czym naruszono przepisy art. 26 ust.1 pkt 3 oraz art. 27 ust. l ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2013r. poz. 330 ze zm.)", tj. uniewinniła w tym zakresie obwinionego od naruszeń dyscypliny finansów publicznych z art. 18 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

RKO na marginesie zauważa, że w doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że "artykuł 18 pkt 1 Odp.FinPublU odwołuje się bezpośrednio do ustawy o rachunkowości.

Nie dotyczy zatem sytuacji, w których obowiązki dotyczące inwentaryzacji określone zostały w innych aktach prawnych" (T. Robaczyński [w:] Dyscyplina finansów publicznych. Komentarz. C.H. Beck, Warszawa 2006, str. 171). Ponadto w orzeczeniu z dnia 24 października 2011 r., BDF1/4900/91/97/11/2841, LEX nr 1027243, Główna Komisja Orzekająca wskazała, że "zgodnie z art. 18 pkt 1 u.o.n.d.f.p., naruszeniem są działania lub zaniechania działania dokonane w sposób niezgodny z przepisami ustawy o rachunkowości. W konsekwencji należy uznać, iż nie będą stanowić naruszenia dyscypliny finansów publicznych te działania lub zaniechania, które wynikają z wewnętrznych instrukcji, wytycznych dotyczących sposobu przeprowadzenia inwentaryzacji".

W pozostałym zakresie czynów zarzucanych we wniosku o ukaranie, wskazanych i opisanych w sentencji orzeczenia, RKO uznała obwinionego winnym naruszeń dyscypliny finansów publicznych z art. 18 pkt 1 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Obwiniony na rozprawie przeprowadzonej przed RKO zgodził się z przedstawionymi mu zarzutami - potwierdził opisane we wniosku okoliczności, uznał swoją winę oraz przed RKO złożył wyjaśnienia, które w ocenie RKO nie budziły wątpliwości (były szczere, konsekwentne, wiarygodne). W związku z tym RKO, na podstawie art. 127 ust. 3 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, nie przeprowadziła dalszego postępowania dowodowego co do okoliczności faktycznych sprawy.

Dokonując oceny prawnej zachowania obwinionego RKO podzieliła pogląd oskarżyciela, że zaniechanie przeprowadzenia inwentaryzacji na dzień 31.12.2011 r. drogą otrzymania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych stanu aktywów:

a) na koncie budżetu: konto 250 "Należności finansowe" - saldo Wn w kwocie 150.000,00 zł, b) na kontach jednostki:

-- konto 201 "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami" - saldo Wn w kwocie 358,17 zł,

-- konto 240 "Pozostałe rozrachunki" - saldo Wn w kwocie 682,26 zł, narusza art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013r., poz. 330 ze zm.). Przepis ten zobowiązuje jednostki do przeprowadzenia na ostatni dzień każdego roku obrotowego inwentaryzacji "aktywów finansowych zgromadzonych na rachunkach bankowych lub przechowywanych przez inne jednostki, w tym papierów wartościowych w formie zdematerializowanej, należności, w tym udzielonych pożyczek, z zastrzeżeniem pkt 3, oraz powierzonych kontrahentom własnych składników aktywów - drogą otrzymania od banków i uzyskania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych jednostki stanu tych aktywów oraz wyjaśnienia i rozliczenia ewentualnych różnic".

Zaniechanie w tym zakresie (nieprzeprowadzenie inwentaryzacji w tym zakresie do dnia 13.01.2012 r. wyznaczonego zarządzeniem nr 41.2011 Burmistrza Miasta i Gminy (...) z dnia 30 grudnia 2011 r. w sprawie przeprowadzenia inwentaryzacji) stanowi o wypełnieniu znamion czynu stanowiącego naruszenie dyscypliny finansów publicznych z art. 18 pkt 1 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. W świetle bowiem powołanego art. 18 pkt 1 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych znamiona naruszenia dyscypliny finansów publicznych wypełniają następujące zachowania:

-- zaniechanie przeprowadzenia inwentaryzacji,

-- zaniechanie rozliczenia inwentaryzacji,

-- przeprowadzenie inwentaryzacji w sposób niezgodny z przepisami ustawy o rachunkowości,

-- rozliczenie inwentaryzacji w sposób niezgodny z przepisami ustawy o rachunkowości.

Tak samo zaniechanie przeprowadzenia inwentaryzacji na dzień 31.12.2011 r. drogą porównania danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami na kontach budżetu:

-- konto 222 "Rozliczenia dochodów budżetowych" - saldo Wn w kwocie l.785,01 zł, -- konto 223 - ,,Rozliczenie wydatków budżetowych" - saldo Wn w kwocie 390,00 zł, -- konto 224 - "Rozrachunki budżetu" - saldo Wn w kwocie 164.024.06 zł i saldo Ma w kwocie 155.245,05 zł, -- konto 228 - "Pozostała działalność" - saldo Wn w kwocie 99.893,19 zł, -- konto 240 - "Pozostałe rozrachunki" - saldo Wn w kwocie 7.252,69 zł, -- konto 909 - "Rozliczenia międzyokresowe" - saldo Ma w kwocie 562.775,00 zł, -- konto 960 - "Skumulowana nadwyżka lub niedobór na zasobach budżetu" - saldo Wn w kwocie 5.582.030.54 zł, -- konto 961 - "Niedobór lub nadwyżka budżetu" - saldo Wn w kwocie 10.999.630.67 zł, stanowi o naruszeniu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013r., poz. 330 ze zm.), z tym że jej przepisu art. 26 ust. 1 pkt 3, który stanowi, że "jednostki przeprowadzają na ostatni dzień każdego roku obrotowego inwentaryzację: środków trwałych, do których dostęp jest znacznie utrudniony, gruntów oraz praw zakwalifikowanych do nieruchomości, należności spornych i wątpliwych, a w bankach również należności zagrożonych, należności i zobowiązań wobec osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych, z tytułów publicznoprawnych, a także aktywów i pasywów niewymienionych w pkt 1 i 2 oraz wymienionych w pkt 1 i 2, jeżeli przeprowadzenie ich spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie było możliwe - drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników". W konsekwencji stanowi także naruszenie art. 18 pkt 1 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Znamiona naruszenia dyscypliny finansów publicznych z art. 18 pkt 1 wymienionej wyżej ustawy wyczerpuje także zachowanie polegające na zaniechaniu rozliczenia inwentaryzacji salda Ma konta 134 "Kredyty bankowe", gdyż jest ono niezgodne z art. 27 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z tym przepisem "przeprowadzenie i wyniki inwentaryzacji należy odpowiednio udokumentować i powiązać z zapisami ksiąg rachunkowych. Ujawnione w toku inwentaryzacji różnice między stanem rzeczywistym a stanem wykazanym w księgach rachunkowych należy wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji".

W zakresie zarzutu sformułowanego w pkt 3) lit b) wniosku o ukaranie dotyczącego konta 221 RKO oceniła, że okoliczności przedstawione przez oskarżyciela, w tym mówiące o tym, że na koncie 221 wystąpiło nieprawidłowo ustalone saldo - konto 221 wykazywało w księgach rachunkowych saldo Wn w kwocie 672.141,80 zł, a winno być saldo Wn w kwocie 678.980,30 zł i saldo Ma w kwocie 15.8.15,44 zł świadczą nie o zaniechaniu przeprowadzenia inwentaryzacji, lecz o zaniechaniu rozliczenia inwentaryzacji, tak jak wymaga tego przepis art. 27 ustawy o rachunkowości (cytowany wyżej).

W świetle art. 4 ust. 5 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013r., poz. 330 ze zm.) to kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości skoro obowiązki w tym zakresie nie zostały powierzone innej osobie. Odpowiedzialność kierownika wynika także z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Obwiniony jako kierownik jednostki sektora finansów publicznych powinien znać przepisy prawa obowiązujące w zakresie rachunkowości i postępować zgodnie z nimi. Dodatkowo jako osoba odpowiedzialna za wykonanie obowiązków w tym zakresie powinien dołożyć wszelkiej staranności, aby nie dopuścić do stwierdzonych naruszeń.

RKO postanowiła odstąpić od wymierzenia obwinionemu kary za przypisane naruszenia z art. 18 pkt 1 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych mając na uwadze postawę obwinionego przed RKO, treść opinii Przewodniczącego Rady Miejskiej w (...) z dnia 10.02.2014 r. wskazującą na wyróżnianie się, przed popełnieniem naruszenia dyscypliny finansów publicznych, wzorowym spełnianiem obowiązków zawodowych, niekaralność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, podjęcie działań przez obwinionego mających zapobiec naruszeniu dyscypliny finansów publicznych w przyszłości. Ponadto w ocenie RKO przeprowadzone postępowanie wpłynie na obwinionego dyscyplinująco i zapobiegawczo.

O kosztach postępowania RKO orzekła na podstawie przepisu art. 167 ust. 1 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. W świetle tego przepisu, każdy uznany za odpowiedzialnego za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, zwraca - na rzecz Skarbu Państwa - koszty postępowania. Koszty te określa się ryczałtowo w wysokości 10 % przeciętnego wynagrodzenia. W świetle przepisu art. 26 ust 3 powołanej ustawy "przeciętne wynagrodzenie" to przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" zgodnie z art. 5 ust. 7 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Mając na uwadze treść art. 5c ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2012r., poz. 592 ze zm.) oraz regulacje obwieszczenia Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2010 r. i w drugim półroczu 2010 r. (M.P. Nr 15, poz. 156), należy przyjąć, iż przeciętne wynagrodzenie w 2014r. stanowi kwota 2.917, 14 zł (10% x 2.917,14 = 291,71).

Źródło: Strona internetowa Ministerstwa Finansów, http://www.mf.gov.pl/