Od 1 stycznia 2015 r. zmieniona treść art. 9a ust. 1 oraz art. 11 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: updop) szeroko wyznacza zakres obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej między podmiotami powiązanymi. Przepisy te stosuje się m.in. wtedy, gdy ta sama osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie - bezpośrednio lub pośrednio - bierze udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym, lub w ich kontroli, albo posiada udział w kapitale tych podmiotów.

W praktyce powstały wątpliwości, czy według tych przepisów podmiotami powiązanymi jest gmina wraz z jednostkami działającymi na jej terenie - takimi jak: szkoły, przedszkola czy jednostki budżetowe.

Sprawę tę niedawno wyjaśniły organy podatkowe. W interpretacji indywidualnej z 14 kwietnia 2015 r. dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPBI/2/4510-31/15/MO) poddał analizie relacje między zakładem budżetowym gospodarki komunalnej (samorządowy zakład budżetowy) a:

1) szkołami publicznymi,

2) przedszkolami publicznymi,

3) urzędem gminy,

4) gminnym ośrodkiem pomocy społecznej,

5) ośrodkiem promocji kultury i sportu,

6) gminną biblioteką publiczną.

Zakład budżetowy, który skierował pytanie do organu podatkowego, zajął stanowisko, że powinien zostać uznany w stosunku do tych instytucji za podmiot powiązany i sporządzać dokumentację podatkową obowiązującą między takimi podmiotami w zakresie dostarczania wody oraz odbierania odpadów komunalnych i odprowadzania ścieków. Organ skarbowy ocenił jednak, że nie może być mowy o powiązaniu pomiędzy tymi podmiotami.

Zarówno zakład budżetowy, jak i pozostałe instytucje są podmiotami sektora finansów publicznych, poprzez które wykonywane są zadania własne gminy. Podmioty te, zgodnie z art. 7 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, realizują zadania własne gminy poprzez zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Obejmuje to m.in. sprawy:

● wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,

● pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,

● edukacji publicznej,

● kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami.

Dlatego dla transakcji pomiędzy zakładem a takimi podmiotami w zakresie dostarczania do tych podmiotów wody oraz odbierania odpadów komunalnych i odprowadzenia ścieków nie powstanie obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej w rozumieniu art. 9a updop.

DOROTA KOŚCIAŃSKA

prawnik, konsultant podatkowy, pracownik kancelarii prawnej, wykładowca, autor wielu publikacji

PODSTAWY PRAWNE

● art. 9a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 851; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1348)

● art. 7 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 594; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 1072)