PROBLEM
Spółka leasinguje w leasingu operacyjnym samochód dostawczy. Po zakończeniu umowy leasingu planuje jego wykupienie. Jaką wartość przyjąć dla celów amortyzacji tego samochodu? Czy jest to wartość rynkowa przyjęta do ubezpieczenia AC, czy wartość wykupu z leasingu?
RADA
Za podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych wykupionego z leasingu samochodu spółka powinna przyjąć cenę nabycia auta (określoną w fakturze wykupu), a nie wartość wyliczoną w celu jego ubezpieczenia.
UZASADNIENIE
Wątpliwości spółki dotyczą sposobu ustalania wartości początkowej samochodu, który wykupi po zakończeniu umowy. Czy powinna to być wartość rynkowa (przyjmowana na potrzeby ubezpieczenia), czy wartość z faktury wykupu wystawionej przez leasingodawcę.
Wartością początkową (czyli podstawą dokonywania odpisów amortyzacyjnych) środka trwałego (w przypadku spółki samochodu) jest cena jego nabycia (art. 16g ust. 1 pkt 1 updop), czyli kwota należna zbywcy powiększona o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania (art. 16g ust. 3 updop).
Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu leasingobiorca (tu spółka) ma możliwość wykupu przedmiotu leasingu. Wykupu tego nie należy traktować jako części umowy leasingu, tylko jako umowę sprzedaży. Spółka nabywa zatem po zakończeniu umowy samochód za cenę określoną w fakturze wystawionej przez leasingodawcę. Takie stanowisko potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 3 czerwca 2016 r., sygn. akt IBPB-1-3/4510-399/16/TS:
(...) wykup przedmiotu leasingu po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy, staje się odrębnym od samej umowy leasingu zdarzeniem prawnym, tj. umową sprzedaży. O powyższym świadczy przede wszystkim fakt, że korzystający jest jedynie uprawniony do zakupu przedmiotu leasingu, a nie zobowiązany do dokonania tej czynności. Realizacja tego uprawnienia wymaga wyrażenia chęci jego odkupienia od finansującego. W związku z powyższym, wykup samochodu po zakończeniu umowy leasingu jest jego nabyciem w drodze kupna, a wartość wykupu - ceną jego nabycia, o której mowa w art. 16g ust. 1 pkt 1 updop.
Jak podkreślają organy podatkowe, przyjęcie innego stanowiska i uznanie za wartość początkową samochodu wykupionego z leasingu jego wartości wyliczonej dla potrzeb ubezpieczenia oznaczałoby dwukrotne ujęcie w kosztach podatkowych tego samego wydatku. I tak, ten sam wydatek na nabycie samochodu zostałby uznany za koszt podatkowy raz w postaci uiszczanych opłat z tytułu rat leasingowych, a drugi raz w postaci odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od wartości rynkowej środka trwałego, przyjętej do ubezpieczenia OC/AC.
Podsumowując, spółka za podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych powinna przyjąć cenę nabycia samochodu określoną w fakturze wykupu wystawionej przez leasingodawcę. Wykup przedmiotu leasingu operacyjnego należy bowiem rozliczyć na zasadach ogólnych dotyczących nabycia środków trwałych.
PODSTAWA PRAWNA:
● art. 16g ust. 1 pkt 1 i ust. 3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 851; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 1550
Marek Smakuszewski
doradca podatkowy, właściciel kancelarii podatkowej, autor licznych publikacji z zakresu prawa podatkowego