Ustalając wartość początkową samochodu, należy przyjąć kurs średni euro z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania zapłaty za samochód (przy czym nie jest wykluczone, że dzień zapłaty za samochód jest tożsamy z dniem wystawienia faktury dokumentującej jego zakup). Koszty takie jak opłata recyklingowa, akcyza czy niemiecki VAT zapłacony przy zakupie samochodu zwiększają jego wartość początkową.

Dla celów prowadzonej działalności gospodarczej osoby fizyczne mogą wykorzystywać zarówno prywatne, jak i firmowe samochody osobowe. Możliwe są również przesunięcia samochodów osobowych między majątkiem prywatnym a firmowym (w obie strony). A zatem jest jak najbardziej dopuszczalne, aby w przedstawionej sytuacji przedsiębiorca wprowadził prywatny samochód do prowadzonej działalności gospodarczej jako środek trwały.

Wartość początkową prywatnych samochodów osobowych stanowi najczęściej ich cena nabycia (na podstawie art. 22g ust. 1 pkt 1 updof). Dotyczy to również sytuacji, gdy cena ta odbiega (w tym znacznie odbiega) od wartości rynkowej prywatnego samochodu osobowego w momencie wprowadzenia go do działalności gospodarczej jako środek trwały (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 27 listopada 2009 r., sygn. ILPB1/415-994/09-2/AA, interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 14 listopada 2012 r., sygn. ITPB1/415-968/12/AK). W pierwszej z przywołanych interpretacji czytamy, że:

Ze złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawczyni wraz z mężem w 2000 r. nabyła samochód osobowy, za kwotę 46 050 zł, kwota ta wynika z faktury zakupu. Przedmiotowy samochód do bieżącego roku był wykorzystywany na cele prywatne. (...)

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż wartość początkową nabytego w drodze kupna samochodu osobowego, zgodnie z zasadą określoną w art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi cena jego nabycia.

Wartością początkową samochodu, o którym mowa w pytaniu, będzie zatem cena jego nabycia sprzed 5 lat.

Z art. 11a ust. 2 updof wynika, że koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Ustalając wartość początkową samochodu, o którym mowa w pytaniu, przedsiębiorca powinien zatem przyjąć kurs średni euro z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień faktycznego poniesienia kosztu zakupu tego samochodu, tj. dzień dokonania zapłaty za samochód (przy czym nie jest wykluczone, że dzień zapłaty za samochód jest tożsamy z dniem wystawienia faktury dokumentującej jego zakup).

Zdaniem autora nie ma podstaw, aby przyjąć, że dniem poniesienia kosztu jest w przedstawionej sytuacji dzień poniesienia kosztu w myśl art. 22 ust. 5d lub 6b updof. Oba przepisy mają zastosowanie wyłącznie w przypadkach, gdy podatnicy dokonują zakupu jako osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej. Nie mają one zastosowania w przypadku zakupów dokonywanych przez podatników "prywatnie" (nawet jeżeli prowadzą oni pozarolniczą działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej).

Z tej samej przyczyny nie znajdzie zastosowania w przedstawionej sytuacji art. 22g ust. 5 updof stanowiący, że cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego koryguje się o różnice kursowe naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej. Przepis ten mówi o różnicach kursowych naliczonych do dnia przekazania do używania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, zaś różnice kursowe ustalają wyłącznie podatnicy prowadzący działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej (pośrednio wynika to z art. 24c ust. 10 updof). Obowiązek ten nie ciąży zatem na podatnikach nieprowadzących działalności gospodarczej ani działów specjalnych produkcji rolnej. Potwierdzają to organy podatkowe. Przykładowo - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 22 czerwca 2009 r., sygn. IBPBI/1/415-249/09/UB, wyjaśnił, że:

(...) w przypadku posiadania waluty przed rozpoczęciem działalności gospodarczej oraz zakupu waluty w kantorze i przechowywania jej na rachunku małżonki, późniejsza wpłata tych środków na firmowy rachunek walutowy nie jest okolicznością dającą możliwość wyceny tych środków dla ustalenia różnic kursowych (różnice kursowe od własnych środków nie powstaną).

Koszty takie jak opłata recyklingowa, akcyza czy niemiecki VAT zapłacony przy zakupie samochodu stanowią koszty związane z jego zakupem, które zostały naliczone do dnia przekazania go jako środka trwałego. A zatem kierując się definicją ceny nabycia zawartą w art. 22g ust. 3 updof, koszty te podatnik może uwzględnić w wartości początkowej tego samochodu jako środka trwałego.

Ze względu na brak interpretacji organów podatkowych dotyczących stanu faktycznego analogicznego do przedstawionego w pytaniu zalecam wystąpienie o wydanie interpretacji w tej sprawie, która potwierdziłaby zaprezentowane stanowisko.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 11a ust. 2, art. 22 ust. 5d i 6b, art. 22g ust. 3 i art. 24c ust. 10 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 312

Tomasz Krywan

prawnik, doradca podatkowy, właściciel kancelarii podatkowej, autor licznych publikacji z zakresu prawa podatkowego