Przekazanie środków trwałych między jednostką nadrzędną i podległą

Jednostka budżetowa (szkoła) otrzymała na podstawie umowy darowizny od jednostki nadrzędnej 10 komputerów o jednostkowej wartości 1500 zł (jako pomoce dydaktyczne). Jak należy zaksięgować ten przychód: wyłącznie na kontach Wn 013/Ma 072 czy też na kontach Wn 013/Ma 760 i Wn 401/Ma 072 oraz Ma 800?

https://forum.infor.pl/topic/439981-darowizna-pozostalych-srtrwalych/

Odpowiadając na pytanie, przyjmuję założenie, że chodzi o samorządową szkołę (jednostkę budżetową), która otrzymała komputery z urzędu powołanego do obsługi organów jednostki samorządu terytorialnego (np. urzędu gminy, miasta, powiatu). Zasady analogiczne do opisanych będą miały także zastosowanie w przypadku przekazywania środków trwałych między państwowymi jednostkami budżetowymi (przy uwzględnieniu odmiennych podstaw prawnych).

Zawarcie umowy darowizny (regulowanej art. 888-902 k.c.) wymaga dwóch stron - darczyńcy i obdarowanego. Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Umowa darowizny nie może być zawarta między jednostką samorządu terytorialnego a utworzoną przez nią jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej (w tym przypadku jednostką budżetową).

Wynika to z tego, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego osobowość prawna przysługuje:

• gminie - art. 2 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym,
• powiatowi - art. 2 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym,
• województwu samorządowemu - art. 6 ust. 2 ustawy o samorządzie województwa.

Jednostki samorządu terytorialnego (gmina, powiat, województwo samorządowe) wykonują zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W celu realizacji zadań publicznych mogą one tworzyć jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, działające w formach określonych w przepisach uofp (jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe). Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej są tworzone w celu wykonywania zadań należących do podmiotu posiadającego osobowość prawną i występując w obrocie cywilnoprawnym nabywają prawa i zaciągają zobowiązania w imieniu i na rachunek osoby prawnej, która je utworzyła, przy czym ich przedstawiciele działają wyłącznie w zakresie udzielonych im upoważnień (pełnomocnictw). Ze względu na to, że jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej wykorzystują w swojej działalności mienie przekazane im przez podmiot, który je tworzy, a między tym podmiotem a jednostką (np. między gminą a utworzoną przez nią szkołą podstawową) nie może być zawarta umowa cywilnoprawna, ponieważ nie ma dwóch stron, które mogłyby ją zawrzeć, jednostki te otrzymują składniki mienia nieruchomego jedynie w zarząd (art. 12 ust. 2 i 3 uofp). Podstawą przekazania mienia między jednostką nadrzędną a podległą jednostką budżetową jest decyzja odpowiedniego organu jednostki samorządu terytorialnego o przekazaniu składników mienia w zarząd podległej jednostce budżetowej. Przekazanie mienia powinno nastąpić protokolarnie i jest nieodpłatne. Do protokołu jednostka przekazująca powinna dołączyć dowody PT - "Przekazanie/przyjęcie środka trwałego". Na ich podstawie jednostka:

• przekazująca powinna zdjąć z ewidencji środków trwałych przekazane składniki majątkowe,
• przyjmująca powinna wprowadzić do ewidencji środków trwałych otrzymane składniki majątkowe.

Ponieważ przy przekazaniu środków trwałych między jednostką nadrzędną a jednostką podległą tej samej jednostki samorządu terytorialnego nie następuje zmiana właściciela składników majątkowych (nadal właścicielem pozostaje jednostka samorządu terytorialnego, zmienia się jedynie jednostka zarządzająca tym mieniem), środki trwałe przekazuje się w wartości początkowej i wartości dotychczasowego umorzenia ujętej w księgach rachunkowych jednostki przekazującej. W jednostce przyjmującej w przypadku pozostałych środków trwałych umarzanych jednorazowo w momencie oddania do użytkowania przyjęcie środków trwałych w zarząd ujmuje się zapisem:

• Wn 013 "Pozostałe środki trwałe",
• Ma 072 "Umorzenie pozostałych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych".

Oprac. Izabela Motowilczuk

były wieloletni inspektor kontroli