Co zawiera informacja o grupie podmiotów i kto ją składa - nowe obowiązki związane z cenami transferowymi

Od 6 lipca 2017 r. obowiązują przepisy określające zakres i sposób wypełniania informacji o grupie podmiotów. Uzyskanie tych informacji od podatników ma wspomóc fiskusa w analizie ryzyka zaniżenia dochodu do opodatkowania w obszarze cen transferowych. Informacje te będą wymieniane z władzami państw, w których co najmniej jedna jednostka wchodząca w skład grupy posiada siedzibę, zarząd lub prowadzi działalność przez zagraniczny zakład. Na obowiązek składania informacji powinni zwrócić uwagę podatnicy będący częścią grupy kapitałowej prowadzącej działalność w dużej skali i działający w co najmniej dwóch jurysdykcjach podatkowych (zatem nie tylko na obszarze Polski, lecz także innego kraju).

Informacja o grupie podmiotów to nic innego jak tzw. Country-by-Country Reporting. Informacja ta to sprawozdanie na poziomie grupowym prezentujące m.in. informacje o wysokości dochodów i zapłaconego podatku przez grupę podmiotów należących do międzynarodowych grup kapitałowych. Otrzymanie tej informacji przez organy podatkowe umożliwi im łatwiejszą analizę i ocenę ryzyka zaniżania dochodów w obszarze cen transferowych przez grupy międzynarodowe.

Uwaga!

W Polsce przepisy w zakresie CbCR zostały wprowadzone od 1 stycznia 2016 r. (dodany art 27 ust 6 updop). Nakładały one na największych podatników obowiązek złożenia informacji o grupie za rok 2016 w ciągu 12 miesięcy od zakończenia roku sprawozdawczego grupy (obowiązek nakładany updop dotyczył jednak tylko jednostek dominujących). 4 kwietnia 2017 r. art. 27 ust. 6 updop został uchylony ustawą o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (dalej: ustawa o wymianie informacji). Z ta datą wprowadzono regulacje, które omawiamy w opracowaniu.

Kto składa nową informację

Informację składają jednostki dominujące lub inne jednostki wchodzące w skład tzw. grupy podmiotów. Przy czym przez grupę podmiotów należy rozumieć :

§

grupę kapitałową w rozumieniu przepisów o rachunkowości:

1. dla której jest sporządzane skonsolidowane sprawozdanie finansowe,
2. w której skład wchodzą co najmniej dwie jednostki mające siedzibę lub zarząd w różnych państwach lub terytoriach albo jednostka, która posiada siedzibę lub zarząd w jednym państwie lub terytorium, ale prowadzi działalność przez zagraniczny zakład położony w innym państwie lub terytorium,
3. której skonsolidowane przychody przekroczyły w poprzednim roku obrotowym kwotę progową 750 000 000 euro; w przypadku gdy skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej jest sporządzane w innej walucie niż euro, przeliczenie wartości skonsolidowanych przychodów na euro w celu odniesienia jej do kwoty progowej następuje według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień roku obrotowego poprzedzającego sprawozdawczy rok obrotowy; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro;"

 - art. 82 pkt 1 ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami.

Informację taką składa:

1. jednostka dominująca w grupie kapitałowej posiadająca siedzibę na terenie Polski (art. 83 ustawy o wymianie informacji) lub
2. inna jednostka wchodząca w skład grupy podmiotów, niebędąca jednostką dominującą, która posiada siedzibę lub zarząd na terytorium Polski albo posiada siedzibę lub zarząd poza terytorium Polski, ale prowadzi na terytorium Polski działalność przez zagraniczny zakład.

Z przypadkiem określonym w punkcie b) będziemy mieli do czynienia najczęściej w sytuacji. gdy jednostka dominująca grupy podmiotów nie ma obowiązku przekazania informacji o grupie podmiotów za ten sprawozdawczy rok obrotowy w państwie lub terytorium, w którym ma siedzibę lub zarząd - zob. art. 84 ustawy o wymianie informacji podatkowych.

Co zawiera informacja

Składane przez podatników raporty ze sprawozdawczego roku obrotowego grupy podmiotów mają zawierać m.in. informacje o:

• działalności prowadzonej przez jednostki wchodzące w skład grupy podmiotów obejmujące:

a) osiągnięte przychody, z podziałem na przychody osiągnięte od podmiotów niezależnych oraz przychody osiągnięte od jednostek wchodzących w skład grupy podmiotów, przy czym nie uwzględnia się płatności otrzymanych od innych jednostek wchodzących w skład grupy podmiotów uznawanych za dywidendy w państwie rezydencji podatkowej jednostki dokonującej wypłaty,

b) zrealizowany zysk (stratę) przed opodatkowaniem, z uwzględnieniem wszystkich nadzwyczajnych przychodów i kosztów,

c) rzeczywiście zapłacony i niezwrócony w jakiejkolwiek formie podatek dochodowy w trakcie sprawozdawczego roku obrotowego, w tym podatek u źródła zapłacony przez inne jednostki z tytułu płatności na rzecz jednostki wchodzącej w skład grupy podmiotów,

d) należny podatek dochodowy za sprawozdawczy rok obrotowy, przy czym należny podatek dochodowy odzwierciedla wyłącznie operacje przeprowadzone w sprawozdawczym roku obrotowym i nie uwzględnia odroczonych podatków ani rezerw na warunkowe zobowiązania podatkowe,

e) sumę kapitału podstawowego (zakładowego),

f) niepodzielony zysk z lat ubiegłych na koniec sprawozdawczego roku obrotowego,

g) liczbę pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, zgodnie z przyjętą jednolitą metodą obliczania,

h) sumę wartości księgowych aktywów rzeczowych netto (trwałych i obrotowych) z wyłączeniem środków pieniężnych i ich ekwiwalentów oraz wartości niematerialnych i aktywów finansowych;

• jurysdykcji podatkowej - raportująca jednostka wskazuje wszystkie państwa lub terytoria, w których jednostki wchodzące w skład grupy podmiotów są rezydentami do celów podatkowych. Osobno będzie należało wskazać te jednostki, które jednostka raportująca uznaje za podmioty niebędące rezydentami do celów podatkowych w żadnym państwie lub terytorium;
•  źródle danych wykorzystywanych do sporządzenia informacji o grupie podmiotów - np. dane ze skonsolidowanych sprawozdań finansowych, wymaganych prawem sprawozdań finansowych odrębnej jednostki, sprawozdań finansowych dla organów nadzorczych lub dokumentacji wewnętrznej przygotowanej na potrzeby rachunkowości zarządczej. W każdym roku należy korzystać konsekwentnie z tych samych źródeł danych w odniesieniu do poszczególnych jednostek wchodzących w skład grupy podmiotów. Wszystkie kwoty przelicza się na walutę jednostki raportującej, w której wyrażone są kwoty ujęte w informacji o grupie podmiotów, po średnim kursie walut dla danego roku wykazywanym w informacji dodatkowej;
• rodzaju działalności gospodarczej - raportująca jednostka określa główny rodzaj działalności gospodarczej lub główne rodzaje działalności gospodarczej, którą jednostka wchodząca w skład grupy podmiotów prowadzi w danym państwie lub terytorium rezydencji podatkowej, zaznaczając odpowiednie pole lub pola w informacji o grupie podmiotów.

Gdzie, jak i kiedy składać informacje

Informacja powinna być przekazywana przez podmiot składający za pomocą środków komunikacji elektronicznej w formie dokumentu elektronicznego. Wzór samego sprawozdania w postaci dokumentu elektronicznego zostanie zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów (do momentu oddania do druku bieżącego numeru "Mk" wzór dokumentu elektronicznego nie został opublikowany). Informację jednostka dominująca ma obowiązek złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia zakończenia sprawozdawczego roku obrotowego (art. 83 ustawy o wymianie informacji). W przypadku gdy sprawozdanie składa inna jednostka niż dominująca, sprawozdanie należy złożyć na tych samych zasadach.

Jednostki dominujące pierwsze sprawozdania złożą za sprawozdawczy rok obrotowy rozpoczynający się po 31 grudnia 2015 r. W przypadku podatników, u których rok sprawozdawczy odpowiada kalendarzowemu, pierwsze informacje powinny być złożone za 2016 r. do końca 2017 r. - zob. art. 103 ustawy o wymianie informacji podatkowych. Takie jednostki dominujące do końca października 2017 r. powinny złożyć powiadomienie do szefa Krajowej Administracji Skarbowej, w którym:

1. zawiadomią o tym, że same złożą informację o grupie podmiotów albo
2. wskażą jednostkę raportującą oraz państwo lub terytorium, w którym zostanie przekazana informacja o grupie podmiotów

 - art. 86 w zw. z art. 103 ustawy o wymianie informacji.

Pierwsze informacje przez jednostki inne niż dominujące będą z kolei składane za sprawozdawczy rok obrotowy rozpoczynający się po 31 grudnia 2016 r. W przypadku podatników, u których rok sprawozdawczy odpowiada kalendarzowemu, informacje powinny być złożone za 2017 r. do końca 2018 r. Obowiązek przekazania informacji powstanie przy tym, jeżeli skonsolidowane przychody grupy kapitałowej przekroczyły kwotę progową 750 000 000 euro za ten sprawozdawczy rok obrotowy (tu 2017 r.) - art. 104 ustawy o wymianie informacji podatkowych.

Sankcje za niezłożenie informacji

Warto pamiętać, że w przypadku niezłożenia informacji szef Krajowej Administracji Skarbowej, w drodze decyzji, może nałożyć dodatkową karę pieniężną w kwocie do 1 000 000 zł - art. 91 ustawy o wymianie informacji. Dodatkowo istnieje możliwość nałożenia pieniężnej kary grzywny z Kodeksu karnego skarbowego.

Podsumowanie

Obowiązek składania informacji o grupie podmiotów to dodatkowe obciążenie administracyjne dla podatników. Warto zauważyć, że nie zawsze obowiązek ten realizowany będzie przez jednostkę dominującą w grupie kapitałowej, często jednostka dominująca wyznaczy do tego celu jeden z mniejszych podmiotów, który np. zajmuje się obsługą księgową grupy. O ile niewiele polskich spółek jest tak dużych, by być objętym tym obowiązkiem, o tyle wiele spółek wchodzi w skład grup, co może dla nich oznaczać dodatkowe obciążenia administracyjne wobec jednostki dominującej, która zażąda od nich dodatkowych informacji. Warto, by takie spółki wiedziały, w którym kraju ich grupa składa sprawozdanie CbCR. Warto też wiedzieć, jakie dane dotyczące ich bezpośrednio zostaną w tym sprawozdaniu ujawnione, bo z danych tych skorzysta i polski fiskus. Co więcej, należy dopilnować, by dane z informacji o grupie odpowiadały danym, jakie polska spółka ujawnia np. w dokumentacji cen transferowych. Po złożeniu tych informacji można oczekiwać, że zwiększy się ryzyko kontroli podatkowych w takich spółkach. Bo to na postawie tych informacji fiskus będzie typował cele kontroli.

Podstawa prawna:

• §1 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z 13 czerwca 2017 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych przekazywanych w informacji o grupie podmiotów oraz sposobu jej wypełniania - Dz.U. z 2017 r. poz. 1176

• art.82, 83-87, 103 i 104 ustawy z 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami - Dz.U. z 2017 r. poz. 648

Sławomir Biliński

prawnik, redaktor "MONITORA księgowego", ekspert podatkowy, autor licznych publikacji z prawa podatkowego i gospodarczego