Tak, w opisanej sytuacji należy skorygować deklarację za październik i rozliczyć VAT od nabycia sprzętu. Z otrzymanej faktury mogą Państwo odliczyć VAT od zakupów, które nie są objęte odwrotnym obciążeniem.

Według art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające towary wymienione w załączniku nr 11 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

● dokonującym ich dostawy jest podatnik, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,

● nabywcą jest podatnik VAT czynny,

● dostawa nie korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, które obejmuje dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W przypadku dostaw towarów wymienionych w poz. 28-28c załącznika nr 11 do ustawy odwrotne obciążenie ma zastosowanie, jeżeli łączna wartość tych towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji obejmującej te towary, bez kwoty podatku, przekracza kwotę 20 000 zł. Od 1 stycznia 2017 r. są to:

● procesory,

● tablety, notebooki, laptopy,

● telefony komórkowe, w tym smartfony,

● konsole do gier wideo (w rodzaju stosowanych z odbiornikiem telewizyjnym lub samodzielnym ekranem) i pozostałe urządzenia do gier zręcznościowych lub hazardowych z elektronicznym wyświetlaczem - z wyłączeniem części i akcesoriów.

Za jednolitą gospodarczo transakcję uznaje się transakcję obejmującą:

● umowę, w ramach której występuje jedna lub więcej dostaw towarów wymienionych w poz. 28-28c załącznika nr 11 do ustawy, nawet jeżeli są one dokonane na podstawie odrębnych zamówień lub wystawianych jest więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy;

● więcej niż jedną umowę, jeżeli okoliczności towarzyszące tej transakcji lub warunki, na jakich została ona zrealizowana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie towarami wymienionymi w poz. 28-28c załącznika nr 11 do ustawy.

Gdy są spełnione warunki, to nabywca rozlicza VAT należny za sprzedawcę. Obecnie przepisy ustawy o VAT nie przewidują specjalnych zasad ustalania obowiązku podatkowego dla dostaw, dla których podatnikiem jest nabywca. Stosujemy zatem zasady ogólne. Oznacza to, że obowiązek podatkowy powstanie z chwilą dokonania dostawy lub zapłaty, jeśli nastąpi przed dokonaniem dostawy.

Dlatego w Państwa przypadku, jeśli przed dokonaniem dostawy została wpłacona zaliczka, to obowiązek podatkowy powstał w dniu jej wpłaty. Nie ma znaczenie, kiedy otrzymali Państwo fakturę. Jeśli otrzymali ją Państwo po terminie złożenia deklaracji za okres, kiedy należało rozliczyć VAT, trzeba złożyć korektę deklaracji. W tej deklaracji można również odliczyć VAT naliczony. W przypadku dostaw objętych odwrotnym obciążeniem VAT należny stanowi jednocześnie podatek naliczony, pod warunkiem że zakup będzie służył sprzedaży opodatkowanej.

Trzeba pamiętać, że w przypadku dostaw objętych odwrotnym obciążeniem, gdy obowiązek podatkowy powstał już w styczniu 2017 r., podatek należny i naliczony będzie mógł być wykazany w tej samej deklaracji, pod warunkiem że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tych transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek, nie później niż w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10b pkt 3 ustawy o VAT).

Obowiązek korekty dotyczy tylko części podstawy opodatkowania, która odpowiada wpłaconej zaliczce. Pozostałą część rozliczamy w deklaracji, w której miała miejsce dostawa. Od należnych kwot naliczamy VAT.

Przykład

Spółka wpłaciła w październiku zaliczkę w wysokości 10 000 zł na dostawę laptopów. Cała wartość zamówienia wyniosła 30 000 zł. W grudniu spółka otrzymała zamówienie oraz fakturę na całość dostawy. Dlatego powinna skorygować deklarację za październik i wykazać VAT należny i naliczony, gdy zakupy służą sprzedaży opodatkowanej, w wysokości: wartość netto - 10 000 zł, VAT - 2300 zł. W deklaracji za grudzień rozliczy pozostałą część w wysokości: wartość netto - 20 000 zł, VAT - 4600 zł.

Odpowiadając na drugie pytanie, czy można odliczyć VAT z faktury dokumentującej sprzedaż zarówno podlegającą, jak i niepodlegającą VAT, należy ustalić, czy dopuszczalne jest wystawienie takiej faktury, gdyż to dokument, który można uznać za fakturę według ustawy o VAT, jest podstawą do odliczenia podatku.

Według art. 106b ust. 1 ustawy o VAT podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż na rzecz innego podatnika. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy sprzedawca sam rozlicza VAT, jak i sytuacji, gdy to nabywca jest zobowiązany do rozliczenia VAT za sprzedawcę. W klasycznej sytuacji, gdy faktura dokumentuje tylko sprzedaż opodatkowaną lub tylko sprzedaż niepodlegającą VAT, te dwie faktury się różnią. Przepisy nie zabraniają w takiej sytuacji wystawiania wspólnych faktur, ale muszą one zawierać wszystkie wymagane elementy.

Faktura dokumentująca sprzedaż opodatkowaną VAT powinna zawierać m.in.:

● sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku,

● kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

Natomiast faktura dokumentująca sprzedaż złomu, dla której podatnikiem jest nabywca, musi zawierać oznaczenie "odwrotne obciążenie". Nie zawiera z kolei:

● sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku,

● kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

Prawo do wystawienia wspólnej faktury potwierdzają również organy podatkowe. W piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 28 lutego 2014 r. (sygn. IBPP1/443-1170/13/KJ) czytamy:

Zatem nie ma ustawowych przeszkód, aby Wnioskodawca mógł na jednej fakturze ująć sumy wartości sprzedaży netto podlegającej opodatkowaniu z podziałem na pozycje obejmujące sprzedaż wg poszczególnych stawek podatku oraz sprzedaż, dla której obowiązanym do rozliczenia podatku jest nabywca, ze wskazaniem na pozycje objęte "odwrotnym obciążeniem". Ważne jest jedynie, aby zapisy na fakturze były jednoznaczne i aby nie było żadnych wątpliwości, których towarów dotyczy odwrotne obciążenie.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, iż w świetle powyższych przepisów, brak jest zakazu aby na jednym dokumencie faktury w poszczególnych jej pozycjach wykazywać sprzedaż opodatkowaną (i/lub zwolnioną) oraz sprzedaż, do rozliczenia której zobowiązany jest nabywca, ze wskazaniem na pozycje objęte "odwrotnym obciążeniem", należało uznać za prawidłowe.

Podstawa prawna:

● art. 19a ust. 1 i 8, art. 86 ust. 10, ust. 10b pkt 3, ust. 11, art. 106b, art. 106e ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 710; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2024

Marcin Jasiński

ekspert w zakresie VAT