PROBLEM

W związku z wykonywaniem kontraktu powstały zawinione przez naszego kontrahenta przestoje. Czy obciążenie kontrahenta kosztami za zawinione przestoje podlega VAT?

RADA

Obciążenie kontrahenta kosztami za zawinione przestoje nie podlega VAT. Według obecnych interpretacji organów podatkowych takie obciążenie ma charakter odszkodowania, bez wzajemności świadczenia usługi. Należy udokumentować je notą obciążeniową.

UZASADNIENIE

Przestoje nie są obecnie przez organy podatkowe traktowane jak usługi podlegające opodatkowaniu VAT. Stanowisko organów podatkowych w tym temacie uległo zmianie, choć przepisy podatkowe obowiązujące w tym zakresie się nie zmieniły (art. 7 ustawy o VAT). Kara za przestój jest obecnie przez organy podatkowe traktowana jako kara umowna. Nie występuje tu świadczenie wzajemne, a kwota otrzymana przez podatnika za zawinione przez kontrahenta przestoje nie stanowi wynagrodzenia za wykonaną usługę, ma charakter odszkodowania i nie podlega podatkowi od towarów i usług.

Takie stanowisko potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 26 stycznia 2016 r. (sygn. ITPP2/4512-1103/15/AK), w której czytamy, że:

(...) zapłata przez kontrahenta określonej kwoty (stanowiącej równowartość poniesionych kosztów przestoju/utraconych zysków), wynikającej z jego zawinionych opóźnień, nie stanowi ekwiwalentu za dostawę towarów czy świadczenie przez Pani firmę usług. Tym samym otrzymane środki pieniężne - stanowiące odszkodowanie - nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie mogą być udokumentowane fakturą. Czynność ta, jako niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, winna być udokumentowana innym dokumentem niż faktura zarezerwowana dla dokumentowania czynności z zakresu ustawy o podatku od towarów i usług, np. notą obciążeniową.

Należy zauważyć, że w przeszłości organy podatkowe przyjmowały, iż zawiniony przez kontrahenta przestój jest usługą podlegającą opodatkowaniu VAT. Ich zdaniem w przypadku przestoju podatnik tolerował ten fakt zawiniony przez jego kontrahenta i otrzymywał w zamian za to wynagrodzenie. W konsekwencji z tytułu świadczonej odpłatnie usługi powstawał obowiązek podatkowy, a świadczenie usługi musiało zostać udokumentowane fakturą. Natomiast obowiązek podatkowy powstawał z chwilą wykonania usługi, czyli zakończenia trwania przestoju. Przykładem takiej wykładni przepisów jest interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 września 2012 r., sygn. IPPP3/443-776/12-2/RD.

Ze względu na istniejące rozbieżności interpretacyjne warto wystąpić z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 5, 7 i 8 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 710; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 2024

Anna Adamiec

doradca podatkowy, autorka licznych publikacji podatkowych