Spółka jawna, w której wspólnikami są trzy osoby fizyczne, podpisała umowę o pracę z małżonkiem jednego ze wspólników. Czy wynagrodzenie tej osoby jest kosztem dla wspólników spółki jawnej?

Wynagrodzenie wypłacane małżonkowi jednego ze wspólników nie będzie stanowić kosztu uzyskania przychodów żadnego ze wspólników. Szczegóły - w uzasadnieniu.

Wspólnicy spółek osobowych nie mogą zaliczać do kosztów wartości pracy ich małżonków. Zakaz ten przewiduje art. 23 ust. 1 pkt 10 updof. Z przepisu tego wynika, że podatnicy nie mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów:

wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną - także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki; (...)

Przepisy updof nie definiują jednak, co należy rozumieć przez "wartość pracy", o której mowa w przywołanym przepisie. Wyjaśniają to organy podatkowe, uznając, że jest to wynagrodzenie brutto pracownika. W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 22 czerwca 2010 r., sygn. IPPB1/415-324/10-2/ES, czytamy, że:

Wartością pracy niewątpliwie jest zatem ustalone zarówno wynagrodzenie (brutto) za pracę wraz z wszystkimi jego składnikami, tj. składkami na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne opłacane przez pracownika, zaliczką na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz fizycznie wypłacone wynagrodzenie, jak i wszelkiego rodzaju dodatki, nagrody i inne świadczenia wypłacane w związku z wykonywaną przez pracownika pracą. Należy tu podkreślić, że pracodawca jest zobowiązany do pobierania i odprowadzania do właściwych podmiotów ww. składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz zaliczek na podatek dochodowy. Pełni więc tylko rolę pośrednika, a płatności te realizowane są z dochodu pracownika.

Wspólnicy Państwa spółki nie mogą zatem rozliczać w kosztach wynagrodzenia brutto małżonka jednego z nich. Ograniczenie to dotyczy nie tylko wspólnika, którego małżonek został zatrudniony, ale wszystkich wspólników. Potwierdził to Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w przywołanej wcześniej interpretacji indywidualnej z 22 czerwca 2010 r., sygn. IPPB1/415-324/10-2/ES. Czytamy w niej, że:

(...) wartość wynagrodzenia wypłaconego małżonkowi jednego ze wspólników spółki nie stanowi kosztów uzyskania przychodów dla tego wspólnika, którego małżonek otrzymuje to wynagrodzenie, ani również nie będzie kosztem uzyskania przychodów pozostałych wspólników spółki. Natomiast wydatki inne niż wynagrodzenie (tj. składki na ubezpieczenie społeczne, składki na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych), które są związane z zatrudnieniem małżonka wspólnika, będą stanowić koszty uzyskania przychodu Wnioskodawcy do wysokości jego udziału w zysku.

Na zakaz zaliczania do kosztów wynagrodzeń wypłacanych małżonkom wspólników spółek osobowych nie wpływają w żaden sposób relacje majątkowe między nimi. W tym przypadku nie ma znaczenia, czy między małżonkami istnieje wspólność majątkowa, czy też nie. Potwierdził to NSA w wyroku z 22 kwietnia 2008 r., sygn. akt II FSK 1476/06, w którym stwierdził, że:

Okoliczność, że pozostawanie we wspólności majątkowej jest jednym z warunków wspólnego opodatkowania małżonków, nie ma żadnego wpływu na zaliczenie bądź nie wartości pracy małżonka podatnika do kosztów uzyskania przychodów.

Należy dodać, że gdyby czynności wykonywane przez małżonka jednego ze wspólników były świadczone w ramach prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej, wypłacane mu wynagrodzenie mogliby Państwo rozliczyć w kosztach. Potwierdził to Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 12 marca 2012 r., sygn. IPTPB1/415-18/12-2/AG. Wprawdzie interpretacja ta dotyczy wynagrodzenia wypłacanego małżonkowi przez osobę prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą, ale ponieważ ma do niej zastosowanie to samo ograniczenie w zaliczaniu do kosztów, czyli art. 23 ust. 1 pkt 10 updof, znajduje zastosowanie również w przypadku zatrudniania małżonków wspólników spółek osobowych. Czytamy w niej, że:

(...) stwierdzić należy, iż w sytuacji gdy Wnioskodawczyni oraz Jej mąż prowadzą odrębnie działalność gospodarczą, a mąż w ramach prowadzonej działalności świadczył będzie na rzecz prowadzonego przez Wnioskodawczynię przedszkola usługi, to tego typu usług nie należy kwalifikować jako pracy własnej małżonka, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest to bowiem usługa świadczona przez odrębny podmiot gospodarczy - odrębnego przedsiębiorcę. W takiej sytuacji wartość usługi świadczonej przez firmę męża na rzecz firmy - przedszkola prowadzonego przez Wnioskodawczynię będzie stanowiła koszty uzyskania przychodów, pomniejszające osiągnięty z działalności gospodarczej przychód, jeśli poniesiony wydatek spełniał będzie przesłanki wskazane w przepisie art. 22 ust. 1 ww. ustawy.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1767

Aleksander Gniłka

doradca podatkowy, praktyk, autor licznych publikacji