2/2016, data dodania: 19.01.2016 Czy można naliczyć podatek wstecz
Osoba fizyczna nabyła w 2010 roku prawo własności niezabudowanej działki stanowiącej grunt pod zabudowę mieszkalną (B) i w ustawowym terminie złożyła w urzędzie gminy informację podatkową. Ponieważ żadna decyzja o wymiarze podatków do niego nie dotarła, w marcu 2015 r. podatnik poinformował gminę o fakcie posiadania nieruchomości gruntowej. Następnie otrzymał dwie decyzje naliczające kwotę zobowiązania podatkowego (za lata 2010-2014 i za 2015 rok). Czy w 2015 roku urząd gminy mógł naliczyć podatek wstecznie za poprzednie lata?
Odpowiedź
W przypadku osób fizycznych zobowiązania w podatkach lokalnych powstają z chwilą doręczenia decyzji organu podatkowego ustalającej ich wysokość (art. 21 § 1 pkt 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa; dalej: o.p.). Dlatego właściciel działki nie miał obowiązku zapłaty podatku od nieruchomości w latach, w których nie otrzymywał od organu podatkowego decyzji ustalających wysokości tych zobowiązań. Zgłaszając po zakupie działkę do opodatkowania, mógł oczekiwać, że organ podatkowy będzie corocznie ustalał w formie decyzji kwotę przypadającego do zapłaty w tym roku zobowiązania. Jeżeli więc podatnik będzie w stanie udowodnić ww. fakt (np. na podstawie kopii takiej informacji z datą wpływu do siedziby organu lub zwrotnego potwierdzenia odbioru), to będzie miał podstawę do częściowego wzruszenia otrzymanego naliczenia podatkowego. Stanie się tak, ponieważ "zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2 o.p., nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie trzech lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy" (art. 68 § 1 o.p.).
Uzasadnienie
Artykuł 68 § 1 o.p. oznacza, że w sytuacji przedstawionej w pytaniu otrzymane przez podatnika w 2015 roku naliczenie za lata 2010-2011 jest bezpodstawne (uległo przedawnieniu odpowiednio z końcem 2013 i 2014 r.).
Podatnik będzie miał obowiązek zapłaty tylko otrzymanego w 2015 roku naliczenia za lata 2012-2014 oraz kwoty zobowiązania za rok 2015. Dlatego po otrzymaniu decyzji naliczającej podatek od nieruchomości za lata 2010-2014 podatnik powinien, na podstawie art. 223 o.p., wnieść odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego w powyższym zakresie.
W odwołaniu podatnik powinien (zgodnie z art. 222 o.p.) podnieść zarzut przedawnienia uprawnienia organu podatkowego do ustalenia w 2015 roku kwot zobowiązań podatkowych w podatku od nieruchomości za lata 2010-2011 (na podstawie art. 68 § 1 o.p.).
W przypadku wydania przez organ podatkowy II instancji decyzji niekorzystnej dla podatnika, czyli utrzymującej w mocy rozstrzygnięcie wydane w I instancji, podatnik będzie mógł na decyzję wydaną przez SKO wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego w terminie 30 dni od daty doręczenia mu tej decyzji.
Analogiczny skutek zaistniałby w sytuacji, gdy upływ wskazanego w art. 68 § 1 o.p. trzyletniego terminu nastąpiłby w trakcie prowadzonego postępowania, z tą różnicą, że w zakresie zobowiązania podatkowego naliczonego za lata 2010-2011 powinna zostać wydana decyzja umarzająca na podstawie art. 208 o.p., jako bezprzedmiotowe postępowanie w zakresie tych lat.
W sytuacji gdy pomimo upływu trzyletniego terminu organ podatkowy wydałby za te lata decyzję ustalającą kwoty zobowiązań podatkowych, wówczas w tym zakresie powinien skorzystać z uprawnienia wynikającego z art. 258 § 1 pkt 1 o.p. i wydać nową decyzję, w której stwierdziłby wygaśnięcie poprzednio wydanego rozstrzygnięcia w części dotyczącej ustalenia kwot zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości za lata 2010-2011.
MARCIN BINAŚ
PODSTAWY PRAWNE
● art. 21 § 1 pkt 2, art. 68 § 1, art. 208, art. 222, art. 223, art. 258 § 1 pkt 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 613; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1932)
● art. 6 ust. 6 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 849; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1890)
