W ramach uszczelniania systemu podatkowego Ministerstwo Finansów wprowadziło Jednolity Plik Kontrolny (JPK). Jest to zbiór danych pochodzących z ksiąg podatkowych oraz z dowodów księgowych podatnika, wygenerowany w formacie elektronicznym. Format ten ściśle określa MF. JPK ma ustandaryzowany układ i format (schemat XML) umożliwiający jego łatwe przetwarzanie i przeszukiwanie. Część danych jest przekazywana na żądanie. Do końca czerwca 2018 r. obowiązek ten dotyczy tylko dużych przedsiębiorców. Od 1 lipca 2018 r. obowiązek ten w pełnym zakresie obejmie wszystkie firmy oraz jednostki budżetowe.

Inaczej jest w przypadku ewidencji sprzedaży VAT. Podatnicy mają obowiązek przesyłać je co miesiąc do MF w formacie JPK_VAT. Obowiązek ten jest wprowadzany sukcesywnie. Od rozliczenia za styczeń 2018 r. będzie dotyczył każdego podatnika VAT. W wydanym 5 października 2017 r. komunikacie MF zachęca mikroprzedsiębiorców do testowego wysyłania JPK_VAT jeszcze w 2017 r. Skróci to im termin zwrotu z 60 do 25 dni.

1. Kto będzie miał obowiązek przesyłania JPK_VAT

Obowiązek przesyłania ewidencji w formacie JPK_VAT został wprowadzony od rozliczenia za lipiec 2016 r. Wynika on z art. 82 § 1b Ordynacji podatkowej. Do końca 2017 r. dotyczy jednak podatników, którzy mogą być uznani za dużych, średnich i małych przedsiębiorców według ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Natomiast od rozliczenia za styczeń 2018 r. obowiązek ten będzie dotyczył również mikroprzedsiębiorców, czyli każdego czynnego podatnika VAT. W związku z tym obowiązkiem każdy podatnik będzie musiał prowadzić ewidencję VAT w formie elektronicznej.

Podatnicy zarejestrowani na potrzeby VAT, ale nieposiadający w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności, zgodnie z wyjaśnieniami Ministerstwa Finansów, także są zobowiązani do wysyłania prowadzonej ewidencji w postaci JPK.

Obowiązek przesyłania ewidencji VAT w formacie JPK nie dotyczy podatników VAT, którzy korzystają ze zwolnienia. Do prowadzenia ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, zobowiązani są bowiem tylko podatnicy VAT czynni.

2. Jakie zasady obowiązują przy przesyłaniu JPK_VAT

Należy pamiętać, że plik JPK_VAT:

● nie może być dostarczony na nośniku danych, np. pendrivie;

● musi być dostarczony w ramach komunikacji elektronicznej, czyli niezbędny jest dostęp do Internetu;

● musi być wysłany za okresy miesięcznie do 25 dnia następnego miesiąca, niezależnie od tego czy jednostka rozlicza się miesięcznie czy kwartalnie;

● musi być wysyłany do MF, a nie do właściwego urzędu skarbowego;

● informacja o prowadzonej ewidencji JPK_VAT powinna być przygotowana i przesłana w jednym pliku;

● nie musi być opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym; wystarczy podpis potwierdzony profilem zaufanym ePUAP.

Ewidencja sprzedaży i zakupu VAT jest wysyłana w formacie JPK_VAT. Aby prowadzoną ewidencję można było bez problemu przekształcić w format JPK_VAT i wysłać do MF, musi zawierać wymagane dane dla tego formatu. Na 2018 r. MF nie ogłosiło jeszcze formatu JPK_VAT.

Jednostka, która nie dysponuje własnym oprogramowaniem umożliwiającym wysyłanie JPK_VAT, będzie mogła skorzystać z bezpłatnej aplikacji udostępnionej przez MF.

3. Jakie są zasady prowadzenia ewidencji VAT

Aby prawidłowo wypełniać obowiązek związany z przesyłaniem JPK_VAT, najpierw należy sprawdzić, czy prowadzona ewidencja sprzedaży spełnia warunki wynikające z ustawy o VAT. Trzeba pamiętać, że ewidencja musi być prowadzona w formie elektronicznej.

W pierwszej kolejności trzeba podkreślić, że również w 2018 r.:

● ustawodawca nie będzie narzucał wzoru ewidencji podatkowych prowadzonych przez podatników na potrzeby VAT,

● całkowicie legalne będzie prowadzenie kilku ewidencji VAT, i to nie tylko w podziale na rejestr sprzedaży i rejestr zakupów, ale także defragmentacji ze względu na charakter operacji czy z uwagi na strukturę organizacyjną. Jednak jednostka centralna musi na ich podstawie dokonać scalenia danych na potrzeby sporządzenia deklaracji podatkowej oraz przygotowania JPK_VAT.

Jednym słowem, zasady prowadzenia ewidencji w zakresie jej "organizacji" nie ulegną zmianie z początkiem 2018 r. Wymagana tylko będzie wyłącznie forma elektroniczna.

Od 2017 r. zmienił się art. 109 ust. 3 ustawy, który wskazuje jakie dane powinna zawierać ewidencja VAT. W 2018 r. nie będzie zmian w tym zakresie. Jak wynika z tego przepisu, czynni podatnicy VAT są obowiązani do prowadzenia ewidencji zawierającej dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej. Obecnie wyraźnie jest wskazanie na informację podsumowującą, co oznacza, że w przypadku WNT podatnicy są zobligowani do uwzględniania w ewidencji numeru VAT UE dostawcy.

3.1. Obowiązkowe elementy ewidencji VAT

Ewidencja VAT powinna zawierać w szczególności:

● dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania,

● wysokość kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego,

● kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego,

● kwoty podatku podlegające wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także

● inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

Największe wątpliwości nasuwają się w odniesieniu do pozycji: inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji. Co prawda ustawodawca przykładowo wymienia numer VAT kontrahenta, co oznacza, że numer ten powinien być ujawniany w rejestrze sprzedaży i zakupów, jednak jest to tylko wskazówka, a nie kompletna informacja o "innych danych służących identyfikacji poszczególnych transakcji".

Resort finansów potwierdził, że nie oczekuje obligatoryjnego prezentowania w ewidencjach VAT, a w konsekwencji również w JPK_VAT, szczegółowych danych o poszczególnych transakcjach, tj. każdej pozycji z faktury.

Jak zostało już wskazane, od 2017 r. podatnicy są zobowiązani do obligatoryjnego prezentowania w ewidencji numeru VAT kontrahenta. Poza tym ustawodawca oczekuje, że w ewidencji znajdą się dane pozwalające na identyfikację transakcji.

Ponad wszelką wątpliwość owe "inne dane", które pozwolą na identyfikację poszczególnych transakcji, to numer faktury, jako dokumentu, który zawiera (powinien zawierać według przepisów art. 106e ustawy o VAT) szczegółowe informacje na temat poszczególnych transakcji.

Dlatego jeżeli podatnik wskazuje w ewidencji VAT:

● dane kontrahenta, w tym jego numer VAT (przy sprzedaży tam, gdzie jest to możliwe, a przy zakupach dla każdej pozycji z ewidencji),

● numery faktur (zarówno przy sprzedaży, jak i przy zakupach),

to należy uznać, że stosowany sposób ewidencjonowania w podziale na poszczególne stawki jest prawidłowy.

UWAGA!

Od 2017 r. w ewidencji VAT obowiązkowo należy podawać NIP kontrahenta oraz numer dokumentu, który jest podstawą wpisu.

Trzeba pamiętać, że w przypadku gdy do paragonu zostanie wystawiona faktura na rzecz podatnika, w ewidencji powinna się znaleźć ta faktura. Faktury dokumentujące sprzedaż na rzecz osób prowadzących działalność muszą obowiązkowo znaleźć się w ewidencji, mimo że ta sprzedaż została zaewidencjonowana na kasie rejestrującej. W takiej sytuacji należy:

● zaewidencjonować fakturę w ewidencji sprzedaży,

● o wartości wynikające z tej faktury pomniejszyć należny VAT i wartość netto, wynikające z raportu kasowego.

Podatnicy nie mają natomiast obowiązku ewidencjonowania w taki sposób faktur wystawionych na rzecz osób nieprowadzących działalności podatkowej. Faktury wystawione dla tych osób nie zawierają NIP.

Gdy stwierdzimy błędy w numerze faktury lub NIP kontrahenta, wysyłamy ponownie tylko ewidencję JPK_VAT; nie musimy składać korekty deklaracji.

3.2. Błędy - dotychczasowe doświadczenia

1. Błędne numery faktur. Ponad rok obowiązywania JPK_VAT pozwala stwierdzić, jakie błędy najczęściej popełniają podatnicy.

MF w wydanym komunikacie poinformowało, że częstym błędem w przesyłanych JPK_VAT są numery faktur. Jak wynika z udzielonych wyjaśnień:

(...) w części Zakup Wiersz w polu o nazwie NrFaktury stwierdzono przypadki ewidencjonowania dokumentów wg numeracji systemowej programu księgowego podmiotu składającego JPK. Prawidłowo w polu tym powinien być zawarty numer oryginału dokumentu nadany przez wystawcę.

W obowiązującej od 1 stycznia 2017 r. strukturze JPK_VAT dotychczasowe pole NrFaktury zastąpiono polem o nazwie DowodZakupu (opis pola: Numer dowodu zakupu) i jak powyżej powinien on zawierać numer oryginału dokumentu zakupu nadany przez wystawcę.

Ministerstwo Finansów zwraca się z prośbą o przekazywanie poprawnie wypełnionych plików JPK_VAT zawierających numery oryginałów dokumentów widniejących na dowodach zakupu.

2. Wpisywanie NIP, gdy nabywcą jest osoba prywatna. Gdy nabywcą jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności, nie należy wpisywać jej numeru PESEL. Pole na numer NIP pozostaje puste. W piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 20 grudnia 2016 r. (sygn. 3063-ILPP1-2.4512.78.2016.2.AW) czytamy:

W związku z powyższym, w przypadku transakcji, których stroną będzie wyłącznie kontrahent będący podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzący działalność gospodarczą z dniem 1 stycznia 2017 r. konieczne będzie przedstawienie w prowadzonej ewidencji dla potrzeb podatku VAT poszczególnych transakcji zawartych z podmiotami gospodarczymi i wpisanie numerów identyfikacji podatkowej (NIP), którymi się one posługują jako podmioty gospodarcze. Natomiast w sytuacji kiedy stroną transakcji będzie osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej i niebędąca podatnikiem podatku VAT, czyli osoba niewymagająca identyfikacji na potrzeby podatku VAT lub podatku od wartości dodanej, to prowadzona ewidencja nie będzie wymagała podania jej numeru identyfikacyjnego, na podstawie którego osoba ta miałaby być zidentyfikowana.

Podsumowując, Wnioskodawca prowadząc ewidencję nie będzie zobowiązany od dnia 1 stycznia 2017 r. - zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2017 r. - do wpisywania do ewidencji numerów PESEL osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, będących stronami umów zawieranych z Wnioskodawcą.

3. Błędny NIP przy zakupach od zagranicznego kontrahenta. Natomiast w przypadku zakupów od podmiotów zagranicznych, które są rozliczane jako WNT czy import usług, należy wpisywać NIP zagranicznego kontrahenta, a nie NIP swojej firmy. W piśmie Dyrektora Izba Skarbowej w Warszawie z 25 października 2016 r. (sygn. 1462-IPPP3.4512.637.2016.2.RD) czytamy:

Mając na uwadze powyższe ustalenia w myśl art. 109 ust. 3 ustawy od 1 stycznia 2017 r. w przypadku ewidencji wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu usług, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca w ewidencji zawierającej dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej Wnioskodawca nie może jako kontrahenta wykazywać nazwy swojej Spółki podając swój NIP.

4. Co grozi za niewdrożenie i niedostarczenie JPK_VAT

Wprowadzenie nowych obowiązków ciążących na podatnikach zawsze, niezmiennie, prowokuje do pytań. Co, jeżeli podatnicy się nie dostosują?

Zarówno kara porządkowa, jak i sankcja za utrudnianie lub uniemożliwianie wykonywania obowiązków służbowych nie mają zastosowania, gdy podatnik uchybi obowiązkowi comiesięcznego przekazywania w formacie JPK ewidencji podatkowych w VAT. Mają zastosowanie w przypadku JPK przekazywanego na żądanie. Jest to spowodowane tym, że nie ma tutaj mowy o żadnym postępowaniu organu, a podatnik jest zobowiązany podjąć działanie z mocy prawa.

Nie oznacza to jednak całkowitej bezkarności podatnika, który zaniedba takiego obowiązku.

Otóż należy wskazać, że obowiązek przekazywania takich danych nie został zapisany w ustawie o VAT, lecz w regulacjach Ordynacji podatkowej. Mało tego, został on umieszczony w rozdziale poświęconym informacjom podatkowym. Skoro tak, JPK należy traktować jak informację podatkową.

Ma to swoje bezpośrednie przełożenie na potencjalne skutki karnoskarbowe. Przepisy jednoznacznie wskazują, że każdy, kto wbrew obowiązkowi nie składa w terminie właściwemu organowi wymaganej informacji podatkowej, podlega karze grzywny do 120 stawek dziennych (art. 80 Kodeksu karnego skarbowego). Na 4 października 2017 r. kara ta maksymalnie mogła wynosić 3 199 999 zł.

Podmiot składający nieprawdziwą informację podatkową może także być obciążony grzywną nawet do 240 stawek dziennych. Na 4 października 2017 r. kara ta maksymalnie mogła wynosić 6 399 984 zł. Dopiero w sprawach mniejszej wagi ma zastosowanie grzywna za wykroczenie skarbowe.

Zatem jeżeli podatnik w ogóle nie przekaże ewidencji w formacie JPK_VAT pomimo ciążącego na nim obowiązku albo uchybi terminowi, może być ukarany. Zamieszczając w niej błędne dane (nieprawdziwe), naraża się na jeszcze bardziej dotkliwą karę.

Co jednak, gdy struktura będzie błędna i uniemożliwi to zastosowanie algorytmu?

Należy uznać, że w przepisach nie ma podstawy do ukarania podatnika za takie działanie czy zaniedbanie. Nie może bowiem być tutaj mowy o nieprzekazaniu - bo JPK został udostępniony.

Nie ma również podstaw do powołania się na nieprawdziwość danych - błąd struktury nie musi automatycznie tego oznaczać.

Na początku istniały obawy, że organy będą chciały dyscyplinować niesfornych podatników i stosować kary, de facto poszerzając stosowanie regulacji karnoskarbowej o naruszenie struktury. Na przykład będą mogły postawić tezę, że brak zachowania struktury, a w efekcie zastosowania algorytmu, powinien być sklasyfikowany jako niedostarczenie informacji podatkowej. Tak jednak nie jest. Podatnicy, którzy popełnili błąd, są na bieżąco wzywani do korekty. Gdy skorygują przesłany JPK_VAT za wskazany miesiąc, nie ponoszą żadnej kary.

Analizując zagadnienie odpowiedzialności za niedopełnienie obowiązków w zakresie JPK lub uchybienie im, należy wskazać, że czyn karalny może być popełniony również przez podmiot zewnętrzny.

Dlatego za nieprzekazanie JPK może być pociągnięty do odpowiedzialności np. zewnętrzny księgowy (prowadzący biuro rachunkowe), który zgodnie z umową o prowadzenie ksiąg powinien wygenerować JPK, ale z własnej winy (a nie np. klienta) nie wypełnia takiego obowiązku.

UWAGA!

W praktyce odpowiedzialnością i sankcją może być obarczony zarówno podatnik, jak i jego księgowy.

W pewnych okolicznościach również dostawca oprogramowania może być ukarany na podstawie Kodeksu karnego skarbowego. Niewątpliwie główny ciężar spoczywa na podatniku, jego pracownikach czy zewnętrznym przedsiębiorcy prowadzącym księgi bądź prowadzącym jego sprawy. Nie oznacza to jednak, że dostawca oprogramowania nie ponosi żadnej odpowiedzialności. W szczególności może mieć ona podłoże cywilnoprawne. Aby ułatwić ewentualne dochodzenie swoich praw, klient nabywający oprogramowanie czy zlecający jego napisanie bądź dostosowanie powinien zadbać o to, aby umowa, jaką zawiera z kontrahentem, posiadała zapisy, które pozwolą na stosunkowo łatwe egzekwowanie nie tylko właściwego wykonania świadczenia, ale również ewentualnych odszkodowań.

UWAGA!

Klient nabywający oprogramowanie, zlecający jego napisanie bądź dostosowanie powinien zadbać o to, aby umowa, jaką zawiera z kontrahentem, posiadała zapisy, które pozwolą na stosunkowo łatwe egzekwowanie nie tylko właściwego wykonania świadczenia, ale również ewentualnych odszkodowań.

Skoro bowiem usługa jest świadczona w ramach prowadzonej działalności, to podatnik (klient) ma prawo oczekiwać, że będzie wykonana w sposób prawidłowy, w tym z zachowaniem wymogów przewidzianych w przepisach.

5. Jakie wskazówki daje Ministerstwo Finansów na temat JPK_VAT

Ministerstwo Finansów opracowało i opublikowało na swojej stronie odpowiedzi na najczęściej zadawane przez podatników pytania na temat JPK. Poniżej przedstawiamy wykaz najczęściej pojawiających się pytań dotyczących JPK_VAT i zasad prowadzenia ewidencji.

5.1. Czy w ewidencji należy uwzględniać także paragony

PYTANIE

Struktura "Ewidencja zakupu i sprzedaży VAT" powinna uzgadniać się do danych zawartych w deklaracji VAT. Czy należy więc w strukturze "Ewidencja zakupu i sprzedaży VAT" uwzględniać także paragony fiskalne do momentu utworzenia oddzielnej struktury dla paragonów fiskalnych?

ODPOWIEDŹ

Tak, zbiorczo na podstawie dowodu "Raport fiskalny okresowy".

5.2. Czy w JPK dokumenty muszą być ułożone według daty ujęcia w ewidencji VAT

PYTANIE

Czy w JPK ewidencji zakupu i sprzedaży VAT dokumenty muszą być ułożone według daty ujęcia w ewidencji VAT?

ODPOWIEDŹ

Istotne jest, aby zawartość ewidencji odpowiadała deklaracji lub jej korekcie. Kwestia numeracji należy do decyzji podatnika.

5.3. Czy tworząc ewidencję, można korzystać z programu Excel

PYTANIE

Czy dostosowanie zdarzeń (ujęcie/wyłączenie odpowiednich faktur) kwalifikujących się do rozliczenia VAT w danym okresie rozliczeniowym, wygenerowanych pierwotnie w systemie SAP, może być przeprowadzone np. w programie Excel (poprzez utworzenie rejestru zgodnego z wymogami art. 109 ust. 3 ustawy o VAT)?

ODPOWIEDŹ

Tak - pod warunkiem że potem z pliku arkusza Excel wytworzony zostanie dodatkowy plik JPK_VAT, który zostanie połączony w całość z plikiem JPK_VAT z systemu SAP. Istotne jest, aby plik JPK_VAT był zgodny z deklaracją dla podatku od towarów i usług.

5.4. Czy składając korektę deklaracji VAT, należy każdorazowo załączać "aktualną" ewidencję VAT

PYTANIE

Czy korekta deklaracji VAT będzie niosła ze sobą obowiązek każdorazowego załączania "aktualnej" ewidencji VAT?

ODPOWIEDŹ

Tak, korekta deklaracji za okresy, kiedy istniał obowiązek przesyłania JPK_VAT, będzie powodowała obowiązek przekazania, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, informacji o prowadzonej ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, jeżeli zostaną w niej dokonane zmiany w stosunku do przekazanej poprzednio w postaci jednolitej struktury JPK_VAT.

5.5. Jakie dane musi zawierać ewidencja JPK_VAT

PYTANIE

Rejestr zakupu i sprzedaży VAT musi być przesyłany co miesiąc (JPK_VAT), niezależnie od tego, czy deklaracja jest miesięczna czy kwartalna. Oczywiście rejestr zakupu i sprzedaży VAT musi odzwierciedlać deklarację (sumarycznie), w innym przypadku podatnik będzie wzywany do złożenia wyjaśnień co do różnic. Czy założenie jest słuszne?

ODPOWIEDŹ

Tak, rejestry zakupu i sprzedaży muszą odzwierciedlać dane podlegające wykazaniu w deklaracji VAT.

5.6. W jaki sposób wysyłać pliki JPK_VAT

PYTANIE

W jaki sposób będzie się odbywać comiesięczne wysyłanie plików JPK_VAT?

ODPOWIEDŹ

Na stronie Ministerstwa Finansów została opublikowana "Specyfikacja interfejsów usług Jednolitego Pliku Kontrolnego". Dokument opisuje proces przekazywania przez podatników danych z ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Opis warunków znajduje się na stronie MF.

5.7. Czy można składać deklaracje kwartalnie przy miesięcznym obowiązku JPK_VAT

PYTANIE

Czy w związku z miesięcznym obowiązkiem raportowania JPK_VAT przedsiębiorstwo nadal może zachować możliwość składania deklaracji VAT kwartalnie?

ODPOWIEDŹ

Tak, przepisy ustawy o podatku od towarów i usług w tym zakresie nie uległy zmianie.

5.8. Czy wartości korekt "na minus" też powinny być wykazywane w ewidencji

PYTANIE

Jak ująć korektę, która powoduje, że wartości deklaracji są ujemne? Czy kwoty powinny być prezentowane z minusem?

ODPOWIEDŹ

Zasady sporządzania dokumentów oraz deklaracji nie uległy zmianie. Jeżeli wielkości korekt przyjmują wartości ujemne, tak też należy je wykazać.

5.9. Czy wykonując wyłącznie czynności zwolnione od podatku, trzeba prowadzić ewidencję i przekazywać ją w formacie JPK

PYTANIE

Czy należy wysyłać JPK_VAT, jeśli klient sporządza deklarację VAT-9M? Klient ma tylko usługi finansowe i jako takiej ewidencji VAT nie prowadzi.

ODPOWIEDŹ

Podatnicy wykonujący wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatnicy, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT, nie są obowiązani do prowadzenia ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, a w konsekwencji nie są obowiązani do przekazywania, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych informacji o prowadzonej ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej JPK_VAT.

5.10. Czy prowadząc ewidencję VAT za pomocą programu Microsoft Excel, trzeba przysłać w okresach miesięcznych pliki JPK_VAT

PYTANIE

Czy firma prowadząca ewidencję VAT za pomocą programu Microsoft Excel musi przysłać w okresach miesięcznych pliki JPK_VAT?

ODPOWIEDŹ

Księgi podatkowe prowadzone z wykorzystaniem programów biurowych, w tym arkuszy kalkulacyjnych, należy uznać za prowadzone przy użyciu programów komputerowych. Tym samym podmioty prowadzące księgi podatkowe przy użyciu arkuszy kalkulacyjnych są obowiązane do comiesięcznego przekazywania za pomocą środków komunikacji elektronicznej informacji o prowadzonej ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2.

5.11. Z jakiego okresu należy ujmować dokumenty w pliku JPK_VAT

PYTANIE

Jeśli plik JPK_VAT ma być zgodny z deklaracją VAT, to musi być wykonany za okres odpowiadający dacie ujęcia dokumentu w rejestrze VAT. Czy plik JPK_VAT będzie wykonywany dla okresu związanego z datą księgowania dokumentu czy zawsze dla okresu dotyczącego daty rejestru VAT dla poszczególnych dokumentów?

ODPOWIEDŹ

W świetle art. 109 ust. 3 ustawy o VAT ewidencja powinna zawierać dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej. Powinny być w niej zatem uwzględniane m.in. faktury ("sprzedażowe" i "zakupowe"), które mają wpływ na rozliczenie podatku należnego i podatku naliczonego, wykazane w deklaracji podatkowej za dany okres.

5.12. Jak wypełniać JPK w przypadku zbiorczych dowodów księgowych

PYTANIE

Spółka dla celów rozliczeń VAT sporządza zbiorcze dowody księgowe (obejmujące sprzedaż ewidencjonowaną za pomocą systemów billingowych), na podstawie których dokonuje wpisu do ewidencji VAT. Z uwagi na powyższe, czy błędem będzie, jeżeli Spółka w strukturze JPK Ewidencja sprzedaży i zakupu VAT w przypadku zbiorczych dowodów księgowych ujętych w ewidencji sprzedaży VAT:

● nie wypełni pola "Data Sprzedaży",

● w polu "Data Wystawienia" wstawi datę sporządzenia zbiorczego dokumentu księgowego,

● w polu "Numer Dokumentu" poda numer wewnętrzny zbiorczego dowodu księgowego,

● nie wypełni pola "Nazwa Nabywcy", "Adres Nabywcy".

ODPOWIEDŹ

Spółka nie wyjaśnia, jaki rodzaj dostawy ewidencjonowany jest za pomocą systemu billingowego i co to jest za system. Co do zasady JPK_VAT w odniesieniu do sprzedaży wymaga ewidencjonowania dowodu sprzedaży, jakim jest faktura lub w przypadku obrotu paragonowego dowody zbiorcze. Zgodnie z art. 20 ust. 3 pkt 1 ustawy z 29.09.1994 r. o rachunkowości zbiorcze dowody księgowe służą do dokonania łącznych zapisów zbioru dowodów źródłowych (np. faktur, rachunków, dokumentów KP), które muszą być w dowodzie zbiorczym pojedynczo wymienione. Data sprzedaży jest polem opcjonalnym, zatem nie musi być wypełniona, jeżeli nie różni się od daty wystawienia. W przypadku wystawienia dowodu zbiorczego, zgodnie z wymogami ustawy o rachunkowości, w JPK Spółka poda numer dowodu zbiorczego i nie wypełni pól "Nazwa Nabywcy" i "Adres Nabywcy".

5.13. Jak wykazać w ewidencji faktury skutkujące po stronie nabywcy rozliczeniem VAT należnego

PYTANIE

Faktury zakupowe skutkujące po stronie nabywcy rozliczeniem VAT należnego (tj. import usług, WNT, import towarów), od których podatnik nie odlicza VAT, nie są w ogóle wykazywane w części dotyczącej ewidencji zakupu, a jedynie w części ewidencji sprzedaży. Czy w ewidencji sprzedaży powinien być wykazany numer faktury zakupowej z danymi podatnika jako nabywcy czy numer dokumentu księgowego własnego, na podstawie którego dokonano rozliczenia VAT należnego?

ODPOWIEDŹ

Z treści art. 109 ust. 3 ustawy o VAT nie wynika obowiązek ujmowania zakupów związanych wyłącznie z czynnościami zwolnionymi, nieopodatkowanymi oraz od których nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, zatem nie podlegają również wykazaniu w JPK_VAT w części dotyczącej zakupów. W ewidencji sprzedaży należy wpisać numer faktury zakupu, na podstawie której podatnik dokonuje rozliczenia podatku należnego. W ewidencji sprzedaży powinien być wykazywany numer faktury zakupowej z danymi sprzedawcy - kontrahenta podatnika (jego NIP-em), na podstawie którego podatnik będzie dokonywał obliczenia podatku należnego. W przypadku importu towarów istotny dla celów analiz kontrolnych byłby także dokument celny. Przepisy art. 109 ust. 3 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2017 r. umożliwiają taką interpretację (w ewidencji powinny bowiem znaleźć się również inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer VAT kontrahenta).

5.14. Czy dopuszczalne są zbiorcze dokumenty korygujące VAT naliczony z tytułu ulgi na złe długi

PYTANIE

Czy dopuszczalne są zbiorcze dokumenty korygujące VAT naliczony z tytułu ulgi na złe długi? Przykład: (ZD) FZ zbiorczy - umieszczenie wszystkich dokumentów w jednym zbiorczym wpisie w rejestrze VAT. W takim przypadku jako kontrahenta umieszczamy nazwę własną podmiotu.

ODPOWIEDŹ

Nie, dokumenty korygujące podatek odnoszą się do faktur dokumentujących wierzytelność (art. 89a ust. 2 pkt 5). Korekta podatku może nastąpić na warunkach określonych w art. 89a ustawy o VAT, jeżeli od daty wystawienia faktury nie upłynęły dwa lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona faktura. W przypadku obowiązku korekty podatku naliczonego z tytułu ulgi na złe długi, zgodnie z art. 89b ust. 1 ustawy o VAT, adnotacja w rejestrze zakupów (korekta odliczenia) nie powinna się odbywać na podstawie zbiorczego dokumentu.

5.15. Czy trzeba skorygować plik JPK, jeśli zawiera on błędną nazwę kontrahenta

PYTANIE

Faktura sprzedaży została zarejestrowana na kontrahenta K1 w lipcu 2016 r. Za ten okres został wygenerowany i złożony plik JPK_VAT. We wrześniu otrzymano informację od kontrahenta, że właściwą nazwą powinno być K1-bis. Czy w takim przypadku należy przesłać jeszcze raz plik JPK_VAT ze zmienionymi danymi?

ODPOWIEDŹ

W przypadku wysłania pliku JPK_VAT z błędną nazwą kontrahenta nie jest konieczne ponowne przesłanie skorygowanego pliku.

5.16. Kiedy możliwe jest ujęcie w ewidencji tylko części faktury

PYTANIE

Czy pole "K_44" dla "Ewidencji zakupu VAT" opisane jako "Wartość faktury netto" ma dotyczyć tylko tej część faktury, w której dokumentuje ona transakcje z kwotą podatku różną od zera (tj. innych niż zwolnione z VAT, opodatkowane stawką VAT 0%), czy całości faktury?

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z treścią objaśnień do deklaracji dla podatku od towarów i usług (VAT-7, VAT-7K) w części deklaracji D. Rozliczenie podatku naliczonego wykazuje się wyłącznie wartość towarów i usług oraz kwotę podatku naliczonego (z uwzględnieniem korekt) w takiej wysokości, w jakiej podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od należnego lub zwrot podatku naliczonego, na zasadach określonych w przepisach art. 86-92 ustawy o podatku od towarów i usług, z uwzględnieniem przepisów wykonawczych, w okresie rozliczeniowym, za który składana jest deklaracja. W pozycjach tych nie wykazuje się wartości zakupów zwolnionych od podatku oraz opodatkowanych stawką 0%, ponieważ faktury dokumentujące tego typu nabycia nie zawierają kwoty podatku. Biorąc pod uwagę, że odpowiednie pola JPK_VAT mają uzgadniać się z deklaracją, w przypadku wypełniania pola K_44 należy przyjąć identyczną metodę, to znaczy uwzględnić tylko część faktury, która dokumentuje transakcje zawierające kwotę podatku do odliczenia.

5.17. Czy w każdym przypadku wypełniamy w ewidencji pole "Data wpływu Faktury"

PYTANIE

Czy w przypadku faktur dokumentujących transakcje wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów zawsze obowiązkowe jest wypełnienie pola "Data wpływu Faktury", skoro moment powstania prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu WNT nie jest uzależniony od momentu otrzymania faktury od kontrahenta?

ODPOWIEDŹ

W przypadku faktur dokumentujących transakcje wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów nie jest obowiązkowe wypełnienie pola "Data wpływu Faktury". Co do zasady bowiem, w takich przypadkach obowiązek podatkowy powstaje 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów, a nie otrzymania faktury.

5.18. W której sekcji wykazujemy transakcje opodatkowane według odwrotnego obciążenia

PYTANIE

W której sekcji pliku (zakup czy sprzedaż) należy wykazywać VAT należny od zakupów rozliczanych według mechanizmu tzw. odwrotnego obciążenia (dostawa, dla której podatnikiem jest nabywca, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, import usług, import towarów w ramach procedury uproszczonej)?

ODPOWIEDŹ

W świetle regulacji VAT w przypadku wymienionych transakcji obowiązek rozliczenia podatku spoczywa na nabywcy, w związku z nabyciem towarów. Podatek należny staje się tutaj z reguły podatkiem naliczonym do odliczenia. Dla potrzeb kontrolujących rozliczenie podatku należnego i naliczonego z tytułu zakupów objętych odwrotnym obciążeniem powinno być ewidencjonowane odrębnie, z zaznaczeniem, w jakiej wysokości podatek należny staje się podatkiem naliczonym do odliczenia.

5.19. Czy można wykazywać dane w ewidencji w innej, obcej walucie

PYTANIE

Czy pole "Domyślny Kod Waluty" zawsze ma przyjmować wartość "PLN"? Czy przewiduje się dostarczanie danych w innej walucie niż PLN (np. w walucie dokumentu)?

ODPOWIEDŹ

W świetle regulacji VAT (art. 106e ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług) kwoty podatku w fakturze wykazuje się w złotych. Kwoty podatku wyrażone w walucie obcej wykazuje się w złotych przy zastosowaniu zasad przeliczania na złote przyjętych dla przeliczania kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania.

5.20. Za jaki okres należy wykazywać w ewidencji faktury zaliczkowe

PYTANIE

Czy gdziekolwiek w pliku "Ewidencja zakupu i sprzedaży VAT" należy podawać datę wskazującą okres w rozliczeniach VAT, za który została ujęta dana faktura? Jeśli tak, to w którym konkretnie polu? Jak należy zachować się w przypadku faktur zaliczkowych czy wielopozycyjnych, gdy część faktury została ujęta w rozliczeniach VAT za jeden okres, a inna część w rozliczeniach VAT za inny okres?

ODPOWIEDŹ

Ewidencja powinna zapewniać prawidłowe sporządzenie deklaracji VAT, powinna być w niej dostępna informacja, czy dana faktura (ewentualnie w jakiej części) została uwzględniona w danym rozliczeniu.

5.21. Jak istotna jest kwestia numeracji faktur w pliku JPK

PYTANIE

W odniesieniu do pól "K_1" w sekcjach "Ewidencji zakupu VAT" oraz "Ewidencji sprzedaży VAT", w których należy wskazać liczbę porządkową - czy numeracja ta powinna być dynamiczna, np. w sytuacji gdy generujemy plik JPK za dany okres, a kilka tygodni później kolejny plik JPK za ten sam okres, ale ze zwiększoną ilością faktur? Czy w tym przypadku faktury ujęte w pierwotnym zestawieniu muszą mieć w późniejszym zestawieniu te same numery w kolumnie "Lp." co w zestawieniu pierwotnym?

ODPOWIEDŹ

Istotne jest, aby zawartość ewidencji odpowiadała deklaracji lub jej korekcie. Kwestia numeracji należy do decyzji podatnika.

5.22. Jak należy interpretować datę sprzedaży w polu "K_2" ewidencji

PYTANIE

Czy datę sprzedaży uzupełnianą w polu "K_2" należy rozumieć jako datę wydania towarów/wykonania usługi, jako datę sprzedaży w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (z uwzględnieniem reguł INCOTERMS), czy też należy ją utożsamiać z pojęciem daty obowiązku podatkowego w podatku należnym (czyli jako datę odpowiadającą okresowi, za który transakcja zostanie ujęta w deklaracji)?

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług faktura zawiera datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury. Przez datę dokonania dostawy towarów należy rozumieć datę jej faktycznego dokonania (tj. przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), z wyjątkiem przypadków, w których przepisy ustawy o podatku od towarów i usług określają wprost ten moment (tzw. dostawy o charakterze ciągłym - art. 19a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług).

W konsekwencji postanowienia umów cywilnoprawnych o uznaniu dostawy towarów za dokonaną (zastrzeżenie prawa własności do czasu zaistnienia danego zdarzenia, w sytuacji gdy towar został już wydany) lub usługi za wykonaną (przyjęcie jej wykonania dopiero z chwilą podpisania protokołów zdawczo-odbiorczych) pozostają bez znaczenia dla ww. celów, mogą pełnić jedynie funkcję pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości. Również wykonanie usługi następuje z chwilą faktycznego jej wykonania. W niektórych przypadkach ustawa umownie określa wykonanie usługi (art. 19a ust. 2 i 3).

Usługę przyjmowaną częściowo (określoną część podzielnej w sensie gospodarczym usługi) uważa się za wykonaną w odniesieniu do tej części usługi, dla której określono zapłatę.

Usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Przez rok należy rozumieć 12 kolejnych, następujących po sobie miesięcy.

5.23. Jak należy interpretować pozycję "data wpływu faktury" na potrzeby JPK

PYTANIE

W polu "K_5" dla "Ewidencji zakupu VAT" ma być podawana data wpływu faktury VAT. Z naszego doświadczenia wynika, że częstokroć podatnicy nie rejestrują tej daty na poziomie swoich systemów źródłowych czy nawet w samej ewidencji VAT. Jaką datę w takim przypadku należy wskazać w JPK (np. czy może to być data wystawienia faktury przez sprzedawcę)?

Czy omawiane pole nie powinno zostać oznaczone jako opcjonalne, co najmniej w odniesieniu do transakcji zakupowych, dla których moment powstania prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego nie jest uzależniony od daty otrzymania faktury zakupowej?

ODPOWIEDŹ

Faktury zakupowe winny być ujmowane w ewidencji w okresie rozliczeniowym, w którym podatnik ma prawo do dokonania odliczenia i z takiego odliczenia chce skorzystać. Ewidencja zakupu i sprzedaży ma bowiem umożliwić podatnikowi prawidłowe sporządzenie deklaracji VAT. Wskazania jednak wymaga, że data otrzymania faktury nie zawsze będzie tożsama z datą powstania i zrealizowania prawa do dokonania odliczenia.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego - zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług - powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Przepis ten stosuje się także odpowiednio do całości lub części zapłaty uiszczanej przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi (art. 86 ust. 10c ustawy o podatku od towarów i usług). Poza tym, zgodnie z art. 86 ust. 10b pkt 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w:

1) ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny;

2) ust. 2 pkt 4 lit. c - powstaje zgodnie z ust. 10, pod warunkiem że podatnik:

a) otrzyma fakturę dokumentującą dostawę towarów, stanowiącą u niego wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy,

b) uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek.

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w określonym terminie, może dokonać takiego obniżenia w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług) lub jeśli te terminy minęły - obniżenia może dokonać poprzez korektę deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do takiego obniżenia (art. 86 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług).

5.24. Czy można w jednej pozycji zaewidencjonować tygodniowy obrót z kas

PYTANIE

Czy w sytuacji gdy podatnik rejestruje w jednej pozycji w ewidencji VAT utarg z kas fiskalnych z całego tygodnia (w rozbiciu na stawki VAT), to czy taki sposób agregacji danych jest akceptowalny z punktu widzenia logiki pliku kontrolnego dla ewidencji VAT (przykładowo dla takich pozycji nie będzie możliwe wskazanie konkretnego nabywcy towarów bądź usług)?

ODPOWIEDŹ

W przypadku rejestrowania w ewidencji VAT sprzedaży z kas fiskalnych nie jest możliwe wskazanie danych konkretnych nabywców. Wskazany sposób agregacji danych jest akceptowalny z punktu widzenia logiki pliku kontrolnego dla ewidencji VAT.

5.25. Czy należy wprowadzać do struktury JPK zagraniczne stawki

PYTANIE

Co w przypadku stosowania przez podatnika procedury MOSS i stosowania "zagranicznych" stawek VAT?

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z art. 130d ust. 1 oraz art. 134 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy oraz podmioty zidentyfikowane na potrzeby procedury szczególnej rozliczania VAT są obowiązani prowadzić w postaci elektronicznej ewidencję transakcji objętych procedurą szczególną rozliczania VAT, zgodnie z wymogami, o których mowa w art. 63c rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 23.3.2011, s. 1, z późn. zm.). Ewidencja taka powinna zawierać m.in. zastosowaną stawkę VAT (art. 63c ust. 1 pkt 4 rozporządzenia 282/2011). Przedmiotowa ewidencja w ramach tzw. procedury unijnej powinna być udostępniona przez podatnika za pomocą środków komunikacji elektronicznej na każde żądanie państwa członkowskiego identyfikacji oraz państwa członkowskiego konsumpcji (art. 130d ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług). Analogicznie w przypadku tzw. procedury nieunijnej ewidencja powinna być udostępniona przez podmiot zagraniczny drogą elektroniczną na każde żądanie państwa członkowskiego identyfikacji oraz państwa członkowskiego konsumpcji. Biorąc pod uwagę powyższe, wprowadzanie "zagranicznych" stawek VAT stosowanych w procedurze MOSS do struktury Jednolitego Pliku Kontrolnego jest nieuzasadnione.

5.26. W jakim okresie rozliczeniowym wykazujemy korekty faktur "na minus"

PYTANIE

Jak należy wykazywać korekty faktur VAT "na minus", dla których nie ma potwierdzeń ich odbioru?

ODPOWIEDŹ

Stosownie do art. 29a ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania (tj. obniżenia podstawy opodatkowania o: kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen; wartość zwróconych towarów i opakowań; zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło), w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika - uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą - potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano. Ww. przepis ust. 13 stosuje się także odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna (art. 29a ust. 14).

Zgodnie z ust. 15 ww. art. 29a ustawy o podatku od towarów i usług warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę nie stosuje się w przypadku:

1) eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

2) dostawy towarów i świadczenia usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju,

3) sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy,

4) gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej, a z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej.

Ponadto w przypadku, o którym mowa w ust. 15 pkt 4, obniżenie podstawy opodatkowania następuje nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym łącznie zostały spełnione przesłanki określone w ust. 15 pkt 4 (art. 29a ust. 16 ustawy o podatku od towarów i usług).

Reasumując, w przypadku gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, iż transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej, podatnik ma prawo do obniżenia podstawy opodatkowania, nie wcześniej niż w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym zostały spełnione te przesłanki. W tym kontekście faktury korygujące "na minus", dla których nie ma potwierdzeń odbioru, a zostały spełnione ww. przesłanki, powinny być wykazywane dopiero w ewidencji obejmującej okres rozliczeniowy, w którym zostały spełnione te przesłanki.

5.27. Czy obowiązek prowadzenia JPK dotyczy podmiotów niemających w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności

PYTANIE

Czy JPK dotyczy także podmiotów zarejestrowanych do VAT w Polsce, które nie mają w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności?

ODPOWIEDŹ

Jednolity Plik Kontrolny dotyczy również podmiotów niemających w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności, ale zarejestrowanych w Polsce jako podatnicy VAT. Ani przepisy art. 193a oraz 274c Ordynacji podatkowej według stanu prawnego od 1 lipca 2016 r., ani normy zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług nie zawierają żadnych przesłanek dla przyjęcia wniosku, aby JPK miał dotyczyć tylko podmiotów posiadających w kraju siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności. Należy zauważyć, iż z wykonywaniem na terytorium kraju czynności podlegających opodatkowaniu VAT, z tytułu których podatnik zobowiązany jest do rozliczenia podatku należnego, bezpośrednio wiąże się obowiązek prowadzenia ewidencji zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

5.28. Czy raportowaniu podlegają także dane z polis ubezpieczeniowych, które są traktowane na równi z fakturami

PYTANIE

Czy w odniesieniu do przedsiębiorców prowadzących działalność ubezpieczeniową intencją Ministerstwa jest także raportowanie w ramach tych danych polis, które co do zasady są traktowane na równi z fakturami? Analogiczne pytanie pragniemy zadać w odniesieniu do pliku "Ewidencja zakupu i sprzedaży".

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z § 3 pkt 2 ww. rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur, faktura dokumentująca świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7, 37-41 ustawy o podatku od towarów i usług (z tytułu wykonania usług pośrednictwa finansowego zwolnionych od podatku) powinna zawierać:

a) dane, o których mowa w pkt 1 lit. a i b (data wystawienia i numer kolejny - przy. red.),

b) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów i usług,

c) nazwę usługi,

d) kwotę, której dotyczy dokument.

Na podstawie tego przepisu za fakturę będą uznawane dokumenty wskazane w § 3 pkt 2 ww. rozporządzenia.

5.29. Co należy wpisać w strukturze JPK, jeśli data sprzedaży jest nieokreślona

PYTANIE

"Data sprzedaży ...." - co należy wpisać w tym polu, jeżeli data na fakturze sprzedaży nie jest określona? Zgodnie z art. 106e elementem faktury jest data sprzedaży, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia. W przypadku transakcji przeprowadzanych na warunkach DAP nie znamy ostatecznej daty dostarczenia do odbiorcy towarów i faktury.

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług faktura powinna zawierać datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury.

Jak z powyższego wynika, w fakturze można nie podawać daty dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, jeżeli:

● nie różni się od daty wystawienia faktury (jest zatem znana ta data) lub

● nie jest określona w momencie wystawienia faktury (przepisy umożliwiają wystawienie faktury przed dokonaniem dostawy towarów - vide art. 106i ust. 7 i 8 ustawy o podatku od towarów i usług).

Dla opisanych przypadków struktura będzie przewidywała pozostawienie pustego pola.

5.30. Jak należy sporządzać korekty JPK

PYTANIE

Przewiduje się możliwość składania korekt JPK. Czy korekty będą polegały na raportowaniu różnic pomiędzy korygowanymi pozycjami, czy też konieczne będzie przesłanie poprawionego JPK w całości?

ODPOWIEDŹ

Będzie możliwość składania korekt JPK. Konieczne będzie przesłanie poprawionego JPK w całości.

5.31. Czy struktura ewidencji zakupu i sprzedaży VAT powinna być uzgodniona do VAT-7

PYTANIE

Z Państwa wyjaśnień wynika, że struktura Ewidencja zakupu i sprzedaży VAT ma się uzgadniać do deklaracji VAT-7. Rozumiem zatem, że w strukturze tej należy wykazywać jedynie dokumenty, które zostały uwzględnione w deklaracjach VAT-7 za okresy, których dotyczy JPK, niezależnie od daty ich zaksięgowania. Przykładowo - faktura zakupowa zaksięgowana w lipcu, ale w deklaracji VAT-7 ujęta w sierpniu, zostanie pokazana w JPK za okres sierpniowy.

W takim przypadku - jak rozumiem - wystąpić może następująca hipotetyczna sytuacja:

● Władze podatkowe żądają JPK dotyczącego okresu sierpniowego.

● Faktura zakupowa zaksięgowana w lipcu, ale ujęta do VAT-7 w sierpniu.

● JPK w strukturze Ewidencja zakupu i sprzedaży VAT - pokazana, JPK w strukturze księgi rachunkowe - niepokazana, bo zaksięgowana wcześniej.

Proszę o potwierdzenie powyższego rozumowania.

ODPOWIEDŹ

Sposób rozumowania jest prawidłowy. W praktyce jednak organy podatkowe w takiej sytuacji będą pobierały księgi rachunkowe i faktury za okresy obejmujące kompletne rozliczenie VAT, tj. obejmujące miesiąc poprzedni i następujący po właściwym miesiącu rozliczenia VAT.

5.32. Czy struktura faktur VAT musi się uzgadniać do VAT-7

PYTANIE

Jak rozumiem, struktura faktur VAT nie musi się uzgadniać do VAT-7, ponieważ wykazane w niej będą również inne faktury, np. faktury zakupowe, z których podatnik nie miał prawa do odliczenia, ale faktura taka została zaksięgowana. Proszę o potwierdzenie. Proszę również o potwierdzenie, w jaki sposób klasyfikować faktury do okresu, za który będzie zażądane przedstawienie JPK. Czy ma być to data wpływu faktury, data zaksięgowania danej faktury? Nie będzie to - jak rozumiem - data, gdy faktura została ujęta w deklaracji VAT-7?

ODPOWIEDŹ

Struktura faktur VAT nie musi się uzgadniać do VAT-7. Kryteria dotyczące faktur będą głównie zależały od rodzaju i zakresu ksiąg, do rozliczenia których będą służyły i każdorazowo będą wskazywane przez organ podatkowy.

5.33. Jakie pozycje umieszczamy w pliku JPK w zakresie faktur zaliczkowych

PYTANIE

Co powinno być umieszczone w pliku JPK jako pozycje faktur zaliczkowych? Czy mają to być pozycje towarowe, których dotyczy zaliczka, wraz z cenami sprzedaży, czy też pozycje towarowe z odpowiednio umniejszonymi cenami sprzedaży, tak by ich suma wartości brutto odpowiadała kwocie wpłaconej zaliczki? Czy w podsumowaniu takiego dokumentu należy ująć wartości sumy towarów, których dotyczy zaliczka, czy też samą kwotę zaliczki w rozbiciu na poszczególne stawki podatkowe?

ODPOWIEDŹ

Dane, jakie powinny zawierać faktury, o których mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, określa art. 106f ustawy o VAT. Faktury te zawierają m.in. dane dotyczące zamówienia lub umowy, a w szczególności: nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, cenę jednostkową netto, ilość zamówionych towarów, wartość zamówionych towarów lub usług bez kwoty podatku, stawki podatku, kwoty podatku oraz wartość zamówienia lub umowy z uwzględnieniem kwoty podatku.

5.34. Jakie pozycje umieszczamy w pliku JPK, rozliczając ostatecznie faktury zaliczkowe

PYTANIE

W przypadku faktur rozliczających faktury zaliczkowe ustawa mówi: "jeżeli faktura, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje całej zapłaty, w fakturze wystawianej po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi sumę wartości towarów lub usług pomniejsza się o wartość otrzymanych części zapłaty, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących otrzymanie części zapłaty. Faktura, o której mowa w zdaniu pierwszym, powinna również zawierać numery faktur wystawionych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi". Czy oznacza to, że w tym przypadku pozycjami takiego dokumentu są pozycje towarowe z oryginalnymi cenami sprzedaży, czy też pozycje towarowe z wartościami umniejszonymi o wartość otrzymanych części zapłaty?

ODPOWIEDŹ

Informacje zawarte we wszystkich fakturach (zaliczkowych i rozliczeniowych) powinny odzwierciedlać rzeczywisty ilościowo-wartościowy rozmiar transakcji, bez względu na sposób jej rozliczenia (płatności).

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 82 ust. 1b ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 201; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 1537;

● art. 109 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 60;

● art. 9, art. 23, art. 48, art. 80 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 2137; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 1089;

● § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 24 czerwca 2016 r. w sprawie sposobu przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej ksiąg podatkowych oraz wymagań technicznych dla informatycznych nośników danych, na których te księgi mogą być zapisane i przekazywane - Dz.U. z 2016 r. poz. 932; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 632.