Stan faktyczny

Spółka akcyjna wniosła o interpretację do Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy dotyczącą zmian stron w umowie leasingu zawartej przed 1 stycznia 2013 r. W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej z 25 stycznia 2013 r. stwierdzono, że do 31 grudnia 2012 r. zmiana umowy, w sytuacji gdy finansującym zostaje nowy podmiot gospodarczy przystępujący do umowy, była niewystarczająca, aby uznać, że umowa po dokonaniu tej zmiany jest nadal tą samą umową leasingu. Tym samym nowy finansujący nie może być traktowany jak pierwotna strona umowy leasingu operacyjnego. Spółka zaskarżyła interpretację do WSA, który zgodził się z fiskusem. Zdaniem WSA przystąpienie do umowy leasingu nowego finansującego powoduje, że w pełni uzasadniona jest konieczność zbadania, czy na dzień wstąpienia nowego finansującego w stosunek leasingu, na miejsce dotychczasowego finansującego, umowa ta stanowi podatkową umowę leasingu operacyjnego. Spółka wniosła od tego wyroku skargę kasacyjną do NSA. Sąd swym postanowieniem przedstawił składowi siedmiu sędziów NSA zagadnienie prawne:

Czy w świetle art. 17a pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2013 r., w przypadku zmiany jednej ze stron umowy leasingu, dokonanej w trakcie trwania podstawowego okresu umowy, przy niezmienionych pozostałych jej postanowieniach, zachodzi konieczność oceny na nowo warunków umowy, co do zgodności z kryteriami wymienionymi w art. 17b ust. 1 tej ustawy, czy też zmiana taka pozostaje bez wpływu na dotychczasową kwalifikację stosunku prawnego, a w konsekwencji i na skutki podatkowe wynikające z umowy pierwotnej?

Stanowisko NSA

NSA w składzie 7 sędziów przedstawił swoją uchwałę w tej sprawie następującej treści:

Zmiana leasingodawcy poprzez zbycie i nabycie przez inny podmiot przedmiotu trwającej umowy leasingu nie uzasadnia przeprowadzania z tego tylko powodu weryfikacji tej umowy na podstawie art. 17a pkt 1 i 2 oraz art. 17b ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2013 r.

Od redakcji: Przypomnijmy, że do końca 2012 r. przepis art. 17a pkt 2 updop stanowił, że przez podstawowy okres umowy leasingu rozumie się czas oznaczony, na jaki została zawarta ta umowa, z wyłączeniem czasu, na który może być przedłużona lub skrócona. Od 1 stycznia 2013 r. do przepisu tego dodano, iż w przypadku zmiany strony lub stron tej umowy podstawowy okres umowy uważa się za zachowany, jeżeli inne postanowienia umowy nie uległy zmianie.

Po tej zmianie powstał spór o to, czy ma ona charakter doprecyzowujący, czy też jest nową normą prawną. Jeżeli uznamy jak fiskus, że jest to nowa norma prawna, oznaczałoby to, iż w przypadku umów leasingu zawartych przed 1 stycznia 2013 r. zmiana strony lub stron umowy oznacza konieczność ponownego sprawdzania, czy zachowany jest podstawowy okres umowy leasingu. Jeśli nie - umowa nie mogłaby być uznana za leasing dla celów podatkowych i tym samym jej strony nie mogłyby podatkowo skorzystać na leasingu.

Omawiana uchwała NSA powinna zakończyć ten spór. Rozstrzyga ona jednoznacznie, że zmiany stron w umowach leasingu zawartych przed 1 stycznia 2013 r. nie zmieniają ich kwalifikacji podatkowej. Co ważne, skład orzekający podkreślił, że treść uchwały powinna mieć zastosowanie również do umów, w których zmienia się strona finansującego czy korzystającego. Uchwała ma także zastosowanie niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z leasingiem operacyjnym czy leasingiem finansowym. Uchwała ma znaczenie dla wszystkich przedsiębiorców, którzy przed 1 stycznia 2013 zawarli jako finansujący lub korzystający długoterminową umowę leasingu i są zainteresowani dokonaniem w niej zmian podmiotowych lub zmian tych dokonali.

Przypomnijmy, że uchwały NSA w składzie 7 sędziów wiążą pośrednio wszystkie pozostałe sądy administracyjne. Są one zobowiązane stosować się do treści uchwały NSA przy orzekaniu w podobnych sprawach, w zbliżonym stanie faktycznym. W takiej sytuacji także organy podatkowe powinny przyjmować stanowisko zbliżone do sądów administracyjnych.

Marek Smakuszewski

doradca podatkowy, właściciel kancelarii podatkowej, autor licznych publikacji z zakresu prawa podatkowego