PROBLEM

Jednostka dokonuje comiesięcznych odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych. Czy możliwa jest zmiana częstotliwości dokonywania tych odpisów w księgach rachunkowych, np. z miesięcznych na roczne?

RADA

Tak. Ustawa o rachunkowości nie wymaga dokonywania odpisów amortyzacyjnych z częstotliwością miesięczną. Wybór częstotliwości ich dokonywania jest w gestii kierownika jednostki. Musi to jednak zostać zapisane w zasadach (polityce) rachunkowości danej jednostki.

UZASADNIENIE

Mimo że środki trwałe są zazwyczaj amortyzowane comiesięcznie (ze względu na cykl sporządzania deklaracji dla celów podatkowych), ustawodawca w przepisach bilansowych nie narzuca takiej częstotliwości. Ustawa o rachunkowości (art. 32 ust. 1 uor) dość ogólnie wskazuje, że:

Odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji.

Użyte w zacytowanym przepisie wyrażenie "systematycznie" oznacza jedynie, że jednostka musi dokonywać odpisów w stałych odstępach czasu. Tym samym jednostka ma prawo ustalić ów stały odstęp czasu. Najczęściej (analogicznie jak w przepisach podatkowych, tj. zgodnie z art. 16h ust. 4 updop i art. 22h ust. 4 updof) jednostka decyduje się na dokonywanie odpisów:

● w równych ratach co miesiąc,

● w równych ratach co kwartał,

● raz na koniec roku.

Warunkiem dokonywania odpisów amortyzacyjnych co miesiąc, co kwartał, lub jednorazowo na koniec roku jest ustalenie takiej zasady przez kierownika jednostki i zapisanie jej w polityce rachunkowości. Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości każda jednostka zobowiązana do prowadzenia ksiąg rachunkowych powinna bowiem posiadać dokumentację opisującą w języku polskim przyjęte przez nią zasady rachunkowości, w tym między innymi dotyczące zasad amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Należy także pamiętać, że zgodnie z art. 8 ust. 2 uor, jeśli jednostka zdecyduje się na zmianę dotychczas obowiązujących zasad rachunkowości, to bez względu na datę podjęcia decyzji zmienione zasady wchodzą w życie zawsze od pierwszego dnia roku obrotowego (przy czym mogą one w danym roku następować także z mocą wsteczną).

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 22h ust. 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 1206

● art. 16h ust. 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 851; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 1206

● art. 32 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 1047

Irena Pazio

główna księgowa, praktyk, posiada certyfikat Ministra Finansów uprawniający do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych