Obniżenie wieku emerytalnego dla pracowników sfery budżetowej

Nauczyciele, podobnie jak pozostałe grupy zawodowe, od 1 października 2017 r. będą mogli przechodzić na emeryturę po ukończeniu wieku emerytalnego obniżonego do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Do końca sierpnia 2018 r. mają wybór między ubieganiem się o emeryturą powszechną oraz wcześniejszą emeryturą z Karty Nauczyciela. Obniżenie wieku obejmie również sędziów i prokuratorów, którzy będą musieli zakończyć karierę zawodową po osiągnięciu 65 lat.

Od 1 października 2017 r. zacznie obowiązywać ustawa z 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (dalej ustawa z 16 listopada 2016 r.). Ustawa obniży wiek emerytalny przewidziany dla osób objętych powszechnym systemem ubezpieczeniowym, w tym również dla pracowników sfery budżetowej (m.in. nauczycieli, pracowników służby zdrowia, urzędników). Powszechny wiek emerytalny dla tych osób będzie wynosił ponownie (tak jak to miało miejsce przed 1 stycznia 2013 r.) 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Zmiany od 1 października 2017 r. obejmą również sędziów sądów powszechnych, sędziów Sądu Najwyższego oraz prokuratorów.

Obniżenie wieku również dla budżetówki

Przypomnijmy, że powszechny wiek emerytalny obejmuje wszystkie grupy zawodowe pozostające w systemie ubezpieczeń społecznych, w tym również pracowników sfery budżetowej. Wiek ten jest podwyższany sukcesywnie od 1 stycznia 2013 r. dla kobiet urodzonych po 31 grudnia 1952 r. oraz mężczyzn urodzonych po 31 grudnia 1947 r. - według zasady, że dla urodzonych w każdym kolejnym kwartale jest on wyższy o 1 miesiąc. Docelowo wiek ten miał wynosi 67 lat dla wszystkich - zarówno kobiet, jak i mężczyzn.

W związku z wejściem w życie nowelizacji z 16 listopada 2016 r. od 1 października 2017 r. powszechny wiek emerytalny będzie wynosił ponownie 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn. Na zmianach skorzystają nie tylko te osoby, które obniżony wiek emerytalny ukończą po wejściu w życie nowych regulacji. Zgodnie z przepisami przejściowymi zawartymi w nowelizacji z 16 listopada 2016 r. - możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę będą miały również osoby, które wiek ten osiągnęły w czasie, gdy obowiązywał podwyższony wiek emerytalny (tj. po 31 grudnia 2012 r., 

a przed 1 października 2017 r.), ale jeszcze nie mają przyznanej emerytury z tytułu ukończenia tego podwyższonego wieku, gdyż dotychczas go nie ukończyły. ZUS nie przyzna im jednak z urzędu emerytury z tytułu ukończenia obniżonego wieku emerytalnego, lecz wyłącznie wtedy, gdy zgłoszą w tej sprawie wniosek. Emerytura będzie im wówczas przysługiwała od miesiąca zgłoszenia wniosku o jej przyznanie i nie wcześniej niż od dnia wejścia w życie nowelizacji (tj. od 1 października 2017 r.). Nie otrzymają więc wyrównania świadczenia za wcześniejszy okres, przypadający po ukończeniu obniżonego wieku emerytalnego.

Przykład

Anna D. urodziła się 10 października 1957 r. i od kilkunastu lat pracuje jako nauczyciel w szkole. Nie spełniła warunków wymaganych do przyznania wcześniejszej emerytury. Obniżony powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet) ukończy 10 października 2017 r. Jeśli z wnioskiem o emeryturę wystąpi jeszcze w październiku br., ZUS przyzna jej to świadczenie od 10 października 2017 r. W razie późniejszego zgłoszenia wniosku ubezpieczona nabędzie prawo do emerytury od pierwszego dnia miesiąca, w którym ten wniosek zostanie złożony.

Przykład

Henryk G. urodził się 5 października 1951 r. Od wielu lat jest nauczycielem, ale nie spełnił warunków wymaganych do przyznania z tego tytułu wcześniejszej emerytury. Powszechny wiek emerytalny, który obowiązuje go obecnie, wynosi 66 lat i 4 miesiące. Wiek ten ukończyłby w lutym 2018 r. i dopiero wtedy mógłby przejść na emeryturę. Po wejściu w życie ustawy z 16 listopada 2016 r. obniżającej wiek emerytalny do 65 lat dla mężczyzn świadczenie to ubezpieczony będzie mógł uzyskać już w październiku 2017 r. (obniżony wiek emerytalny 65 lat dla mężczyzn ukończył bowiem w październiku 2016 r.), o ile jeszcze w tym miesiącu zgłosi wniosek o emeryturę. Nie otrzyma jednak wyrównania emerytury za okres od 5 października 2016 r. do 30 września 2017 r.

Emerytura dla nauczycieli

Obniżenie wieku emerytalnego do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn nie będzie miało negatywnego wpływu na prawo do emerytury nauczycieli, którzy zamierzali przejść na emeryturę nauczycielską bez względu na wiek, przysługującą na podstawie Karty Nauczyciela. Przypomnijmy, że emeryturę tę (ustalaną według tzw. starych zasad, uzależnioną od długości stażu składkowego, nieskładkowego, wysokości zarobków w wybranych latach kariery zawodowej oraz aktualnej kwoty bazowej) można uzyskać tylko do czasu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. Po ukończeniu tego wieku nauczyciel może mieć przyznaną już tylko emeryturę ustalaną według nowych, na ogół mniej korzystnych zasad, uzależnioną od kwoty kapitału początkowego, kwoty składek emerytalnych zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego, środków zgromadzonych na subkoncie oraz średniego dalszego trwania życia właściwego dla wieku przejścia na emeryturę. Dlatego wejście w życie obniżonego wieku emerytalnego mogłoby być niekorzystne dla tych nauczycieli, którzy planowali przejście na wcześniejszą emeryturę w najbliższym czasie. W ustawie z 16 listopada 2016 r. znalazł się jednak przepis wydłużający możliwość przejścia na omawianą emeryturę dla nauczycieli urodzonych po 31 grudnia 1948 r., którzy ukończyli już lub w najbliższym czasie ukończą obniżony wiek emerytalny. Na jego podstawie ZUS przyzna im to świadczenie, jeśli:

• do 31 grudnia 2008 r. spełnili warunki stażowe określone w art. 88 ust. 2a ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tj. udowodnili co najmniej 30-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym minimum 20 lat wykonywania pracy nauczycielskiej co najmniej w połowie obowiązującego wymiaru zajęć lub - w przypadku nauczycieli szkół, placówek i zakładów specjalnych oraz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich - co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym nie mniej niż 20 lat wykonywania zatrudnienia w szkolnictwie specjalnym) oraz
• przed dniem wejścia w życie ustawy obniżającej wiek emerytalny (1 października 2017 r.) nie osiągnęli podwyższonego wieku emerytalnego obowiązującego do 30 września 2017 r., ale osiągnęli obniżony wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn albo wiek ten osiągną od dnia wejścia w życie nowelizacji z 16 listopada 2016 r. do 31 sierpnia 2018 r., oraz
• rozwiążą na swój wniosek stosunek pracy albo stosunek ten ulegnie rozwiązaniu lub wygaśnięciu (w okolicznościach określonych w art. 20 ust. 1, ust. 5c i ust. 7 Karty Nauczyciela), oraz
• zgłoszą wniosek o emeryturę do 31 sierpnia 2018 r.

Należy podkreślić, że nauczyciele, którzy do 31 sierpnia 2018 r. nie ukończą wieku emerytalnego obniżonego do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, również będą mogli przejść na emeryturę przewidzianą w art. 88 Karty Nauczyciela, jeśli warunki stażowe wymagane do jej przyznania spełnili do 31 grudnia 2008 r., a przed ukończeniem obniżonego wieku emerytalnego rozwiążą stosunek pracy (na swój wniosek lub we wskazanych wyżej okolicznościach) oraz zgłoszą wniosek o przyznanie tego świadczenia.

Przykład

Andrzej K. urodził się w sierpniu 1952 r. Do końca 2008 r. przepracował w szkole jako nauczyciel w pełnym wymiarze zajęć ponad 30 lat. Podwyższony powszechny wiek emerytalny (właściwy dla mężczyzny urodzonego w III kwartale 1952 r.) wynosi 66 lat i 7 miesięcy. Wiek ten Andrzej K. ukończyłby w marcu 2019 r. Chciałby jednak rozwiązać stosunek pracy w szkole z końcem sierpnia 2018 r. i przejść na emeryturę nauczycielską przysługującą na podstawie Karty Nauczyciela. W związku z obniżeniem wieku emerytalnego nie miałby już możliwości uzyskania emerytury nauczycielskiej, gdyż 65 lat ukończy w sierpniu 2017 r. Na mocy przepisu przejściowego zawartego w ustawie zmieniającej będzie mógł jednak uzyskać to świadczenie, o ile z wnioskiem o jego przyznanie wystąpi najpóźniej 31 sierpnia 2018 r.

Przykład

Krystyna M. urodziła się w październiku 1960 r. Do 31 grudnia 2008 r. udowodniła ponad 30-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej co najmniej w połowie obowiązkowego wymiaru zajęć. Krystyna M. ukończy obniżony wiek emerytalny wynoszący dla kobiet 60 lat w październiku 2020 r., a więc po 31 sierpnia 2018 r. Mimo to do czasu ukończenia tego wieku będzie mogła ubiegać się o przyznanie emerytury przewidzianej w Karcie Nauczyciela.

Prawo do świadczenia kompensacyjnego

Nowelizacja ustawy z 16 listopada 2016 r. zmieni również sytuację osób ubiegających się o przyznanie nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Obecnie osoby te mogą ubiegać się o to świadczenie przed ukończeniem odpowiednio podwyższonego wieku emerytalnego, a przysługuje ono do dnia poprzedzającego osiągnięcie tego wieku. Od 1 października 2017 r. wiek, w którym będzie można ubiegać się o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, musi być niższy od powszechnego wieku emerytalnego obniżonego do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Po ukończeniu tego wieku można będzie starać się wyłącznie o emeryturę powszechną. W przypadku przyznania tego świadczenia będzie ono przysługiwało do dnia osiągnięcia obniżonego wieku emerytalnego.

Należy jednak pamiętać o tym, że ustawa zmieniająca z 16 listopada 2016 r. zawiera w art. 17 generalną ochronę praw i obowiązków nabytych pod rządami przepisów obowiązujących przez dniem wejścia jej w życie. Oznacza to m.in., że wszystkie osoby, które do 30 września 2017 r. spełniły warunki wymagane do przyznania nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a przed tym dniem ukończyły również wiek emerytalny obniżony do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, będą mogły nabyć prawo do tego świadczenia mimo ukończenia wspomnianego wieku, również wówczas, gdy z wnioskiem o to świadczenie wystąpią po 30 września 2017 r. (a przed osiągnięciem podwyższonego wieku emerytalnego przewidzianego dla nich w przepisach obowiązujących przed 1 października 2017 r.).

Przykład

Janina D. urodziła się 12 grudnia 1962 r. Spełniła już warunki stażowe wymagane do przyznania nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego (co najmniej 30 lat składkowych i nieskładkowych, w tym minimum 20 lat pracy nauczycielskiej co najmniej w połowie obowiązkowego wymiaru zajęć). Wiek 55 lat uprawniający ją do tego świadczenia ukończy w grudniu 2017 r., natomiast obniżony od 1 października 2017 r. wiek emerytalny przewidziany dla kobiet (60 lat) - 12 grudnia 2022 r. Janina G. będzie mogła wystąpić z wnioskiem o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne po uprzednim rozwiązaniu stosunku pracy, najpóźniej przed ukończeniem wspomnianego wieku, tj. przed 12 grudnia 2022 r. Jeżeli w tym okresie zainteresowana zgłosi taki wniosek, ZUS przyzna świadczenie do 11 grudnia 2022 r. (łącznie z tym dniem).

Innym skutkiem obowiązywania wspomnianej gwarancji zachowania praw i obowiązków nabytych na podstawie przepisów obowiązujących przed 1 października 2017 r. jest utrzymanie dotychczasowego okresu przyznanych uprawnień przez osoby, którym przed 1 października 2017 r. przyznano nauczycielskie świadczenie kompensacyjne i które prawo to będą miały nadal w tym dniu. Osoby te, niezależnie od tego, czy przed 1 października 2017 r. osiągnęły już wiek emerytalny obniżony do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, czy też wiek ten osiągną po 30 września 2017 r., prawo do przyznanego nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego zachowają do dnia osiągnięcia podwyższonego wieku emerytalnego przewidzianego dla nich w przepisach obowiązujących do końca września 2017 r. Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy prawo do tego świadczenia ustanie z innych powodów przed osiągnięciem podwyższonego wieku emerytalnego (np. w związku z weryfikacją nieprawidłowej decyzji przez ZUS lub nabyciem prawa do wcześniejszej emerytury).

Przykład

Marek P. urodził się 20 grudnia 1954 r. W grudniu 2009 r., po ukończeniu 55 lat i rozwiązaniu stosunku pracy, zgłosił wniosek o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. ZUS przyznał mu to świadczenie. Pomimo obniżenia od 1 października 2017 r. powszechnego wieku emerytalnego przewidzianego dla mężczyzn (do 65 lat) prawo do omawianego świadczenia Marek P. zachowa do ukończenia obecnie obowiązującego podwyższonego wieku emerytalnego, który dla mężczyzn urodzonych w IV kwartale 1954 r. wynosi 67 lat., tj. do 19 grudnia 2021 r.

Należy podkreślić, że osoby, które zachowają prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego do dnia osiągnięcia podwyższonego wieku emerytalnego, będą mogły po 30 września 2017 r. zgłosić wniosek o emeryturę powszechną, przewidzianą w art. 24 ustawy emerytalnej z tytułu ukończenia obniżonego wieku emerytalnego. Wówczas prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego ustanie wraz z przyznaniem tej emerytury.

Przykład

Anna R. urodziła się 15 września 1957 r. Obecnie spełnia już wszystkie warunki wymagane do przyznania nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, poza warunkiem rozwiązania stosunku pracy. Stosunek ten zamierza rozwiązać z dniem 31 sierpnia 2017 r. We wrześniu 2017 r. ukończy również obniżony wiek emerytalny. Mimo to będzie mogła uzyskać nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, nawet jeśli z wnioskiem o to świadczenie wystąpi po 30 września 2017 r. Do tego dnia spełniła bowiem wszystkie warunki wymagane do uzyskania tego świadczenia oraz ukończyła obniżony wiek emerytalny. Świadczenie zostanie jej przyznane do czasu ukończenia podwyższonego wieku emerytalnego obowiązującego przed 1 października 2017 r., który dla kobiet urodzonych w IV kwartale 1957 r. wynosi 61 lat i 8 miesięcy.

Zarówno o zachowaniu uprawnień do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego do czasu ukończenia podwyższonego wieku emerytalnego, jak i o możliwości i warunkach zgłoszenia wniosku o emeryturę w związku z ukończeniem obniżonego wieku emerytalnego, ZUS powiadomi wszystkie osoby uprawnione do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego w dniu wejścia w życie omawianej nowelizacji (1 października 2017 r.).

Sędziowie i prokuratorzy wcześniej w stan spoczynku

Ustawa z 16 listopada 2016 r. przewiduje również obniżenie wieku, w którym sędziowie są przenoszeni w stan spoczynku, oraz wieku, do ukończenia którego prokuratorzy mogą zajmować swoje stanowisko. Nowelizacją z 11 maja 2012 r., podwyższającą od 1 stycznia 2013 r. wiek emerytalny, wiek przejścia w stan spoczynku podwyższono (docelowo do 67 lat bez względu na płeć) również tym grupom zawodowym. Sędziom Sądu Najwyższego podwyższono na tych samych zasadach wiek, w którym mogą przejść w stan spoczynku na swój wniosek, będąc zatrudnionym na tym stanowisku krócej niż 9 lat. Jednocześnie wymienionym grupom zawodowym zachowano prawo do wcześniejszego zakończenia kariery zawodowej na swój wniosek, jeżeli do 31 grudnia 2017 r. spełnią wymagane warunki.

Nowelizacja z 16 listopada 2016 r. obniża do poziomu 65 lat (zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn) wiek, do ukończenia którego można zajmować stanowisko prokuratora oraz w którym sędzia sądu powszechnego przenoszony jest w stan spoczynku. Jednocześnie ustawa zmieniająca pozostawiła (obowiązujący również przed 1 stycznia 2013 r., a więc przed wejściem w życie przepisów podwyższających wiek emerytalny) podstawowy wiek 70 lat, w którym w stan spoczynku są przenoszeni sędziowie Sądu Najwyższego. W odniesieniu do tej ostatniej grupy sędziów ustawa z 16 listopada 2016 r. obniżyła natomiast (z 67 do 65 lat) wiek, w którym mogą oni na swój wniosek przejść w stan spoczynku w sytuacji, gdy nie przepracowali na tym stanowisku co najmniej 9 lat.

Przykład

Henryk K. urodził się 10 stycznia 1954 r. Od ponad 20 lat zajmuje stanowisko sędziego. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami pełniłby tę funkcję do ukończenia 67. roku życia w styczniu 2021 r. W związku z wejściem w życie nowelizacji z 16 listopada 2016r. zostanie przeniesiony w stan spoczynku już po ukończeniu 65 lat w styczniu 2019 r.

Prawo do emerytury po ukończeniu wieku

Nowelizacja przepisów nie zmieni dotychczasowych zasad w zakresie możliwości pełnienia obowiązków sędziego i prokuratora po ukończeniu wieku uprawniającego do przejścia w stan spoczynku (tj. od 1 października 2017 r. - po osiągnięciu 65. roku życia) oraz pełnienia obowiązków sędziego Sądu Najwyższego - po ukończeniu 70. roku życia. Sędzia lub sędzia Sądu Najwyższego nadal będą mogli pełnić swoje obowiązki po osiągnięciu wspomnianego wieku, jeśli nie później niż na 6 miesięcy przed jego ukończeniem oświadczą odpowiednio Ministrowi Sprawiedliwości lub Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego wolę dalszego zajmowania stanowiska i przedstawią zaświadczenie stwierdzające, że są zdolni, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego. Takie uprawnienie nadal będą mieć również prokuratorzy, jeśli złożą Prokuratorowi Generalnemu wniosek o wyrażenie zgody na dalsze zajmowanie stanowiska prokuratora po ukończeniu wieku 65 lat oraz przedstawią zaświadczenie stwierdzające, że są zdolni ze względu na stan zdrowia do dalszego pełnienia obowiązków prokuratora. Prokurator Generalny, tak jak dotychczas, będzie mógł wyrazić taką zgodę po zasięgnięciu opinii Prokuratora Krajowego, Krajowej Rady Prokuratorów oraz właściwego prokuratora przełożonego.

Przykład

Adam G. urodził się 15 grudnia 1955 r. Od ponad 20 lat zajmuje stanowisko prokuratora. W związku z wejściem w życie ustawy z 16 listopada 2016 r. zostanie przeniesiony w stan spoczynku po ukończeniu 65. roku życia w grudniu 2020 r. Najpóźniej 15 czerwca 2020 r. będzie mógł złożyć Prokuratorowi Generalnemu oświadczenie o dalszym zajmowaniu stanowiska prokuratora, przedstawiając zaświadczenie stwierdzające, że jest zdolny ze względu na stan zdrowia do dalszego pełnienia obowiązków prokuratora.

Nowelizacja z 16 listopada 2016 r. nie zmieniła również pozostałych zasad przechodzenia na wniosek w stan spoczynku przez sędziów Sądu Najwyższego, a także zasad przechodzenia na wniosek w stan spoczynku przez sędziów sądów powszechnych oraz zwolnienia na wniosek ze stanowiska w przypadku prokuratorów. Osoby te mają więc prawo do wcześniejszego zakończenia kariery zawodowej tylko wówczas, gdy do 31 grudnia 2017 r. spełnią wymagane warunki, tj. do tego dnia:

• ukończą wiek 55 lat - kobieta, i 60 lat - mężczyzna oraz przepracują na stanowisku prokuratora lub sędziego odpowiednio 25 i 30 lat (w przypadku sędziów i prokuratorów),
• ukończą wiek 60 lat i przepracują na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego co najmniej 9 lat (w przypadku sędziów Sądu Najwyższego, zarówno kobiet, jak i mężczyzn).

Przykład

Anna K. urodziła się 10 marca 1963 r. Od razu po studiach prawniczych ukończyła aplikację sędziowską. Obowiązki sędziego pełni od ponad 25 lat. W grudniu 2017 r. chciałaby przejść w stan spoczynku, ale nie będzie to możliwe. Anna K. ma wymagany 25-letni okres wysługi sędziowskiej, ale do końca 2017 r. nie ukończy wieku wymaganego do wcześniejszego przejścia na wniosek w stan spoczynku, tj. wieku 55 lat.

Gwarancje w przepisach przejściowych

Nowelizacja z 16 listopada 2016 r. przewiduje określone gwarancje dla sędziów i prokuratorów, którzy wiek obniżony do 65 lat ukończą przed wejściem jej w życie (tj. przed 1 października 2017 r.) lub w tym dniu będzie im brakowało mniej niż 6 miesięcy do osiągnięcia tego wieku. Zostaną oni przeniesieni w stan spoczynku z dniem następującym po upływie 6 miesięcy od dnia jej wejścia w życie, chyba że w tym terminie:

• złożą Ministrowi Sprawiedliwości oświadczenie wyrażające wolę dalszego zajmowania stanowiska i przedstawią zaświadczenie stwierdzające, że są zdolni, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego, wydane na zasadach określonych dla kandydata na stanowisko sędziowskie (w przypadku sędziów) lub takie oświadczenie i zaświadczenie złożyli na podstawie przepisów obowiązujących przed 1 października 2017 r.,
• złożą Prokuratorowi Generalnemu wniosek o wyrażenie zgody na dalsze zajmowanie stanowiska prokuratora po ukończeniu wieku 65 lat oraz przedstawią zaświadczenie stwierdzające, że są zdolni ze względu na stan zdrowia do dalszego pełnienia obowiązków prokuratora lub taki wniosek i zaświadczenie złożyli na podstawie przepisów obowiązujących przed 1 października 2017 r.

 Sędziowie i prokuratorzy będą mogli przejść w stan spoczynku na zasadach obowiązujących przed 1 października 2017 r., tj. po ukończeniu odpowiednio podwyższonego wieku zawierającego się między 65. a 67. rokiem życia (art. 25 ust. 2 i art. 26 ust. 2 ustawy z 16 listopada 2016 r.). Wystarczy, że w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie omawianej nowelizacji złożą oświadczenie o skorzystaniu z tego uprawnienia. Sędziowie sądów powszechnych będą musieli zgłosić takie oświadczenie Ministrowi Sprawiedliwości, sędziowie wojewódzkiego sądu administracyjnego - Prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego, a prokuratorzy - Prokuratorowi Generalnemu.

Należy zaznaczyć, że omawiane przepisy przejściowe nie będą miały zastosowania do sędziów Sądu Najwyższego oraz sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Przykład

Henryk K. urodził się 20 września 1952 r. Od ponad 27 lat pełni obowiązki sędziego. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami zostałby przeniesiony w stan spoczynku po ukończeniu 66 lat i 7 miesięcy w kwietniu 2019 r. Jednak w związku z wejściem w życie nowelizacji z 16 listopada 2016 r. wiek uprawniający do przeniesienia w stan spoczynku zostanie obniżony do 65 lat. Wiek ten Henryk K. ukończy 20 września 2017 r., a więc przed wejściem w życie nowelizacji z 16 listopada 2016 r. W związku z tym na podstawie przepisów przejściowych do wspomnianej ustawy zostanie on przeniesiony w stan spoczynku z dniem następującym po upływie 6 miesięcy od dnia jej wejścia w życie, tj. z dniem 1 kwietnia 2018 r. W tym terminie może złożyć Ministrowi Sprawiedliwości oświadczenie wyrażające wolę dalszego zajmowania stanowiska i przedstawić zaświadczenie stwierdzające, że jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego, wydane na zasadach określonych dla kandydata na stanowisko sędziowskie. W terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z 16 listopada 2016 r. będzie mógł również złożyć Ministrowi Sprawiedliwości oświadczenie o woli skorzystania z zasad przenoszenia w stan spoczynku obowiązujących do 30 września 2017 r. (tj. po ukończeniu wieku 66 lat i 7 miesięcy).

Podstawa prawna:

• art. 1, art. 7, art. 8, art. 14, art. 16, art. 17, art. 21, art. 26 i art. 27 ustawy z 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2017 r. poz. 38

• art. 88 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1379; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 60

• art. 24 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 887; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 715

• art. 69 ustawy z 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych - j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 2062; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 803

• art. 127 ustawy z 28 stycznia 2016 r. - Prawo o prokuraturze - Dz.U. z 2016 r. poz. 177; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 38

• art. 30 ustawy z 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym - j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1254; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 38

Maria Gałecka

prawnik, ekspert z zakresu ubezpieczeń społecznych