W przedstawionej sytuacji zatrudnioną osobę należy wykazać w 2 raportach ZUS RCA za sierpień 2016 r.: z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 xx oraz z kodem 01 10 xx. W obu pozycjach należy wskazać zerowe podstawy wymiaru składek. Natomiast za wrzesień 2016 r. powinni Państwo złożyć za zatrudnionego raport ZUS RCA, w którym ubezpieczony ponownie zostanie wykazany w 2 blokach: z kodem tytułu ubezpieczenia 30 00 xx, w którym nastąpi rozliczenie składek od wynagrodzenia za wykonane zlecenie, oraz osobno z kodem 01 10 xx, gdzie znajdzie się rozliczenie składek należnych z tytułu umowy o pracę.

W przedstawionej sytuacji wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia zostało wypłacone w okresie, kiedy pracodawcę łączył z wykonawcą zlecenia stosunek pracy. Wynagrodzenie przysługiwało jednak za okres, w którym zleceniobiorca nie był jeszcze pracownikiem firmy (czyli za pierwsze 15 dni sierpnia 2016 r.). Z tego powodu zleceniobiorcę trzeba wykazać w dokumentach rozliczeniowych sporządzonych za sierpień i wrzesień 2016 r. na zasadach obowiązujących zleceniobiorców, których nie łączy ze zleceniodawcą dodatkowo stosunek pracy. W rzeczywistości bowiem zleceniobiorca w żadnym okresie nie wykonywał umowy zlecenia zawartej z własnym pracodawcą (lub na rzecz swojego pracodawcy). Dodatkowo w opisanej sytuacji w dokumentacji rozliczeniowej ZUS za sierpień i wrzesień 2016 r. należy wykazać tę osobę jako pracownika, z którym umowa o pracę została zawarta od 16 sierpnia 2016 r.

W imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA płatnik składek za pracowników i zleceniobiorców uwzględnia należne składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od wszystkich wypłat dokonanych lub postawionych do dyspozycji pracownika, od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, którego raport dotyczy, podlegających składkom ZUS (§ 2 ust. 6 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych).

Zatrudnionej osobie, o której mowa w pytaniu, nie wypłacono w sierpniu żadnej należności, natomiast we wrześniu otrzymała ona:

● pensję za sierpniowe wykonywanie obowiązków służbowych na podstawie umowy o pracę oraz

● wynagrodzenie za zlecenie realizowane w pierwszej połowie sierpnia 2016 r. (jego wypłata nastąpiła w miesiącu następującym po miesiącu rozwiązania umowy zlecenia).

Dlatego w raporcie ZUS RCA osoba ta powinna zostać wykazana:

● w raporcie za 08/2016 (z zerowymi wartościami): w jednym bloku z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 xx (umowa zlecenia) oraz w drugim bloku - z kodem 01 10 xx (umowa o pracę),

● w raporcie za 09/2016: w jednym bloku z kodem tytułu ubezpieczenia 30 00 xx (rozliczenie składek z tytułu przychodu - wynagrodzenia za umowę zlecenia - wypłaconego w miesiącu po ustaniu tytułu ubezpieczenia) i składkami rozliczonymi od tego wynagrodzenia oraz w drugim bloku - z pracowniczym kodem 01 10 xx i składkami naliczonymi od wynagrodzenia za pracę należnego za okres od 16 do 31 sierpnia 2016 r.

Piąty znak kodu tytułu ubezpieczenia informuje o posiadaniu (bądź nie) prawa do emerytury (lub renty), a szósty oznacza przyznany stopień niepełnosprawności lub niezdolności do pracy osoby ubezpieczonej albo jego brak.

Przykład

Marta S., która nie ma prawa do renty ani do emerytury i nie ma orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, w okresie od 1 do 15 sierpnia br. była zatrudniona w spółce z o.o. na podstawie umowy zlecenia. Podlegała z tego tytułu ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, a także ubezpieczeniu zdrowotnemu (nie przystąpiła do ubezpieczenia chorobowego). Od 16 sierpnia Marta S. zawarła z tą samą spółką umowę o pracę (na pełny etat). Wynagrodzenie za sierpień, należne z tytułu obu umów, zostało wypłacone we wrześniu br. (600 zł brutto za zlecenie i 2000 zł brutto z umowy o pracę). Przy założeniu, że wspomniana spółka opłaca składkę wypadkową w wysokości 0,96%, wrześniowy raport ZUS RCA za Martę S. powinien wyglądać następująco:

W raporcie ZUS RCA za sierpień Marta S. powinna zostać wykazana z zerowymi wartościami podstawy wymiaru składek w dwóch blokach raportu: z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 00 oraz z kodem 01 10 00.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 47 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 963; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 1579

● § 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. Nr 78, poz. 465; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 144, poz. 1181

● § 1 ust. 1 pkt 12 oraz załączniki nr 12 i 18 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów - j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 222

Mariusz Pigulski

ekspert i praktyk, od ponad 16 lat zajmujący się prawem pracy i ubezpieczeń społecznych, autor licznych opracowań i publikacji z dziedziny kadrowo-płacowej