Uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z dnia 28 stycznia 2015 r., sygn. KI-411/21/15

Osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej będące płatnikami lub inkasentami obowiązane są wyznaczyć osoby, do których obowiązków należy obliczanie i pobranie podatków oraz terminowe wpłacenie organowi podatkowemu pobranych kwot. Jeśli w inkasentem opłaty targowej miałby być Urząd Miejski, to kierownik tej jednostki (Burmistrz) byłby uprawniony do wyznaczenia osoby, która w imieniu inkasenta pobierałaby opłatę targową.

Teza od Redakcji

Kolegium Izby działając na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j.: Dz. U. z 2013 r., poz. 594 z późn. zm.) i art. 11 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j.: Dz. U. z 2012 r., poz. 1113 z późn. zm.)

orzeka o stwierdzeniu nieważności Uchwały Nr II/17/2014 Rady Miejskiej w Czchowie z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie ustalenia wysokości dziennych stawek opłaty targowej, zasad poboru oraz terminów płatności tej opłaty w części postanowień § 4 i § 5 uchwały.

Uzasadnienie

Uchwała Nr II/17/2014 Rady Miejskiej w Czchowie z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie ustalenia wysokości dziennych stawek opłaty targowej, zasad poboru oraz terminów płatności tej opłaty, wpłynęła do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie, Zespołu Zamiejscowego w Tarnowie w dniu 8 stycznia 2015 r.

Rada Miejska w Czchowie podjęła wymienioną na wstępie uchwałę, powołując się w podstawie prawnej na przepisy art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j.: Dz. U. z 2013 r., poz. 594 z późn. zm.) oraz art. 15 i art. 19 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j.: Dz. U. z 2014 r., poz. 849).

Stosownie do treści art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym do wyłącznej kompetencji rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawie podatków i opłat lokalnych w granicach określonych w odrębnych ustawach.
Kompetencje rady gminy w zakresie opłaty targowej wynikają z art. 19 pkt 1 lit. a, pkt 2 i pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Powyższa ustawa przewiduje dla rady w zakresie opłaty targowej uprawnienia do:

- określenia zasad ustalania i poboru oraz terminów płatności i wysokości stawek opłaty targowej,

- zarządzenia poboru opłaty targowej w drodze inkasa oraz określenia inkasentów i wysokości wynagrodzenia za inkaso,

- ustalenia zwolnień przedmiotowych innych niż wymienione w ustawie.

Badając przedłożoną uchwałę pod względem zgodności z prawem na posiedzeniu w dniu 14 stycznia 2015 r., Kolegium Izby zważyło, co następuje.

W § 4 przedmiotowej uchwały Rada Miejska w Czchowie określiła, że na inkasenta do poboru opłaty targowej Burmistrz Czchowa wyznacza pracownika Urzędu Miejskiego w Czchowie lub inną upoważnioną osobę. Zdaniem Kolegium Izby powyższe postanowienie budzi wątpliwości interpretacyjne, a mianowicie czy wolą Rady Miejskiej w Czchowie było zarządzenie poboru opłaty targowej w drodze inkasa i wyznaczenie Urzędu Miejskiego w Czchowie na inkasenta opłaty targowej (jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej), czy osoby fizycznej.

W ocenie Kolegium Izby powyższe postanowienie narusza przepis art. 19 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, gdyż zgodnie z ww. przepisem rada gminy, w drodze uchwały może zarządzić pobór opłat lokalnych w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso. Inkasentem w rozumieniuart. 9 ustawy Ordynacja podatkowa (t.j.: Dz. U. z 1997 r., Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. W przypadku, gdy inkasentem jest osoba fizyczna, Rada winna jednoznacznie (imiennie) wskazać inkasenta w taki sposób, aby nie było żadnych wątpliwości, co do jego osoby, by nie budziło wątpliwości, na kogo obowiązek inkasenta został nałożony. W przypadku, gdy inkasentem jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, należy wykazać ich nazwy (stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 stycznia 2008 r., sygn. akt.: I SA/Sz 158/06). Stosownie natomiast do przepisu art. 31 ustawy Ordynacja podatkowa, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej będące płatnikami lub inkasentami obowiązane są wyznaczyć osoby, do których obowiązków należy obliczanie i pobranie podatków oraz terminowe wpłacenie organowi podatkowemu pobranych kwot. W związku z powyższym, jeśli w przedmiotowej sprawie inkasentem opłaty targowej miałby być Urząd Miejski w Czchowie, to kierownik tej jednostki (Burmistrz Czchowa) byłby uprawniony do wyznaczenia osoby, która w imieniu inkasenta pobierałaby opłatę targową. Niemniej jednak, z postanowień uchwały winno jednoznacznie wynikać, iż na inkasenta opłaty targowej Rada Miejska wyznacza Urząd Miejski w Czchowie.

Uchwała Rady Miejskiej w Czchowie w sprawie opłaty targowej jest niewątpliwie aktem prawa miejscowego zawierającym przepisy powszechnie obowiązujące na terenie Gminy Czchów, a zatem podmioty dokonujące sprzedaży na targowiskach mają prawo do tego, aby po zapoznaniu się z należycie ogłoszonym aktem prawa miejscowego, wiedzieć, na jakich zasadach i przez kogo nastąpi pobór opłaty targowej.

W § 5 uchwały, Rada Miejska postanowiła, iż bieżący nadzór nad terminowymi prawidłowym poborem opłat oraz rozliczeniem zainkasowanych kwot sprawuje Referat Budżetowo - Podatkowy Urzędu Miejskiego w Czchowie. Zdaniem Kolegium Izby, ww. zapisy uchwały, pozostają w sprzeczności z obowiązującym prawem.

Przywołane w podstawie prawnej uchwały unormowania art. 19 pkt 1 lit. a oraz pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, uprawniają Radę Miejską do określenia zasad ustalania i poboru oraz terminów płatności i wysokości stawek opłaty targowej oraz zarządzenia poboru opłaty targowej w drodze inkasa, określenia inkasentów i wysokości wynagrodzenia za inkaso.

W ocenie Kolegium Izby, postanowienie zawarte w § 5 badanej uchwały, wykracza poza zakres kompetencji Rady Miejskiej przysługujący jej na mocy ww. przepisów, a tym samym narusza unormowania art. 7 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (t.j.: Dz. U. z 1997 r., Nr 78, poz.483 z późn. zm.), zgodnie, z którym: "Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa."

Kolegium Izby zwraca ponadto uwagę na brak w przedmiotowej uchwale stosownych regulacji na temat wysokości wynagrodzenia za inkaso, o czym stanowi cytowany wyżej przepis art. 19 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

W związku z powyższym, uwzględniając, iż wskazane w uchwale nieprawidłowości noszą znamiona istotnego naruszenia prawa, Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie postanowiło orzec o stwierdzeniu nieważności badanej uchwały Nr II/17/2014 Rady Miejskiej w Czchowie z dnia 30 grudnia 2014 r. w części dotyczącej postanowień § 4 i § 5 uchwały.

Niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze podlega opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego - zgodnie z art. 13 pkt 8a ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (t.j.: Dz. U. z 2007 r., Nr 68, poz. 449 z późn. zm.).

Pouczenie

Na niniejszą uchwałę przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. Skargę tę należy wnieść w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszej uchwały, przy czym należy to uczynić za pośrednictwem Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie.

Źródło: Strona internetowa Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie, http://www.bip.krakow.rio.gov.pl/