Nie. Instruktaż ogólny dla pracowników mógłby Pan przeprowadzić tylko wówczas, gdyby posiadał Pan szkolenie dla pracodawców wykonujących zadania służby bhp oraz wykonywał zadania tej służby w firmie. Jeżeli ukończył Pan szkolenie okresowe dla pracodawców, może Pan przeprowadzić jedynie instruktaż stanowiskowy dla pracowników.

Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi odbycie odpowiedniego do rodzaju wykonywanej pracy szkolenia bhp, w tym przekazać mu informacje i instrukcje dotyczące zajmowanego stanowiska pracy lub wykonywanej pracy. Zabronione jest dopuszczenie pracownika do pracy, do której nie posiada on wymaganych kwalifikacji i potrzebnych umiejętności, a także znajomości przepisów oraz zasad bhp.

Organizatorem oraz prowadzącym szkolenie bhp może być pracodawca lub jednostka organizacyjna prowadząca działalność szkoleniową w dziedzinie bhp - działająca na zlecenie pracodawcy. Na szkolenie wstępne składają się:

● szkolenie wstępne ogólne - instruktaż ogólny,

● szkolenie wstępne na stanowisku pracy - instruktaż stanowiskowy.

Zasadą jest, że instruktaż ogólny jest prowadzony przez:

● pracownika służby bhp,

● osobę wykonującą u pracodawcy zadania tej służby,

● pracodawcę, który sam wykonuje zadania służby bhp,

● pracownika wyznaczonego przez pracodawcę, posiadającego zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację programu instruktażu, mającego aktualne zaświadczenia o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bhp (§ 10 ust. 2 rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy).

Zatem pracodawca ma możliwość osobistego przeprowadzania instruktażu ogólnego tylko wówczas, gdy sam jednocześnie wykonuje zadania służby bhp. Pracodawca sam może wykonywać zadania służby bhp, jeżeli:

● posiada ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp,

● zatrudnia do 10 pracowników albo zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż III kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Pracodawca, który wykonuje zadania służby bhp, przed podjęciem wykonywania tych zadań odbywa szkolenie przeprowadzone w formie kursu lub seminarium według programu opracowanego na podstawie ramowego programu określonego w rozporządzeniu w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Z takiego szkolenia jest zwolniony pracodawca, który spełnia wymagania kwalifikacyjne dla służby bezpieczeństwa i higieny pracy.

W praktyce może powstać pytanie, czy pracodawca, który posiada ukończone szkolenie dla pracowników służby bhp, ale sam nie wykonuje zadań tej służby, jest uprawniony do przeprowadzania szkolenia wstępnego - ogólnego. Warunkiem prowadzenia szkoleń ogólnych jest nie tylko posiadanie aktualnego szkolenia dla pracowników służby bhp (co jest niezbędne dla pracowników, aby mogli wykonywać zadania służby bhp), ale i faktyczna realizacja zadań tej służby. Zatem w przypadku, gdy instruktaż ogólny prowadzi pracownik służby bhp, a pracodawca posiada szkolenie dla pracowników tej służby, ale nie wykonuje jej zadań, należy wykluczyć możliwość przeprowadzania instruktażu ogólnego przez takiego pracodawcę.

W praktyce może także powstać wątpliwość, czy pracodawca może sam siebie wyznaczyć do przeprowadzenia instruktażu ogólnego. Taką możliwość należy wykluczyć. Regulacja obowiązująca w tym zakresie posługuje się zwrotem "pracownik wyznaczony przez pracodawcę", co powoduje niemożność wyznaczenia pracodawcy do prowadzenia instruktażu ogólnego. Gdyby przepis zawierał zwrot "osoba wyznaczona przez pracodawcę" - można by było przyjąć, że dopuszczalną praktyką jest sytuacja, w której pracodawca sam siebie wyznacza jako osobę uprawnioną do przeprowadzania szkolenia wstępnego - ogólnego.

Kwestia podmiotów uprawnionych do przeprowadzania instruktażu stanowiskowego została uregulowana inaczej niż w przypadku instruktażu ogólnego. Instruktaż stanowiskowy jest przeprowadzany przez wyznaczoną przez pracodawcę osobę kierującą pracownikami - lub przez samego pracodawcę - o ile osoby te posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz są przeszkolone w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego. Do przeszkolenia w tym zakresie dochodzi podczas szkolenia okresowego bhp dla pracodawców oraz osób kierujących pracownikami. Oznacza to, że pracodawca posiadający wymienione kwalifikacje może, niezależnie od liczby zatrudnionych pracowników, przeprowadzać instruktaż stanowiskowy dla pracowników.

UWAGA!

Osobą uprawnioną do przeprowadzenia instruktażu ogólnego dla pracowników jest pracownik służby bhp, osoba wykonująca u pracodawcy zadania tej służby, pracodawca, który sam wykonuje takie zadania, lub pracownik wyznaczony przez pracodawcę, posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniające właściwą realizację programu instruktażu.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 237³, art. 237¹¹ § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1662

● § 2 ust. 1, § 6, § 8-10, § 11 ust. 5, § 13 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy - Dz.U. Nr 180, poz. 1860; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 196, poz. 1420

Sebastian Kryczka

prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy, autor wielu publikacji z tej tematyki