Tak, wydatki ponoszone w związku z dowożeniem dzieci do szkół podstawowych i gimnazjalnych stanowią wydatki strukturalne, które ujmować należy w kodzie 73 klasyfikacji wydatków strukturalnych, niemniej wydatki ponoszone w związku z dowożeniem dzieci do przedszkoli nie stanowią wydatków strukturalnych, o czym przesądzają zapisy rozporządzenia o wydatkach strukturalnych.

Zapewnienie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej w przedszkolach, w tym z oddziałami integracyjnymi, przedszkoli specjalnych oraz innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach podstawowych i gimnazjach z wyjątkiem szkół podstawowych specjalnych i gimnazjów specjalnych, szkół artystycznych oraz szkół przy zakładach karnych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, jest zadaniem gminy, o czym decydują zapisy art. 5a ust. 2 pkt 1 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (dalej: ustawa o systemie oświaty). Sieć publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych powinna być ustalona w taki sposób, aby wszystkie mieszkające na terenie gminy dzieci sześcioletnie miały możliwość uczęszczać do najbliższego przedszkola oddalonego o nie więcej niż 3 kilometry od miejsca zamieszkania. Jeśli droga ta przekracza 3 kilometry, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu wraz z opieką lub zwrot kosztów przejazdu dziecka i opiekuna środkami komunikacji publicznej, jeśli dowożenie zapewniają rodzice.

W odniesieniu do dzieci uczęszczających do szkół podstawowych oraz gimnazjów gmina jest zobligowana do ustalenia sieci publicznych szkół w taki sposób, aby umożliwić wszystkim dzieciom spełnienie obowiązku szkolnego, tak aby droga dziecka z domu do szkoły nie przekraczała 3 kilometrów w przypadku uczniów klas I-IV szkół podstawowych oraz 4 kilometrów w przypadku uczniów klas V-VI szkół podstawowych oraz uczniów gimnazjów. W przeciwnym razie gmina zobowiązana jest do zapewnienia bezpłatnego transportu i opieki lub zwrotu kosztów przejazdu środkami komunikacji publicznej.

W obszarze XII. Poprawa jakości kapitału ludzkiego funkcjonuje kod 73. Działania na rzecz zwiększenia udziału w kształceniu i szkoleniu przez całe życie, w szczególności poprzez przedsięwzięcia na rzecz ograniczenia przedwczesnej rezygnacji z dalszej nauki w szkole, minimalizowania dyskryminacji ze względu na płeć oraz poprawy jakości i dostępu do kształcenia na poziomie podstawowym, gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym oraz kształcenia i szkoleń na poziomie wyższym. Zgodnie z opisem, obejmuje on wydatki związane z realizacją operacji mających na celu realizację działań na rzecz zwiększenia udziału w kształceniu i szkoleniu przez całe życie, w szczególności poprzez:

● przedsięwzięcia na rzecz ograniczenia przedwczesnego porzucania skolaryzacji,

● minimalizowanie dyskryminacji ze względu na płeć,

● poprawę jakości i dostępu do kształcenia i szkoleń na poziomie podstawowym, zawodowym i wyższym.

Wydatki gmin związane z dowożeniem dzieci do szkół i przedszkoli są konsekwencją zapisów ustawy o systemie oświaty. Dotyczą one dzieci uczęszczających do przedszkoli, szkół podstawowych oraz gimnazjów, a więc dzieci objętych obowiązkiem szkolnym, które zobligowane są do ukończenia edukacji na wskazanych poziomach. Mając na uwadze całą konstrukcję systemu klasyfikowania wydatków strukturalnych, być może w zamyśle ustawodawcy katalog tych wydatków miał być węższy, niemniej decydujące znaczenie mają konkretne zapisy rozporządzenia. W przypadku gdy dany wydatek służy realizacji celów określonych w rozporządzeniu, wówczas w części finansowanej ze środków krajowych stanowi on wydatek strukturalny. Tak jest też w odniesieniu do części analizowanych wydatków.

Mając na względzie zapisy rozporządzenia o wydatkach strukturalnych, stwierdzić należy, iż wydatki na dowożenie dzieci do szkół służą poprawie jakości i dostępu do kształcenia na poziomie podstawowym i gimnazjalnym, a więc służą realizacji celu wskazanego w tym rozporządzeniu. W związku z tym wydatki te w części dokonywanej ze środków krajowych stanowią wydatki strukturalne, które ewidencjonować należy w kodzie 73 rozporządzenia o wydatkach strukturalnych. Fakt, że zadanie to jest wynikającym z ustawy o systemie oświaty obowiązkiem gminy, nie ma dla sprawy znaczenia. Zapisy zawarte w rozporządzeniu o wydatkach strukturalnych powodują również, że wydatkiem strukturalnym nie będą jednak wydatki związane z dowożeniem dzieci do przedszkoli. Trudno znaleźć w tym przypadku logiczne wytłumaczenie tego stanu rzeczy, niemniej zapisy rozporządzenia przesądzają o takim sposobie kwalifikowania wskazanych wydatków.

DANIEL JUREWICZ

członek Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy, autor publikacji z zakresu finansów publicznych oraz prowadzący szkolenia dla służb finansowych jednostek sektora finansów publicznych

PODSTAWY PRAWNE

· rozporządzenie Ministra Finansów z 10 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków strukturalnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 44, poz. 255)