Jak ponownie uzyskać status podatnika VAT UE, po wykreśleniu z rejestru

PROBLEM

RADA

UZASADNIENIE

Od 1 stycznia 2017 r. ustawodawca określił nowe warunki, gdy podatnik VAT UE może utracić ten status i zostać wykreślony z rejestru podatników unijnych. Z art. 97 ust. 15-16 ustawy o VAT wynika, że może to mieć miejsce w następujących przypadkach:

• podatnik VAT UE złożył za 3 kolejne miesiące lub kwartał deklaracje VAT-7/VAT-7K, w których nie wykazał sprzedaży lub nabycia towarów bądź usług z kwotami podatku do odliczenia,
• podatnik VAT UE przez okres 3 kolejnych miesięcy nie składał informacji podsumowujących VAT UE, pomimo istnienia takiego obowiązku; nie ma obowiązku składania zerowych informacji podsumowujących.

W takim przypadku naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT UE i powiadamia go o wykreśleniu.

Jak z tego wynika niezłożenie informacji podsumowujących, gdy nie było takiego obowiązku (brak transakcji wewnątrzwspólnotowych) nie jest podstawą do wykreślenia podatnika z rejestru VAT UE.

Podatnik może utracić status podatnika VAT UE, gdy zostanie wykreślony z rejestru jako podatnik VAT. Z pytania to nie wynika, ale warto sprawdzić, czy posiadają Państwo status podatnika VAT. W tym celu można skorzystać z wyszukiwarki na stronie portalu podatkowego: https://ppuslugi.mf.gov.pl/_/.

Uzyskają Państwo odpowiedź na dzień złożenia zapytania. Minister Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską nr 10866 z 22 marca 2017 r. potwierdził, że:

Dane dla tej usługi weryfikowane są według daty z dnia zapytania, a aktualizacja danych odbywa się w cyklach dobowych i ma miejsce każdego dnia.

Dodatkowo informuję, że podatnicy mogą skorzystać z możliwości wnioskowania do naczelnika urzędu skarbowego o potwierdzenie czy podatnik jest zarejestrowany

jako podatnik VAT czynny lub zwolniony.

Ponadto jak wynika z tej odpowiedzi - w okresie od 1 stycznia do 31 marca 2017 r. z rejestru VAT wykreślono ponad 36 000 podatników.

Utrata statusu podatnika VAT może wystąpić, gdy:

• podatnik nie istnieje lub
• mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem, lub
• dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym okażą się niezgodne z prawdą, lub
• podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celno-skarbowego, dyrektora izby administracji skarbowej lub Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.

W takiej sytuacji naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania go o tym fakcie.

Ponadto wykreśleniu z urzędu z rejestru jako podatnik VAT podlega także podatnik, który:

• zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy lub
• będąc obowiązanym do złożenia deklaracji VAT-7/VAT-7K, nie złożył takich deklaracji za 6 kolejnych miesięcy albo 2 kolejne kwartały, lub
• składał przez 6 kolejnych miesięcy bądź 2 kolejne kwartały deklaracje VAT-7/VAT-7K, w których nie wykazał sprzedaży lub nabycia towarów albo usług z kwotami podatku do odliczenia, lub
• wystawiał faktury bądź faktury korygujące dokumentujące czynności, które nie zostały dokonane, lub
• prowadząc działalność gospodarczą wiedział albo miał uzasadnione podstawy do tego, by przypuszczać, że dostawcy bądź nabywcy biorący udział pośrednio lub bezpośrednio w dostawie tego samego towaru albo usługi uczestniczą w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej.

W tych przypadkach przepisy nie przewidują obowiązku powiadamiania podatnika o wykreśleniu go z rejestru podatnika VAT lub VAT UE. Podatnik nie ma formalnej drogi na odwoływanie się od takich decyzji. Jednak jak podkreślił MF w odpowiedzi na interpelację poselską nr 9937, dotyczącą podatnika, który składał zerowe deklaracje:

Wykreślenie takiego podatnika z rejestru nie nastąpi jednakże automatycznie - przepisy ustawy o VAT w wymienionym zakresie zakładają bowiem wcześniejszy kontakt organu podatkowego z podatnikiem. Przed wykreśleniem podatnika z rejestru organ podatkowy powinien podjąć próbę kontaktu z nim w celu wyjaśnienia, czy zachodzą wymienione przesłanki do wykreślenia go z rejestru podatników.

Jeżeli w następstwie wezwania organu podatkowego podatnik wyjaśni, że przesłanki takie nie wystąpiły - składanie deklaracji "zerowych" wynika ze specyfiki prowadzonej działalności gospodarczej (patrz art. 96 ust. 9e ustawy o VAT), status podatnika nie zostanie utracony.

Do MF trafiło kilkanaście interpelacji poselskich w tej sprawie. Resort nie widzi jednak problemu w funkcjonowaniu tego systemu i na razie nie planuje zmiany przepisów w tym zakresie. W Sejmie został złożony przez posłów opozycji projekt zmian w ustawie o VAT, który przewiduje, że wykreślenie z rejestru powinno się odbywać w formie decyzji administracyjnej. W obecnym czasie nie ma jednak szans na jego uchwalenie.

Obecnie urząd może przywrócić status podatnika VAT, gdy z wyjaśnień podatnika będzie wynikać, że nie było podstawy do wykreślenia lub podatnik wznowi działalność. Taka sytuacja ma miejsce, gdy podatnik udowodni, że brak wykazanej w deklaracjach sprzedaży innej niż zwolniona od podatku jest związany ze specyfiką prowadzonej działalności gospodarczej, a nie z zaprzestaniem wykonywania sprzedaży innej niż zwolniona od podatku. Wtedy naczelnik urzędu skarbowego przywraca zarejestrowanie podatnika jako podatnika VAT czynnego, bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego.

Dlatego najwłaściwszym rozwiązaniem jest udanie się przez Państwa do urzędu skarbowego i wyjaśnienie sprawy. Jak wynika z przepisów, nieskładanie informacji VAT UE, gdy nie było takiego obowiązku, nie jest podstawą do wykreślenia z rejestru podatników VAT UE.

Gdy rzeczywiście nie było podstaw do wykreślenia z rejestru VAT UE, urząd powinien przywrócić ten status bez obowiązku ponownego składania zgłoszenia rejestracyjnego.

Jeśli się okaże, że były podstawy do wykreślenia Państwa z rejestru VAT UE, konieczne będzie złożenie VAT-R w celu ponownego uzyskania tego statusu.

Podstawa prawna:

• art. 96 ust. 9, 9a, 10, art. 97 ust. 15-16 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 710; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 60

Marcin Jasiński

Ekspert w zakresie VAT