KRZYSZTOF TOMASZEWSKI

dziennikarz specjalizujący się w tematyce samorządowej i podatkowej

Od pewnego czasu powstawały problemy ze stosowaniem w praktyce przepisów zawartych w trzech aktach prawnych. Otóż art. 39 ust. 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym przewiduje, że do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej rada gminy może upoważnić m.in. organ wykonawczy jednostki pomocniczej. Z kolei, zgodnie z art. 6q ust. 1 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w sprawach dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosuje się przepisy ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (dalej: Ordynacja podatkowa), z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta, a w określonych przypadkach - związkowi międzygminnemu. Natomiast art. 143 § 1 Ordynacji podatkowej stanowi, że organ podatkowy może upoważnić m.in. pracownika kierowanej jednostki organizacyjnej do załatwiania spraw w jego imieniu i w ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji, postanowień i zaświadczeń.

Problem polegał na tym, czy radni mogą powierzać czynności związane z wydawaniem decyzji określających opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi innym podmiotom niż wójt, burmistrz czy prezydent miasta. Dotychczas orzecznictwo sądów administracyjnych dotyczące tej kwestii było niejednolite. W niektórych wyrokach wyrażano pogląd, że podjęcie przez radę gminy uchwały o przekazaniu uprawnienia do załatwiania indywidualnych spraw spółkom komunalnym nie narusza obowiązujących przepisów. Jednak zapadały również wyroki, z których wynikało, że radni nie mogą przekazać tego rodzaju kompetencji wspomnianym podmiotom.

Występujące rozbieżności w orzecznictwie spowodowały, że problemem zajął się skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego. W rezultacie NSA w uchwale z 19 grudnia 2016 r. (sygn. akt II FPS 3/16) przypomniał, że przepisy Ordynacji podatkowej wskazują, że wójt, burmistrz lub prezydent miasta mają wyłączność działania jako organ podatkowy. Mogą korzystać z tego rodzaju kompetencji, jednak bez prawa "delegowania ich" organom zewnętrznym. Dopuszczalne jest jedynie upoważnienie pracownika kierowanej jednostki organizacyjnej do załatwiania spraw w imieniu organu podatkowego i jedynie w ustalonym zakresie.

Jak podkreślono w uchwale siedmiu sędziów NSA, odmienny pogląd prowadziłby do rozszerzenia, z naruszeniem granic zakreślonych w przepisach, listy podmiotów traktowanych jako organy podatkowe w sprawach opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Podważałoby tym samym istotę koncepcji jedności systemu organów podatkowych, która legła u podstaw uregulowania zawartego w Ordynacji podatkowej. Ponadto kłóciłoby się z regulacjami ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, które przesądzają o tym, że na szczeblu gminnym tylko wójt, burmistrz albo prezydent mogą - w sprawach opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi - wypełniać kompetencje organów podatkowych. Odrębne wskazanie w ustawowych przepisach wójta, burmistrza i prezydenta miasta (a przy spełnieniu pewnych warunków - także zarządu związku międzygminnego) jako podmiotów właściwych w tej kategorii spraw, powinno być rozumiane jako wyrażenie woli realizacji zasady wyłączności kompetencyjnej.

PODSTAWY PRAWNE

● art. 143 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 613; ost. zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2255)

● art. 6q ust. 1 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 250; ost. zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1920)

● art. 39 ust. 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 446; ost. zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1948)