Klasyfikacja usług związanych z eksploatacją samochodu służbowego, naprawą i wymianą opon

Zakwalifikowanie do odpowiedniego paragrafu klasyfikacji budżetowej wydatku związanego z usługą wymiany bądź naprawy opon wymaga określenia efektów wykonanych prac w kontekście systematyki klasyfikacji budżetowej. W przypadku naprawy lub wymiany opon prawidłowa klasyfikacja wydatku jest niejednoznaczna. Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: uor) nie definiuje, jakie wydatki należy zaliczyć do kosztów remontu, którym może być naprawa opon. Na gruncie prawa budowlanego remont zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ust. 8 ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane polega na wykonywaniu w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji. Dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych, niż użyto w stanie pierwotnym.

Biorąc pod uwagę usługę polegającą na naprawie uszkodzonej opony, np. w wyniku przebicia, czynność dokonana przez zakład wulkanizacyjny będzie miała na celu przywrócenie pierwotnego stanu technicznego bez zwiększania wartości użytkowej obiektu, w tym przypadku opony.

Zgodnie z objaśnieniami załącznika nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (dalej: rozporządzenie o klasyfikacji budżetowej), zasadne jest ujęcie wydatku w § 427 "Zakup usług remontowych", który obejmuje wydatki na zakup usług remontowych (z wyjątkiem wydatków na zakup usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410, 417 i 434), w szczególności usługi:

● obce o charakterze przemysłowym, polegające głównie na przywracaniu wartości użytkowej wyrobów przemysłowych, m.in. usługi konserwacyjne i naprawcze wyrobów przemysłowych, np. maszyn, środków transportu, urządzeń, sprzętu,

● budowlano-montażowe, w zakresie remontów i konserwacji pomieszczeń i budynków, a także koszty zleconego opracowania dokumentacji oraz założeń projektowych,

● w zakresie remontów dróg.

Chcąc ustalić odpowiedni paragraf klasyfikacji budżetowej dla wymiany opon, należy - podobnie jak w przypadku naprawy opony - określić zamierzony skutek wykonanej usługi. Okresowa wymiana opon nie jest usługą służącą przywracaniu wartości użytkowej samochodu z wyjątkiem sytuacji, w której warunki użytkowania tego wymagają. Natomiast zakup i wymiana opon zużytych w wyniku eksploatacji będzie podnosiła wartość użytkową pojazdu z uwagi na choćby przywrócenie prędkości, dla której pojazd może poruszać się w sposób bezpieczny.

Usługa polegająca na sezonowym przełożeniu opon ogranicza się wyłącznie do jednej czynności, która nie eliminuje przyczyn ewentualnych niesprawności pojazdu. Podmiot świadczący usługę tego rodzaju nie odpowiada za poprawę lub pogorszenie wartości użytkowej pojazdu, nie będąc dostawcą opon. Zasadne jest zakwalifikowanie tego typu wydatku do § 430 "Zakup usług pozostałych".

Klasyfikacja usług związanych z eksploatacją samochodu służbowego - naprawa sprzęgła bez użycia części zamiennych a wymiana uszkodzonych elementów

Klasyfikacja usługi polegającej na naprawie uszkodzonego sprzęgła będzie determinowana zamierzonym do uzyskania efektem końcowym usługi. W klasyfikacji tego typu wydatku pomocny może być wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 listopada 1998 r. (patrz: ramka).

Z orzecznictwa...

Za remont w potocznym tego słowa znaczeniu uznaje się całokształt czynności, których celem jest usunięcie stopniowego zużywania się środków trwałych, doprowadzenie do stanu gotowości technicznej w drodze usunięcia niedomagań i uszkodzeń powstałych podczas eksploatacji, a więc przywrócenie poprzedniego poziomu użyteczności.

Wyrok NSA z 25 listopada 1998 r., sygn. akt I SA/Gd 787/97

Pracami remontowymi są wszelkie prace wykonywane w istniejącym obiekcie, które polegają na odtworzeniu jego pierwotnej wartości użytkowej i nie powodują wzrostu w stosunku do wartości, jaką miał w dniu przyjęcia do używania.

W przypadku zarówno wymiany całego zespołu sprzęgła, jak i naprawy jednego z jego elementów, zakres prac do wykonania będzie podobny. Różnica będzie polegała na zastosowaniu części o większej wartości w przypadku wymiany lub większej liczby roboczogodzin w przypadku naprawy. Cel naprawy w obu przypadkach będzie polegał na przywróceniu wartości użytkowej środka transportu unieruchomionego w wyniku awarii. Stosownie do objaśnień załącznika nr 4 do rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej, § 427 "Zakup usług remontowych" obejmuje m.in. usługi służące przywróceniu wartości użytkowej w drodze usług konserwacyjnych lub naprawczych, co jest tożsame z uzyskanym efektem wykonanej usługi.

Klasyfikacja usług związanych z serwisem gwarancyjnym samochodu służbowego w wyniku określonego przebiegu lub terminu

Sklasyfikowanie wydatków poniesionych na serwis gwarancyjny samochodu w § 430 "Zakup usług pozostałych" wymaga wykluczenia możliwości zakwalifikowania tego rodzaju wydatków w § 427 "Zakup usług remontowych". W celu prawidłowego określenia paragrafu niezbędne jest precyzyjne określenie charakteru, efektu i zakresu wykonanych prac.

Zgodnie z załącznikiem nr 4 do rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej, § 427 "Zakup usług remontowych" obejmuje m. in. usługi służące przywróceniu wartości użytkowej w drodze:

● usług konserwacyjnych,

● usług naprawczych.

Przegląd gwarancyjny samochodu jest jednym z warunków wymaganych do spełnienia w celu utrzymania gwarancji producenta bądź importera pojazdu. Obowiązek ten ciąży na posiadaczu. Gospodarowanie środkami publicznymi zakłada wydatkowanie środków w sposób racjonalny, oszczędny i zgodny z prawem. Wykrycie usterek i wad fabrycznych samochodu w okresie gwarancji ma istotny wymiar ekonomiczny w kosztach związanych z jego całym okresem eksploatacji.

Głównym celem terminowego dokonywania przeglądów gwarancyjnych z punktu widzenia posiadacza pojazdu jest dotrzymanie warunków gwarancji poprzez systematyczną kontrolę stanu technicznego. Wynikiem standardowego przeglądu gwarancyjnego jest możliwość korzystania z gwarancji producenta. Ewentualne usługi naprawcze mające na celu usunięcie wykrytych usterek, świadczone podczas serwisu gwarancyjnego, obciążają producenta. Nadrzędnym zakładanym efektem przeglądu serwisowego wydaje się kontrola stanu technicznego pojazdu.

Konserwacja jest to zespół czynności polegający na zabezpieczeniu pojazdu przed zniszczeniem, psuciem bądź utratą wartości. W odniesieniu do branży motoryzacyjnej zabiegi konserwacyjne możliwe do wykonania w samochodzie to np.:

● zabezpieczenie pojazdu przed korozją podwozia poprzez nałożenie dodatkowej warstwy środka konserwującego,

● usunięcie ognisk korozji lub zabezpieczenie lakieru folią ochronną.

Wszystkie tego typu czynności w aspekcie usług motoryzacyjnych mają na celu zabezpieczenie pojazdu (konserwację) przed zniszczeniem. Biorąc pod uwagę istotę przeglądu gwarancyjnego, trudno mówić o przywracaniu wartości użytkowej pojazdu, który jej nie utracił. Przegląd dokonywany jest w celu dotrzymania terminu zawartego w warunkach gwarancji i kontroli stanu wartości użytkowej pojazdu. Przy okazji dokonywania przeglądu technicznego auta dokonywana jest również usługa serwisowa polegająca na okresowej wymianie materiałów i płynów eksploatacyjnych. Nie jest to również dodatkowa czynność, która mogłaby powodować eliminację wystąpienia ewentualnych niesprawności i usterek.

Biorąc pod uwagę kontekst, efekty i cel wykonywania przeglądu gwarancyjnego oraz specyfikę branży motoryzacyjnej, zakres wykonanej usługi daje podstawę do zaklasyfikowania wydatku do § 430 "Zakup usług pozostałych".

JAROSŁAW JURGA

ekonomista, certyfikowany księgowy posiadający wieloletnie doświadczenie oraz szeroką wiedzę merytoryczną w obszarze finansów publicznych, wspartą studiami podyplomowymi z zakresu polskich i międzynarodowych standardów rachunkowości oraz audytu wewnętrznego w jsfp

PODSTAWY PRAWNE

● art. 3 ust. 8 ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 290; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2255)

● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 162)