Uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu z dnia 4 stycznia 2017 r., sygn. 5/2017

Kompetencja organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego w sprawie poręczeń obejmuje wyłącznie prawo do określenia maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez zarząd w roku budżetowym, a nie do podejmowania uchwał w konkretnych sprawach.

Teza od Redakcji

w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Gminy Zawonia nr XXVI/160/2016 z dnia 21 listopada 2016 r. w sprawie wyrażenia zgody na ustanowienie zabezpieczenia zwrotu środków z przyznanej dotacji i spłaty udzielonej pożyczki przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie spółce Dolnośląski Projekt Rekultywacji sp. z o.o. we Wrocławiu w ramach Projektu pn.: "Dolnośląski Projekt Rekultywacji" w formie weksla własnego "in blanco"

Na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz.U. z 2016 r. poz. 561) oraz art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samo-rządzie gminnym (Dz.U. z 2016 r. poz. 446 i 1579), Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu

stwierdza nieważność uchwały Rady Gminy Zawonia nr XXVI/160/2016 z dnia 21 listopada 2016 r. w sprawie wyrażenia zgody na ustanowienie zabezpieczenia zwrotu środków z przyznanej dotacji i spłaty udzielonej pożyczki przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie spółce Dolnośląski Projekt Rekultywacji sp. z o.o. we Wrocławiu w ramach Projektu pn.: "Dolnośląski Projekt Rekultywacji" w formie weksla własnego "in blanco" - wobec istotnego naruszenia art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2016 r. poz. 446 i 1579).

Uzasadnienie

Uchwała Rady Gminy Zawonia nr XXVI/160/2016 z dnia 21 listopada 2016 r. w sprawie wyrażenia zgody na ustanowienie zabezpieczenia zwrotu środków z przyznanej dotacji i spłaty udzielonej pożyczki przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie spółce Dolnośląski Projekt Rekultywacji sp. z o.o. we Wrocławiu w ramach Projektu pn.: "Dolnośląski Projekt Rekultywacji" w formie weksla własnego "in blanco" wpłynęła do Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu w dniu 8 grudnia 2016 roku.

Badając przedmiotową uchwałę, Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu stwierdziło, co następuje:

Jako podstawę prawną badanej uchwały wskazano m.in. art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2016 r. poz. 446 i 1579), tymczasem treść uchwały nie odpowiada dyspozycji tego przepisu.

Treść przedmiotowej uchwały stanowi wyrażona w § 1 ust. 1 przez Radę Gminy Zawonia zgoda na wystawienie przez Gminę Zawonia weksla własnego "in blanco" opatrzonego klauzulą "bez protestu" wraz z deklaracją wekslową na zabezpieczenie zwrotu dotacji udzielonej przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie spółce Dolnośląski Projekt Re-kultywacji sp. z o.o. we Wrocławiu na realizację Projektu pn.: "Dolnośląski Projekt Rekultywacji". Jednocześnie w § 1 ust. 2 uchwały postanowiono, że weksel będzie zabezpieczał kwotę dotacji, w wysokości wynikającej z udziału dotacji w koszcie kwalifikowanym zakresu rzeczowego wymienionego Projektu realizowanego na terenie Gminy, wraz z innymi należnościami wynikającymi z umowy dotacji. Analogiczną treść zawiera § 2 przedmiotowej uchwały, z tym że wyrażona zgoda dotyczy zabezpieczenia spłaty pożyczki udzielonej przez NFOŚiGW na realizację wskazanego wcześniej Projektu.

Kolegium zwraca uwagę, że kwestie rozdziału kompetencji do zaciągania tego rodzaju zobowią-zań finansowych pomiędzy organem stanowiącym a wykonawczym gminy regulują przepisy ustawy o samorządzie gminnym. Z postanowień art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i ustawy ustrojowej wynika, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy jedynie ustalenie maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez wójta w roku budżetowym. Oznacza to, że decyzja w sprawie udzielenia poręczenia należy do kompetencji organu wykonawczego gminy (wójta, burmistrza, prezydenta) w granicach łącznej kwoty określonej przez organ stanowiący gminy na podstawie przepisów art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i ustawy o samorządzie gminnym. Udzielane, w granicach tak ustalonej kwoty, przez organ wykonawczy gminy poręczenia mogą mieć charakter zarówno długo- jak i krótkoterminowy. W zależności od ich charakteru udzielenie poręczenia będzie wymagało uprzedniego wprowadzenia stosownych zmian w budżecie gminy oraz wieloletniej prognozie finansowej, z uwzględnieniem prze?pisów art. 243 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1870, z późn. zm.).

W świetle poczynionych wyżej ustaleń należy stwierdzić, że ani przepis art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i ustawy o samorządzie gminnym, ani żaden inny przepis prawa nie daje organowi stanowiącemu gminy uprawnień do podejmowania uchwał w sprawie wyrażenia zgody na zabezpieczenie prawidłowego wykonania umowy w formie weksla in blanco wraz z deklaracją wekslową. Kompetencja organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego w sprawie poręczeń obejmuje wyłącznie prawo do określenia maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez zarząd w roku budżetowym, a nie do podejmowania uchwał w konkretnych sprawach (wyrok NSA z dnia 22 września 2005 r., II GSK 168/05, Lex nr 165807).

Podstawę do udzielenia przez samorząd terytorialny zabezpieczeń prawidłowego wykonania zobowiązań stanowi art. 94 ustawy o finansach publicznych. Zgodnie z językową wykładnią przepisu art. 94 ust. 1 "poręczenie" rozumieć należy znacznie szerzej niż wynika to z przepisów kodeksu cywilnego. Obejmuje ono, oprócz instytucji określonej w przepisach kodeksu cywilnego (art. 876-887), także poręczenie wekslowe, poręczenie czekowe oraz umowne gwarancje, mające za przedmiot zapłatę lub prawidłowe wykonanie zobowiązania umownego. Na podstawie art. 94 ust. 1 i 2 ustawy o finansach publicznych jednostki samorządu terytorialnego mogą udzielać poręczeń i gwarancji z uwzględnieniem przepisów tej ustawy. Łączna kwota poręczeń i gwarancji określana jest w uchwale budżetowej. Poręczenia i gwarancje, o których mowa, są terminowe i udzielane do określonej kwoty.

Uwzględniając powyższe, Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu orzekło jak w sentencji uchwały.

Na niniejszą uchwałę Radzie Gminy Zawonia przysługuje skarga, którą wnosi się do Woje-wódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Świętego Mikołaja 78/79, za pośrednictwem Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu, w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia.

Źródło: Strona internetowa Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu, http://bip.wroclaw.rio.gov.pl