Nie, wydatki poniesione na wyposażenie obiektów dydaktycznych w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice nie stanowią wydatków strukturalnych, gdyż nie służą realizacji celów, o których mowa w rozporządzeniu w sprawie wydatków strukturalnych.

Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym, dyrektor szkoły odpowiedzialny jest również za spełnienie przez szkołę wymogów obowiązujących w zakresie ochrony przeciwpożarowej, w tym również za wyposażenie obiektów w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice. Szczegółowe wymogi w tym zakresie uregulowane zostały w ustawie z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej oraz w obowiązujących rozporządzeniach wykonawczych. W związku z tym szkoły publiczne nie tylko mogą, ale wręcz zobligowane są do ponoszenia określonych w pytaniu wydatków.

Wydatkiem strukturalnym jest każdy wydatek związany z wykonywaniem celów (projektów, działań, zadań), poniesiony ze środków publicznych krajowych, który można zaklasyfikować do obszarów i kodów kategorii interwencji funduszy strukturalnych określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z 10 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków strukturalnych (dalej: rozporządzenie o wydatkach strukturalnych). O zastosowaniu właściwego kodu klasyfikacji decyduje cel, dla realizacji którego wydatek jest dokonywany.

W ramach obszaru XIII. Inwestycje w infrastrukturę społeczną funkcjonuje kod 75. Infrastruktura edukacji. Znaczna część ponoszonych przez placówki oświatowe wydatków o charakterze strukturalnym jest ewidencjonowana w jego ramach. Do kodu tego zaliczamy wydatki związane z realizacją działań mających na celu rozwój infrastruktury edukacyjnej i oświaty, obejmujące roboty oraz wyposażenie w środki i zasoby związane z działaniami dydaktycznymi, wychowawczymi i kulturalnymi prowadzonymi na wszystkich poziomach i we wszystkich profilach kształcenia. Zgodnie z Objaśnieniami zastosowanych pojęć, znajdującymi się na końcu rozporządzenia o wydatkach strukturalnych, przez pojęcie "wyposażenie w środki i zasoby" rozumiemy zakup i dostawę towarów i usług niezbędnych do pełnienia funkcji i prowadzenia działalności bezpośrednio związanych z operacją lub do osiągnięcia celów operacji.

Mając na względzie zaprezentowany stan prawny, stwierdzić należy, że wydatki opisane w pytaniu nie stanowią realizacji celów, o których mowa we wskazanym kodzie klasyfikacji. Decydujące znaczenie ma zawarte w Objaśnieniach zastosowanych pojęć sformułowanie "niezbędnych do pełnienia funkcji i prowadzenia działalności bezpośrednio związanych z operacją lub do osiągnięcia celów operacji". Mając to na względzie, do kodu 75 klasyfikacji zaliczamy tylko te wydatki przeznaczone na wyposażenie w środki i zasoby, poniesione ze środków krajowych, które są niezbędne do pełnienia funkcji i prowadzenia działalności bezpośrednio związanych z działaniami:

● dydaktycznymi,

● wychowawczymi,

● kulturalnymi

- prowadzonymi na wszystkich poziomach i we wszystkich profilach kształcenia. Nieuprawnione rozszerzenie rozumienia zapisów rozporządzenia o wydatkach strukturalnych mogłoby bowiem prowadzić do pozbawionego oparcia w stanie prawnym mniemania, że wszystkie zakupy towarów i usług niezbędne do pełnienia funkcji i prowadzenia działalności przez placówki oświatowe stanowią wydatki strukturalne. Warunkiem koniecznym do zastosowania wskazanego kodu jest bowiem bezpośredni związek z prowadzonymi działaniami dydaktycznymi, wychowawczymi i kulturalnymi. W analizowanym przypadku warunek ten nie został spełniony.

Treść rozporządzenia wymaga przeanalizowania jeszcze jednego kodu klasyfikacji. W obszarze V. Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom funkcjonuje kod 53. Zapobieganie zagrożeniom naturalnym i technologicznym (w tym opracowanie i wdrażanie planów i instrumentów zapobiegania i zarządzania zagrożeniami). Zgodnie z opisem, do kodu tego zalicza się wydatki związane z realizacją operacji mających na celu zapobieganie i ograniczanie skutków zagrożeń naturalnych i technologicznych, obejmujące:

● opracowanie i wdrażanie planów i instrumentów zapobiegania i zarządzania zagrożeniami naturalnymi i technologicznymi (w tym opracowanie planów i map zagrożenia powodziowego, planów gospodarowania wodami, planów zagospodarowania przestrzennego obszarów lądowych i morskich),

● przedsięwzięcia na rzecz ratowania i ochrony brzegów (w tym zapobieganie zanikowi plaż i stabilizacja linii brzegowej, zabezpieczenie osuwisk, prace z zakresu monitoringu strefy brzegowej itp.),

● retencjonowanie wody i zapewnienie bezpiecznego przejścia wód powodziowych i lodów,

● przeciwdziałanie poważnym awariom oraz poprawę stanu bezpieczeństwa technicznego istniejących urządzeń wodnych itp.

Mając na względzie przytoczone zapisy rozporządzenia, stwierdzić należy, że wydatkiem strukturalnym ujmowanym we wskazanym kodzie będą tylko wydatki związane z operacjami mającymi na celu zapobieganie, jak też ograniczanie skutków zagrożeń naturalnych. Wyposażenie budynków użyteczności publicznej (w tym placówek oświatowych) w wymagane prawem urządzenia służące ochronie przeciwpożarowej nie wpisuje się w cele wskazane w przywołanym kodzie klasyfikacji.

Opis kodu 53 wskazuje, że do kodu tego należy ujmować wydatki związane z realizacją szerzej rozumianych operacji mających na celu zapobieganie oraz ograniczanie skutków zagrożeń naturalnych - a więc np. wyposażenie specjalistycznych podmiotów działających we wskazanym zakresie (m.in. państwowej lub ochotniczej straży pożarnej) w sprzęt służący realizacji ich działań operacyjnych, a nie wszystkie zakupy wyposażenia, jakie może być wykorzystywane do zapobiegania i ograniczania skutków zagrożeń naturalnych. Zakup wymaganego przez prawo wyposażenia służącego co prawda ochronie przeciwpożarowej nie stanowi, w opinii autora, realizacji operacji wskazanych w kodzie 53 klasyfikacji. Co ważne, wydatki zawarte w pytaniu nie służą również realizacji innych celów, o których mowa w rozporządzeniu o wydatkach strukturalnych.

Podsumowując, stwierdzić należy, że wydatki na wyposażenie budynków placówek oświatowych w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice nie służą realizacji celów, o których mowa w rozporządzeniu o wydatkach strukturalnych (w tym nie są bezpośrednio związane z działaniami dydaktycznymi, wychowawczymi i kulturalnymi, jak również nie stanowią operacji mających na celu zapobieganie oraz ograniczanie skutków zagrożeń naturalnych), a w związku z tym nie stanowią wydatków strukturalnych nawet w części finansowanej ze środków krajowych, niezależnie od wartości dokonywanego wydatku.

DANIEL JUREWICZ

 członek Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy, autor publikacji z zakresu finansów publicznych oraz prowadzący szkolenia dla służb finansowych jednostek sektora finansów publicznych

PODSTAWY PRAWNE

● ustawa z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1505)

● rozporządzenie Ministra Finansów z 10 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków strukturalnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 44, poz. 255)

W kolejnym numerze "Rachunkowości Budżetowej" odpowiemy na pytanie:  Czy książki zakupione do biblioteki szkolnej w ramach programu Książki naszych marzeń stanowią wydatek strukturalny?

WYDATKI STRUKTURALNE - akcja zadawania pytań

W związku z dużą liczbą napływających do redakcji pytań, związanych z prawidłowym stosowaniem obszarów i kodów wydatków strukturalnych oraz zbliżającym się terminem składania sprawozdań Rb-WSa i Rb-WSb, specjalnie dla Czytelników "Rachunkowości Budżetowej" uruchamiamy akcję zadawania pytań z zakresu wydatków strukturalnych.

Wątpliwości i pytania związane z tą tematyką można przesyłać do 31 marca 2016 r. do redakcji "Rachunkowości Budżetowej" pod adresem: magdalena.grotkiewicz@infor.pl z dopiskiem wydatki strukturalne

lub zamieścić na naszym profilu na portalu społecznościowym Facebook: https://www.facebook.com/rbinforpl/

Na wszystkie otrzymane pytania odpowiedzi udzieli ekspert z zakresu wydatków strukturalnych, a najciekawsze z nich opublikujemy na łamach naszych czasopism.