Na potrzeby stosowania podatku od nieruchomości, pojęcia: "budowla" i "budynek" definiuje się w taki sam sposób, jak zostało to uregulowane w ustawie z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane. Dlatego zmiany w definicjach w Prawie budowlanym mają znaczenie przy kwestii pobierania podatku od nieruchomości przez gminy (zob. tabela).

Tabela. Pojęcia budynku i budowli przed i po nowelizacji Prawa budowlanego

Definicje te wywoływały wątpliwości interpretacyjne również przed nowelizacją. Dlatego w serii wyroków Naczelny Sąd Administracyjny wypracował określone reguły rozwiązywania tego problemu. Również po zmianach, w przypadku problemów z interpretacją nowych definicji, można skorzystać z orzecznictwa sądów na potrzeby naliczania podatku od nieruchomości.

Reguły interpretacyjne pojęć "budynek" i "budowla" wypracowane przez NSA:

1) Budowlą na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości jest obiekt budowlany stanowiący całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury. Całość techniczno-użytkowa dotyczy wszystkich składników budowli, które są ze sobą powiązane po to, aby budowla mogła być wykorzystana do prowadzenia określonej działalności gospodarczej.

2) Budynek to nie tylko fundamenty, dach, przegrody budowlane wydzielające go z przestrzeni, ale także znajdujące się między tymi elementami instalacje i urządzenia techniczne. Instalacja to w języku polskim całokształt urządzeń technicznych służących do jednego celu, np. do doprowadzania: wody, gazu, elektryczności, zespołu przewodów i urządzeń doprowadzających wodę, prąd, gaz do jakiegoś obiektu.

3) Istniejące w budynku instalacje gazowe, elektroenergetyczne, wodociągowe, telekomunikacyjne, kanalizacyjne stanowią część budynku jako obiektu budowlanego, a nie część sieci (budowli), do której muszą być (aby działać) przyłączone.

4) Przyłącze, które umożliwia połączenie sieci wewnętrznej i zewnętrznej i znajduje się poza budynkiem (a więc nie jest urządzeniem technicznym stanowiącym część budynku), to urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego i budowla w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Sieć techniczna pozostająca poza budynkiem to odrębna od budynku budowla zarówno w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego, jak i przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

5) Kwalifikacji, że część sieci instalacji, która znajduje się wewnątrz budynku, stanowi część tego budynku, nie zmienia rozdzielenie w ewidencji środków trwałych nieruchomości od instalacji. W wyroku z 10 września 2013 r. (sygn. akt II FSK 2498/11) NSA wskazał, że nie może zatem stanowić odrębnego od budynku przedmiotu opodatkowania jako część budowli, którą stanowią sieci zewnętrzne tylko z tego powodu, że zainteresowana spółka traktuje sieci wewnętrzne i zewnętrzne jako jeden środek trwały.

Obecnie eksperci formułują sprzeczne opinie, czy ustawa z 20 lutego 2015 r. nowelizująca Prawo budowlane zmieni przedstawiony sposób stosowania definicji obiektu budowlanego na potrzeby poboru podatku od nieruchomości. Według pierwszego poglądu, nowelizacja nie spowoduje zmiany sposobu interpretowania przepisów przez sądy administracyjne. Według innych opinii, powstanie zróżnicowanie w opodatkowaniu:

1) instalacji zapewniających możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem (nie będą one osobnym przedmiotem opodatkowania),

2) instalacji fakultatywnych (które będą osobnym przedmiotem opodatkowania).

SŁOWNICZEK

Instalacje fakultatywne to takie, których usunięcie z obiektu budowlanego nie spowoduje utraty możliwości jego użytkowania.

DOROTA KOŚCIAŃSKA

prawnik, konsultant podatkowy, pracownik kancelarii prawnej, wykładowca, autor wielu publikacji

PODSTAWY PRAWNE

● art. 1a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 849; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 528)

● art. 1 ustawy z 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 443)