Konieczność centralizacji podatku od towarów i usług (dalej: VAT) wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 29 września 2015 r., który stwierdza, że samorządowe jednostki budżetowe nie mogą być samodzielnymi podatnikami VAT. Podatek od towarów i usług powinien być rozliczany przez jednostkę samorządu terytorialnego, która daną jednostkę budżetową utworzyła. W konsekwencji wszystkie jednostki budżetowe danego samorządu stają się podatnikami tego podatku, nawet te, które wcześniej takimi podatnikami nie były.

Taka zmiana podejścia do rozliczeń VAT spowodowała konieczność dostosowania planów kont oraz sposobu ujęcia niektórych zdarzeń gospodarczych w jednostkach budżetowych. Jedną ze zmian jest sposób ewidencji faktur sprzedażowych.

Najczęściej występująca w jednostce oświatowej sprzedaż to najem pomieszczeń szkolnych. Wystawiona faktura za wynajem pomieszczeń, zawierająca kwotę VAT, księgowana będzie na kontach przychodowych w kwocie netto, natomiast VAT będzie ujmowany na koncie rozrachunków z budżetem.

W przypadku centralizacji VAT podatek należny odprowadzony zostanie do urzędu skarbowego nie przez szkołę, ale przez jednostkę samorządową. W związku z tym konieczne będzie również wprowadzenie do zakładowego planu kont konta rozrachunkowego, na którym ujmowane będą kwoty VAT należnego, przekazywane do jednostki nadrzędnej.

Zapisy księgowe mogą przebiegać w sposób przedstawiony w przykładzie.

Przykład

Operacje gospodarcze:

1. Wystawiona faktura dla najemcy pomieszczeń szkolnych:

a) kwota netto 100,00 zł

b) podatek VAT 23,00 zł

2. Przeksięgowanie podatku należnego na rozrachunki

z jednostką samorządu terytorialnego 23,00 zł

3. Przekazanie podatku do budżetu jednostki samorządu

terytorialnego 23,00 zł

4. Zapłata faktury przez najemcę 123,00 zł

SCHEMAT KSIĘGOWY

ANNA ŻYŁA

 specjalista w zakresie finansów i rachunkowości samorządowych jednostek oświatowych

PODSTAWA PRAWNA

● załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 289; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1954)