Z doświadczenia księgowej - praktyczne rady

Rada: Marzec to czas sporządzania jednostkowych sprawozdań finansowych. Często zastanawiamy się, czy nasze sprawozdania są poprawne. Wyjściową jest zawsze zrobienie inwentaryzacji i jej całkowite rozliczenie. Później trzeba przeprowadzić jeszcze ostateczną weryfikację "przed sprawozdawczą", aby mieć pewność, że wszystkie przychody i koszty, należności i zobowiązania dotyczące roku poprzedniego, zostały odniesione w jego poczet. Wtedy sprawdzamy zestawienie obrotów i sald, czy nie widać jakichś problematycznych sytuacji. Jeśli wszystko wydaje się być prawidłowe, przygotowujemy sprawozdanie finansowe. Przy sporządzaniu należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach.

Zasada 1 - musi występować zgodność poszczególnych pozycji sprawozdania finansowego z ewidencją księgową. To wymóg wynikający z podstaw rachunkowości i dyscypliny finansów publicznych, ale zbyt często czytam o takich sytuacjach w protokołach RIO czy NIK, aby o tym nie wspomnieć. Szczególnie zwracam tu uwagę na "Zestawienie zmian w funduszu", gdzie z rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont wynika, że ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 800 powinna zapewnić możliwość ustalenia przyczyn zwiększeń i zmniejszeń funduszu jednostki. Oznacza to zatem, że poszczególne pozycje tego sprawozdania powinny wynikać z zestawienia analitycznego do tego konta. Obserwuję, będąc w jednostkach, że bardzo różnie to niestety wygląda.

Zasada 2 - w "Bilansie" AKTYWA = PASYWA i to zarówno w pozycji dotyczącej stanu na koniec, jak i na początek roku. To niby oczywista oczywistość, ale będąc skarbnikiem, często otrzymywałam sprawozdania, w których tej zgodności nie było.

Zasada 3 - fundusz jednostki, który mamy pokazany w pozycji A.I. w pasywach "Bilansu", musi się równać funduszowi z pozycji V. "Zestawienia zmian w funduszu". Można powiedzieć, że ta pozycja "Zestawienia zmian w funduszu" pokazuje nam, skąd się wzięła kwota funduszu w "Bilansie", z tym że w rozłożeniu składowych na czynniki pierwsze.

Zasada 4 - wynik finansowy netto, który mamy ujęty w pozycji A.II. w pasywach "Bilansu", musi się równać temu z pozycji III. "Zestawienia zmian w funduszu" oraz temu z pozycji N. "Rachunku zysków i strat".

Jeżeli te elementy będą się nam zgadzać, to generalnie sprawozdania powinny być prawidłowe, choć wiadomo, że diabeł tkwi w szczegółach, czyli wszystkich prawidłowych informacjach wyjściowych i dokumentach stanowiących podstawę zapisów księgowych.

Trzymam kciuki!

Agnieszka Drożdżal

- wieloletni skarbnik gminy