6/2017, data dodania: 13.03.2017 Roczne sprawozdanie finansowe JST
W materiale zaprezentowano poszczególne elementy sprawozdania finansowego dla jednostek budżetowych oraz samorządowych zakładów budżetowych. W formie tabelarycznej przedstawiono układ i powiązanie pozycji bilansu, rachunku zysków i strat oraz zestawienia zmian w funduszu jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego z kontami księgowymi.
Jednostki samorządu terytorialnego (dalej: JST) oraz ich jednostki organizacyjne, w tym samorządowe zakłady budżetowe i jednostki budżetowe, zobowiązane są do sporządzania sprawozdań finansowych na dzień bilansowy. Podstawą sporządzania sprawozdań finansowych dla JST jest rozporządzenie Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości i planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont).
Zgodnie z rozwiązaniami zawartymi w rozporządzeniu w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont, sprawozdanie finansowe JST obejmuje:
● bilans z wykonania budżetu JST,
● łączny bilans obejmujący dane wynikające z bilansów samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych,
● łączny rachunek zysków i strat obejmujący dane wynikające z rachunków zysków i strat samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych,
● łączne zestawienie zmian w funduszu obejmujące dane wynikające z zestawień zmian w funduszu samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych.
Dodatkowo zarząd JST zobowiązany jest do sporządzenia skonsolidowanego bilansu jednostki samorządu terytorialnego.
Bilans jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego
Bilans jednostki budżetowej i samorządowego zakładu budżetowego stanowi podstawowy element sprawozdania finansowego. Należy mieć jednak na uwadze fakt, że jednostki te rozliczają się na odmiennych zasadach (patrz: tabela 1).
Tabela 1. Sposób rozliczania jednostki budżetowej i samorządowego zakładu budżetowego wobec budżetu organu prowadzącego
| Jednostki budżetowe | Samorządowe zakłady budżetowe |
| ● nie mają osobowości prawnej, ● rozliczają się z budżetem organu prowadzącego metodą budżetowania brutto, która polega na odprowadzaniu całości pobranych dochodów budżetowych na rzecz budżetu organu prowadzącego oraz finansowaniu realizowanych wydatków budżetowych bezpośrednio z budżetu JST w celu realizacji powierzonych jej zadań, ● wyposażone są w majątek, ● swoją działalność prowadzą na podstawie przyznanego i zatwierdzonego planu finansowego, ● mogą pozyskiwać składniki majątku w ramach realizacji planu finansowego poprzez ich nabycie lub budowę, a także poprzez nieodpłatne nabycie środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. | ● nie mają osobowości prawnej, ● rozliczają się z budżetem organu prowadzącego metodą budżetowania netto, polegającą na pokrywaniu kosztów prowadzonej działalności uzyskiwanymi w trakcie jej prowadzenia przychodami, ● wyposażane są w chwili ich utworzenia w niezbędne do prowadzenia działalności składniki majątku, ● z budżetem organu prowadzącego rozliczają się poprzez odprowadzenie na rzecz budżetu JST nadwyżki środków obrotowych, ● uprawnione są do otrzymywania dotacji z budżetu JST, ● mogą pozyskiwać środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne poprzez ich zakupy lub budowę. |
Tabela 2. Podział aktywów ze względu na posiadany majątek
| Aktywa trwałe | Aktywa obrotowe |
| ● wartości niematerialne i prawne, ● rzeczowe aktywa trwałe, ● należności długoterminowe, ● długoterminowe aktywa finansowe, ● wartość mienia zlikwidowanych jednostek. | ● zapasy, ● należności krótkoterminowe, ● krótkoterminowe aktywa finansowe, ● rozliczenia międzyokresowe. |
Bilans jednostki budżetowej i samorządowego zakładu budżetowego sporządzany jest:
1) na dzień bilansowy, w terminie 3 miesięcy od dnia, na który zamyka się księgi rachunkowe,
2) w języku polskim i w walucie polskiej (dane prezentowane w groszach i złotych),
3) na podstawie danych wynikających z ksiąg rachunkowych jednostki (bilans podpisuje główny księgowy oraz kierownik danej jednostki).
Bilans jednostki to zestawienie aktywów i pasywów jednostki na początek i koniec okresu sprawozdawczego.
Pasywa jednostki budżetowej i samorządowego zakładu budżetowego, jako informacja dotycząca funduszu jednostki, stanowiąca równowartość majątku trwałego i obrotowego oraz przedstawiająca zaistniałe zmiany w ciągu roku w bilansie dzieli się na:
● fundusz, który przedstawia posiadany przez jednostkę:
- wynik finansowy jednostki,
- nadwyżkę środków obrotowych,
- odpisy z wyniku finansowego,
- fundusz mienia zlikwidowanych jednostek;
● państwowe fundusze celowe;
● zobowiązania i rezerwy na zobowiązania, które przedstawiają przez jednostkę:
- zobowiązania krótkoterminowe,
- rezerwy na zobowiązania;
● fundusze specjalne;
● rozliczenia międzyokresowe.
Wzór 1. Układ bilansu i powiązanie poszczególnych pozycji bilansu z saldami kont księgowych
- załącznik nr 5 do rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont
Zakres informacji uzupełniających zawartych w bilansie wynika z obowiązku zawartego w art. 28 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: uor), co oznacza, że nie rzadziej niż na dzień bilansowy środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne pomniejsza się o odpisy umorzeniowe i odpisy z tytułu trwałej utraty ich wartości.
Rachunek zysków i strat w jednostce budżetowej lub samorządowym zakładzie budżetowym (wariant porównawczy)
Rachunek zysków i strat jest drugim elementem sprawozdania finansowego, który w swym ujęciu prezentuje zachodzące w jednostce procesy majątkowe i finansowe. Przedmiotem prezentacji w rachunku zysków i strat jest wielkość przychodów i kosztów oraz zysków i strat nadzwyczajnych w roku sprawozdawczym.
ZAPAMIĘTAJ!
Rachunek zysków i strat sporządzany jest na podstawie sald kont przed ich przeksięgowaniem na konto 860 "Wynik finansowy".
Wzór 2. Rachunek zysków i strat dla jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego
- załącznik nr 7 do rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont
W roku następnym saldo konta 860 "Wynik finansowy" przenoszone jest na konto 800 "Fundusz jednostki" dokumentem PK zapisem:
● w przypadku dodatniego wyniku finansowego (zysku):
- Wn konto 860 "Wynik finansowy",
- Ma konto 800 "Fundusz jednostki";
● w przypadku ujemnego wyniku finansowego (straty):
- Wn konto 800 "Fundusz jednostki",
- Ma konto 860 "Wynik finansowy".
W celu zapewnienia właściwego układu rachunku zysków i strat, czyli przypisania sald poszczególnych kont do właściwej pozycji sprawozdania, jednostka budżetowa lub samorządowy zakład budżetowy zobowiązane są do zweryfikowania kont syntetycznych i analitycznych na koniec roku raz jeszcze, ponieważ wynikające z tych kont wielkości, w tym dotyczące przypisania do poszczególnych paragrafów klasyfikacji budżetowej, podlegają wykazaniu w różnych pozycjach rachunku i strat.
Tabela 2 przedstawia konta kosztów rodzajowych z przypisanymi do nich paragrafami wydatkowymi, właściwymi dla szkół i placówek oświatowych.
Tabela 2. Powiązanie kont kosztowych z paragrafami klasyfikacji budżetowej dla jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego
| Konto | Koszty rodzajowe | Przypisane paragrafy klasyfikacji budżetowej |
| 400 | Amortyzacja | 472 (występuje tylko w ewidencji kosztów) |
| 401 | Zużycie materiałów i energii | 421, 422, 423, 424, 426 |
| 402 | Usługi obce | 427, 428, 430, 434, 436, 438, 439, 440 |
| 403 | Podatki i opłaty | 285, 414, 443, 447, 448, 449, 450, 451, 452, 453 |
| 404 | Wynagrodzenia | 401, 402, 403, 404, 405, 406, 407, 408, 409, 410, 417, 476 |
| 405 | Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia | 302, 307, 411, 412, 417, 418, 428, 443, 444, 445, 455, 470, 478 |
| 409 | Pozostałe koszty rodzajowe | 302, 307, 323, 420, 432, 441, 442, 443, 454, 461, 462, 463, 464, 469, 472, 477 |
| 410 | Inne świadczenia finansowane z budżetu | 303, 304, 305, 311, 321, 324, 325, 326, 413, 429, 430 |
| 411 | Pozostałe obciążenia | 200, 285, 290, 291, 293, 294, 296, 297, 416, 459, 460, 456, 490, 493, 494, 498 |
| 751 | Koszty finansowe | 415, 456, 457, 458, 465, 466, 467, 468 |
| 761 | Pozostałe koszty operacyjne | 302, 459, 460 |
Zestawienie zmian w funduszu jednostki
Trzecim elementem rocznego sprawozdania finansowego jednostek budżetowych oraz samorządowych zakładów budżetowych jest zestawienie zmian w funduszu.
Głównym celem sprawozdania jest przedstawienie informacji o zaistniałych w poszczególnych składnikach kapitału (funduszu) własnego w roku bieżącym oraz w roku poprzednim.
Zestawienie zmian w funduszu obrazuje ponadto poniesione przez jednostkę koszty i osiągnięte przychody, które zostały bezpośrednio odniesione na fundusz własny jednostki.
Zestawienie zmian w funduszu powinno przedstawiać księgowania dokonane w ciągu roku obrotowego na koncie 800 "Fundusz jednostki.
Wzór 3. Zestawienia zmian funduszu dla jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego
- załącznik nr 8 do rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont
RENATA NIEMIEC
finansista, posiada długoletni staż pracy w jednostce samorządu terytorialnego oraz doświadczenie w zakresie finansów i rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych, obecnie główny księgowy w jednostce budżetowej
PODSTAWY PRAWNE
● art. 28 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 245)
● załącznik nr 3, załącznik nr 5, załącznik nr 7, załącznik nr 8 do rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości i planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 289; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 24)
