Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń 2/2017 [dodatek: Przewodnik po zmianach przepisów], data dodania: 11.01.2017

Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - Przewodnik po zmianach w prawie pracy i ZUS 2016/2017

(j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 963; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2260)*

* Tabela uwzględnia zmiany w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadzone w III i IV kwartale 2016 r. oraz w I, III i IV kwartale 2017 r.:

- ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1649; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1948),

- ustawą z 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1579),

- ustawą z 14 września 2016 r. o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Administracji Publicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1807),

- ustawą z 6 października 2016 r. o zmianie ustawy o urzędach i izbach skarbowych oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1810),

- ustawą z 6 października 2016 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1921),

- ustawą z 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1948),

- ustawą z 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (w dniu oddania Przewodnika do druku ustawa oczekiwała na publikację w Dzienniku Ustaw),

- ustawą z 2 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców (Dz.U. z 2016 r. poz. 2255),

- ustawą z 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (w dniu oddania Przewodnika do druku ustawa oczekiwała na podpis prezydenta),

- ustawą z 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 2138),

- ustawą z 16 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o zasadach zarządzania mieniem państwowym (Dz.U. z 2016 r. poz. 2260).


Treść przepisu przed nowelizacją

Treść przepisu po nowelizacji

Art. 4. [Definicje ustawowe]

Art. 4. [Definicje ustawowe]

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

(...) 2) płatnik składek:

(...) o) minister właściwy do spraw finansów publicznych oraz dyrektor izby celnej - w stosunku do funkcjonariuszy celnych,

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

(...) 2) płatnik składek:

(...) o) minister właściwy do spraw finansów publicznych oraz dyrektor izby administracji skarbowej - w stosunku do funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej,

Komentarz: Zmiana zacznie obowiązywać od 1 marca 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1948). Zmiana w ustawie systemowej ma charakter dostosowujący, w związku z utworzeniem Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). KAS stanowi wyspecjalizowaną administrację rządową wykonującą zadania z zakresu realizacji dochodów z tytułu podatków, należności celnych, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych, ochrony interesów Skarbu Państwa oraz ochrony obszaru celnego UE, a także zapewniającą obsługę podatnika i płatnika w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych oraz obsługę przedsiębiorcy w prawidłowym wykonywaniu obowiązków celnych. W ramach KAS wyodrębnia się Służbę Celno-Skarbową, będącą jednolitą i umundurowaną formacją, którą tworzą funkcjonariusze. Płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne w odniesieniu do funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej będzie minister właściwy do spraw finansów publicznych oraz dyrektor izby celnej (analogicznie jak miało to miejsce w odniesieniu do funkcjonariuszy służby celnej).

Zmianę wprowadzoną ustawą z 14 września 2016 r. o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Administracji Publicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1807) pominięto - nie ma wpływu na obowiązki płatników składek.

Art. 6. [Podmioty podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym]

1. Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są:

(...) 18a) funkcjonariuszami Służby Celnej;

Art. 6. [Podmioty podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym]

1. Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są:

(...) 18a) funkcjonariuszami Służby Celno-Skarbowej;

2a. Za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna wójt, burmistrz lub prezydent miasta opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy odpowiadającej wysokości odpowiednio:

2a. Za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna wójt, burmistrz lub prezydent miasta opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy odpowiadającej wysokości odpowiednio:

1) świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługujących na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych,

2) zasiłku dla opiekuna przysługującego na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów

- przez okres niezbędny do uzyskania 25-letniego okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego), z zastrzeżeniem art. 87 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 748, 1240, 1302 i 1311).

1) świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługujących na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych,

2) zasiłku dla opiekuna przysługującego na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów

- przez okres niezbędny do uzyskania okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) odpowiednio 20-letniego przez kobietę i 25-letniego przez mężczyznę.

(...) 4. Osoby określone w ust. 1 pkt 4 nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat.

(...) 4. Osoby określone w ust. 1 pkt 4 nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli są uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat.

Komentarz: Zmiana w zakresie art. 6 ust. 1 ustawy systemowej zacznie obowiązywać od 1 marca 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1948). Zmiana w ustawie systemowej ma charakter dostosowujący, w związku z wyodrębnieniem w ramach KAS Służby Celno-Skarbowej. Funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (analogicznie jak podlegali tym ubezpieczeniom obowiązkowo funkcjonariusze Służby Celnej).

Zmiana w zakresie art. 6 ust. 2a ustawy systemowej zacznie obowiązywać od 1 października 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (w dniu oddania Przewodnika do druku ustawa oczekiwała na publikację w Dzienniku Ustaw).

Nowelizacja ustawy emerytalnej przewiduje, że od 1 października 2017 r. powszechny wiek emerytalny zostanie obniżony do wieku, który obowiązywał przed 1 stycznia 2013 r., tj. do 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn. Po zmianie przepisów nastąpiło przywrócenie dla wszystkich kobiet wymogu posiadania co najmniej 20-letniego okresu składkowego i nieskładkowego (zamiast obecnie obowiązującego dłuższego okresu), skutkiem czego jest zmiana wprowadzona do ustawy systemowej o charakterze dostosowującym.

Zmiana w zakresie art. 6 ust. 4 ustawy systemowej zacznie obowiązywać od 1 września 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (w dniu oddania Przewodnika do druku ustawa oczekiwała na podpis prezydenta). Zmiana w ustawie systemowej ma charakter dostosowujący, w związku z likwidacją od 1 września 2017 r. szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Po zmianie przepisów ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (a także ubezpieczeniu wypadkowemu i chorobowemu) nie podlegają m.in. zleceniobiorcy będący uczniami szkół ponadpodstawowych, w wieku do 26. roku życia.

Zmianę wprowadzoną ustawą z 14 września 2016 r. o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Administracji Publicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1807) pominięto - nie ma wpływu na obowiązki płatników składek.

Art. 8. [Definicje ustawowe]

Art. 8. [Definicje ustawowe]

(...) 6. Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się:

(...) 6. Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się:

(...) 5) osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

(...) 5) osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (w dniu oddania Przewodnika do druku ustawa oczekiwała na podpis prezydenta - przyp. red.).

(...) 15. Za osobę w stosunku służby uważa się żołnierzy zawodowych oraz funkcjonariuszy:

(...) 6) Służby Celnej;

(...) 15. Za osobę w stosunku służby uważa się żołnierzy zawodowych oraz funkcjonariuszy:

(...) 6) Służby Celno-Skarbowej;

Komentarz: Zmiana w zakresie art. 8 ust. 15 ustawy systemowej zacznie obowiązywać od 1 marca 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1948). Zmiana w ustawie systemowej ma charakter dostosowujący, w związku z wyodrębnieniem w ramach KAS Służby Celno-Skarbowej. Za osoby pozostające w stosunku służby uważa się m.in. funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej (analogicznie miało to miejsce w odniesieniu do funkcjonariuszy Służby Celnej).

Zmiana w zakresie art. 6 ust. 4 ustawy systemowej zacznie obowiązywać od 1 września 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (w dniu oddania Przewodnika do druku ustawa oczekiwała na podpis prezydenta). Zmiana w ustawie systemowej ma charakter dostosowujący, w związku z wprowadzeniem od 1 września 2017 r. przepisów ustawy - Prawo oświatowe.

Art. 13. (pominięto)

Komentarz: Zmiana nie ma wpływu na obowiązki płatników składek.

Art. 16. [Zasady finansowania składek]

Art. 16. [Zasady finansowania składek]

1. Składki na ubezpieczenia emerytalne:

(...) 10) funkcjonariuszy Służby Celnej

- finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek.

1. Składki na ubezpieczenia emerytalne:

(...) 10) funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej

- finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek.

Komentarz: Zmiana zacznie obowiązywać od 1 marca 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1948). Zmiana w ustawie systemowej ma charakter dostosowujący, w związku z wyodrębnieniem w ramach KAS Służby Celno-Skarbowej. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek (analogicznie jak miało to miejsce w przypadku składek na ubezpieczenia funkcjonariuszy Służby Celnej).

Zmianę wprowadzoną ustawą z 14 września 2016 r. o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Administracji Publicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1807) pominięto - nie ma wpływu na obowiązki płatników składek.

Art. 18. [Podstawa wymiaru składek]

Art. 18. [Podstawa wymiaru składek]

(...) 4. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe:

(...) 5) żołnierzy niezawodowych pełniących czynną służbę wojskową, z wyłączeniem żołnierzy pełniących służbę kandydacką, stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w grudniu roku poprzedniego, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, z zastrzeżeniem ust. 9 i 10, a w przypadku żołnierzy pełniących służbę w ramach Narodowych Sił Rezerwowych kwota uposażenia z tytułu tej służby.

(...) 4. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe:

(...) 5) żołnierzy niezawodowych pełniących czynną służbę wojskową, z wyjątkiem żołnierzy pełniących służbę kandydacką oraz żołnierzy pełniących terytorialną służbę wojskową, stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w grudniu roku poprzedniego, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, z zastrzeżeniem ust. 9 i 10, a w przypadku żołnierzy niezawodowych pełniących służbę w ramach Narodowych Sił Rezerwowych lub pełniących terytorialną służbę wojskową rotacyjnie - kwota uposażenia z tytułu tej służby.

Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 2138). Zmiana w ustawie systemowej ma charakter dostosowujący w związku z utworzeniem Wojsk Obrony Terytorialnej. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe żołnierzy nowej formacji pełniących służbę rotacyjnie stanowi kwota uposażenia z tytułu tej służby.

Zmianę wprowadzoną ustawą z 14 września 2016 r. o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Administracji Publicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1807) pominięto - nie ma wpływu na obowiązki płatników składek.

Art. 22a. [Kwoty składek wpływające na emeryturę częściową]

Art. 22a. [Kwoty składek wpływające na emeryturę częściową]

1. W przypadku złożenia przez członka otwartego funduszu emerytalnego wniosku o przyznanie emerytury częściowej, o której mowa w art. 26b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, po ustaleniu, że ubezpieczony spełnia warunki do przyznania tej emerytury, Zakład zawiadamia otwarty fundusz emerytalny o złożeniu wniosku i o obowiązku przekazania całości środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na fundusz emerytalny FUS.

2. Kwotę środków, o której mowa w ust. 1, oraz kwotę zewidencjonowaną na subkoncie, o którym mowa w art. 40a, ewidencjonuje się na koncie ubezpieczonego na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura częściowa.

3. Kwota środków, o której mowa w ust. 2, zwiększa kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne stanowiących podstawę obliczenia kwoty emerytury ustalanej zgodnie z art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, po jej zewidencjonowaniu na koncie ubezpieczonego.

uchylony

Komentarz: Zmiana zacznie obowiązywać od 1 października 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (w dniu oddania Przewodnika do druku ustawa oczekiwała na publikację w Dzienniku Ustaw). Ustawa obniżająca wiek emerytalny przewiduje m.in. likwidację emerytury częściowej przysługującej osobom z długim stażem ubezpieczeniowym, które ukończyły 62 lata (kobieta) i 65 lat (mężczyzna), a nie osiągnęły jeszcze podwyższonego wieku emerytalnego. Pobieranie emerytury częściowej wiązało się z odpowiednim zmniejszeniem kwot składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego w ZUS. Do ustawy systemowej wprowadzono zmianę o charakterze dostosowującym - został uchylony artykuł regulujący kwestie pomniejszania kapitału składkowego w związku z pobieraniem emerytury częściowej.

Art. 27. [Zabezpieczenie należności z tytułu nieopłaconych składek]

Art. 27. [Zabezpieczenie należności z tytułu nieopłaconych składek]

(...) 2a. Zastaw, o którym mowa w ust. 1, wpisuje się do rejestru zastawów skarbowych prowadzonego na podstawie art. 43 ustawy - Ordynacja podatkowa.

(...) 2a. Zastaw, o którym mowa w ust. 1, wpisuje się do Rejestru Zastawów Skarbowych prowadzonego na podstawie art. 43 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

(...) 3. Wypis z rejestru zastawów, o którym mowa w art. 46 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, wydawany jest na wniosek Zakładu nieodpłatnie.

uchylony

Komentarz: Zmiana zacznie obowiązywać od 1 lipca 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1649; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1948). Ma charakter dostosowujący do znowelizowanych przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa. Należności z tytułu składek są zabezpieczone ustawowym prawem zastawu na wszystkich, będących własnością dłużnika lub stanowiących współwłasność łączną dłużnika i jego małżonka rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych. Zastaw ten wpisuje się do Rejestru Zastawów Skarbowych prowadzonego na podstawie art. 43 ustawy - Ordynacja podatkowa.

Art. 39a. [Informacja o stanie subkonta i składkach przekazanych do OFE]

Art. 39a. [Informacja o stanie subkonta i składkach przekazanych do OFE]

1. Począwszy od 2016 r., co cztery lata, w okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 31 lipca, członek otwartego funduszu emerytalnego lub osoba, której Zakład ewidencjonuje składkę na subkoncie, o którym mowa w art. 40a, zgodnie z art. 22 ust. 3 pkt 2, może złożyć do Zakładu pisemnie lub w formie dokumentu elektronicznego uwierzytelnionego z wykorzystaniem kwalifikowanego certyfikatu, w rozumieniu art. 3 pkt 12 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz.U. z 2013 r. poz. 262, z 2014 r. poz. 1662 oraz z 2015 r. poz. 1893), profilu zaufanego ePUAP, w rozumieniu art. 3 pkt 14 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, lub innych technologii umożliwiających identyfikację określonych na podstawie art. 20a ust. 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, przez system teleinformatyczny udostępniony bezpłatnie przez Zakład, zgodne ze wzorem oświadczenie o:

1. Począwszy od 2016 r., co cztery lata, w okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 31 lipca, członek otwartego funduszu emerytalnego lub osoba, której Zakład ewidencjonuje składkę na subkoncie, o którym mowa w art. 40a, zgodnie z art. 22 ust. 3 pkt 2, może złożyć do Zakładu pisemnie lub w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP albo wykorzystując sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony bezpłatnie przez Zakład w systemie teleinformatycznym, zgodne ze wzorem oświadczenie o:

1) przekazywaniu do otwartego funduszu emerytalnego składki, o której mowa w art. 22 ust. 3 pkt 1 lit. a, począwszy od składki opłaconej za lipiec;

2) zewidencjonowaniu składki, o której mowa w art. 22 ust. 3 pkt 2, na subkoncie, o którym mowa w art. 40a, począwszy od składki opłaconej za miesiąc, w którym złożono wniosek.

1) przekazywaniu do otwartego funduszu emerytalnego składki, o której mowa w art. 22 ust. 3 pkt 1 lit. a, począwszy od składki opłaconej za lipiec;

2) zewidencjonowaniu składki, o której mowa w art. 22 ust. 3 pkt 2, na subkoncie, o którym mowa w art. 40a, począwszy od składki opłaconej za miesiąc, w którym złożono wniosek.

Komentarz: Zmiana obowiązuje od 7 października 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1579). Zmiana jest podyktowana koniecznością dostosowania krajowego prawa do nowych regulacji europejskich w zakresie identyfikacji elektronicznej. Zmiany mają na celu ujednolicić usługi elektroniczne w Unii Europejskiej i w konsekwencji spowodować, że kraje UE będą wzajemnie uznawały środki identyfikacji elektronicznej. Zatem docelowo podpis elektroniczny używany w Polsce będzie mógł być stosowany do korzystania z e-usług administracji w dowolnym kraju Unii. W wyniku dostosowania do zmian w prawie wspólnotowym została uchylona ustawa z 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym. Niezbędne stało się też dostosowanie do przepisów unijnych brzmienia innych ustaw, które odwoływały się do pojęć określonych w uchylonej ustawie. Po zmianie przepisów każdy członek otwartego funduszu emerytalnego lub osoba, której ZUS ewidencjonuje składkę na subkoncie, może złożyć dyspozycję zapisywania części jego składki na subkoncie w ZUS albo przekazywania jej do OFE:

● w formie pisemnej,

● w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP albo

● wykorzystując sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony bezpłatnie przez Zakład w systemie teleinformatycznym.

Art. 40. [Konto ubezpieczonego]

Art. 40. [Konto ubezpieczonego]

(...) 1c. Na koncie ubezpieczonego ewidencjonuje się także informacje o zwaloryzowanej wysokości składek podlegających odprowadzeniu do otwartego funduszu emerytalnego lub zewidencjonowaniu na subkoncie, o którym mowa w art. 40a:

1) w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w ust. 1 pkt 1, należnych za okres do dnia złożenia wniosku o emeryturę określoną w art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz w art. 26b tej ustawy lub nabycia prawa do emerytury, jeżeli złożenie takiego wniosku nie jest wymagane - nieopłaconych lub niezidentyfikowanych do tego dnia, także wówczas gdy nie uległy one przedawnieniu;

2) w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w ust. 1 pkt 2, opłaconych lub zidentyfikowanych po dniu złożenia wniosku o emeryturę określoną w art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz w art. 26b tej ustawy lub nabycia prawa do emerytury, jeżeli złożenie takiego wniosku nie jest wymagane.

(...) 1c. Na koncie ubezpieczonego ewidencjonuje się także informacje o zwaloryzowanej wysokości składek podlegających odprowadzeniu do otwartego funduszu emerytalnego lub zewidencjonowaniu na subkoncie, o którym mowa w art. 40a:

1) w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w ust. 1 pkt 1, należnych za okres do dnia złożenia wniosku o emeryturę określoną w art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub nabycia prawa do emerytury, jeżeli złożenie takiego wniosku nie jest wymagane - nieopłaconych lub niezidentyfikowanych do tego dnia, także wówczas gdy nie uległy one przedawnieniu;

2) w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w ust. 1 pkt 2, opłaconych lub zidentyfikowanych po dniu złożenia wniosku o emeryturę określoną w art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub nabycia prawa do emerytury, jeżeli złożenie takiego wniosku nie jest wymagane.

(...) 1e. Na koncie ubezpieczonego ewidencjonuje się kwotę środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a, na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc ustalenia prawa do emerytury z tytułu osiągnięcia wieku, o którym mowa w art. 24 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, oraz z tytułu osiągnięcia wieku, o którym mowa w art. 24 ust. 1a tej ustawy, przez osobę, która nie spełnia ustawowych warunków do ustalenia prawa do okresowej emerytury kapitałowej, z zastrzeżeniem ust. 1f.

(...) 1e. Na koncie ubezpieczonego ewidencjonuje się kwotę środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a, na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc ustalenia prawa do emerytury z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego wynoszącego 65 lat oraz z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego wynoszącego 60 lat przez osobę, która nie spełnia ustawowych warunków do ustalenia prawa do okresowej emerytury kapitałowej, z zastrzeżeniem ust. 1f.

Komentarz: Zmiana zacznie obowiązywać od 1 października 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (w dniu oddania Przewodnika do druku ustawa oczekiwała na publikację w Dzienniku Ustaw). Zmiana ma charakter dostosowujący, w związku z wprowadzeniem nowego, obniżonego wieku emerytalnego. Po zmianie przepisów na koncie ubezpieczonego ewidencjonuje się kwotę środków zewidencjonowanych na subkoncie, na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc ustalenia prawa do emerytury z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego wynoszącego 65 lat oraz z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego wynoszącego 60 lat przez osobę, która nie spełnia ustawowych warunków do ustalenia prawa do okresowej emerytury kapitałowej (przed zmianą przepis dotyczył osób osiągających odpowiednio wyższy wiek emerytalny, określony w obecnie obowiązujących przepisach).

Art. 40e. [Podział środków gromadzonych na subkoncie]

Art. 40e. [Podział środków gromadzonych na subkoncie]

(...) 4. Podział kwot składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, zewidencjonowanych na subkoncie, jest dokonywany w przypadku, gdy rozwód, unieważnienie małżeństwa albo śmierć nastąpiły nie później niż w dniu:

1) złożenia wniosku o emeryturę z tytułu osiągnięcia wieku, o którym mowa w art. 24 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz w art. 26b tej ustawy;

2) nabycia prawa do emerytury w wieku określonym w art. 24 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli złożenie takiego wniosku nie jest wymagane, lub

(...) 4. Podział kwot składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, zewidencjonowanych na subkoncie, jest dokonywany w przypadku, gdy rozwód, unieważnienie małżeństwa albo śmierć nastąpiły nie później niż w dniu:

1) złożenia wniosku o emeryturę z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego wynoszącego 65 lat, o którym mowa w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;

2) nabycia prawa do emerytury w wieku emerytalnym wynoszącym 65 lat, o którym mowa w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli złożenie takiego wniosku nie jest wymagane, lub

3) osiągnięcia wieku, o którym mowa w art. 24 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przez osoby, które miały ustalone prawo do okresowej emerytury kapitałowej do dnia poprzedzającego osiągnięcie tego wieku.

3) osiągnięcia wieku emerytalnego wynoszącego 65 lat, o którym mowa w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przez osoby, które miały ustalone prawo do okresowej emerytury kapitałowej do dnia poprzedzającego osiągnięcie tego wieku.

Komentarz: Zmiana zacznie obowiązywać od 1 października 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (w dniu oddania Przewodnika do druku ustawa oczekiwała na publikację w Dzienniku Ustaw). Zmiana ma charakter dostosowujący, w związku z wprowadzeniem nowego, obniżonego wieku emerytalnego. Dotyczy zasad podziału środków zaewidencjonowanych na subkoncie w ZUS. Podział kwot składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, zewidencjonowanych na subkoncie, jest dokonywany z uwzględnieniem nowego wieku emerytalnego, tj. w przypadku gdy rozwód, unieważnienie małżeństwa albo śmierć ubezpieczonego nastąpiły nie później niż w dniu:

● złożenia wniosku o emeryturę z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego wynoszącego 65 lat,

● nabycia prawa do emerytury w wieku emerytalnym wynoszącym 65 lat, jeżeli złożenie takiego wniosku nie jest wymagane, lub

● osiągnięcia wieku emerytalnego wynoszącego 65 lat, przez osoby, które miały ustalone prawo do okresowej emerytury kapitałowej do dnia poprzedzającego osiągnięcie tego wieku.

Art. 47a. [Dokumenty elektroniczne przekazywane przez płatnika składek]

Art. 47a. [Dokumenty elektroniczne przekazywane przez płatnika składek]

(...) 2a. Dokumenty elektroniczne, o których mowa w ust. 1 oraz w art. 41 ust. 8, opatruje się bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu, w rozumieniu ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym, osoby odpowiedzialnej za przekazanie tych dokumentów.

(...) 2a. Dokumenty elektroniczne, o których mowa w ust. 1 oraz w art. 41 ust. 8, opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym osoby odpowiedzialnej za przekazanie tych dokumentów.

Komentarz: Zmiana zacznie obowiązywać od 7 października 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1579). Zmiana jest podyktowana koniecznością dostosowania prawa krajowego do nowych regulacji europejskich w zakresie identyfikacji elektronicznej. Przesyłając do ZUS dokumenty w formie elektronicznej, należy je opatrywać kwalifikowanym podpisem elektronicznym osoby odpowiedzialnej za przekazanie tych dokumentów (zmiana o charakterze dostosowującym).

Art. 50. [Obowiązki informacyjne ZUS]

Art. 50. [Obowiązki informacyjne ZUS]

(...) 1c. Ubezpieczonemu, o którym mowa w ust. 1b, podaje się informacje o wysokości:

1) hipotetycznej emerytury, jaką uzyskałby w wieku emerytalnym, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS, lub w wieku, o którym mowa w ust. 1d i 1e, według stanu konta ubezpieczonego oraz

2) hipotetycznej emerytury, jaką uzyskałby w wieku, o którym mowa w pkt 1, gdyby za każdy pełny miesiąc przypadający do osiągnięcia tego wieku na jego koncie była ewidencjonowana hipotetyczna kwota składki obliczona przez podzielenie ogólnej kwoty składek na ubezpieczenie emerytalne, o których mowa w ust. 1, przez wyrażony w miesiącach okres podlegania ubezpieczeniu emerytalnemu.

(...) 1c. Ubezpieczonemu, o którym mowa w ust. 1b, podaje się informacje o wysokości:

1) hipotetycznej emerytury, jaką uzyskałby w wieku emerytalnym, wynoszącym 60 lat dla kobiety i 65 lat dla mężczyzny, lub w wieku, o którym mowa w ust. 1d i 1e według stanu konta ubezpieczonego oraz

2) hipotetycznej emerytury, jaką uzyskałby w wieku, o którym mowa w pkt 1, gdyby za każdy pełny miesiąc przypadający do osiągnięcia tego wieku na jego koncie była ewidencjonowana hipotetyczna kwota składki obliczona przez podzielenie ogólnej kwoty składek na ubezpieczenie emerytalne, o których mowa w ust. 1, przez wyrażony w miesiącach okres podlegania ubezpieczeniu emerytalnemu.

1d. Jeżeli ubezpieczonemu, o którym mowa w ust. 1b, do osiągnięcia wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS, brakuje nie więcej niż 5 lat, podaje się dodatkowo, poczynając od 2009 r., informacje o wysokości hipotetycznej emerytury, jaką by uzyskał w wieku przekraczającym ten wiek o rok, a także o dwa, trzy, cztery lata i o pięć lat.

1d. Jeżeli ubezpieczonemu, o którym mowa w ust. 1b, do osiągnięcia wieku emerytalnego, wynoszącego 60 lat dla kobiety i 65 lat dla mężczyzny, brakuje nie więcej niż 5 lat, podaje się dodatkowo, poczynając od 2009 r., informacje o wysokości hipotetycznej emerytury, jaką by uzyskał w wieku przekraczającym ten wiek o rok, a także dwa, trzy, cztery i pięć lat.

1e. Jeżeli ubezpieczony, o którym mowa w ust. 1b, przekroczył wiek emerytalny, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS, i nie wystąpił o ustalenie emerytury, hipotetyczną emeryturę oblicza się dla jego faktycznego wieku oraz kolejnych pięciu lat.

1e. Jeżeli ubezpieczony, o którym mowa w ust. 1b, przekroczył wiek emerytalny, wynoszący 60 lat dla kobiety i 65 lat dla mężczyzny, i nie wystąpił o ustalenie emerytury, hipotetyczną emeryturę oblicza się dla jego faktycznego wieku oraz kolejnych pięciu lat.

(...) 1g. Jeżeli ubezpieczonemu, o którym mowa w ust. 1b, do osiągnięcia wieku uprawniającego członka otwartego funduszu emerytalnego do okresowej emerytury kapitałowej brakuje nie więcej niż 12 miesięcy, podaje się dodatkowo informację o możliwości skorzystania z prawa do okresowej emerytury kapitałowej.

(...) 1g. Jeżeli ubezpieczonemu, o którym mowa w ust. 1b, do osiągnięcia, stanowiącego w jego przypadku wiek emerytalny, 60 roku życia, brakuje nie więcej niż 12 miesięcy, podaje się dodatkowo informację o możliwości skorzystania z prawa do okresowej emerytury kapitałowej.

(...) 2. Wysokości hipotetycznej emerytury oblicza się:

1) w przypadku podawania informacji o wysokości hipotetycznej emerytury według zasad określonych w ust. 1c pkt 1 - przez podzielenie sumy składek, o których mowa w ust. 1, i kapitału początkowego, o którym mowa w ust. 1a pkt 1 - przez średnie dalsze trwanie życia dla osoby, która osiągnęła wiek emerytalny, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS, lub wiek, o którym mowa w ust. 1d i 1e, a wysokość hipotetycznej emerytury, jaką ubezpieczony uzyskałby w wieku przekraczającym wiek emerytalny - przez średnie dalsze trwanie życia dla tego wieku;

2) w przypadku podawania informacji o wysokości hipotetycznej emerytury według zasad określonych w ust. 1c pkt 2 - przez podzielenie sumy składek, o których mowa w ust. 1, i kapitału początkowego, o którym mowa w ust. 1a pkt 1, zwiększonej o kwotę hipotetycznych składek, o których mowa w ust. 1c pkt 2, przez średnie dalsze trwanie życia dla osoby, która osiągnęła wiek emerytalny, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS, lub wiek, o którym mowa w ust. 1d i 1e, a wysokość hipotetycznej emerytury, jaką ubezpieczony uzyskałby w wieku przekraczającym wiek emerytalny - przez średnie dalsze trwanie życia dla tego wieku.

(...) 2. Wysokości hipotetycznej emerytury oblicza się:

1) w przypadku podawania informacji o wysokości hipotetycznej emerytury według zasad określonych w ust. 1c pkt 1 - przez podzielenie sumy składek, o których mowa w ust. 1, i kapitału początkowego, o którym mowa w ust. 1a pkt 1 - przez średnie dalsze trwanie życia dla osoby w wieku 60 lat w przypadku kobiety i 65 lat w przypadku mężczyzny lub w wieku, o którym mowa w ust. 1d i 1e, a wysokość hipotetycznej emerytury, jaką ubezpieczony uzyskałby w wieku przekraczającym wiek 60 lat lub 65 lat - przez średnie dalsze trwanie życia dla tego wieku;

2) w przypadku podawania informacji o wysokości hipotetycznej emerytury według zasad określonych w ust. 1c pkt 2 - przez podzielenie sumy składek, o których mowa w ust. 1, i kapitału początkowego, o którym mowa w ust. 1a pkt 1, zwiększonej o kwotę hipotetycznych składek, o których mowa w ust. 1c pkt 2, przez średnie dalsze trwanie życia dla osoby w wieku 60 lat w przypadku kobiety i 65 lat w przypadku mężczyzny lub w wieku, o którym mowa w ust. 1d i 1e, a wysokość hipotetycznej emerytury, jaką ubezpieczony uzyskałby w wieku przekraczającym wiek 60 lat lub 65 lat - przez średnie dalsze trwanie życia dla tego wieku.

(...) 3. Dane zgromadzone na koncie ubezpieczonego, o których mowa w art. 40, i na koncie płatnika składek, o których mowa w art. 45, mogą być udostępniane sądom, prokuratorom, organom kontroli skarbowej, organom podatkowym, Państwowej Inspekcji Pracy, Straży Granicznej, komornikom sądowym, organom egzekucyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2016 r. poz. 599), ośrodkom pomocy społecznej, powiatowym centrom pomocy rodzinie, publicznym służbom zatrudnienia, Komisji Nadzoru Finansowego oraz wojewodzie i Szefowi Urzędu do Spraw Cudzoziemców w zakresie prowadzonych postępowań dotyczących legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z uwzględnieniem przepisów dotyczących ochrony danych osobowych.

(...) 3. Dane zgromadzone na koncie ubezpieczonego, o których mowa w art. 40, i na koncie płatnika składek, o których mowa w art. 45, mogą być udostępniane sądom, prokuratorom, organom kontroli skarbowej, organom podatkowym, Państwowej Inspekcji Pracy, Straży Granicznej, komornikom sądowym, organom egzekucyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2016 r. poz. 599, z późn. zm.), ośrodkom pomocy społecznej, powiatowym centrom pomocy rodzinie, publicznym służbom zatrudnienia, Komisji Nadzoru Finansowego, ministrowi właściwemu do spraw gospodarki w zakresie koniecznym do rozstrzygania spraw prowadzonych na podstawie art. 34 oraz art. 35 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej oraz wojewodzie i Szefowi Urzędu do Spraw Cudzoziemców w zakresie prowadzonych postępowań dotyczących legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z uwzględnieniem przepisów dotyczących ochrony danych osobowych.

(...) 3. Dane zgromadzone na koncie ubezpieczonego, o których mowa w art. 40, i na koncie płatnika składek, o których mowa w art. 45, mogą być udostępniane sądom, prokuratorom, organom kontroli skarbowej, organom podatkowym, Państwowej Inspekcji Pracy, Straży Granicznej, komornikom sądowym, organom egzekucyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2016 r. poz. 599, z późn. zm.), ośrodkom pomocy społecznej, powiatowym centrom pomocy rodzinie, publicznym służbom zatrudnienia, Komisji Nadzoru Finansowego, ministrowi właściwemu do spraw gospodarki w zakresie koniecznym do rozstrzygania spraw prowadzonych na podstawie art. 34 oraz art. 35 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej oraz wojewodzie i Szefowi Urzędu do Spraw Cudzoziemców w zakresie prowadzonych postępowań dotyczących legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z uwzględnieniem przepisów dotyczących ochrony danych osobowych.

(...) 3. Dane zgromadzone na koncie ubezpieczonego, o których mowa w art. 40, i na koncie płatnika składek, o których mowa w art. 45, mogą być udostępniane sądom, prokuratorom, organom podatkowym, Państwowej Inspekcji Pracy, Straży Granicznej, komornikom sądowym, organom egzekucyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2016 r. poz. 599, z późn.zm.), ośrodkom pomocy społecznej, powiatowym centrom pomocy rodzinie, publicznym służbom zatrudnienia, Komisji Nadzoru Finansowego oraz wojewodzie i Szefowi Urzędu do Spraw Cudzoziemców w zakresie prowadzonych postępowań dotyczących legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z uwzględnieniem przepisów dotyczących ochrony danych osobowych.

(...) 9. Dane zgromadzone na kontach, o których mowa w ust. 3, udostępnia się bezpłatnie sądom, prokuratorom, organom kontroli skarbowej, organom podatkowym, Państwowej Inspekcji Pracy, Straży Granicznej, ośrodkom pomocy społecznej, powiatowym centrom pomocy rodzinie, publicznym służbom zatrudnienia, Komisji Nadzoru Finansowego, wojewodzie i Szefowi Urzędu do Spraw Cudzoziemców w zakresie prowadzonych postępowań dotyczących legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ministrowi właściwemu do spraw rozwoju regionalnego w zakresie wynikającym z ust. 3a, a także - w zakresie niezbędnym do realizacji świadczeń rodzinnych - wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.

(...) 9. Dane zgromadzone na kontach, o których mowa w ust. 3, udostępnia się bezpłatnie sądom, prokuratorom, organom kontroli skarbowej, organom podatkowym, Państwowej Inspekcji Pracy, Straży Granicznej, ośrodkom pomocy społecznej, powiatowym centrom pomocy rodzinie, publicznym służbom zatrudnienia, Komisji Nadzoru Finansowego, ministrowi właściwemu do spraw gospodarki w zakresie koniecznym do rozstrzygania spraw prowadzonych na podstawie art. 34 oraz art. 35 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, wojewodzie i Szefowi Urzędu do Spraw Cudzoziemców w zakresie prowadzonych postępowań dotyczących legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ministrowi właściwemu do spraw rozwoju regionalnego w zakresie wynikającym z ust. 3a, a także - w zakresie niezbędnym do realizacji świadczeń rodzinnych - wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.

(...) 9. Dane zgromadzone na kontach, o których mowa w ust. 3, udostępnia się bezpłatnie sądom, prokuratorom, organom kontroli skarbowej, organom podatkowym, Państwowej Inspekcji Pracy, Straży Granicznej, ośrodkom pomocy społecznej, powiatowym centrom pomocy rodzinie, publicznym służbom zatrudnienia, Komisji Nadzoru Finansowego, ministrowi właściwemu do spraw gospodarki w zakresie koniecznym do rozstrzygania spraw prowadzonych na podstawie art. 34 oraz art. 35 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, wojewodzie i Szefowi Urzędu do Spraw Cudzoziemców w zakresie prowadzonych postępowań dotyczących legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ministrowi właściwemu do spraw rozwoju regionalnego w zakresie wynikającym z ust. 3a, a także - w zakresie niezbędnym do realizacji świadczeń rodzinnych - wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.

(...) 9. Dane zgromadzone na kontach, o których mowa w ust. 3, udostępnia się bezpłatnie sądom, prokuratorom, organom podatkowym, Państwowej Inspekcji Pracy, Straży Granicznej, ośrodkom pomocy społecznej, powiatowym centrom pomocy rodzinie, publicznym służbom zatrudnienia, Komisji Nadzoru Finansowego, wojewodzie i Szefowi Urzędu do Spraw Cudzoziemców w zakresie prowadzonych postępowań dotyczących legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ministrowi właściwemu do spraw rozwoju regionalnego w zakresie wynikającym z ust. 3a, a także - w zakresie niezbędnym do realizacji świadczeń rodzinnych - wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.

Brak odpowiednika

(...) 17. Zakład udostępnia ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych na jego żądanie dane:

1) dotyczące ubezpieczonego:

a) numer PESEL, a w razie gdy nie nadano numeru PESEL - rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości,

b) identyfikator miejscowości według krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju (TERYT) adresu zameldowania - do najniższego posiadanego poziomu,

c) identyfikator miejscowości według krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju (TERYT) adresu korespondencji - do najniższego posiadanego poziomu,

d) NIP i numer identyfikacyjny REGON, a jeżeli płatnikowi składek nie nadano tych numerów lub jednego z nich - numer PESEL lub serię i numer dowodu osobistego albo paszportu,

e) numer płatnika w Krajowym Rejestrze Sądowym,

f) ustalone prawo do emerytury lub renty,

g) stopień niepełnosprawności,

h) kod pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,

i) okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,

j) wymiar czasu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,

k) okres rozliczeniowy,

l) kod tytułu ubezpieczenia,

m) informacja o przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,

n) wymiar czasu pracy,

o) kod przyczyny wyrejestrowania ubezpieczonego,

p) podstawa wymiaru składki na:

- ubezpieczenia emerytalne i rentowe,

 

- ubezpieczenie chorobowe,

- ubezpieczenie wypadkowe,

- ubezpieczenie zdrowotne,

q) wysokość składki na:

- ubezpieczenie emerytalne,

- ubezpieczenia rentowe,

- ubezpieczenie chorobowe,

- ubezpieczenie wypadkowe,

- ubezpieczenie zdrowotne,

r) kwota obniżenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu opłacania składki w ramach pracowniczego programu emerytalnego,

s) kod świadczenia lub kod przerwy wraz z kwotą wypłaty tego świadczenia,

t) liczba dni zasiłkowych oraz liczba wypłat;

2) dotyczące osób zgłaszanych przez ubezpieczonego do ubezpieczenia zdrowotnego:

a) numer PESEL,

b) kod stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa,

c) stopień niepełnosprawności,

d) czy pozostaje we wspólnym gospodarstwie z osobą ubezpieczoną;

3) dotyczące płatników składek:

a) NIP i numer identyfikacyjny REGON, a jeżeli płatnikowi składek nie nadano tych numerów lub jednego z nich - numer PESEL lub serię i numer dowodu osobistego albo paszportu,

b) data powstania obowiązku opłacania składek,

c) numer w Krajowym Rejestrze Sądowym,

d) liczba ubezpieczonych,

e) stopa procentowa składek na ubezpieczenie wypadkowe,

f) kwota należnych składek na Fundusz Pracy,

g) kwota należnych składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

h) liczba pracowników, za których jest opłacana składka na Fundusz Emerytur Pomostowych,

i) liczba stanowisk pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,

j) suma należnych składek na Fundusz Emerytur Pomostowych;

4) dotyczące uprawnionych do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz świadczeń wypłacanych przez Zakład na mocy odrębnych przepisów:

a) numer PESEL,

b) identyfikator miejscowości według krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju (TERYT) adresu zamieszkania - do najniższego posiadanego poziomu,

c) stopień niezdolności do pracy,

d) symbol świadczenia,

e) wysokość świadczenia,

f) wysokość dodatków przysługujących do świadczenia

- w celu niezbędnym do wykonywania ustawowych zadań ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz podległych mu i nadzorowanych przez niego jednostek, zmierzających do skutecznego poboru należności podatkowych i weryfikacji danych własnych oraz zadań analityczno-sprawozdawczych.

(...) 17. Zakład udostępnia ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych na jego żądanie dane:

17. Zakład udostępnia ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych oraz organom Krajowej Administracji Skarbowej na ich żądanie dane:

1) dotyczące ubezpieczonego:

(...) d) NIP i numer identyfikacyjny REGON, a jeżeli płatnikowi składek nie nadano tych numerów lub jednego z nich - numer PESEL lub serię i numer dowodu osobistego albo paszportu,

(...) 3) dotyczące płatników składek:

a) NIP i numer identyfikacyjny REGON, a jeżeli płatnikowi składek nie nadano tych numerów lub jednego z nich - numer PESEL lub serię i numer dowodu osobistego albo paszportu,

- w celu niezbędnym do wykonywania ustawowych zadań ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz podległych mu i nadzorowanych przez niego jednostek, zmierzających do skutecznego poboru należności podatkowych i weryfikacji danych własnych oraz zadań analityczno-sprawozdawczych.

1) dotyczące ubezpieczonego:

(...) d) numer NIP i numer identyfikacyjny REGON, a jeżeli płatnikowi składek nie nadano tych numerów lub jednego z nich - numer PESEL lub serię i numer dowodu osobistego albo paszportu,

(...) 3) dotyczące płatników składek:

a) numer NIP i numer identyfikacyjny REGON, a jeżeli płatnikowi składek nie nadano tych numerów lub jednego z nich - numer PESEL lub serię i numer dowodu osobistego albo paszportu,

- w celu niezbędnym do wykonywania ustawowych zadań zmierzających do skutecznego poboru należności podatkowych i weryfikacji danych własnych oraz zadań analityczno-sprawozdawczych.

Komentarz: Zmiana w zakresie art. 50 ust. 17 ustawy systemowej obowiązuje od 5 listopada 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 6 października 2016 r. o zmianie ustawy o urzędach i izbach skarbowych oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1810). Nowelizacja rozszerza i uszczegóławia zakres danych przekazywanych przez ZUS ministerstwu finansów (organom podatkowym). Dopuszcza udostępnianie przez ZUS danych o wskazanych, konkretnych osobach: ubezpieczonych, świadczeniobiorcach i płatnikach składek, szczegółowo doprecyzowuje też zakres danych, którymi będą mogły się wymieniać ZUS i US.

Kolejna zmiana w zakresie art. 50 ust. 17 ustawy systemowej zacznie obowiązywać od 1 marca 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1948). Zmiana w ustawie systemowej ma charakter dostosowujący, w związku z utworzeniem Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). ZUS jest zobowiązany udostępniać Krajowej Administracji Skarbowej - na jej żądanie, dane zgromadzone na kontach ubezpieczonych, płatników i świadczeniobiorców.

Zmiany w zakresie art. 50 ust. 3 i ust. 9 ustawy systemowej obowiązują od 1 stycznia 2017 r. Zostały wprowadzona ustawą z 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców (Dz.U. z 2016 r. poz. 2255). Celem zmian jest usprawnienie uzyskiwania z terenowych jednostek ZUS (oddziałów i inspektoratów) informacji koniecznych do ustalenia stanu faktycznego toku postępowań administracyjnych o wykreślenie przedsiębiorcy z CEIDG oraz postępowań o sprostowanie wpisu w tej ewidencji. Wprowadzenie zapisu w zaproponowanej wersji ma się przyczynić do usprawnienia postępowań administracyjnych prowadzonych przez CEIDG.

Kolejne zmiany w zakresie art. 50 ust. 3 i ust. 9 ustawy systemowej zaczną obowiązywać od 1 marca 2017 r. Zostały wprowadzone ustawą z 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1948). Na mocy zmian ZUS będzie zobowiązany przekazywać dane o płatnikach składek, ubezpieczonych i świadczeniobiorcach organom podatkowym, w tym Krajowej Administracji Skarbowej.

Zmiana w zakresie art. 50 ust. 1c-2 ustawy systemowej zacznie obowiązywać od 1 października 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (w dniu oddania Przewodnika do druku ustawa oczekiwała na publikację w Dzienniku Ustaw).

Zmiana ma charakter dostosowujący w związku z wprowadzeniem nowego, obniżonego wieku emerytalnego.

Art. 58. (pominięto)

Komentarz: Zmiana nie ma wpływu na obowiązki płatników składek.

Art. 83. [Odwołania od decyzji ZUS]

Art. 83. [Odwołania od decyzji ZUS]

(...) 4. Od decyzji przyznającej świadczenie w drodze wyjątku oraz od decyzji odmawiającej przyznania takiego świadczenia, a także od decyzji w sprawach o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, odwołanie, o którym mowa w ust. 2, nie przysługuje. Stronie przysługuje prawo do wniesienia wniosku do Prezesa Zakładu o ponowne rozpatrzenie sprawy, na zasadach dotyczących decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra. Do wniosku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji, określone w Kodeksie postępowania administracyjnego.

(...) 4. Od decyzji przyznającej świadczenie w drodze wyjątku oraz od decyzji odmawiającej przyznania takiego świadczenia, od decyzji w sprawach o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, a także od decyzji w sprawie wykreślenia zastawu skarbowego z rejestru, odwołanie, o którym mowa w ust. 2, nie przysługuje. Stronie przysługuje prawo do wniesienia wniosku do Prezesa Zakładu o ponowne rozpatrzenie sprawy, na zasadach dotyczących decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra. Do wniosku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji, określone w Kodeksie postępowania administracyjnego.

Komentarz: Zmiana zacznie obowiązywać od 1 marca 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1948). Od decyzji ZUS w sprawie wykreślenia zastawu skarbowego z rejestru nie przysługuje odwołanie.

Art. 83c. [Odwołania od decyzji ZUS]

Art. 83c. [Odwołania od decyzji ZUS]

1. Dla postanowień, od których przysługuje zażalenie, wydanych przez kierownika terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu działającego jako organ egzekucyjny na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, organem odwoławczym jest dyrektor izby skarbowej.

1. Dla postanowień, od których przysługuje zażalenie, wydanych przez kierownika terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu działającego jako organ egzekucyjny na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, organem odwoławczym jest dyrektor izby administracji skarbowej.

Komentarz: Zmiana zacznie obowiązywać od 1 marca 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1948). Zmiana o charakterze dostosowującym.

Art. 84. [Zwrot nienależnie pobranych świadczeń]

Brak odpowiednika

Art. 84. [Zwrot nienależnie pobranych świadczeń]

(...) 7a. W przypadku osoby, która nienależnie pobrała świadczenie, decyzji, o której mowa w ust. 7, nie wydaje się później niż w terminie 5 lat od ostatniego dnia okresu, za który pobrano nienależne świadczenie.

Komentarz: Zmiana obowiązuje od 14 grudnia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 6 października 2016 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1921). Po zmianie przepisów ZUS ma 5 lat, licząc od ostatniego dnia okresu, za który świadczenie to przysługiwało, na wydanie decyzji nakazującej zwrot nienależnie pobranego świadczenia. Termin przedawnienia liczony jest wówczas od daty wydania decyzji. Jeżeli ZUS nie wyda decyzji w 5-letnim okresie, nienależne świadczenie ulegnie przedawnieniu i świadczeniobiorca nie będzie już zobowiązany do jego zwrotu, jeżeli powoła się na przesłankę przedawnienia.

Art. 96. [Wymiana informacji]

Art. 96. [Wymiana informacji]

1. Izby i urzędy skarbowe są obowiązane przekazywać Zakładowi informacje o stwierdzonych przypadkach naruszenia przepisów o ubezpieczeniach społecznych.

1. Izby administracji skarbowej, urzędy skarbowe i urzędy celno-skarbowe są obowiązane przekazywać Zakładowi informacje o stwierdzonych przypadkach naruszenia przepisów o ubezpieczeniach społecznych.

Komentarz: Zmiana zacznie obowiązywać od 1 marca 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1948). Zmiana o charakterze dostosowującym.

 

Inforakademia
Notyfikacje

Czy chcesz otrzymywać informacje o najnowszych szkoleniach? Zgódź się na powiadomienia od wideoakademii

Powiadomienia można wyłączyć w preferencjach systemowych
NIE NIE
TAK TAK