W roku szkolnym 2016/2017 będą miały po raz pierwszy w pełni zastosowanie przepisy dodanego w ustawie z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (dalej: ustawa o systemie oświaty) rozdziału 2a (pt. Przyjmowanie do publicznych przedszkoli, publicznych innych form wychowania przedszkolnego, publicznych szkół i publicznych placówek) wprowadzone nowelizacją z 6 grudnia 2013 r. Weszła ona w życie 18 stycznia 2014 r. Dotychczas w zakresie rekrutacji należało uwzględniać przepisy przejściowe tej nowelizacji, określone dla danego roku szkolnego (2014/2015 i 2015/2016). Rekrutacja to wieloetapowe postępowanie, które sprowadza się do wyłonienia kandydata do przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego lub szkoły w sytuacji konkurencji o miejsce w tej placówce.

Przyjęcie dziecka do przedszkola

Do przedszkola lub innej formy wychowania przedszkolnego przyjmuje się kandydatów zamieszkałych na obszarze danej gminy (art. 20c ust. 1 ustawy o systemie oświaty). Inne formy wychowania przedszkolnego określa § 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 31 sierpnia 2010 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania. Chodzi więc o punkty przedszkolne i zespoły wychowania przedszkolnego.

Wniosek o przyjęcie do przedszkola rodzice dziecka składają do dyrektora wybranej placówki (art. 20s pkt 1 ustawy o systemie oświaty). Pierwszeństwo mają tu dzieci, które zamieszkują na obszarze danej gminy. Pojęcie "zamieszkania" osoby fizycznej kształtują dwa elementy: faktyczne przebywanie (ale niekoniecznie zameldowanie) w określonej miejscowości oraz zamiar stałego pobytu (art. 25 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny; dalej: k.c.). Zgodnie z art. 26 § 1 k.c., miejscem zamieszkania dziecka jest miejscowość zamieszkania rodziców lub tego z rodziców, któremu przysługuje władza rodzicielska lub powierzone jest jej wykonywanie.

Kandydaci zamieszkali poza obszarem danej gminy mogą być przyjęci do przedszkola lub innej formy wychowania przedszkolnego na terenie tej gminy, jeżeli po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego dzieci zamieszkałych na jej obszarze dana gmina nadal dysponuje wolnymi miejscami w przedszkolu, lub tej innej formie wychowania przedszkolnego (art. 20c ust. 7 ustawy o systemie oświaty). W przypadku większej liczby kandydatów zamieszkałych poza obszarem danej gminy przeprowadza się dla nich postępowanie rekrutacyjne.

Rekrutacja do przedszkola

Postępowanie rekrutacyjne w przedszkolu przeprowadza się wyłącznie w sytuacji, gdy liczba zgłoszonych wniosków przekroczy liczbę wolnych miejsc.

Pierwszy etap

W przypadku większej liczby kandydatów spełniających warunek zamieszkiwania na obszarze danej gminy niż liczba wolnych miejsc w przedszkolu lub innej formie wychowania przedszkolnego, w pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego brane są pod uwagę łącznie kryteria tzw. ustawowe, ustalone w art. 20c ust. 2 ustawy o systemie oświaty. Są nimi:

● wielodzietność rodziny kandydata (czyli rodzina wychowująca troje i więcej dzieci),

● niepełnosprawność kandydata,

● niepełnosprawność jednego z rodziców kandydata,

● niepełnosprawność obojga rodziców kandydata,

● niepełnosprawność rodzeństwa kandydata,

● samotne wychowywanie kandydata w rodzinie (co oznacza wychowywanie dziecka przez pannę, kawalera, wdowę, wdowca, osobę pozostającą w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu, osobę rozwiedzioną, chyba że osoba taka wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem),

● objęcie kandydata pieczą zastępczą.

Kryteria te mają jednakową wartość.

ZAPAMIĘTAJ!

W pierwszej kolejności do przedszkola powinni zostać przyjęci kandydaci spełniający największą liczbę kryteriów ustawowych, a w ostatniej ci, którzy kryteriów tych nie spełniają.

Ustawa o systemie oświaty nie upoważniła ani dyrektora, ani organu prowadzącego do określenia punktowej wartości tych kryteriów. Jednakowa ich wartość w praktyce oznacza ustalenie, czy kandydat dane kryterium spełnia, czy nie.

Drugi etap

W przypadku równorzędnych wyników uzyskanych na pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego lub jeżeli po jego zakończeniu dane przedszkole nadal ma wolne miejsca, na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego brane są pod uwagę kryteria określone przez organ prowadzący. Te dodatkowe kryteria nadal dotyczą jedynie tych kandydatów, którzy mają miejsce zamieszkania na terenie danej gminy. Ustalone kryteria rekrutacji mogą mieć zastosowanie, gdy po naborze dzieci zobowiązanych do realizowania obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego gmina będzie nadal dysponowała wolnymi miejscami w tym przedszkolu lub w innej formie wychowania przedszkolnego (rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Łódzkiego z 2 kwietnia 2015 r., znak PNK-I.4131.165.2015).

Kryteria brane pod uwagę w drugim etapie rekrutacji określa rada gminy w formie uchwały. Uchwała jest aktem prawa miejscowego (rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Wielkopolskiego z 1 kwietnia 2015 r., znak KN-I.4131.1.78.2015.15). Określając te kryteria, organ musi uwzględnić wymóg zapewnienia jak najpełniejszej realizacji potrzeb dziecka i jego rodziny, zwłaszcza takich, w której rodzice albo rodzic samotnie wychowujący kandydata muszą pogodzić obowiązki zawodowe z obowiązkami rodzinnymi oraz lokalnych potrzeb społecznych.

Organ prowadzący określa nie więcej niż 6 kryteriów oraz przyznaje każdemu kryterium określoną liczbę punktów, przy czym każde kryterium może mieć różną wartość (art. 20c ust. 6 ustawy o systemie oświaty, por. rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody wielkopolskiego z 27 lutego 2015 r., znak KN--1.4131.1.26.2015.15). Organ prowadzący również określa dokumenty niezbędne do ich potwierdzenia, przy czym kryterium dochodu na osobę w rodzinie kandydata potwierdza się oświadczeniem.

Zasady ustalania kryteriów

Rada gminy musi określić kryteria postępowania rekrutacyjnego w sposób jasny i oczywisty, tak aby były one czytelne dla adresata uchwały. Inaczej mówiąc, przyjęte przez radę kryteria muszą być tak ustalone, aby rodzic (opiekun prawny) starający się o przyjęcie dziecka do przedszkola lub innej formy wychowania przedszkolnego wiedział, jakie konkretnie kryteria będą brane pod uwagę w drugim etapie postępowania rekrutacyjnego do przedszkola, zaś organ wydający w tej sprawie decyzję wiedział, w jakich przypadkach ustalone kryterium jest spełnione (rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody lubelskiego z 7 maja 2015 r., znak PN-II.4131.220.2015).

Przykład

Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie określenia: kryteriów drugiego etapu postępowania rekrutacyjnego i liczby punktów za każde z tych kryteriów oraz dokumentów niezbędnych do ich potwierdzenia. W jej treści ustalono, że jednym z kryteriów będzie szczególnie trudna sytuacja rodziny. Tak ustalone kryterium jest wadliwe, ponieważ prowadzi do uznaniowości przy ocenie jego spełnienia w konkretnej sytuacji. Ponadto w pojęciu tym może się mieścić szereg różnorodnych stanów faktycznych, a decyzja w przedmiocie spełnienia lub nie kryterium rekrutacyjnego będzie należeć do podmiotu prowadzącego rekrutację.

Ustalone kryteria nie mogą być dyskryminujące. W szczególności nie mogą różnicować rodzin pełnych i tych, w której dziecko jest wychowywane przez samotnego rodzica (rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody lubuskiego z 29 kwietnia 2015 r., znak NK-I.4131.67.2015.AKop, rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody dolnośląskiego z 22 kwietnia 2015 r., znak NK-N.4131.46.6.2015.RJ1).

Przykład

Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie określenia kryteriów drugiego etapu postępowania rekrutacyjnego. W załączniku do uchwały, w którym były one określone, rada pominęła kryterium związane z sytuacją, w której rodzic samotnie wychowuje dziecko. Zgodnie z zapisami uchwały, warunkiem uzyskania punktów w drugim etapie rekrutacji jest to, że:

1) oboje rodzice dziecka pracują, odbywają staż lub uczą się w systemie stacjonarnym,

2) jeden z rodziców pracuje, odbywa staż lub uczy się w systemie stacjonarnym.

Tak ustalone kryteria prowadzą do sytuacji, w której kandydaci posiadający oboje rodziców będą traktowani w sposób preferencyjny w stosunku do kandydatów wychowywanych samotnie przez jednego z rodziców.

Kryteria brane pod uwagę na drugim etapie postępowania kwalifikacyjnego nie mogą odnosić się do zamieszkiwania poza terenem gminy, gdyż jest to sprzeczne z art. 20c ust. 7 ustawy o systemie oświaty. Przepis ten przewiduje, że kandydaci zamieszkali poza terenem danej gminy mogą być przyjmowani do przedszkola dopiero po zakończeniu postępowania rekrutacyjnego dzieci zamieszkałych na obszarze gminy, tj. po przeprowadzeniu pierwszego i drugiego etapu tego postępowania. Niedopuszczalne jest zatem na tym etapie rekrutacji kryterium, które mówi, że do przedszkola może zostać przyjęte dziecko, którego rodzice (prawni opiekunowie) mieszkają poza gminą, ale pracują w zakładach pracy na jej terenie (rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody lubelskiego z 28 kwietnia 2015 r., znak PN-II.4131.172.2015).

Z ORZECZNICTWA

Rada gminy nie może ustalić kryterium losowego wyboru kandydata jako kryterium drugiego etapu postępowania rekrutacyjnego, gdyż oparte jest ono wyłącznie na przypadku.

Wyrok NSA z 7 października 2015 r., sygn. akt I OSK 1467/15

W drugim etapie postępowania rekrutacyjnego może być brane pod uwagę kryterium dochodu na osobę w rodzinie kandydata. Kryterium dochodu określa organ prowadzący w stosunku procentowym do kwoty, o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (dalej: ustawa o świadczeniach rodzinnych). Spełnianie tego kryterium jest potwierdzane oświadczeniem rodzica kandydata. Oznacza to, że należy ustalić, o jaki procent to kryterium różni się od tzw. progu dochodowego uprawniającego do zasiłku rodzinnego (obecnie jest to kwota 674 zł).

Ustawa o systemie oświaty w art. 20c ust. 9 i 10 wskazuje, że przez pojęcie dochodu rozumie się dochód, o którym mowa w art. 3 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, z tym że w przypadku przychodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c i art. 30e ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych pomniejsza się je o koszty uzyskania przychodu, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.

ZAPAMIĘTAJ!

Przy obliczaniu dochodu członka rodziny bierze się pod uwagę przeciętny miesięczny dochód z 3 miesięcy wybranych spośród ostatnich 6 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o przyjęcie do przedszkola.

Przykładowe dopuszczalne kryteria, które mogą być przyjęte w uchwale przez radę gminy, przedstawia ramka 1.

Ramka 1. Kryteria dopuszczalne na II etapie rekrutacji do przedszkola:

● dogodne położenie przedszkola, do którego ma być przyjęty kandydat, względem jego miejsca zamieszkania,

● dogodne położenie przedszkola, do którego ma być przyjęty kandydat, względem miejsca pracy jednego z jego rodziców,

● miejsce realizacji wychowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki rodzeństwa kandydata.

Rada gminy do końca stycznia podaje do publicznej wiadomości kryteria brane pod uwagę w postępowaniu rekrutacyjnym oraz dokumenty niezbędne do potwierdzenia tych kryteriów, a także liczby punktów możliwych do uzyskania za poszczególne kryteria (lp. 2 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 2 listopada 2015 r. w sprawie sposobu przeliczania na punkty poszczególnych kryteriów uwzględnianych w postępowaniu rekrutacyjnym, składu i szczegółowych zadań komisji rekrutacyjnej, szczegółowego trybu i terminów przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego; dalej: rozporządzenie w sprawie postępowania rekrutacyjnego).

Dokumenty wymagane w procesie rekrutacji do przedszkola

Podstawowym dokumentem, wymaganym w procesie rekrutacji do publicznego przedszkola lub publicznej innej formy wychowania przedszkolnego, jest wniosek o przyjęcie dziecka do tej placówki, składany przez rodzica (art. 20a ust. 4, art. 20s pkt 1 ustawy o systemie oświaty). Więcej o tym dokumencie można przeczytać w rozdziale "Wniosek w sprawie rekrutacji do przedszkola lub szkoły" na str. 6. Do wniosku trzeba załączyć dokumenty potwierdzające spełnianie przez kandydatów kryteria, o których mowa w art. 20c ust. 2 ustawy o systemie oświaty. Do dokumentów tych należą:

● oświadczenie o wielodzietności rodziny kandydata (potwierdzenie kryterium z art. 20c ust. 2 pkt 1 ustawy o systemie oświaty),

● orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność, orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie równoważne w rozumieniu przepisów ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (potwierdzenie kryteriów z art. 20c ust. 2 pkt 2-5 ustawy o systemie oświaty),

● prawomocny wyrok sądu rodzinnego orzekający rozwód lub separację lub akt zgonu i oświadczenie o samotnym wychowywaniu dziecka oraz niewychowywaniu żadnego dziecka wspólnie z jego rodzicem (potwierdzenia kryterium z art. 20c ust. 2 pkt 6 ustawy o systemie oświaty),

● dokument poświadczający objęcie dziecka pieczą zastępczą zgodnie z ustawą z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (w celu potwierdzenia kryterium z art. 20c ust. 2 pkt 7 ustawy o systemie oświaty)

- art. 20t ust. 2 pkt 1 ustawy o systemie oświaty.

Szczegółowy harmonogram czynności w procesie rekrutacji wraz z ich terminami ustala organ prowadzący przedszkole. Musi on być podany do publicznej wiadomości do końca stycznia (lp. 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia w sprawie postępowania rekrutacyjnego).

Nabór do klasy pierwszej szkoły podstawowej i gimnazjum

W przypadku klas pierwszych publicznych szkół podstawowych oraz gimnazjów, którym ustalono obwód, dzieci i młodzież zamieszkałe w obwodzie przyjmowane są z urzędu. Kandydaci zamieszkali poza nim mogą być przyjęci do szkoły po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego. Warunkiem jest jednak, że dana placówka dysponuje wolnymi miejscami.

Obwód szkoły

Określenie obwodu następuje w akcie założycielskim publicznej szkoły podstawowej lub gimnazjum - w tych typach szkół realizowany jest bowiem obowiązek szkolny (art. 16 ust. 5 ustawy o systemie oświaty). Dzięki temu możliwa jest kontrola spełniania obowiązku szkolnego. Porządkuje to także kryteria przyjęcia do szkół publicznych, które mają być powszechnie dostępne dla ludności. Ustalenie obwodu następuje w związku z odpowiednią, równoległą zmianą uchwały w sprawie planu sieci szkolnej na podstawie art. 17 ust. 4 ustawy o systemie oświaty. Oba te akty muszą być ze sobą spójne. Ustawa o systemie oświaty w art. 58 ust. 2 przykładowo podaje, w jaki sposób może nastąpić ustalenie obwodu. Dopuszczalne jest zatem postanowienie aktu założycielskiego np. w brzmieniu: "Szkole ustala się obwód zawierający się w obrębie ulic...", jak też szczegółowe wskazanie, jakie ulice (i ewentualnie od jakiego do jakiego numeru) znajdują się w obwodzie. Podobna zasada dotyczy także wyznaczania obwodów przez wskazanie całych miejscowości. W miarę możliwości obwód należy wyznaczyć tak, aby droga dziecka do szkoły nie przekraczała długości określonych w art. 17 ust. 2 ustawy o systemie oświaty. Obwodu natomiast nie ustala się dla zespołu szkół, a tylko dla każdej ze szkół wchodzących w jego skład (wyrok WSA w Gliwicach z 7 września 2010 r., sygn. akt IV SA/Gl 115/10).

ZAPAMIĘTAJ!

Dzieci objęte obowiązkiem szkolnym muszą zostać przyjęte przez dyrektora do szkoły lub gimnazjum, w obwodzie której zamieszkują.

Uczniów przyjmuje się na podstawie zgłoszenia rodziców dzieci zamieszkałych w tym obwodzie (art. 20e ust. 1 ustawy o systemie oświaty). Wymaganą treść tego zgłoszenia przedstawia ramka 2.

Ramka 2. Elementy zgłoszenia dotyczącego przyjęcia dziecka do szkoły:

● imię, nazwisko, data urodzenia oraz numer PESEL kandydata, a w przypadku braku numeru PESEL - seria i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość,

● imiona i nazwiska rodziców kandydata,

● adres miejsca zamieszkania rodziców kandydata i kandydata,

● adres poczty elektronicznej i numery telefonów rodziców kandydata - o ile je posiadają.

Wskazanie innej szkoły niż obwodowa

Dzieciom, które w roku szkolnym 2016/2017 rozpoczną naukę w klasie I szkoły podstawowej, organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego prowadzącej szkołę podstawową, do 15 czerwca 2016 r., może wskazać jako miejsce realizacji obowiązku szkolnego szkołę podstawową inną niż szkoła, w obwodzie której dziecko mieszka (art. 8 ustawy z 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw). Oznacza to wyjątek od zasady, że dziecko przyjmowane jest do obwodowej szkoły z urzędu. Jednak nadal obowiązuje tu art. 17 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 ustawy o systemie oświaty, zgodnie z którym droga z domu do szkoły uczniów klas I-IV szkół podstawowych nie może przekraczać 3 kilometrów. Jeżeli droga dziecka z domu do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka, przekracza tę odległość, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dziecka albo zwrot kosztów przejazdu dziecka środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice. A do ukończenia przez dziecko 7 lat gmina musi także zwracać koszty przejazdu opiekuna dziecka środkami komunikacji publicznej.

Skierowanie dziecka do innej szkoły niż obwodowa nie będzie jednak możliwe, gdy spodziewana liczba uczniów w klasie I w:

● szkołach zlokalizowanych na terenach wiejskich lub w miastach do 5000 mieszkańców przekracza 7,

● pozostałych szkołach przekracza 11.

Postępowanie rekrutacyjne

Kandydaci zamieszkali poza obwodem publicznej szkoły podstawowej lub publicznego gimnazjum mogą być przyjęci do klasy pierwszej po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego, jeżeli dana szkoła nadal dysponuje wolnymi miejscami.

W postępowaniu rekrutacyjnym brane są pod uwagę kryteria określone przez organ prowadzący, z uwzględnieniem zapewnienia jak najpełniejszej realizacji potrzeb dziecka i jego rodziny oraz lokalnych potrzeb społecznych, oraz może być zastosowane kryterium dochodu na osobę w rodzinie kandydata. Zasady ustalania przez radę gminy kryteriów, branych pod uwagę na drugim etapie rekrutacji do przedszkola, w pełni odnoszą się do tych, które muszą być przez radę określone odnośnie do kandydatów do szkół.

Kryteria brane pod uwagę w postępowaniu rekrutacyjnym oraz dokumenty niezbędne do potwierdzenia tych kryteriów, a także liczby punktów możliwych do uzyskania za poszczególne kryteria rada gminy podaje do publicznej wiadomości do końca stycznia danego roku (lp. 2 załącznika nr 2 i lp. 2 załącznika nr 3 do rozporządzenia w sprawie postępowania rekrutacyjnego).

Laureat lub finalista ogólnopolskiej olimpiady przedmiotowej oraz laureat konkursu przedmiotowego o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim są przyjmowani do gimnazjum w pierwszej kolejności (art. 20d ust. 1 ustawy o systemie oświaty).

Szczegółowy harmonogram czynności wraz z ich terminami w postępowaniu rekrutacyjnym do szkoły podstawowej ustala organ prowadzący. Musi on być podany do publicznej wiadomości do końca stycznia (lp. 1 załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 2 listopada 2015 r.). W tym samym terminie właściwy kurator oświaty musi podać harmonogram czynności w postępowaniu rekrutacyjnym do gimnazjum (lp. 1 załącznika nr 3 do rozporządzenia w sprawie postępowania rekrutacyjnego).

Wniosek w sprawie rekrutacji do przedszkola lub szkoły

Postępowanie rekrutacyjne jest prowadzone na wniosek rodzica kandydata składany do dyrektora wybranej szkoły/przedszkola (art. 20a ust. 4 ustawy o systemie oświaty). Jego złożenie jest pierwszym etapem procedury rekrutacyjnej. Przy zgłoszeniu kandydata do klasy pierwszej gimnazjum należy dodatkowo przedłożyć do wglądu świadectwo ukończenia szkoły podstawowej.

Ustawa o systemie oświaty nie określa wzoru wniosku, wskazuje jednak w art. 20t, jaką powinien on mieć treść. Niezbędne elementy wniosku przedstawia ramka 3.

Ramka 3. Wniosek o przyjęcie do szkoły powinien zawierać:

● imię, nazwisko, datę urodzenia oraz numer PESEL kandydata, a w przypadku braku numeru PESEL - serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość,

● imiona i nazwiska rodziców kandydata,

● adres miejsca zamieszkania rodziców i kandydata,

● adres poczty elektronicznej i numery telefonów rodziców kandydata, o ile je posiadają,

● wskazanie kolejności wybranych publicznych przedszkoli, publicznych innych form wychowania przedszkolnego albo publicznych szkół w porządku od najbardziej do najmniej preferowanych.

Wniosek zawierać powinien m.in. adres miejsca zamieszkania rodziców i kandydata (art. 20t ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie oświaty). Oznacza to, że miejsce zamieszkania dziecka wskazuje rodzic dziecka w składanym wniosku. Przyjmuje się zatem, że oświadczenie rodzica zawarte we wniosku objęte jest domniemaniem prawdziwości (zgodności ze stanem faktycznym) w zakresie zadeklarowanego miejsca zamieszkania dziecka. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 1 października 2015 r. (sygn. akt III SA/Gd 608/15) stwierdził, że w przypadku braku jakiejkolwiek sygnalizacji (wątpliwości) co do zgodności faktycznego miejsca zamieszkania danego kandydata z miejscem wskazanym we wniosku - nie jest rolą organu rekrutacyjnego prowadzenie jakichkolwiek czynności wyjaśniających w tym zakresie, w szczególności prowadzenia wywiadu środowiskowego mającego na celu ustalenie rzeczywistego miejsca zamieszkania dziecka.

Organ prowadzący może przygotować wzór wniosku, który obowiązywałby we wszystkich prowadzonych przez niego jednostkach (art. 20v ustawy o systemie oświaty). W rozstrzygnięciu nadzorczym wojewody warmińsko-mazurskiego z 28 kwietnia 2015 r. (znak PN.4131.90.2015) wskazano, że organem kompetentnym do określenia wzoru wniosku o przyjęcie do placówek jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta.

W celu zapewnienia dziecku podczas pobytu w przedszkolu lub szkole odpowiedniej opieki, odżywiania oraz metod opiekuńczo-wychowawczych rodzic dziecka przekazuje dyrektorowi placówki istotne dane o stanie zdrowia, stosowanej diecie i rozwoju psychofizycznym dziecka (art. 20z ustawy o systemie oświaty).

ZAPAMIĘTAJ!

Wnioski o przyjęcie do przedszkola lub szkoły mogą zostać złożone do nie więcej niż trzech wybranych publicznych przedszkoli lub szkół (art. 20za ustawy o systemie oświaty).

Organ prowadzący może dopuścić do składania więcej wniosków niż do trzech wybranych szkół (przedszkoli). Uchwałę w tym zakresie powinna podjąć rada gminy. W jej treści trzeba wówczas określić inną maksymalną liczbę wybranych publicznych szkół (przedszkoli), którą można wskazać we wniosku. Uchwała ta jest aktem prawa miejscowego i dlatego powinna zostać opublikowana w dzienniku urzędowym województwa (rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody wielkopolskiego z 16 marca 2015 r., znak KN-I.4131.1.54.2015.15).

Komisja rekrutacyjna

Postępowanie rekrutacyjne do przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego i szkół przeprowadza komisja rekrutacyjna powołana przez dyrektora przedszkola lub szkoły. On też wyznacza jej przewodniczącego (art. 20zb ust. 1 ustawy o systemie oświaty). Do zadań komisji rekrutacyjnej w szczególności należy:

● weryfikacja spełniania przez kandydata warunków lub kryteriów branych pod uwagę w postępowaniu rekrutacyjnym,

● ustalenie wyników postępowania rekrutacyjnego i podanie do publicznej wiadomości listy kandydatów zakwalifikowanych i kandydatów niezakwalifikowanych,

● ustalenie i podanie do publicznej wiadomości listy kandydatów przyjętych i kandydatów nieprzyjętych,

● sporządzenie protokołu postępowania rekrutacyjnego.

W skład komisji rekrutacyjnej przeprowadzającej postępowanie rekrutacyjne wchodzi co najmniej 3 nauczycieli tej szkoły, z tym że w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego - co najmniej 3 nauczycieli zatrudnionych w przedszkolu lub szkole podstawowej prowadzonych przez ten sam organ prowadzący. Jeżeli w szkole, w której jest przeprowadzane postępowanie rekrutacyjne, jest zatrudnionych mniej niż 3 nauczycieli, skład komisji rekrutacyjnej uzupełnia się o przedstawicieli lub przedstawiciela organu prowadzącego. Osoby te wyznacza wójt (burmistrz, prezydent miasta). Dyrektor szkoły (przedszkola) może dokonywać zmian w składzie komisji rekrutacyjnej, w tym zmiany osoby wyznaczonej na przewodniczącego komisji (§ 11 rozporządzenia w sprawie postępowania rekrutacyjnego).

ZAPAMIĘTAJ!

W skład komisji rekrutacyjnej nie mogą wchodzić ani dyrektor szkoły (przedszkola), w której działa komisja rekrutacyjna, ani osoba, której dziecko uczestniczy w postępowaniu rekrutacyjnym przeprowadzanym do danej szkoły (przedszkola).

Posiedzenia komisji rekrutacyjnej zwołuje i prowadzi przewodniczący komisji. Może on je zwoływać poza ustalonymi dniami i godzinami posiedzeń komisji. Prace komisji rekrutacyjnej są prowadzone, jeżeli w posiedzeniu komisji bierze udział co najmniej 2/3 osób wchodzących w skład komisji. Osoby wchodzące w jej skład zobowiązane są do nieujawniania informacji o przebiegu posiedzenia komisji i podjętych rozstrzygnięciach, które mogą naruszać dobra osobiste kandydata lub jego rodziców, a także nauczycieli i innych pracowników szkoły (przedszkola).

Protokoły postępowania rekrutacyjnego zawierają w szczególności: datę posiedzenia komisji rekrutacyjnej, imiona i nazwiska przewodniczącego oraz członków komisji obecnych na posiedzeniu, a także informacje o podjętych czynnościach lub rozstrzygnięciach. Protokół podpisuje przewodniczący i członkowie komisji rekrutacyjnej.

Wyniki postępowania rekrutacyjnego

Po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego, a więc po dokonaniu oceny wszystkich wniosków kandydatów pod względem spełniania ustalonych kryteriów, komisja rekrutacyjna ustala wyniki postępowania rekrutacyjnego i następnie podaje je do publicznej wiadomości w formie listy kandydatów zakwalifikowanych i kandydatów niezakwalifikowanych. Powinna ona zawierać imiona i nazwiska kandydatów oraz informację o zakwalifikowaniu albo niezakwalifikowaniu kandydata do danego przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego lub szkoły. Lista ta podaje więc osoby spełniające warunki formalne, co oznacza, że złożyły one prawidłowo wszystkie wymagane dokumenty, które następnie nie zostały zakwestionowane przez komisję rekrutacyjną.

Następnie komisja sporządza listę kandydatów przyjętych i kandydatów nieprzyjętych do danego przedszkola lub szkoły. Zawierać ona musi imiona i nazwiska kandydatów przyjętych i kandydatów nieprzyjętych lub informację o liczbie wolnych miejsc.

ZAPAMIĘTAJ!

Komisja rekrutacyjna przyjmuje kandydata do danego przedszkola lub szkoły, jeżeli w wyniku postępowania rekrutacyjnego kandydat został zakwalifikowany oraz złożył wymagane dokumenty.

Obie listy podaje się do publicznej wiadomości przez umieszczenie w widocznym miejscu w siedzibie danego przedszkola lub szkoły. Listy zawierają imiona i nazwiska kandydatów uszeregowane w kolejności alfabetycznej oraz najniższą liczbę punktów, która uprawnia do przyjęcia.

Dzień podania do publicznej wiadomości listy jest określany w formie adnotacji umieszczonej na tej liście, opatrzonej podpisem przewodniczącego komisji rekrutacyjnej.

Rodzic kandydata może odwołać się od decyzji komisji rekrutacyjnej. Etapy kwestionowania wyników rekrutacji przedstawia ramka 4.

Ramka 4. Kwestionowanie wyników rekrutacji

1. W terminie 7 dni od dnia podania do publicznej wiadomości listy kandydatów przyjętych i kandydatów nieprzyjętych rodzic kandydata może wystąpić do komisji rekrutacyjnej z wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia odmowy przyjęcia kandydata do danego przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego lub szkoły.

2. Komisja rekrutacyjna sporządza uzasadnienie w terminie 5 dni od dnia wystąpienia przez rodzica kandydata. Uzasadnienie powinno zawierać: przyczyny odmowy przyjęcia, w tym najniższą liczbę punktów, która uprawniała do przyjęcia, oraz liczbę punktów, którą kandydat uzyskał w postępowaniu rekrutacyjnym.

3. W terminie 7 dni od dnia otrzymania uzasadnienia komisji rekrutacyjnej rodzic kandydata może wnieść do dyrektora przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego lub szkoły odwołanie od rozstrzygnięcia tej komisji.

4. Dyrektor przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego lub szkoły rozpatruje odwołanie od rozstrzygnięcia komisji rekrutacyjnej w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania. Na rozstrzygnięcie dyrektora służy skarga do sądu administracyjnego.

Jeżeli po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego przedszkole, inna forma wychowania przedszkolnego lub szkoła nadal dysponuje wolnymi miejscami, dyrektor placówki przeprowadza postępowanie uzupełniające. Powinno ono się zakończyć do końca sierpnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, na który jest przeprowadzane postępowanie rekrutacyjne. Do postępowania uzupełniającego zastosowanie mają przepisy regulujące postępowanie rekrutacyjne.

LESZEK JAWORSKI

prawnik, specjalista ds. prawa pracy, autor licznych publikacji z zakresu prawa oświatowego

PODSTAWY PRAWNE

● art. 25, art. 26 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1963 r. - Kodeks cywilny (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 121; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1844)

● art. 16 ust. 5, art. 17 ust. 2 i 4, art. 20c-20e, art. 20s-20zd ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 2156; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 195)

● art. 8 ustawy z 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 35)

● art. 5 ust. 1 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 114; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 195)

● w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 188)

● § 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 31 sierpnia 2010 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania (Dz.U. Nr 161, poz. 1080; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 143, poz. 839)

● § 11, § 12, § 14 ust. 2 i 3, załączniki 1-3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 2 listopada 2015 r. w sprawie sposobu przeliczania na punkty poszczególnych kryteriów uwzględnianych w postępowaniu rekrutacyjnym, składu i szczegółowych zadań komisji rekrutacyjnej, szczegółowego trybu i terminów przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1942)

W kolejnym dodatku "Rachunkowość w oświacie" odpowiemy m.in. na pytanie: Czy szkoła może przed sądem uzyskać nadpłacone składki społeczne?