Czy na podstawie art. 19 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych rada gminy może ustalić różne stawki opłaty uzdrowiskowej dla dzieci, inwalidów i pozostałych osób zobowiązanych do jej płacenia?
Odpowiedź
Nie. Rada gminy nie może różnicować stawek opłaty uzdrowiskowej, ponieważ byłby to rodzaj ulgi podatkowej dla wskazanych w pytaniu grup podatników. A radzie nie przysługuje prawo do wprowadzania ulg w opłacie uzdrowiskowej.
Uzasadnienie
Chcąc udzielić pełnej odpowiedzi na postawione pytanie, należy w pierwszej kolejności wyjaśnić różnicę między zwolnieniem a ulgą na gruncie prawa podatkowego.
Zwolnienie to nic innego, jak sytuacja, w której określona kategoria podmiotów (podatników) lub przedmiotów (np. nieruchomość, środek transportowy) jest wyłączona w całości z opodatkowania. Natomiast ulga to sytuacja, w której nie następuje rezygnacja z opodatkowania, tylko zmniejsza się kwota należnej do zapłaty należności poprzez zmniejszenie jednego z trzech elementów konstruktywnych podatku (innych niż te, których dotyczy instytucja zwolnienia), tj. podstawy opodatkowania, stawki podatkowej lub kwoty podatku.
Następnie należy wskazać na art. 168 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., zgodnie z którym "jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym w ustawie". Oznacza to, że JST mają wpływ na wysokość podatków i opłat zasilających gminne budżety nie w sposób nieograniczony, lecz jedynie w takim stopniu, jaki wynika ze ściśle określonego umocowania w przepisie prawa rangi ustawowej.
W zakresie podatku od nieruchomości ustawodawca literalnie umożliwił organom stanowiącym gmin, w art. 5 ust. 1 pkt 1 (grunty) i pkt 2 (budynki) ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: u.p.o.l.), możliwość różnicowania stawek podatku odnośnie do tych dwóch rodzajów nieruchomości na podstawie przykładowego katalogu przesłanek. Natomiast w odniesieniu do opłaty uzdrowiskowej, której konstrukcja także została uregulowana w u.p.o.l., ustawodawca nie zawarł w tym akcie prawnym regulacji, na podstawie której organ stanowiący mógłby wprowadzić na terenie danej gminy różne stawki tej opłaty.
Jedyna możliwość, jaką organ stanowiący posiada w zakresie tej opłaty, wynika ze wskazanego w pytaniu art. 19 pkt 3 u.p.o.l. i dotyczy wprowadzenia na terenie danej gminy innych niż ustawowe zwolnień przedmiotowych. Z uwagi na treść tej regulacji oraz fakt, że nie można utożsamiać ze sobą pojęć "zwolnienie" i "ulga", należy stwierdzić, że zróżnicowanie stawek opłaty uzdrowiskowej byłoby wprowadzeniem przez organ stanowiący niedozwolonych w tym zakresie ulg w tej opłacie.
Radzie nie przysługuje prawo do wprowadzania ulg w opłacie uzdrowiskowej.
Organ stanowiący powinien również pamiętać, że wprowadzane nowe zwolnienia muszą mieć charakter przedmiotowy, a nie podmiotowy, co potwierdziły m.in. WSA w Gdańsku w wyroku z 9 kwietnia 2014 r. (sygn. akt I SA/Gd 167/14) oraz WSA w Białymstoku w wyroku z 3 kwietnia 2014 r. (sygn. akt I SA/Bk 81/14). W drugim z przywołanych wyroków sąd stwierdził również, że "wprowadzenie przez organ stanowiący zwolnienia o treści, z której można by wywieść, kto podlega zwolnieniu, stanowiłoby przekroczenie przez ten organ delegacji ustawowej".
MARCIN BINAŚ
PODSTAWY PRAWNE
● art. 168 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78, poz. 483; ost. zm. Dz.U. z 2009 r. nr 119, poz. 946)
● art. 5 ust. 1 pkt 1 i 2, art. 19 pkt 3 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 849; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1890)