Zakup żywności - produktów regionalnych typu: miód pszczeli, paprykarz szczeciński, łosoś wędzony, chleb, co do zasady należy ewidencjonować w § 422 "Zakup środków żywności".

W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę, że art. 11 ust. 2 pkt 8 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa wskazuje na możliwość realizowania wydatków związanych z promocją województwa w ramach strategii jego rozwoju, w szczególności promocji walorów i możliwości rozwojowych województwa.

Kryteria wydatkowania środków w ramach § 421 "Zakup materiałów i wyposażenia" i § 422 "Zakup środków żywności"

W rozporządzeniu Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (dalej: rozporządzenie o klasyfikacji budżetowej) wyodrębniono § 422 "Zakup środków żywności", który obejmuje pełne wydatki na zakup produktów żywnościowych, w szczególności:

● dla osób korzystających z internatów i stołówek,

● dla dzieci w żłobkach, klubach dziecięcych, u dziennych opiekunów i w przedszkolach,

● chorych w szpitalach,

● krwiodawców,

● podopiecznych w zakładach opiekuńczych,

● wychowanków zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich,

● uczestników obozów, więźniów, żołnierzy.

Opłaty za wyżywienie obejmują odpowiednie podziałki dochodów. Paragraf ten zawiera także wydatki na zakup i utrzymanie inwentarza żywego przeznaczonego do uboju na własne potrzeby wymienionych zakładów. Z objaśnień zatem wynika, że chodzi wyłącznie o zakup żywności lub produktów żywnościowych.

W praktyce artykuły spożywcze bywają również klasyfikowane w § 421 "Zakup materiałów i wyposażenia", przy czym do paragrafu tego nie zalicza się zakupów dokonanych z § 422 "Zakup środków żywności", a także zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych.

Definicja żywności w świetle dokonywanego wydatku

Aby móc stosować § 421, należy wyeliminować możliwość posłużenia się § 422. Należy zatem zdefiniować pojęcie żywności i odróżnić je od środka spożywczego. W prawie Unii Europejskiej definicja żywności została podana w rozporządzeniu nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. w artykule 2. Termin "żywność" ma w tym znaczeniu węższy zakres niż termin "środek spożywczy"; nie wszystko, co jest spożywane przez ludzi, jest żywnością. Zdefiniowanie przedmiotu zakupu implikuje wybór prawidłowego paragrafu klasyfikacji budżetowej:

● celem ponoszonego wydatku w ramach promocji województwa jest organizacja degustacji; realizacja dokonywanego zakupu żywności ma na celu wytworzenie posiłku,

● cel realizowany poprzez wręczanie upominków, jak również rezultat dokonanych zakupów ma za zadanie promocję województwa za pomocą upominków - środków spożywczych.

Przeznaczenie produktu a wybór paragrafu wydatków klasyfikacji budżetowej

Różnica w charakterze dokonywanego wydatku z uwagi na jego cel prowadzi do wyodrębnienia dwóch sytuacji. W pierwszym przypadku efektem dokonanego wydatku jest wytworzenie posiłku w ramach degustacji, więc zakup żywności na ten cel powinien być klasyfikowany w § 422. Natomiast drugi przypadek ma na celu promocję, w ramach której wykorzystywane są określone materiały, w tym przypadku środki spożywcze. Nie jest oczywiste, że wszystkie artykuły spożywcze zostaną skonsumowane, a posłużą do promocji z uwagi na inne walory niż kulinarne, np. estetyczne bądź unikalne o charakterze regionalnym.

Nadmienić należy, że § 421 "Zakup materiałów i wyposażenia" w brzmieniu: "(...) Nie zalicza się do tego paragrafu zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności" wyklucza wydatkowanie środków w ramach tego paragrafu na środki żywności. Niemniej nie jest wykluczone dokonanie zakupu artykułów spożywczych służących jako materiały promocyjne. Wyczerpującą interpretację na prośbę redakcji Poradnika Rachunkowości Budżetowej pismem z dnia 5 maja 2016 r. wydało Ministerstwo Finansów, jednoznacznie stwierdzając, że:

Klasyfikacja budżetowa jest narzędziem mającym za zadanie umożliwić dysponentom środków budżetowych zaewidencjonowanie określonych zdarzeń rozstrzygniętych co do zasady przepisami prawa materialnego.

Zatem podstawą zaklasyfikowania dochodu/wydatku do odpowiedniego paragrafu klasyfikacji budżetowej będzie ustalenie rodzaju tego dochodu/wydatku oraz jego podstawy prawnej.

Odnosząc się natomiast do sposobu ewidencjonowania wydatków na środki żywności (artykuły spożywcze), zgodnie z objaśnieniami do § 421 "Zakup materiałów i wyposażenia", nie zalicza się do niego zakupu środków żywności.

Jednocześnie należy zauważyć, że objaśnienia do § 422 "Zakup środków żywności" jednoznacznie wskazują, że obejmuje on pełne wydatki na zakup produktów żywnościowych.

Zgodnie z powyższymi objaśnieniami, zakupy środków żywności należy klasyfikować w § 422".

JAROSŁAW JURGA

 ekonomista, certyfikowany księgowy posiadający wieloletnie doświadczenie oraz szeroką wiedzę merytoryczną w obszarze finansów publicznych, wspartą studiami podyplomowymi z zakresu polskich i międzynarodowych standardów rachunkowości oraz audytu wewnętrznego w jsfp

PODSTAWY PRAWNE

● art. 11 ust. 2 pkt 8 ustawy z 5 czerwca 1998 o samorządzie województwa (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 486)

● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 524)