Jednostka może otrzymać informacje dotyczące roku poprzedniego po:

● sporządzeniu sprawozdania finansowego, lecz przed jego zatwierdzeniem, lub
● zatwierdzeniu sprawozdania finansowego.

Zgodnie z zapisami art. 54 ustawy o rachunkowości, jeśli:

1) po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem, jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie lub powodują, że założenie kontynuowania działalności przez jednostkę nie jest uzasadnione, powinna:

● odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie właściwych zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy,
● powiadomić biegłego rewidenta, który sprawozdanie to bada lub zbadał (o ile sprawozdania finansowe jednostki podlegają badaniu przez biegłego rewidenta),
● zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym, a nie powodują zmiany stanu istniejącego na ten dzień, odpowiednio wyjaśnić w informacji dodatkowej,

2) jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach dotyczących poprzedniego roku obrotowego, które mają istotny wpływ na sprawozdanie finansowe, po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego, to ich skutki ujmuje w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym informacje te otrzymała.

Można więc stwierdzić, że duże znaczenie dla ujęcia zdarzeń po dniu bilansowym mają:

● data, w jakiej otrzymano informację o ich zaistnieniu,
● ich wpływ na rzetelny i jasny sposób przedstawienia sytuacji majątkowej, finansowej oraz wyniku finansowego jednostki.

Skutki zdarzenia, w wyniku którego zatwierdzonego sprawozdania finansowego nie można uznać za jasno i rzetelnie przedstawiające sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki, należy wykazać w pozycji zysk/strata z lat ubiegłych jako błąd.

1. Zdarzenia po dniu bilansowym według Krajowego Standardu Rachunkowości nr 7

Zdarzenia po dniu bilansowym reguluje Krajowy Standard Rachunkowości nr 7 "Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dacie bilansu - ujęcie i prezentacja". W myśl standardu do zdarzeń po dniu bilansowym należy zaliczyć wszystkie dotyczące jednostki zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego.

Ze względu na wpływ na sprawozdanie finansowe zdarzenia te można podzielić na:

1) dostarczające dowodów na istnienie określonego stanu na dzień bilansowy,

2) wskazujące na stan zaistniały po dniu bilansowym.

Jeśli po dniu bilansowym do jednostki wpłynęły dowody dotyczące zdarzeń mających miejsce przed dniem bilansowym, choćby dowody te jako datę wystawienia nosiły datę roku obrotowego następującego po roku obrotowym, za który sporządza się sprawozdanie finansowe, to zdarzeń udokumentowanych w ten sposób nie zalicza się do zdarzeń po dniu bilansowym. Są to zdarzenia dostarczające dowodów na istnienie określonego stanu na dzień bilansowy.

Ad 1. Przykładowymi zdarzeniami dostarczającymi dowodów na istnienie określonego stanu na dzień bilansowy, występującymi po dniu bilansowym, a przed datą zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, są:

● korekty przychodów ze sprzedaży wykazanych w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym jednostki za rok obrotowy, polegające zarówno na zmianach kwot faktur, jak i na anulowaniu sprzedaży,
● rozstrzygnięcie sprawy sądowej, które potwierdza lub zmienia wysokość wykazanej na dzień bilansowy rezerwy na zobowiązanie jednostki bądź powoduje powstanie zobowiązania, na które nie utworzono rezerwy,
● uzyskanie informacji o tym, że na dzień bilansowy wartość składnika aktywów na skutek utraty wartości była niższa od wykazanej w księgach rachunkowych jednostki,
● ustalenie ostatecznej ceny nabycia kupionych przez jednostkę w roku sprawozdawczym (przed dniem bilansowym) aktywów,
● uzyskanie przychodów ze sprzedanych po dniu bilansowym aktywów, pomniejszonych o koszty sprzedaży, niższych od wartości, w jakiej aktywa te figurują na dzień bilansowy w księgach rachunkowych,
● wykrycie błędów, w tym wywołanych oszustwami.

Ad 2. Przykładowymi zdarzeniami wskazującymi na stan zaistniały po dniu bilansowym, następującymi po dniu bilansowym do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego, są:

● spadek wartości rynkowej inwestycji posiadanych przez jednostkę,
● zadeklarowanie dywidend należnych posiadaczom instrumentów kapitałowych jednostki,
● połączenie jednostki z inną jednostką,
● znaczące zakupy aktywów przez jednostkę,
● przeznaczenie do sprzedaży lub znacząca sprzedaż aktywów przez jednostkę,
● zniszczenie przez pożar, powódź ważnego zakładu jednostki,
● ogłoszenie rozpoczęcia lub rozpoczęcie wdrażania restrukturyzacji jednostki,
● znaczące zmiany cen aktywów lub kursów wymiany walut obcych mających związek z działalnością jednostki,
● zaciągnięcie znaczących zobowiązań przez jednostkę,
● udzielenie przez jednostkę wysokich gwarancji, poręczeń,
● wniesienie sprawy do sądu lub otrzymanie pozwu przez jednostkę w sprawach wynikających ze zdarzeń, które nastąpiły po dniu bilansowym.

Jeżeli po dniu bilansowym, a przed sporządzeniem rocznego sprawozdania finansowego, jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach dostarczających dowodów na istnienie określonego stanu na dzień bilansowy, które zmieniają jej wiedzę o stanie istniejącym na dzień bilansowy, to skutki tych zdarzeń odpowiednio uwzględnia w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym roku obrotowego kończącego się tym dniem bilansowym.

Jeśli po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed dniem jego zatwierdzenia, jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które nastąpiły po dniu bilansowym i które zmieniają jej wiedzę o stanie istniejącym na dzień bilansowy, a skutki tych zdarzeń istotnie wpływają na obraz sytuacji majątkowej, finansowej oraz wyniku finansowego jednostki za rok obrotowy, to skutki te odpowiednio uwzględnia w księgach rachunkowych i koryguje już sporządzone roczne sprawozdanie finansowe za rok obrotowy.

W przypadku gdy po dniu bilansowym, a przed dniem zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, jednostka otrzymała informacje na temat zdarzeń wpływających na jej stan lub sytuację po dniu bilansowym i informacje te mogą być istotne dla użytkowników rocznego sprawozdania finansowego, to w dodatkowych informacjach i objaśnieniach w ust. 5 pkt 2 jednostka podaje lub aktualizuje już wykazane informacje albo ujawnia dla każdej kategorii (typu) zdarzeń informacje o:

● rodzaju zdarzenia,
● szacunkowej kwocie jego skutków finansowych,

albo stwierdza, że szacunek taki jest praktycznie niewykonalny.

Za istotne uważa się też informacje o tych zdarzeniach, które nastąpiły po dniu bilansowym i w wyniku których zmianie uległy kwoty wykazane w dodatkowych informacjach i objaśnieniach rocznego sprawozdania finansowego, jak np. zobowiązania warunkowe (ustalonych zgodnie z Krajowym Standardem Rachunkowości nr 6 "Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe").

Skutki zdarzeń, jakie nastąpiły po dniu bilansowym, zmieniających wiedzę jednostki o stanie istniejącym na dzień bilansowy, o których jednostka otrzymała informacje:

● po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed dniem jego zatwierdzenia, ale nieuznane za istotne, lub
● po dniu zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego,

ujmuje się w księgach rachunkowych roku i wykazuje w sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy, w którym informacje te otrzymano.

Schemat. Ujawnianie zdarzeń po dniu bilansowym

Zatem w przypadku gdy jednostka otrzymała informacje o istotnych zdarzeniach po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego, to skutki tych zdarzeń ujmuje w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym otrzymała o nich informacje.

UWAGA!

Jeśli sprawozdanie finansowe podlega badaniu przez biegłego rewidenta, to w przypadku zaistnienia zdarzenia, które ma istotny wpływ na to sprawozdanie, należy powiadomić o nim biegłego rewidenta.

2. Zaistniałe zdarzenia nieujęte w sprawozdaniach z poprzednich lat

W toku działalności zdarzają się sytuacje ujawnienia zdarzeń po dniu bilansowym, mających istotny wpływ na sprawozdanie finansowe, już pod jego zatwierdzeniu. Ujawnione zostaje więc popełnienie w poprzednich latach obrotowych tzw. błędu, w którego następstwie nie można uznać, że sprawozdanie finansowe rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.

W takim przypadku skutki tych zdarzeń należy ująć w księgach rachunkowych okresu sprawozdawczego, w którym informacje te zostały ujawnione. Kwotę korekty spowodowanej usunięciem tego błędu odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako "Zysk (strata) z lat ubiegłych".

W MSR 10 Zdarzenia po dniu bilansowym przedstawione zostały przykłady zdarzeń następujących po dniu bilansowym, wymagających dokonania korekt kwot ujętych w sprawozdaniu finansowym lub ujęcia kwot, które wcześniej w sprawozdaniu nie były ujęte.

Tabela 1. Przykładowe zdarzenia wymagające dokonania korekt w sprawozdaniu

Lp.	Zdarzenie po dniu bilansowym	Potwierdzenie istnienia składnika aktywów lub pasywów na dzień bilansowy	Dokonanie korekty wartości wykazanej w sprawozdaniu finansowym
1	2	3	4
1.	Rozstrzygnięcie sprawy sądowej po dniu bilansowym	Potwierdza istnienie na dzień bilansowy zobowiązania jednostki	● Korekta uprzednio utworzonej rezerwy ● Utworzenie dodatkowej rezerwy
2.	Utrata wartości składnika aktywów, np. należności z tytułu dostaw i usług	Bankructwo klienta po dniu bilansowym - zazwyczaj potwierdzające istniejącą na dzień bilansowy stratę z tytułu nieściągalności należności z tytułu dostaw i usług	Korekta wartości bilansowej należności z tytułu dostaw i usług poprzez odpowiednią korektę wcześniej ujętego odpisu aktualizującego wartość należności
3.	Sprzedaż zapasów po dniu bilansowym	Potwierdzenie możliwej do uzyskania wartości netto na dzień bilansowy	W przypadku zawyżenia wartości - korekta wartości bilansowej zapasów poprzez dokonanie lub korektę odpisu aktualizującego wartość zapasów
4.	Ustalenie kwoty wypłat z zysku lub premii po dniu bilansowym	Istnienie prawnego lub zwyczajowo oczekiwanego zobowiązania do dokonania wypłat	Utworzenie rezerwy w wiarygodnie oszacowanej wysokości
5.	Wykrycie oszustw lub błędów	Wskazuje na istnienie nieprawidłowości sprawozdania finansowego

W MSR 10 został przedstawiony przykład zdarzenia następującego po dniu bilansowym, którego poprawne ujęcie w księgach często budzi wątpliwości. Co zrobić, jeżeli po dniu bilansowym spółka otrzyma informacje o spadku wartości swoich inwestycji. Zgodnie z MSR 10 jest to zdarzenie, które nie wymaga dokonania korekty sprawozdania finansowego. Uznaje się to bowiem za odzwierciedlenie okoliczności, które nastąpiły w późniejszym okresie. Jednostka nie koryguje więc wartości inwestycji ujętej w sprawozdaniu finansowym.

W przypadku zadeklarowania dywidend, należnych posiadaczom instrumentów kapitałowych, po dniu bilansowym jednostka nie ujmuje tych dywidend jako zobowiązań występujących na dzień bilansowy.

W razie wystąpienia wymienionych zdarzeń jednostka powinna ujawnić je w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego, zgodnie z MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych.

Podsumowując, jednostka powinna ujawnić na temat każdej znaczącej kategorii zdarzeń następujących po dniu bilansowym i niewymagających korekt następujące informacje:

● charakter zdarzenia,
● oszacowanie jego skutków finansowych, a jeśli nie można takiego szacunku dokonać, to należy poinformować o tym w informacji.

PRZYKŁAD 1

30 kwietnia 2016 r., przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego, jednostka "BIG" przegrała proces sądowy z byłym pracownikiem, w wyniku którego została zobowiązana od wypłaty odszkodowania w kwocie 60 000 zł, z tego 58 000 zł to należność główna, a 2000 zł stanowiły odsetki naliczone do dnia bilansowego.

Na dzień bilansowy, tj. 31 grudnia 2015 r., jednostka wiedziała o wysokim prawdopodobieństwie przegrania procesu, jednak nie utworzyła rezerwy.

20 maja 2016 r. jednostka wypłaciła byłemu pracownikowi odszkodowanie w wysokości 61 000 zł, z tego kwotę główną 58 000 zł, odsetki 3000 zł (2000 zł do dnia bilansowego, 1000 zł od dnia bilansowego do dnia wypłaty odszkodowania).

Zgodnie z art. 35d ust. 1 pkt 1-2 ustawy o rachunkowości rezerwy należy tworzyć m.in. na straty z transakcji gospodarczych w toku, w tym z tytułu skutków toczącego się postępowania sądowego.

Rezerwy tworzy się na pewne lub o znacznym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można oszacować w sposób wiarygodny.

W zależności od okoliczności, z którymi wiążą się spodziewane zobowiązania, rezerwy zalicza się odpowiednio do:

● pozostałych kosztów operacyjnych,
● kosztów finansowych,
● strat nadzwyczajnych.

W związku z tym jednostka powinna utworzyć rezerwę na oszacowaną w wiarygodny sposób stratę w postaci odszkodowania wraz z naliczonymi do dnia bilansowego odsetkami z tytułu przegranego procesu sądowego z byłym pracownikiem.

Ewidencja księgowa na dzień bilansowy - 31 grudnia 2015 r.

1. Utworzenie rezerwy na przewidywaną kwotę odszkodowania wraz z odsetkami:

Wn "Pozostałe koszty operacyjne" 58 000 zł

Wn "Koszty finansowe" 2 000 zł

Ma "Rezerwy" 60 000 zł

Ewidencja pozabilansowa

Tabela 2. Dane ze sprawozdania finansowego na 31 grudnia 2015 r. (fragmenty)

Lp.	Sprawozdanie finansowe	Przed korektą	Po korekcie
1.	BILANS - Pasywa, w tym:
	poz. B.3. Pozostałe rezerwy	0	60 000
2.	Rachunek zysków i strat, w tym:
	poz. E.III. Pozostałe koszty operacyjne		58 000
	poz. I. Koszty finansowe - Odsetki		2 000
	poz. K. Zysk (strata) brutto	200 000	140 000 (200 000 - 60 000)

Ewidencja księgowa w następnym roku - 2015 r.

2. Wykorzystanie rezerwy w związku z faktycznym powstaniem zobowiązania, tj. prawomocnym wyrokiem sądowym, na mocy którego pracownikowi przyznano odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę, na które wcześniej utworzono rezerwę

Wn "Rezerwy" 60 000 zł

Ma "Pozostałe rozrachunki z pracownikami" 60 000 zł

3. Naliczone odsetki od dnia bilansowego do dnia wypłaty odszkodowania:

Wn "Koszty finansowe" 1 000 zł

Ma "Pozostałe rozrachunki z pracownikami" 1 000 zł

4. Zapłata zasądzonego na rzecz byłego pracownika odszkodowania wraz z odsetkami:

Wn "Pozostałe rozrachunki z pracownikami" 61 000 zł

Ma "Rachunek bieżący" 61 000 zł

PRZYKŁAD 2

1. Jednostka "Mix" na dzień sporządzenia sprawozdania, tj. 31 grudnia 2015 r., posiadała znaczne zapasy towarów, które stanowiły 2/3 ogólnej wartości aktywów obrotowych.

W sprawozdaniu na 31 grudnia 2015 r. wykazano więc w pozycji:

B. Aktywa obrotowe 3 000 000 zł

w tym:

B.1.4 Towary 2 000 000 zł

2. Po sporządzeniu sprawozdania finansowego, tj. 25 kwietnia 2016 r., w magazynie towarów wybuchł pożar, w wyniku którego zniszczeniu uległy zgromadzone zapasy.

Mimo że jednostka nie mogła przewidzieć pożaru, musi dokonać korekty sprawozdania finansowego.

Ewidencja księgowa na dzień bilansowy - 31 grudnia 2015 r.

1. Utworzenie rezerwy na kwotę poniesionych strat w towarach powstałych w wyniku pożaru:

Wn "Pozostałe koszty operacyjne" 2 000 000 zł

Ma "Odpisy aktualizujące zapasy" 2 000 000 zł

Ewidencja pozabilansowa:

Tabela 3. Dane ze sprawozdania finansowego na 31 grudnia 2015 r. (fragmenty)

Lp.	Sprawozdanie finansowe	Przed korektą	Po korekcie
1.	BILANS - Aktywa, w tym:
	poz. B. Aktywa obrotowe	3 000 000	1 000 000
	poz. B.1.4. Towary	2 000 000	0
2.	Rachunek zysków i strat, w tym:
	poz. M.II. Straty nadzwyczajne	0	2 000 000
	poz. K. Zysk (strata) brutto	2 500 000	500 000 (2 500 000 - 2 000 000)

Ewidencja księgowa w następnym roku - 2016 r.

2. Wyksięgowanie z ksiąg rachunkowych, na podstawie protokołu likwidacji, utraconych w wyniku pożaru towarów:

Wn "Odpisy aktualizujące zapasy" 2 000 000 zł

Ma "Towary" 2 000 000 zł

Ewidencja pozabilansowa:

PRZYKŁAD 3

1. 10 lutego 2015 r., tj. po dniu bilansowym, ale przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego, jednostka "TWIN", będąca podatnikiem podatku od osób prawnych, otrzymała decyzję od urzędu skarbowego w sprawie przeprowadzonej kontroli.

2. Z decyzji wynika, że spółka musi zapłacić istotną dla niej kwotę, tj.:

● z tytułu zaległości podatkowej: 300 000 zł,
● z tytułu odsetek: 10 000 zł,
● sankcję karną: 5000 zł.

W toku działalności jednostki mogą być przeprowadzane kontrole podatkowe, w efekcie których mogą być ujawnione zaległości podatkowe, np. w przypadku błędnego zakwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

Po otrzymaniu decyzji jednostka będzie musiała więc zapłacić zaległą należność wraz z odsetkami i sankcją karną.

Jeśli więc, przykładowo, zaległość została wykryta w 2016 r., a dotyczy roku 2015, natomiast sprawozdanie za 2015 r. nie zostało zatwierdzone, to w przypadku gdy zaległość jest istotną wartością, należy wprowadzić do sprawozdania finansowego za 2015 r. korektę.

Ewidencja księgowa na dzień bilansowy - 31 grudnia 2015 r.

1. Korekta zwiększająca podatek dochodowy od osób prawnych:

Wn "Podatek dochodowy" 300 000 zł

Ma "Rozrachunki publicznoprawne" 300 000 zł

2. Naliczone przez urząd skarbowy:

a) odsetki

Wn "Koszty finansowe" 10 000 zł

Ma "Rozrachunki publicznoprawne" 10 000 zł

b) sankcja karna

Wn "Pozostałe koszty operacyjne" 5 000 zł

Ma "Rozrachunki publicznoprawne" 5 000 zł

Ewidencja pozabilansowa:

Tabela 4. Dane ze sprawozdania finansowego na 31 grudnia 2015 r. (fragmenty)

Lp.	Sprawozdanie finansowe	Przed korektą	Po korekcie
1.	BILANS - Pasywa, w tym:
	poz. B.III.2g. Zobowiązania krótkoterminowe z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń	500 000	815 000
2.	Rachunek zysków i strat, w tym:
	poz. E.III. Pozostałe koszty operacyjne	10 000	15 000
	poz. I. Koszty finansowe - Odsetki	20 000	30 000
	poz. I. Podatek dochodowy	1 000 000	1 300 000
	poz. K. Zysk (strata) brutto	3 000 000	2 685 000 (3 000 000 - 315 000)

3. Zdarzenia wskazujące na stan zaistniały po dniu bilansowym, istotne dla użytkowników rocznego sprawozdania finansowego

Sporządzając sprawozdanie finansowe, jednostka powinna zawrzeć w nim informacje w taki sposób, aby dostarczyć podmiotom korzystającym ze sprawozdania wszelkich wyjaśnień i informacji dotyczących danych ujętych w sprawozdaniu.

W tym celu jednostka sporządza "Informację dodatkową" obejmującą:

● informacje opisowe w formie wprowadzenia do sprawozdania finansowego,
● opisowo przedstawione dodatkowe informacje i objaśnienia, zawierające dane liczbowe uzupełniające bilans, rachunek zysków i strat oraz, ewentualnie, zestawienie zmian w kapitale własnym i rachunek przepływów pieniężnych.

W "Dodatkowych informacjach i objaśnieniach", stanowiących załącznik nr 1 do ustawy o rachunkowości, wykazuje się m.in.:

● wykaz grup zobowiązań zabezpieczonych na majątku jednostki, ze wskazaniem jego rodzaju,
● zobowiązania warunkowe, w tym również udzielone przez jednostkę gwarancje i poręczenia, także wekslowe, przy czym odrębnie należy wykazać informacje dotyczące gwarancji i poręczeń wobec jednostek powiązanych.

Zatem w "Dodatkowych informacjach i objaśnieniach" należy wykazywać zobowiązania, które są zabezpieczone na składnikach majątku jednostki:

● hipoteką,
● zastawem, zastawem skarbowym,
● wekslem.

Podane informacje mają na celu pokazanie ograniczeń nałożonych na jednostkę w dysponowaniu składnikami aktywów trwałych lub obrotowych.

W praktyce majątkiem jednostki najczęściej zabezpieczane są:

● zobowiązania jednostki wobec banków z tytułu kredytów i pożyczek,
● gwarancje zapłaty zobowiązań jednostki udzielone kontrahentom przez bank jednostki.

PRZYKŁAD 4

Suma bilansowa wykazana w sprawozdaniu finansowym jednostki "UDZIAŁ" na 31 grudnia 2015 r. wyniosła 30 000 000 zł. Po dniu bilansowym, tj. 20 lutego 2016 r., przed zatwierdzeniem sprawozdania, jednostka "UDZIAŁ" udzieliła gwarancji bankowej zabezpieczonej swoim majątkiem spółce "PRO" z tytułu zapłaty swoich zobowiązań z odroczonym terminem płatności w związku z zakupem urządzenia od tej spółki.

Wartość udzielonej gwarancji: 5 000 000 zł.

Wymienione zdarzenie nie zmienia istniejącego stanu faktycznego na dzień bilansowy i nie powoduje konieczności korekty pasywów - zobowiązań. Jednak ze względu na swoje znaczenie i skalę zmiany zobowiązań zabezpieczonych na majątku jednostki w 2015 r. należy ujawnić udzieloną gwarancję w wysokości 5 000 000 zł w dodatkowych informacjach i objaśnieniach do sprawozdania finansowego.

PRZYKŁAD 5

W sprawozdaniu finansowym jednostka "BOSS" na 31 grudnia 2015 r. wykazała w zobowiązaniach krótkoterminowych, w pozycji B.III.2a., kredyt bankowy w kwocie 7 000 000 zł, którego termin spłaty upływa 30 listopada 2016 r. Po dniu bilansowym, tj. 10 marca 2016 r., przed zatwierdzeniem sprawozdania, jednostka "MAX" podpisała z bankiem aneks do umowy kredytowej wydłużający okres spłaty kredytu do 30 listopada 2017 r., tj. o 2 lata.

Wymienione zdarzenie nie zmienia istniejącego stanu faktycznego na dzień bilansowy i nie powoduje konieczności korekty pasywów - zobowiązań z tytułu kredytów.

Należy jednak ujawnić w dodatkowych informacjach i objaśnieniach do sprawozdania finansowego fakt wydłużenia terminu spłaty kredytu o 2 lata, którego wysokość, na dzień bilansowy, wynosiła 7 000 000 zł.

4. Skutki błędu w sprawozdaniu finansowym

W praktyce zdarzają się sytuacje, gdy ujawniane są zdarzenia mające istotny wpływ na sprawozdanie finansowe już po jego zatwierdzeniu. Jak wcześniej wspomniano, w takim przypadku skutki tych zdarzeń należy ująć w księgach rachunkowych okresu sprawozdawczego, w którym informacje te zostały ujawnione.

W sprawozdaniu finansowym informacje te są wykazane w bilansie, w pasywach, w pozycji A.VII. "Zysk (strata) z lat ubiegłych" jako tzw. błąd.

Błędy mogą powstać na skutek m.in.:

● pomyłek arytmetycznych,
● błędnej dekretacji dokumentów,
● nieprawidłowej interpretacji przepisów,
● nadużyć itp.

Do błędów można zaliczyć m.in.:

● błędną wycenę aktywów w poprzednich latach,
● zawyżenie aktywów z powodu nieutworzenia odpisu aktualizującego, np. od należności, środków trwałych,
● nieutworzenie rezerw na zobowiązania, np. na odprawy emerytalne, nagrody jubileuszowe.

UWAGA!

Przy kwalifikowaniu błędów należy mieć na uwadze, iż nawet pojedyncze nieistotne błędy mogą łącznie stanowić istotny błąd. W związku z tym popełnione błędy należy rozpatrywać łącznie.

Poziom istotności, kwalifikujący nieprawidłowości popełniane w latach ubiegłych jako błędy, ustala sama jednostka. Powinna ona określić poziom istotności w przyjętych zasadach (polityce) rachunkowości.

5. Ewidencja błędu w księgach rachunkowych

W ewidencji księgowej korektę z tytułu błędu ujmuje się na koncie "Rozliczenie wyniku finansowego".

Tabela 5. Ewidencja błędu na koncie "Rozliczenie wyniku finansowego"

Spowodowane skutki	Strona Wn	Strona Ma
Zmniejszenie zysku lub zwiększenie straty	"Rozliczenie wyniku finansowego"	Różne konta - w zależności od przyczyny błędu, np.: ● rozrachunki ● koszty ● zapasy ● rozliczenia międzyokresowe kosztów ● rezerwy itp.
Zwiększenie zysku lub zmniejszenie straty	Różne konta - w zależności od przyczyny błędu, np.: ● rozrachunki ● koszty ● zapasy ● rozliczenia międzyokresowe kosztów ● rezerwy itp.	"Rozliczenie wyniku finansowego"

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 4 ust. 1, art. 10 ust. 3, art. 45 ust. 2, art. 52 ust. 1, art. 53 ust. 1, art. 54 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 330; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1844

● Krajowy Standard Rachunkowości nr 7 "Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dacie bilansu - ujęcie i prezentacja"

Joanna Gawrońska

biegły rewident