Faktyczny stan środków obrotowych samorządowego zakładu budżetowego na koniec roku ustala się jako różnicę między sumą stanu środków obrotowych na początek roku i przychodów należnych związanych z prowadzoną działalnością a sumą opłaconych kosztów, zobowiązań i nieponiesionych wydatków na inwestycje finansowane ze środków własnych, ujętych w zatwierdzonym planie finansowym samorządowego zakładu budżetowego.

Samorządowy zakład budżetowy odpłatnie wykonuje zadania, pokrywając koszty swojej działalności z przychodów własnych oraz dotacji (art. 15 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych; dalej: uofp). Podstawą jego gospodarki finansowej jest roczny plan finansowy obejmujący przychody, w tym dotacje z budżetu jednostki samorządu terytorialnego (dalej: JST), koszty i inne obciążenia, stan środków obrotowych, stan należności i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem JST.

Samorządowy zakład budżetowy wpłaca do budżetu JST nadwyżkę środków obrotowych ustaloną na koniec okresu sprawozdawczego, chyba że organ stanowiący JST postanowi inaczej (art. 15 ust. 7 uofp).

W planie finansowym samorządowego zakładu budżetowego mogą być dokonywane zmiany w ciągu roku w przypadku realizowania wyższych od planowanych przychodów i kosztów, pod warunkiem że nie spowoduje to zmniejszenia wpłat do budżetu JST ani zwiększenia dotacji z budżetu JST (art. 15 ust. 8 uofp).

Sposób ustalania nadwyżki środków obrotowych w samorządowych zakładach budżetowych określony jest w rozdziale 7 rozporządzenia Ministra Finansów z 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (dalej: rozporządzenie w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych), natomiast wzór, według którego należy obliczyć te środki, zamieszczony jest w § 43 pkt 2 tego rozporządzenia:

FSŚO = (SŚO + PNZ) - (K + Z + NW)

Objaśnienia do wzoru:

FSŚO - faktyczny stan środków samorządowego zakładu budżetowego na koniec roku obrotowego,

SŚO - stan środków obrotowych na początek roku,

PNZ - przychody należne związane z prowadzoną działalnością,

K + Z + NW - suma opłaconych kosztów, zobowiązań i nieponiesionych wydatków na inwestycje finansowane ze środków własnych, ujętych w zatwierdzonym planie finansowym samorządowego zakładu budżetowego.

Rozliczenia samorządowego zakładu budżetowego z budżetem JST są planowane w dziale i rozdziale właściwym dla przeważającego rodzaju działalności samorządowego zakładu budżetowego, określonego w przepisach o klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi.

Przykład

W samorządowym zakładzie budżetowym X stan środków obrotowych na początek roku (SŚO) wynosił 100 000 zł. Zakład osiągnął przychody związane z prowadzoną działalnością (PNZ) w wysokości 75 000 zł oraz poniósł koszty (K) w wysokości 50 000 zł. Ponadto zakład miał zobowiązania (Z) wobec kontrahentów - 25 000 zł, a nieponiesione zaplanowane wydatki (NW) wynosiły 10 000 zł.

Faktyczny stan środków samorządowego zakładu budżetowego na koniec roku obrotowego (FSŚO) wynosił 90 000 zł:

(100 000 zł +75 000 zł) - (50 000 zł + 25 000 zł +10 000 zł) = 90 000 zł.

Planowany stan środków obrotowych działalności samorządowego zakładu budżetowego na koniec roku nie może przekraczać 1/6 rocznych planowanych na rok następny kosztów wynagrodzeń i pochodnych od wynagrodzeń (§ 42 rozporządzenia w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych).

Przy ustalaniu wpłaty do budżetu JST z tytułu nadwyżki środków obrotowych do planowanego i faktycznego stanu środków obrotowych samorządowego zakładu budżetowego nie zalicza się otrzymanych darowizn pieniężnych.

Samorządowy zakład budżetowy planuje jako wpłatę do budżetu JST różnicę między sumą planowanych przychodów, powiększonych o planowany stan środków obrotowych na początek roku, a sumą planowanych kosztów, powiększonych o planowany stan środków obrotowych na koniec roku.

ADAM BŁASZKO

prawnik, członek Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej, wcześniej członek Samorządowego Kolegium Odwoławczego, były pracownik izby i urzędu skarbowego

Podstawy prawne

● art. 15 ust. 1, 7 i 8 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 885; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 1646)

● § 38 ust. 1, rozdział 7 rozporządzenia z 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz.U. Nr 241, poz. 1616)

Wzór uchwały w sprawie zwolnienia samorządowego zakładu budżetowego z obowiązku wpłaty nadwyżki środków obrotowych do budżetu JST można znaleźć w "PORADNIKU Rachunkowości Budżetowej" nr 1/2012 oraz na Platformie Rachunkowości Budżetowej i Prawa Pracy.