2/2012, data dodania: 12.01.2012 Zwolnienie z odprowadzania nadwyżki środków obrotowych
Czy istnieje możliwość zapisania w uchwale budżetowej gminy zwolnienia z obowiązku odprowadzania nadwyżki środków obrotowych przez samorządowy zakład budżetowy?
Tak, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (dalej: JST) może stosowną uchwałą zwolnić samorządowy zakład budżetowy z obowiązku odprowadzania nadwyżki środków obrotowych.
Sposób ustalania nadwyżki środków obrotowych w samorządowych zakładach budżetowych regulują przepisy rozdziału 7 rozporządzenia Ministra Finansów z 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych. Stanowią one, że samorządowy zakład budżetowy planuje jako wpłatę do budżetu JST różnicę między sumą planowanych przychodów, powiększonych o planowany stan środków obrotowych na początek roku, a sumą planowanych kosztów, powiększonych o planowany stan środków obrotowych na koniec roku.
Planowany stan środków obrotowych samorządowego zakładu budżetowego na koniec roku (aktywów bieżących netto działalności zakładu) nie może przekraczać 1/6 rocznych, planowanych na rok następny kosztów wynagrodzeń i pochodnych od wynagrodzeń. Natomiast faktyczny stan środków obrotowych tego zakładu na koniec roku ustala się jako różnicę między sumą stanu środków obrotowych na początek roku i przychodów należnych związanych z prowadzoną działalnością a sumą opłaconych kosztów, zobowiązań i nieponiesionych wydatków na inwestycje finansowane ze środków własnych, które były ujęte w zatwierdzonym planie finansowym samorządowego zakładu budżetowego. Oznacza to, że koszty amortyzacji, jako koszty niepowodujące wydatkowania środków pieniężnych, nie powinny być uwzględniane przy ustalaniu faktycznego stanu środków obrotowych. Przy ustalaniu kwoty wpłaty nie bierze się pod uwagę otrzymanych przez samorządowy zakład budżetowy darowizn pieniężnych.
Samorządowy zakład budżetowy w terminie oraz na zasadach określonych przez organ stanowiący JST jest zobowiązany wpłacić do budżetu JST nadwyżkę środków obrotowych, ustaloną na koniec okresu sprawozdawczego, chyba że organ stanowiący JST postanowi inaczej (art. 15 ust. 7 i art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych). Zgodnie z przywołanymi przepisami, wprowadzającymi od 1 stycznia 2010 r. nową regulację prawną, organ stanowiący JST może zdecydować o niewpłacaniu przez samorządowy zakład budżetowy nadwyżki środków obrotowych. W związku z tym powinien podjąć stosowną uchwałę:
● po złożeniu przez samorządowy zakład budżetowy sprawozdania z wykonania planów finansowych (Rb-30S) - jeśli zwolnienie będzie dotyczyło nadwyżki powstałej w poprzednim roku obrotowym,
● w każdym innym terminie - jeśli zwolnienie nie będzie wskazywało okresów, w jakich powstała ta nadwyżka.
Podejmując uchwałę o zwolnieniu samorządowego zakładu obrotowego z obowiązku jej odprowadzenia w całości lub części do budżetu JST, rada nie musi wskazywać jej przeznaczenia (przepis nie określa żadnych warunków). Powodem pozostawienia w zakładzie nadwyżki środków obrotowych może być przeznaczenie tej nadwyżki przez zakład na cele statutowe, w tym na działalność bieżącą, chociaż - w mojej ocenie - właściwszym rozwiązaniem byłoby przeznaczenie jej na zakupy inwestycyjne. Patrz: wzór poniżej.
W przypadku braku takiej uchwały należy przyjąć, że wpłaty do budżetu JST mają charakter obligatoryjny, a niedokonanie wpłaty w należnej wysokości lub jej nieterminowe dokonanie podlega odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (art. 6 pkt 2 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych).
Wzór. Uchwała w sprawie zwolnienia samorządowego zakładu budżetowego z obowiązku wpłaty nadwyżki środków obrotowych do budżetu JST
Tabela. Brzmienie art. 6 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów przed i po zmianie
| Przed zmianą - do 10 lutego 2012 r. | Po zmianie - od 11 lutego 2012 r. |
| Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest: 1) nieprzekazanie do budżetu w należnej wysokości pobranych dochodów należnych Skarbowi Państwa lub jednostce samorządu terytorialnego lub nieterminowe przekazanie tych dochodów, 2) niedokonanie wpłaty do budżetu w należnej wysokości dochodów przez jednostkę budżetową, nadwyżki środków obrotowych przez zakład budżetowy albo nadwyżki środków finansowych przez agencję wykonawczą lub nieterminowe dokonanie tej wpłaty. | Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest: 1) nieprzekazanie w terminie do budżetu w należnej wysokości pobranych dochodów należnych Skarbowi Państwa lub jednostce samorządu terytorialnego, 2) niedokonanie w terminie wpłaty do budżetu w należnej wysokości dochodów przez jednostkę budżetową, nadwyżki środków obrotowych przez samorządowy zakład budżetowy albo nadwyżki środków finansowych przez agencję wykonawczą. |
Hanna Barańska
Podstawy prawne
● Ustawa 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 232, poz. 1378)
● Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 234, poz. 1386)
● Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 217, poz. 1281)
● Ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 182, poz. 1228)
● Ustawa z 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 240, poz. 1429)
● Rozporządzenie Ministra Finansów z 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz.U. Nr 241, poz. 1616)
