11 września 2015 r. do katalogu podatków i opłat dodano opłatę reklamową (art. 1 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych; dalej: u.p.o.l.). Jednocześnie, 7 listopada ub.r., została ona umieszczona w katalogu dochodów własnych gmin (art. 4 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego). Biorąc pod uwagę to, że wszelkie podatki i opłaty zasilające lokalne budżety są wymierzane przez organy władzy wykonawczej w osobach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, do opłaty reklamowej w kwestiach nieuregulowanych w u.p.o.l. zastosowanie znajduje ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (dalej: o.p.). Stosuje się ją do "podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego, do których ustalania lub określania uprawnione są organy podatkowe" (art. 2 § 1 pkt 1 o.p.).

Kwestie dotyczące przepisów o charakterze stricte egzekucyjnym w zakresie opłaty reklamowej rozstrzyga m.in. art. 2 § 1 pkt 1 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej: u.p.e.a.). Przewiduje on, że w zakres tej ustawy wchodzą "podatki, opłaty i inne należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.)".

Dlatego, skoro do opłaty reklamowej stosuje się o.p., a więc również jej dział III, to właśnie u.p.e.a. będzie podstawą prawną do podejmowania przez organy podatkowe działań wobec podmiotów niedokonujących zapłaty opłaty reklamowej.

Komunikacja z dłużnikiem

Wszczęcie egzekucji następuje z chwilą doręczenia zobowiązanemu (tj. dłużnikowi) odpisu tytułu wykonawczego lub doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności (np. bankowi czy zakładowi pracy) zawiadomienia o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego, jeżeli to doręczenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego (art. 26 § 5 u.p.e.a.).

Jeżeli podmiot mający obowiązek zapłaty opłaty reklamowej uchyla się od realizacji tego obowiązku, wówczas wierzyciel (gmina), zgodnie z art. 6 § 1 u.p.e.a., powinien podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych (czyli takich czynności podejmowanych przez organ egzekucyjny, które doprowadzą do pokrycia powstałej zaległości z tytułu niezapłaconej opłaty reklamowej. Kwestia ta została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z 20 maja 2014 r. w sprawie trybu postępowania wierzycieli należności pieniężnych przy podejmowaniu czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych (dalej: rozporządzenie o trybie postępowania wierzycieli).

Przede wszystkim należy wskazać na wyartykułowany wprost w przepisach podatkowych obowiązek wierzyciela polegający na dokonywaniu przez niego systematycznej kontroli terminowości zapłaty należności pieniężnych, której szczegółowy tryb powinny w poszczególnych gminach regulować przepisy wewnętrzne (np. zarządzenia organu wykonawczego).

Przewidziano również możliwość informowania dłużnika przez wierzyciela (poza tradycyjną formą polegającą na wysyłaniu korespondencji) o terminie zapłaty należności pieniężnych lub jego upływie, wysokości należności pieniężnej, rodzaju i wysokości odsetek z tytułu niezapłacenia w terminie należności pieniężnej oraz grożącej egzekucji administracyjnej i mogących powstać kosztach egzekucyjnych za pomocą innych środków komunikacji, których przykładowe wyliczenie zawiera § 3 rozporządzenia o trybie postępowania wierzycieli, tj. przy użyciu: internetowego portalu informacyjnego, wiadomości SMS, faksu, poczty elektronicznej czy telefonu.

Upomnienie

Gdy wskazane sposoby komunikacji okażą się bezskuteczne, wówczas wierzyciel przesyła zobowiązanemu upomnienie zawierające w szczególności (katalog elementów upomnienia nie jest zamknięty):

● nazwę wierzyciela i adres jego siedziby,

● datę wystawienia,

● dane identyfikujące zobowiązanego (imię, nazwisko, adres, inne, jeżeli są znane wierzycielowi),

● wysokość i rodzaj należności pieniężnej oraz okres, którego dotyczy,

● rodzaj i wysokość odsetek naliczonych na dzień wystawienia upomnienia oraz ich stawkę do naliczania odsetek za dalszy okres,

● sposób zapłaty,

● wysokość naliczonych kosztów upomnienia,

● wezwanie do realizacji obowiązku wskazanego w upomnieniu w terminie siedmiu dni od daty jego doręczenia - pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego,

● dane osoby (imię, nazwisko i stanowisko służbowe) upoważnionej do działania w imieniu wierzyciela.

Koszty upomnienia

Do 17 października 2015 r. obowiązywało rozporządzenie Ministra Finansów z 27 listopada 2001 r. w sprawie wysokości kosztów upomnienia skierowanego przez wierzyciela do zobowiązanego przed wszczęciem egzekucji administracyjnej, które wysokość tych kosztów określało w sposób bezkwotowy, czyli "jako czterokrotną wartość opłaty dodatkowej pobieranej przez państwowe przedsiębiorstwo użyteczności publicznej »Poczta Polska« za polecenie przesyłki listowej". Do 31 stycznia 2014 r. kwota ta wynikała z obowiązującego cennika przedmiotowego operatora i nie budziła wątpliwości, tj. przy cenach za list polecony (3,75 zł) oraz za list zwykły (1,55 zł) różnica wynosiła 2,2 zł i tym samym koszty upomnienia wynosiły 8,8 zł.

17 stycznia 2014 r. Zarząd Poczty Polskiej SA podjął uchwałę zmieniającą od 1 lutego 2014 r. cennik usług, w którym kwestia ta uległa komplikacji. Określona w nim cena za doręczenie najlżejszego listu zwykłego (gabaryt A do 350 g) to 1,75 zł, a takiego samego listu doręczonego jako polecona przesyłka listowa to 4,20 zł. Wynikająca różnica, 2,45 zł, zgodnie z nieobowiązującym już rozporządzeniem, powinna dawać wysokość kosztów upomnienia na poziomie 9,80 zł (4 × 2,45 zł).

W nowym cenniku, w przeciwieństwie do poprzednio obowiązującego, przy kosztach wysyłki listu poleconego wskazano, że cena wysyłki wszelkich listów poleconych "zawiera opłatę za traktowanie przesyłki listowej jako poleconej w wysokości 2,90 zł", co dawało podstawę do określania wysokości kosztów upomnienia na poziomie 11,6 zł (4 × 2,90 zł).

Ten zapis powodował, że powstawały wątpliwości interpretacyjne co do wysokości kosztów upomnienia, jakie powinien stosować wierzyciel, gdyż literalna treść nieobowiązującego rozporządzenia mówiła o czterokrotności opłaty dodatkowej faktycznie pobieranej (tj. 4 × 2,45 zł), natomiast nowy cennik Poczty Polskiej SA zawierał zapis o "opłacie za traktowanie przesyłki listowej jako poleconej".

Obydwa zapisy, jako niepodlegające wzajemnemu utożsamianiu, powodowały, że po stronie wierzycieli mogły powstać wątpliwości co do tego, jakie koszty upomnienia powinny być naliczane: tj. 9,80 zł czy 11,60 zł? Rozwiało je rozporządzenie Ministra Finansów z 11 września 2015 r. w sprawie wysokości kosztów upomnienia skierowanego przez wierzyciela do zobowiązanego przed wszczęciem egzekucji administracyjnej, które w przeciwieństwie do poprzedniego aktu prawnego w tym zakresie określiło kwotowo wysokość kosztów upomnienia na poziomie 11,60 zł. Obowiązuje ono od 17 października 2015 r.

NA TEN TEMAT BĘDZIEMY PISAĆ...

w kolejnych wydaniach naszej gazety w ramach nowego cyklu

Egzekucja opłaty reklamowej

MARCIN BINAŚ

specjalista w zakresie podatków i opłat stanowiących w całości dochody własne gmin, pracownik Wydziału Kontroli RIO w Szczecinie

PODSTAWY PRAWNE

● art. 4 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 513; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1890)

● art. 2 § 1 pkt 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 613; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1932)

● art. 1 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 849; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1890)

● art. 2 § 1 pkt 1, art. 6 § 1, art. 26 § 5 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1619; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1649)

● rozporządzenie Ministra Finansów z 11 września 2015 r. w sprawie wysokości kosztów upomnienia skierowanego przez wierzyciela do zobowiązanego przed wszczęciem egzekucji administracyjnej (Dz.U. z 2015 r. poz. 1526)

● § 3 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 maja 2014 r. w sprawie trybu postępowania wierzycieli należności pieniężnych przy podejmowaniu czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych (Dz.U. z 2014 r. poz. 565)