Interpretacja indywidualna z dnia 15.05.2014, sygn. ILPB3/423-66/14-3/EK, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, sygn. ILPB3/423-66/14-3/EK

1. Czy począwszy od dnia 12 czerwca 2013 r. Wnioskodawca może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek, których nieściągalność została uprawdopodobniona?
2. Czy zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów podlegają odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek, których nieściągalność została uprawdopodobniona, wyłącznie w części w jakiej dotyczą należności głównej (kapitału) udzielonego kredytu lub pożyczki?
3. W którym momencie Wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartość odpisów aktualizujących wartość należności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek, których nieściągalność została uprawdopodobniona?
4. W jaki sposób postępować należy z rozwiązywanymi odpisami aktualizującymi wartość należności, które tylko w części stanowiły koszt uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 26b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w części zaś zostały zawiązane przed wejściem w życie wskazanego przepisu i nie podlegały zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 11 lutego 2014 r. (data wpływu 17 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów podlegają odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek, których nieściągalność została uprawdopodobniona, wyłącznie w części w jakiej dotyczą należności głównej (kapitału) udzielonego kredytu lub pożyczki (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• ustalenia, czy począwszy od dnia 12 czerwca 2013 r. Wnioskodawca może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek, których nieściągalność została uprawdopodobniona (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),
• ustalenia, czy zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów podlegają odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek, których nieściągalność została uprawdopodobniona, wyłącznie w części w jakiej dotyczą należności głównej (kapitału) udzielonego kredytu lub pożyczki (pytanie oznaczone we wniosku nr 2),
• określenia, w którym momencie Wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartość odpisów aktualizujących wartość należności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek, których nieściągalność została uprawdopodobniona (pytanie oznaczone we wniosku nr 3),
• ustalenia, w jaki sposób postępować z rozwiązywanymi odpisami aktualizującymi wartość należności, które tylko w części stanowiły koszt uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 26b ww. ustawy, w części zaś zostały zawiązane przed wejściem w życie tego przepisu i nie podlegały zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca prowadzi działalność na podstawie przepisów ustawy z 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz.U. z 2012 r., poz. 855 ze zm., dalej: Ustawa SKOK). W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca świadczy na rzecz swoich członków usługi finansowe obejmujące w szczególności udzielanie im pożyczek i kredytów.

W przypadku wystąpienia zaległości w spłacie wymagalnych należności z tytułu udzielonych przez Wnioskodawcę kredytów i pożyczek, Wnioskodawca na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z 15 stycznia 2013 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (Dz.U. z 2013 r., poz. 99, dalej: Rozporządzenie) oraz przepisów ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity opublikowany w Dz.U. z 2013 r., poz. 330, dalej: Ustawa o rachunkowości) tworzy w księgach rachunkowych odpisy aktualizujące wartość tych należności.

Zgodnie z powołanymi przepisami, kwoty odpisów aktualizujących wartość należności z tytułu udzielonego kredytu lub pożyczki obejmować mogą, oprócz należności głównej, także należności z tytułu:

• naliczonych odsetek umownych,
• naliczonych odsetek karnych,
• nieopłaconych w terminie składek ubezpieczeniowych dotyczących ubezpieczenia kredytów (Wnioskodawca pośredniczy w opłaceniu składki jako agent towarzystwa ubezpieczeń),
• opłat windykacyjnych, np. z tytułu wezwania do spłaty, za wypowiedzenie produktu itp.,
• zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego,
• zasądzonych innych kosztów procesowych (na podstawie wyroku sądu).

Odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych przez Wnioskodawcę kredytów i pożyczek tworzone są przez Wnioskodawcę na podstawie przepisów Ustawy o rachunkowości oraz obowiązujących u Wnioskodawcy zasad rachunkowości z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z 17 września 2013 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1137), w okolicznościach i w wysokości określonej na podstawie tych przepisów. Występowały faktycznie i będą występować także w przyszłości sytuacje, w których odpis aktualizujący dokonywany przez Wnioskodawcę nie dotyczy całej wartości należności, ale dokonywany jest w wysokości odpowiadającej części tej należności. W późniejszym czasie, po wystąpieniu dodatkowych przesłanek wysokość dokonanego odpisu jest (będzie) zwiększana, aż do momentu, w którym odpisana zostanie pełna kwota należności. W przypadku zmiany lub odpadnięcia przesłanek, dla których Wnioskodawca utworzył odpis aktualizujący wartość należności, zgodnie z warunkami określonymi we wskazanych przepisach w sprawie rachunkowości, odpis ulega rozwiązaniu w całości lub w części.

W odniesieniu do odpisów aktualizujących wartość należności tworzonych przez Wnioskodawcę występowały i będą występować w przyszłości następujące okoliczności:

• śmierć dłużnika, wykreślenie dłużnika z ewidencji działalności gospodarczej, postawienie dłużnika w stan likwidacji, ogłoszenie upadłości dłużnika obejmującej likwidację majątku;
• wszczęcie wobec dłużnika postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego;
• opóźnienie w spłacie kapitału pożyczki i kredytu lub odsetek od tych należności, przekraczającego 6 miesięcy oraz dodatkowo:
  1. wierzytelność jest przez dłużnika kwestionowana na drodze powództwa sądowego albo
  2. wierzytelność skierowana została na drogę postępowania egzekucyjnego, albo
  3. brak jest możliwości ustalenia miejsca pobytu dłużnika oraz ujawnienia jego majątku mimo podjęcia przez Wnioskodawcę działań zmierzających do ustalenia tego miejsca i majątku.

Z dniem 12 czerwca 2013 r. weszły w życie przepisy ustawy z 28 maja 2013 r. o zmianie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. Nr 613, dalej: Ustawa nowelizująca), która w art. 2 zawiera zmiany do ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity opublikowany w Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.). Zmiany wprowadzone do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych polegają na dodaniu do art. 16 ust. 1 tej ustawy punktu 26b, zgodnie z którym nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych odpisów aktualizujących wartość należności, z wyjątkiem odpisów aktualizujących wartość należności z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów, utworzonych zgodnie z przepisami o rachunkowości, pomniejszonych o wartość odpisów aktualizujących dotyczących odsetek od tych pożyczek i kredytów, których nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 3. W art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Ustawa nowelizująca dodała także przepis ust. 2a pkt 3 oraz ust. 2e.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy począwszy od dnia 12 czerwca 2013 r. Wnioskodawca może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek, których nieściągalność została uprawdopodobniona...
2. Czy zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów podlegają odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek, których nieściągalność została uprawdopodobniona, wyłącznie w części w jakiej dotyczą należności głównej (kapitału) udzielonego kredytu lub pożyczki...
3. W którym momencie Wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartość odpisów aktualizujących wartość należności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek, których nieściągalność została uprawdopodobniona...
4. W jaki sposób postępować należy z rozwiązywanymi odpisami aktualizującymi wartość należności, które tylko w części stanowiły koszt uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 26b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w części zaś zostały zawiązane przed wejściem w życie wskazanego przepisu i nie podlegały zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów...

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 2. Jednocześnie nadmienia się, że w zakresie pytania nr 1 w dniu 15 maja 2014 r. została wydana interpretacja indywidualna nr ILPB3/423-66/14-2/EK, w zakresie pytania nr 3 interpretacja indywidualna nr ILPB3/423-66/14-4/EK, natomiast w zakresie pytania nr 4 interpretacja indywidualna nr ILPB3/423-66/14-5/EK.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z brzmieniem znowelizowanego art. 16 ust. 1 pkt 26b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w spółdzielczych kasach oszczędnościowo- kredytowych koszt uzyskania przychodów stanowić mogą odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów, utworzone zgodnie z przepisami o rachunkowości, pomniejszone o wartość odpisów aktualizujących dotyczących odsetek od tych pożyczek i kredytów.

Powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, oznacza, że punkt wyjścia przy obliczeniu wysokości kosztu uzyskania przychodu w analizowanej sytuacji stanowi wysokość odpisu aktualizującego utworzonego zgodnie z przepisami o rachunkowości kas - przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie regulują bowiem kwestii tworzenia takich odpisów ani też rodzajów należności, które mogą być uwzględniane w kwocie bilansowego odpisu aktualizującego dokonywanego od należności z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów, z zastrzeżeniem obowiązku dokonania pomniejszeń przewidzianych w postanowieniach art. 16 ust. 2e ww. ustawy.

W dalszej kolejności odpis aktualizujący, stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 26b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, powinien zostać przed zaliczeniem do kosztów uzyskania przychodów pomniejszony o tę jego część, która dotyczy odsetek od kredytu lub pożyczki, przy czym bez znaczenia jest, czy są to odsetki umowne (wysokość oprocentowania za udzielenie kredytu lub pożyczki) czy też inne odsetki, np. karne, naliczane według podwyższonej stopy procentowej w okolicznościach przewidzianych w umowie z członkiem kasy.

W ocenie Wnioskodawcy, z kwoty podlegającego zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów odpisu aktualizującego wartość należności z tytułu udzielonego kredytu lub pożyczki, wyłączyć należy także tę jego część, która dotyczy innych należności ubocznych związanych z udzielonym kredytem lub pożyczką, a których zaliczenie do wysokości utworzonego odpisu wynika z przepisów o rachunkowości kas. Wnioskodawca motywuje to tym, iż wskazane we wniosku należności uboczne, np. z tytułu zwrotu kosztów postępowania sądowego, kosztów upomnień i korespondencji itp., mogą stanowić koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a zatem nie mogą powtórnie, poprzez odpis aktualizujący, zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Z kolei w przypadku należności z tytułu np. zwrotu kosztów sądowych - podobnie jak odsetki, stanowić będą one przychód Wnioskodawcy w dacie zapłaty (kasowo), w związku z czym nie ma podstaw do zaliczania ich do kosztów uzyskania przychodów poprzez odpisy aktualizujące.

Powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, oznacza że koszt uzyskania przychodów stanowić mogą odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek, których nieściągalność została uprawdopodobniona, wyłącznie w części w jakiej dotyczą należności głównej (kapitału) udzielonego kredytu lub pożyczki.

Końcowo Wnioskodawca wskazuje, że w sprawach analogicznych do będących przedmiotem niniejszego wniosku Minister Finansów wydał interpretacje indywidualne, np. z 8 stycznia 2014 r. sygn. IPTPB3/423-397/13-5/KJ, sygn. IPTPB3/423-397/13-3/KJ, sygn. IPTPB3/423-397/13-7/KJ (Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi), z 24 października 2013 r. sygn. IPTPB3/423-272/13-6/KJ, sygn. IPTPB3/423-272/13-7/KJ, sygn. IPTPB3/423-272/13-4/KJ, sygn. IPTPB3/423-272/13-5/KJ (Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi), potwierdzające w całości prawidłowość własnego stanowiska podatnika, zgodnego ze stanowiskiem Wnioskodawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Jednocześnie odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę pism urzędowych, tut. Organ informuje, że rozstrzygnięcia te zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy:

• zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,
• zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 521 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu