W tej części opisano sytuacje związane z odpisem uprzednio przypisanej należności publicznoprawnej, bardzo często mylone z odpisem aktualizującym, a obie instytucje dotyczą różnych zdarzeń.

Instytucja odpisu uprzednio przypisanej należności publicznoprawnej dotyczy w praktyce należności publicznoprawnych ustalanych (określanych) w drodze decyzji administracyjnej.

Z treści opisu konta 720 oraz 221 nasuwa się wniosek, że instytucja odpisu przypisanej należności nie może być utożsamiana z instytucją umorzenia, przedawnienia, wygaśnięcia z uwagi na śmierć dłużnika, potrącenia ani także rozkładania na raty. Instytucja odpisu przypisanej należności powinna być raczej utożsamiana ze skutkami, jakie niosą w sobie procedury postępowania administracyjnego - uchylenie decyzji administracyjnej. Jako instytucja postępowania administracyjnego uchylenie nie jest żadną z ulg w tradycyjnym księgowym tego słowa znaczeniu. Wydanie decyzji uchylającej już istniejącą decyzję może być zaklasyfikowane jako odpis uprzednio przypisanej należności publicznoprawnej.

PRZYKŁAD

Jeśli jednostka dokonała przypisu należności w wysokości 40 000 zł na podstawie decyzji, a następnie taka decyzja została uchylona, to jest właśnie przypadek wystąpienia zdarzenia wpisującego się w instytucję odpisu uprzednio przypisanej należności publicznoprawnej.

Ewidencja przypisu i jednocześnie odpisu uprzednio przypisanej należności powinna przebiegać w sposób podany na schemacie.

Schemat. Przypis i odpis należności

Przykład zakłada, że decyzja w sprawie przypisu oraz decyzja uchylająca zostały wydane w tym samym roku kalendarzowym.

PRZYKŁAD

Jednostka A w marcu 2015 r. wydała decyzję ustalającą odpłatność. Kwota ustalona w decyzji wynosi 1500 zł. W kwietniu 2016 r. na skutek wznowienia postępowania administracyjnego została wydana decyzja uchylająca decyzję z marca 2015 r. Jednostka także nie uzyskała wpływu środków z przedmiotowej decyzji. Z uwagi na dwa lata kalendarzowe oraz fakt obowiązku sporządzenia sprawozdania finansowego za 2015 r. jednostka ma wątpliwości, czy w takiej sytuacji także można dokonać odpisu przypisanej należności. Dodatkowo jednostka w 2016 r. nie zrealizowała żadnego przypisu należności budżetowej. W związku z tym na stronie Ma konta 720 w 2016 r. nie wystąpiły jakiekolwiek obroty.

Jednostka w 2016 r. dokona odpisu kwoty zaległości (należność jest już zaległością) na stronie Wn konta 720 w korespondencji ze stroną Ma konta 221. Konto 221 nie będzie prezentować należności (zaległości).

Ewidencja powinna przebiegać w sposób podany na schemacie.

Schemat. Przypis i odpis należności

PRZYKŁAD

Jednostka B w marcu 2015 r. wydała decyzję ustalającą odpłatność. Kwota ustalona w decyzji wynosi 1500 zł. W kwietniu 2016 r. na skutek wznowienia postępowania administracyjnego została wydana decyzja uchylająca decyzję z marca 2015 r. Jednostka także nie uzyskała wpływu środków z przedmiotowej decyzji. Z uwagi na dwa lata kalendarzowe oraz fakt obowiązku sporządzenia sprawozdania finansowego za 2015 r. jednostka ma wątpliwości, czy przy takiej sytuacji także można dokonać odpisu przypisanej należności. Dodatkowo jednostka w 2016 r. nie zrealizowała żadnego przypisu należności budżetowej. W związku z tym na stronie Ma konta 720 w 2016 r. nie wystąpiły jakiekolwiek obroty.

Jednostka w 2016 r. dokona odpisu kwoty zaległości (należność jest już zaległością) na stronie Wn konta 720 w korespondencji ze stroną Ma konta 221. Konto 221 nie będzie prezentować należności (zaległości).

Ewidencję księgową przedstawia schemat.

Schemat. Przypis i odpis należności

PRZYKŁAD

Jednostka C w marcu 2015 r. wydała decyzję ustalającą odpłatność. Kwota ustalona w decyzji wynosi 3500 zł. W listopadzie 2016 r. na skutek wznowienia postępowania administracyjnego została wydana decyzja uchylająca decyzję z marca 2015 r. Jednostka także nie uzyskała wpływu środków z przedmiotowej decyzji. Z uwagi na dwa lata kalendarzowe oraz fakt obowiązku sporządzenia sprawozdania finansowego za 2015 r. jednostka ma wątpliwości, czy w takiej sytuacji także można dokonać odpisu przypisanej należności. Dodatkowo jednostka w 2016 r. zrealizowała przypisy należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym na kwotę 125 000 zł. W związku z tym na stronie Ma konta 720 w 2016 r. wystąpiły obroty.

Jednostka w 2016 r. dokonała odpisu kwoty zaległości (należność jest już zaległością) na stronie Wn konta 720 w korespondencji ze stroną Ma konta 221.

Ewidencję księgową przedstawia schemat.

Schemat. Przypis i odpis należności

MACIEJ WOJDOWSKI

prawnik, specjalista z zakresu finansów publicznych i rachunkowości, wieloletni trener wiodących firm szkoleniowych. Tematyką finansów publicznych i rachunkowości budżetowej zajmuje się od 1997 r.
Autor wielu publikacji, w tym wzorcowego planu kont dla jednostek systemu pomocy społecznej oraz jednostek systemu oświaty

PODSTAWA PRAWNA

● Rozporządzenie Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 289)