Treść przepisu przed nowelizacją

Treść przepisu po nowelizacji

Brak odpowiednika

Art. 65¹. [Stosowanie przepisów o oświadczeniach woli]

Przepisy o oświadczeniach woli stosuje się odpowiednio do innych oświadczeń.

Komentarz: Nowo dodany przepis wskazuje na dopuszczalność odpowiedniego stosowania przepisów dotyczących oświadczeń woli do innych oświadczeń (zwłaszcza do oświadczeń wiedzy lub uczuć). Jest to zmiana, która znacząco rozszerza zakres stosowania tych przepisów Kodeksu cywilnego. Zmiana obowiązuje od 8 września 2016 r.

Art. 73. [Zastrzeżenie formy pod rygorem nieważności i dla wywołania określonych skutków]

Art. 73. [Zastrzeżenie formy pod rygorem nieważności i dla wywołania określonych skutków]

§ 1. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności.

§ 1. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, dokumentową albo elektroniczną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności.

Komentarz: Przepis jest konsekwencją wprowadzenia do Kodeksu cywilnego formy dokumentowej i elektronicznej jako nowych typów formy szczególnej. W przypadku zastrzeżenia formy dokumentowej czy elektronicznej skutki jej niedochowania będą uregulowane analogicznie do skutków niedochowania formy pisemnej. Forma dokumentowa będzie zastrzeżona pod rygorem nieważności, tylko gdy zostanie to wyraźnie określone w ustawie (art. 73 § 1 k.c.). Zmiana obowiązuje od 8 września 2016 r.

Art. 74. [Zastrzeżenie formy dla celów dowodowych]

§ 1. Zastrzeżenie formy pisemnej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód ze świadków ani dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Przepisu tego nie stosuje się, gdy zachowanie formy pisemnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.

Art. 74. [Zastrzeżenie formy dla celów dowodowych]

§ 1. Zastrzeżenie formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Przepisu tego nie stosuje się, gdy zachowanie formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.

§ 2. Jednakże mimo niezachowania formy pisemnej przewidzianej dla celów dowodowych, dowód ze świadków lub dowód z przesłuchania stron jest dopuszczalny, jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę, jeżeli żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą albo jeżeli fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą pisma

§ 2. Jednakże mimo niezachowania formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej przewidzianej dla celów dowodowych dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron jest dopuszczalny, jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę, żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą albo fakt dokonania czynności prawnej jest uprawdopodobniony za pomocą dokumentu.

§ 3. Przepisów o formie pisemnej przewidzianej dla celów dowodowych nie stosuje się do czynności prawnych w stosunkach między przedsiębiorcami.

§ 3. Jeżeli forma pisemna, dokumentowa albo elektroniczna jest zastrzeżona dla oświadczenia jednej ze stron, w razie jej niezachowania dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokonania tej czynności jest dopuszczalny także na żądanie drugiej strony.

§ 4. Przepisów o skutkach niezachowania formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej przewidzianej dla celów dowodowych nie stosuje się do czynności prawnych w stosunkach między przedsiębiorcami.

Komentarz: Przepis wprowadza do Kodeksu cywilnego formę dokumentową jako nowy typ formy szczególnej. Strony, zastrzegając w umowie formę dokumentową, powinny określić jej skutek. W razie braku takiego postanowienia w umowie forma ta będzie traktowana jako zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych. Jeżeli nie została zachowana forma pisemna lub dokumentowa zastrzeżona dla jednostronnej czynności prawnej, to druga strona nie może ponosić negatywnych konsekwencji niezachowania wymaganej formy. Dlatego na jej żądanie będzie dopuszczalny dowód ze świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokonania tej czynności.

Uwaga! W stosunkach między przedsiębiorcami uchybienie wymogowi formy pisemnej lub dokumentowej, w sytuacji gdy nie został on zastrzeżony pod rygorem nieważności, nie skutkuje szczególnymi sankcjami dowodowymi, a jednocześnie pozostaje bez wpływu na ważność dokonanej czynności prawnej. Zmiana obowiązuje od 8 września 2016 r.

Art. 76. [Zastrzeżenie szczególnej formy w umowie]

Jeżeli strony zastrzegły w umowie, że określona czynność prawna między nimi powinna być dokonana w szczególnej formie, czynność ta dochodzi do skutku tylko przy zachowaniu zastrzeżonej formy. Jednakże gdy strony zastrzegły dokonanie czynności w formie pisemnej, nie określając skutków niezachowania tej formy, poczytuje się w razie wątpliwości, że była ona zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych.

Art. 76. [Zastrzeżenie szczególnej formy w umowie]

Jeżeli strony zastrzegły w umowie, że określona czynność prawna między nimi ma być dokonana w szczególnej formie, czynność ta dochodzi do skutku tylko przy zachowaniu zastrzeżonej formy. Jednakże gdy strony zastrzegły dokonanie czynności w formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej, nie określając skutków niezachowania tej formy, w razie wątpliwości poczytuje się, że była ona zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych.

Komentarz: Przepis jest konsekwencją wprowadzenia do Kodeksu cywilnego formy dokumentowej i elektronicznej jako nowych typów formy szczególnej. Zmiana obowiązuje od 8 września 2016 r.

Art. 77. [Zmiana umowy pisemnej]

(...) § 2. Jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej, jej rozwiązanie za zgodą obu stron, jak również odstąpienie od niej albo jej wypowiedzenie powinno być stwierdzone pismem.

Art. 77. [Zmiana umowy pisemnej]

(...) § 2. Jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej, jej rozwiązanie za zgodą obu stron, jak również odstąpienie od niej albo jej wypowiedzenie wymaga zachowania formy dokumentowej, chyba że ustawa lub umowa zastrzega inną formę.

Komentarz: Przepis jest konsekwencją wprowadzenia do Kodeksu cywilnego formy dokumentowej i elektronicznej jako nowych typów formy szczególnej. Przepis wprowadza ustawowy wymóg zachowania formy dokumentowej dla rozwiązania umowy albo dla jej wypowiedzenia lub odstąpienia. Jednak forma ta będzie mogła zostać określona odmiennie w ustawie lub w umowie stron. Zmiana obowiązuje od 8 września 2016 r.

Art. 77¹. [Potwierdzenie zawarcia umowy]

Brak odpowiednika

Art. 77¹. [Potwierdzenie zawarcia umowy]

(...) § 2. W przypadku gdy umowę zawartą pomiędzy przedsiębiorcami bez zachowania formy dokumentowej jedna strona niezwłocznie potwierdzi w dokumencie skierowanym do drugiej strony, a dokument ten zawiera zmiany lub uzupełnienia umowy, niezmieniające istotnie jej treści, strony wiąże umowa o treści określonej w dokumencie potwierdzającym, chyba że druga strona niezwłocznie się temu sprzeciwiła w dokumencie.

Komentarz: Przepis zawiera szczególne rozwiązanie dla przypadków umów zawartych pomiędzy przedsiębiorcami bez zachowania formy dokumentowej. W przypadku takich umów zawartych w tzw. obrocie profesjonalnym wystarczy, że jedna strona niezwłocznie potwierdzi w dokumencie skierowanym do drugiej strony, a dokument ten zawiera zmiany lub uzupełnienia umowy, niezmieniające istotnie jej treści, by strony wiązała umowa o treści określonej w dokumencie potwierdzającym. Inaczej jest jedynie, gdy druga strona niezwłocznie sprzeciwi się temu w dokumencie. Nowelizacja powinna w istotny sposób przyspieszyć dokonywanie transakcji między przedsiębiorcami. Zmiana obowiązuje od 8 września 2016 r.

Brak odpowiednika

Art. 77². [Oświadczenie woli w postaci dokumentu]

Do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie.

Brak odpowiednika

Art. 77³. [Dokument]

Dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią.

Komentarz: Nowo dodane przepisy wprowadzają m.in. ustawową definicję dokumentu. Ustawodawca zaznaczył, że dokumentem jest każdy nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią (nie musi więc to być papier, ale może to być także plik komputerowy). Co więcej, podpis nie jest koniecznym elementem dokumentu. Zmiana obowiązuje od 8 września 2016 r.

Art. 78. [Zachowanie formy pisemnej]

(...) § 2. Oświadczenie woli złożone w postaci elektronicznej opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej.

Art. 78. [Zachowanie formy pisemnej]

uchylony

Komentarz: Uchylony przepis stał się zbędny po wprowadzeniu szczególnych przepisów dotyczących oświadczeń woli w formie elektronicznej (zobacz komentarz do art. 781). Zmiana obowiązuje od 8 września 2016 r.

Brak odpowiednika

Art. 78¹. [Oświadczenie woli w formie elektronicznej]

§ 1. Do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.

§ 2. Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej, chyba że ustawa lub czynność prawna zastrzega inaczej.

Komentarz: Umieszczenie definicji formy elektronicznej w odrębnym przepisie oznacza, że stanowi ona odrębny, równoważny w stosunku do formy pisemnej, typ formy szczególnej. Oświadczenie w formie elektronicznej powinno być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym. Oświadczenie złożone w formie elektronicznej jest równoważne oświadczeniu złożonemu w formie pisemnej, z wyjątkiem przypadków gdy z umowy lub ustawy wynika co innego. Zmiana obowiązuje od 8 września 2016 r.

Art. 79. [Niemożność pisania]

Osoba nie mogąca pisać, lecz mogąca czytać może złożyć oświadczenie woli w formie pisemnej bądź w ten sposób, że uczyni na dokumencie tuszowy odcisk palca, a obok tego odcisku inna osoba wypisze jej imię i nazwisko umieszczając swój podpis, bądź też w ten sposób, że zamiast składającego oświadczenie podpisze się inna osoba, a jej podpis będzie poświadczony przez notariusza lub wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starostę lub marszałka województwa z zaznaczeniem, że został złożony na życzenie nie mogącego pisać, lecz mogącego czytać.

Art. 79. [Niemożność pisania]

Osoba nie mogąca pisać może złożyć oświadczenie woli w formie pisemnej w ten sposób, że uczyni na dokumencie tuszowy odcisk palca, a obok tego odcisku osoba przez nią upoważniona wypisze jej imię i nazwisko oraz złoży swój podpis, albo w ten sposób, że zamiast składającego oświadczenie podpisze się osoba przez niego upoważniona, a jej podpis będzie poświadczony przez notariusza, wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starostę lub marszałka województwa z zaznaczeniem, że został złożony na życzenie osoby nie mogącej pisać.

Komentarz: Od 8 września 2016 r. rozszerzono zakres stosowania art. 79 k.c. także na osoby niemogące zarówno pisać, jak i czytać.

Art. 81. [Data pewna]

(...) § 2. Czynność prawna ma datę pewną także w wypadkach następujących:

Art. 81. [Data pewna]

(...) § 2. Czynność prawna ma datę pewną także w wypadkach następujących:

Brak odpowiednika

(...) 3) w razie znakowania czasem dokumentu w postaci elektronicznej - od daty znakowania czasem.

Komentarz: Zmiana jest konsekwencją stosowania w obrocie cywilnoprawnym nowych środków i sposobów komunikacji. Znakowanie czasem przez kwalifikowany podmiot świadczący usługi certyfikacyjne jest odpowiednikiem dołączania do dokumentu urzędowego poświadczenia odbioru (daty wpływu dokumentu do urzędu). Zmiana tej daty jest niemożliwa lub łatwo zauważalna, co spełnia wymogi, jakie stawia się dacie pewnej z art. 81 § 2 k.c., i odpowiada współczesnym potrzebom nowoczesnego obrotu. Zmiana obowiązuje od 8 września 2016 r.

Art. 358. [Zasada walutowości]

§ 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.

Art. 358. [Zasada walutowości]

§ 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania podlegającego wykonaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia wyłącznie w walucie obcej.

§ 2. Wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna stanowi inaczej. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonana.

§ 2. Wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna zastrzega inaczej.

§ 3. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonywana

Komentarz: W art. 358 § 1 k.c. wprowadzono wyraźne zastrzeżenie, że odnosi się ona do zobowiązań podlegających wykonaniu na terytorium Polski. Przepis art. 358 § 3 k.c. przyznaje wierzycielowi uprawnienie do wyboru kursu waluty (z dnia wymagalności lub z dnia zapłaty) w sytuacji, w której dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia wyrażonego w walucie obcej, a które może być spełnione w walucie polskiej (gdyż np. dłużnik dokonał wyboru tej waluty). Wyeliminuje to wątpliwości dotyczące treści uprawnienia przysługującego wierzycielowi w takiej sytuacji (prawo wyboru waluty czy prawo wyboru kursu), które pojawiły się na tle dotychczasowej treści art. 358 § 2 zd. 2 k.c. Przesłanką uprawnienia wierzyciela do wyboru kursu będzie opóźnienie dłużnika w spełnieniu świadczenia. Zmiana obowiązuje od 8 września 2016 r.

Art. 359. [Odsetki]

(...) § 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.

Art. 359. [Odsetki]

(...) § 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.

§ 2¹. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).

§ 2¹. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne).

§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.

uchylony

Brak odpowiednika

§ 4. Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wysokość odsetek ustawowych.

Komentarz: Od 1 stycznia 2016 r. odsetki ustawowe będą należne w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 3,5 punktu procentowego (art. 359 k.c.). Powiązanie wysokości odsetek ze stopą referencyjną NBP ma zapewnić w przypadku zmiany poziomu inflacji utrzymanie ich wysokości na poziomie zbliżonym do rynkowego. Z kolei wysokość odsetek maksymalnych nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych. Wysokość odsetek ustawowych będzie publikowana w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

Art. 481. [Odsetki za opóźnienie]

(...) § 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Art. 481. [Odsetki za opóźnienie]

(...) § 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Brak odpowiednika

§ 2¹. Maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie).

Brak odpowiednika

§ 2². Jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie przekracza wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, należą się odsetki maksymalne za opóźnienie.

Brak odpowiednika

§ 2³. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych za opóźnienie, także w przypadku dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.

Brak odpowiednika

§ 2⁴. Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie.

Komentarz: Nowelizacja wprowadza odsetki ustawowe za opóźnienie dotyczące transakcji w obrocie nieprofesjonalnym (cywilnoprawnym), np. gdy konsumenci udzielą sobie pożyczek. Dłużnicy będą płacić wierzycielom za opóźnione płatności odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktu procentowego (art. 481 k.c.). Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r.

Od 1 stycznia 2016 r. zróżnicowano wysokość odsetek maksymalnych w zależności od tego, czy chodzi o odsetki za opóźnienie czy o odsetki wynikające z czynności prawnej, tzw. odsetki za korzystanie z kapitału (art. 481 k.c.). I tak:

● maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie będzie mogła w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności odsetek za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie),

● maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie będzie mogła przekraczać dwukrotności odsetek ustawowych (odsetki maksymalne) - zobacz komentarz do art. 359.

Tym samym odsetki maksymalne wynikające z czynności prawnej będą niższe od odsetek maksymalnych za opóźnienie.

Art. 720. [Umowa pożyczki]

(...) § 2. Umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem.

Art. 720. [Umowa pożyczki]

(...) § 2. Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.

Komentarz: Od 8 września 2016 r. zostaną złagodzone wymogi co do formy dla umowy pożyczki. Forma pisemna zostanie zastąpiona formą dokumentową dla celów dowodowych. Dodatkowo ograniczono obowiązek jej zachowania do sytuacji, gdy pożyczka przekracza tysiąc złotych. W odniesieniu do umów pożyczek niższej wartości nie znajdą zastosowania ograniczenia dowodowe wynikające z art. 74 § 1 i 2 k.c. Fakt zawarcia takiej umowy i jej treść będą mogły być dowodzone w postępowaniu cywilnym z wykorzystaniem wszystkich dostępnych środków dowodowych (w tym także zeznań świadków i stron).

Art. 812. [Ogólne warunki ubezpieczenia]

(...) § 4. Jeżeli umowa ubezpieczenia jest zawarta na okres dłuższy niż sześć miesięcy ubezpieczający ma prawo odstąpienia od umowy ubezpieczenia, w terminie 30 dni, a w przypadku gdy ubezpieczający jest przedsiębiorcą w terminie 7 dni, od dnia zawarcia umowy. Odstąpienie od umowy ubezpieczenia nie zwalnia ubezpieczającego z obowiązku zapłacenia składki za okres, w jakim ubezpieczyciel udzielał ochrony ubezpieczeniowej.

Art. 812. [Ogólne warunki ubezpieczenia]

(...) § 4. Jeżeli umowa ubezpieczenia jest zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy, ubezpieczający ma prawo odstąpienia od umowy ubezpieczenia w terminie 30 dni, a w przypadku gdy ubezpieczający jest przedsiębiorcą - w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy. Jeżeli najpóźniej w chwili zawarcia umowy ubezpieczyciel nie poinformował ubezpieczającego będącego konsumentem o prawie odstąpienia od umowy, termin 30 dni biegnie od dnia, w którym ubezpieczający będący konsumentem dowiedział się o tym prawie. Odstąpienie od umowy ubezpieczenia nie zwalnia ubezpieczającego z obowiązku zapłacenia składki za okres, w jakim ubezpieczyciel udzielał ochrony ubezpieczeniowej.

Komentarz: W przypadku nieprzekazania ubezpieczającemu będącemu konsumentem informacji dotyczącej przysługującego mu prawa odstąpienia od umowy, ubezpieczający będący konsumentem nie zostanie po upływie 30 dni od zawarcia umowy ubezpieczenia pozbawiony możliwości skorzystania z prawa odstąpienia od umowy. Termin 30 dni biegnie bowiem dopiero od dnia, w którym ubezpieczający będący konsumentem dowiedział się o tym prawie. Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r.

Art. 1015. [Termin złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku]

(...) § 2. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku. Jednakże gdy spadkobiercą jest osoba niemająca pełnej zdolności do czynności prawnych albo osoba, co do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia, albo osoba prawna, brak oświadczenia spadkobiercy w terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Art. 1015. [Termin złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku]

(...) § 2. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Komentarz: Od 18 października 2015 r. spadkobiercy ustawowi z mocy ustawy i bez konieczności składania żadnego oświadczenia dziedziczą spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza (tzn. z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe). Należy jednak podkreślić, że rozwiązanie to dotyczy spadków otwartych od 18 października 2015 r., czyli sytuacji gdy spadkodawca zmarł 18 października 2015 r. lub później. Jeżeli spadkodawca zmarł przed tą datą, to aby przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza, spadkobierca musi złożyć stosowne oświadczenie w sądzie lub przed notariuszem (art. 6 ustawy nowelizującej z 20 marca 2015 r.).

Art. 1016. [Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza]

Jeżeli jeden ze spadkobierców przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, uważa się, że także spadkobiercy, którzy nie złożyli w terminie żadnego oświadczenia, przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

Art. 1016. [Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza]

uchylony

Komentarz: Zobacz komentarz do art. 1015. Zmiana obowiązuje od 18 października 2015 r.

Art. 1031. [Przyjęcie spadku wprost i z dobrodziejstwem inwentarza]

(...) § 2. W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie nie podał do inwentarza przedmiotów należących do spadku albo podał do inwentarza nieistniejące długi.

Art. 1031. [Przyjęcie spadku wprost i z dobrodziejstwem inwentarza]

(...) § 2. W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi.

Komentarz: Aby zapobiec ewentualnemu pokrzywdzeniu wierzycieli zmarłego spadkodawcy, ustawodawca postanowił, że spadkobierca będzie odpowiadał za długi bez ograniczenia, gdy:

● podstępnie zatai majątek, który odziedziczył, lub
● poda w wykazie albo spisie inwentarza nieistniejące długi.

Zmiana obowiązuje od 18 października 2015 r.

Brak odpowiednika

Art. 1031¹. [Prawo złożenia wykazu inwentarza]

§ 1. Spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, zapisobierca windykacyjny lub wykonawca testamentu mogą złożyć w sądzie albo przed notariuszem wykaz inwentarza. Wykaz inwentarza składany przed notariuszem zostaje objęty protokołem.

§ 2. Wykaz inwentarza może zostać złożony wspólnie przez więcej niż jednego spadkobiercę, zapisobiercę windykacyjnego lub wykonawcę testamentu.

§ 3. W wykazie inwentarza z należytą starannością ujawnia się przedmioty należące do spadku oraz przedmioty zapisów windykacyjnych, z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, a także długi spadkowe i ich wysokość według stanu z chwili otwarcia spadku.

§ 4. W razie ujawnienia po złożeniu wykazu inwentarza przedmiotów należących do spadku, przedmiotów zapisów windykacyjnych lub długów spadkowych pominiętych w wykazie inwentarza składający wykaz uzupełnia go. Do uzupełnienia wykazu stosuje się przepisy dotyczące składania wykazu inwentarza.

Brak odpowiednika

Art. 1031². [Wzór wykazu inwentarza]

§ 1. Wykaz inwentarza składany w sądzie sporządza się według ustalonego wzoru.

§ 2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:

1) wzór wykazu inwentarza obejmujący:

a) dane, o których mowa w art. 1031¹ § 3,

b) imię i nazwisko, numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL), jeżeli został nadany, oraz ostatni adres spadkodawcy,

c) imię i nazwisko, numer PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku - numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub numer identyfikacji podatkowej (NIP), jeżeli został nadany, oraz adres składającego wykaz inwentarza,

d) pouczenie składającego wykaz inwentarza co do obowiązku jego uzupełnienia, w przypadkach wskazanych w art. 1031¹ § 4

- mając na uwadze zamieszczenie danych koniecznych do ustalenia stanu czynnego spadku oraz standaryzację danych zawartych w wykazie;

2) sposób udostępnienia druków wzoru wykazu inwentarza mając na uwadze przyspieszenie postępowania spadkowego.

Brak odpowiednika

Art. 1031³. [Spłata długów spadkowych zgodnie ze złożonym wykazem inwentarza]

§ 1. Spadkobierca, który złożył wykaz inwentarza spłaca długi spadkowe zgodnie ze złożonym wykazem. Nie może jednak zasłaniać się brakiem znajomości wykazu inwentarza złożonego przez innego spadkobiercę, zapisobiercę windykacyjnego lub wykonawcę testamentu.

§ 2. Od chwili sporządzenia spisu inwentarza spadkobierca spłaca długi spadkowe zgodnie ze sporządzonym spisem.

§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do zapisobierców windykacyjnych i wykonawców testamentu.

Brak odpowiednika

Art. 1031⁴. [Obowiązek wierzyciela, który zażądał sporządzenia spisu inwentarza]

Wierzyciel, który zażądał sporządzenia spisu inwentarza, nie może odmówić przyjęcia należnego mu świadczenia, chociażby dług nie był jeszcze wymagalny.

Komentarz: Dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza oznacza także konieczność sporządzenia wykazu (przez samego spadkobiercę) lub spisu inwentarza (przez komornika). Spadkobiercy muszą też zdawać sobie sprawę z odpowiedzialności za prawidłowe, a przede wszystkim zgodne ze stanem faktycznym sporządzenie wykazu/spisu majątku spadkodawcy. Od chwili sporządzenia spisu inwentarza spadkobierca spłaca długi spadkowe zgodnie ze sporządzonym spisem.

Zmiana obowiązuje od 18 października 2015 r.

Art. 1032. [Odpowiedzialność spadkobiercy za nieświadomie lub świadomie niespłacone długi spadkowe]

§ 1. Jeżeli spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, spłacił niektóre długi spadkowe nie wiedząc o istnieniu innych długów, ponosi on odpowiedzialność za niespłacone długi tylko do wysokości różnicy między wartością ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku a wartością świadczeń spełnionych na zaspokojenie długów, które spłacił.

Art. 1032. [Odpowiedzialność spadkobiercy za nieświadomie lub świadomie niespłacone długi spadkowe]

§ 1. Spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza i spłacił niektóre długi spadkowe, a nie wiedział i przy dołożeniu należytej staranności nie mógł się dowiedzieć o istnieniu innych długów spadkowych, ponosi odpowiedzialność za niespłacone długi spadkowe tylko do wysokości różnicy między wartością stanu czynnego spadku a wartością świadczeń spełnionych na zaspokojenie długów spadkowych, które spłacił.

§ 2. Jeżeli spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, spłacając niektóre długi spadkowe wiedział o istnieniu innych długów spadkowych, ponosi on odpowiedzialność za te długi ponad wartość stanu czynnego spadku, jednakże tylko do takiej wysokości, w jakiej byłby obowiązany je zaspokoić, gdyby spłacał należycie wszystkie długi spadkowe.

§ 2. Spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza i spłacając niektóre długi spadkowe, wiedział lub przy dołożeniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o istnieniu innych długów spadkowych, ponosi odpowiedzialność za te długi ponad wartość stanu czynnego spadku, jednakże tylko do takiej wysokości, w jakiej byłby obowiązany je zaspokoić, gdyby spłacał należycie wszystkie długi spadkowe. Nie dotyczy to spadkobiercy niemającego pełnej zdolności do czynności prawnych oraz spadkobiercy, co do którego istnieje podstawa do jego ubezwłasnowolnienia.

Komentarz: Przepis określa zasady odpowiedzialności spadkobierców za długi spadkodawcy w przypadku dziedziczenia z dobrodziejstwem inwentarza. Odpowiedzialność ta jest ograniczona do wysokości wartości odziedziczonego majątku, pod warunkiem że spadkobierca należycie (tj. z należytą starannością) spłaca długi spadkowe.

Odpowiedzialność ta jest ograniczona do takiej wysokości, w jakiej spadkobierca byłby obowiązany zaspokoić długi, gdyby spłacał je należycie. Zmiana obowiązuje od 18 października 2015 r.

Art. 1034¹. [Odpowiedzialność za długi spadkowe do chwili działu spadku]

(...) § 2. Rozliczenia między spadkobiercami i osobami, na których rzecz zostały uczynione zapisy windykacyjne, następują proporcjonalnie do wartości otrzymanych przez nich przysporzeń. Spadkobiercom uwzględnia się ich udział w wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku.

Art. 1034¹. [Odpowiedzialność za długi spadkowe do chwili działu spadku]

(...) § 2. Rozliczenia między spadkobiercami i osobami, na których rzecz zostały uczynione zapisy windykacyjne, następują proporcjonalnie do wartości otrzymanych przez nich przysporzeń. Spadkobiercom uwzględnia się ich udział w wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku.

Komentarz: Zmiana ma charakter porządkujący i wynika z wprowadzenia nowych przepisów regulujących dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza. Zmiana obowiązuje od 18 października 2015 r.

Art. 1070¹. [Zbycie udziału w spadku]

W razie zbycia udziału w spadku obejmującym gospodarstwo rolne stosuje się odpowiednio art. 166 oraz art. 3 i 4 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz.U. z 2012 r. poz. 803).

Art. 1070¹. [Zbycie udziału w spadku]

W razie zbycia udziału w spadku obejmującym gospodarstwo rolne stosuje się odpowiednio art. 166 oraz art. 9 i art. 10 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz.U. poz. 1433).

Komentarz: Zmiana ma charakter porządkujący i wynika z wprowadzenia nowej ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego z 2015 r. Zastąpiła ona ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego z 2003 r. Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r.