PROBLEM

RADA

Nie może Pan wypowiedzieć umów o pracę tym pracownikom. Zawieszenie działalności gospodarczej nie jest równoznaczne z likwidacją pracodawcy, a tylko upadłość lub likwidacja firmy uprawnia pracodawcę do wypowiedzenia umów o pracę pracownikom przebywającym na zwolnieniach lekarskich.

UZASADNIENIE

W czasie nieobecności pracownika w pracy z powodu choroby pracodawca nie może wypowiedzieć mu umowy o pracę, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 41 Kodeksu pracy). Taka ochrona przed zwolnieniem z pracy nie obowiązuje w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy (art. 41¹ § 1Kodeksu pracy). W przedstawionej sytuacji nie ma Pan możliwości wypowiedzenia umowy o pracę pracownikom przebywającym na zwolnieniach lekarskich, gdyż zawieszenie działalności gospodarczej nie powoduje jej likwidacji ani upadłości. Zatem pracodawcy zawieszający działalność nie przestają być przedsiębiorcami.

PRZYKŁAD

Pracownica jest zatrudniona od 1 stycznia 2012 r. do 31 maja 2013 r. na podstawie umowy o pracę na czas określony. 25 lutego 2013 r. przedstawiła pracodawcy zwolnienie lekarskie oraz zaświadczenie o stanie ciąży (2. miesiąc ciąży). Pracodawca wręczył pracownicy 28 lutego 2013 r. wypowiedzenie umowy w związku z planowanym zawieszeniem działalności gospodarczej. Pracodawca nie miał prawa do wypowiedzenia umowy o pracę, a także zawieszenia działalności gospodarczej, ponieważ pracownica podlega ochronie przed zwolnieniem z pracy zarówno z powodu ciąży, jak i przebywania na zwolnieniu lekarskim. Pracodawca będzie mógł ją zwolnić tylko w sytuacji, gdy całkowicie zlikwiduje działalność. Umowa o pracę zawarta z kobietą w ciąży, której rozwiązanie następuje po upływie 3. miesiąca ciąży, a tak jest w tym przypadku, ulegnie automatycznemu przedłużeniu do dnia porodu. Zatem dopiero, gdy pracownica urodzi dziecko, jej umowa o pracę rozwiąże się. Do tego czasu podlega ona ochronie przed zwolnieniem z pracy.

W korzystniejszej sytuacji są pracodawcy, którzy chcą zawiesić działalność gospodarczą, zatrudniający co najmniej 20 pracowników. Do takich pracodawców zastosowanie ma bowiem ustawa o zwolnieniach grupowych. Przewiduje ona więcej przypadków pozwalających na rozwiązanie umowy o pracę z pracownikami podlegającymi szczególnej ochronie przed zwolnieniem z pracy. Jednak nawet w przypadku zwolnień grupowych i zwolnień indywidualnych z przyczyn leżących po stronie pracodawcy pracownikom przebywającym na zwolnieniach lekarskich nie można wypowiedzieć umowy o pracę do czasu, kiedy nie upłyną okresy pozwalające na rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 5 ust. 3 ustawy o zwolnieniach grupowych). A zatem pracownicy na zwolnieniach lekarskich w czasie zwolnień grupowych i indywidualnych są chronieni przez:

● 3 miesiące, jeżeli pracują u danego pracodawcy poniżej 6 miesięcy,

● 182 dni okresu zasiłkowego (270 dni w przypadku kobiet w ciąży i osób chorych na gruźlicę) i pierwsze 3 miesiące pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, jeżeli pracują u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.

Jednak np. w przypadku pracowników przebywających na urlopach wychowawczych pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników może ich zwolnić w razie przeprowadzania zwolnień grupowych lub zwolnień indywidualnych, jeżeli przyczyną zwolnienia będzie zawieszenie działalności firmy. Natomiast pracodawca zatrudniający poniżej 20 pracowników nie może zwolnić osób na urlopie wychowawczym z powodu zawieszenia działalności firmy, ponieważ do niego nie stosujemy przepisów o zwolnieniach grupowych.

Działalność gospodarczą może zawiesić przedsiębiorca niezatrudniający pracowników. W związku z tym zawieszenie działalności gospodarczej, w momencie gdy pracownicy pozostają "na etacie", nie daje takiej możliwości.

WAŻNE!

Nie jest dopuszczalne zawieszenie działalności gospodarczej w przypadku zatrudniania choćby jednego pracownika.

Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy. Przez przedsiębiorcę niezatrudniającego pracowników należy rozumieć przedsiębiorcę, który nie nawiązał stosunku pracy z pracownikami w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy (umowa o pracę, mianowanie, wybór, spółdzielcza umowa o pracę). Osoba na zwolnieniu lekarskim, mimo braku świadczenia pracy z powodu usprawiedliwionej nieobecności w pracy, w dalszym ciągu pozostaje w zatrudnieniu.

Działalność gospodarczą mogą zawiesić zarówno osoby fizyczne (jednoosobowe firmy), jak i spółki. W przypadku spółki cywilnej zawieszenie wykonywania działalności jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy takiego zawieszenia dokonają wszyscy jej wspólnicy.

● art. 14a ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm.),

● art. 41, art. 41¹, art. 53, art. 177, art. 186¹ Kodeksu pracy,

● art. 5 ust. 1, ust. 3 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.).

Wojciech Dyląg

specjalista w zakresie prawa pracy

Czytaj także: Kiedy można zwolnić pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim - w MPPiU nr 1/2013

Jak określić miejsce pracy w umowie o pracę, jeżeli pracownik będzie pracował na terenie dwóch województw, napiszemy w nr 8/2013 Monitora prawa pracy i ubezpieczeń