Wstęp

Dokonywanie potrąceń z wynagrodzenia za pracę podlega szczególnej ochronie. Potrąceniu - po odliczeniu z wynagrodzenia składek na ubezpieczenia społeczne, składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - podlegają tylko następujące należności:

● sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,

● sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,

● zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,

● kary pieniężne przewidziane w Kodeksie pracy.

Potrąceń dokonuje się dokładnie w tej kolejności. Oprócz tych należności z wynagrodzenia za pracę odlicza się, w pełnej wysokości, kwoty wypłacone w poprzednim terminie płatności za okres nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia. Natomiast inne potrącenia z wynagrodzenia pracownika mogą być dokonywane tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie.

Ze względu na ustawowe ograniczenie możliwości dokonywania potrąceń, potrącenie możliwe jest w następujących granicach:

● do wysokości 3/5 wynagrodzenia w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych,

● do wysokości 1/2 wynagrodzenia w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych.

W sumie potrącenia sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne i zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi nie mogą przekraczać 1/2 wynagrodzenia, a łącznie z potrąceniami dotyczącymi sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych nie mogą przekraczać 3/5 wynagrodzenia.

Kary pieniężne łącznie nie mogą przewyższać 1/10 części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty.

Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

● minimalnego wynagrodzenia za pracę - w odniesieniu do potrąceń sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,

● 75% minimalnego wynagrodzenia - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,

● 90% wynagrodzenia - przy potrącaniu kar pieniężnych.

W przypadku należności, co do których pracownik na piśmie wyraził zgodę na ich potrącanie, wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

● minimalnego wynagrodzenia za pracę - przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy,

● 80% minimalnego wynagrodzenia - przy potrącaniu innych należności.

Do obowiązków pracodawcy należy także dokonywanie potrąceń, które wynikają z działań komorniczych i administracyjnych. Aby prawidłowo dokonywać potrąceń z wynagrodzenia za pracę, należy pamiętać, że podstawą do egzekucji jest kwota netto.

W niektórych przypadkach ochroną przewidzianą w Kodeksie pracy są objęte wierzytelności przysługujące osobom zatrudnionym na innej podstawie niż stosunek pracy, np. zleceniobiorcom czy wykonawcom umowy o dzieło.