Od 1 stycznia 2016 r. Minister Finansów może ograniczyć liczbę interpretacji indywidualnych poprzez wydawanie interpretacji ogólnych. Jeżeli interpretacja ogólna pokrywa się z zapytaniem podatnika lub płatnika, ten nie otrzyma interpretacji indywidualnej, lecz odesłanie do odpowiedniej interpretacji ogólnej. Wójt, burmistrz (prezydent miasta) nie mogą wydawać interpretacji indywidualnych regulujących właściwość oraz uprawnienia i obowiązki organów podatkowych oraz organów kontroli skarbowej.

Ograniczenie zakresu interpretacji indywidualnych

Po wprowadzeniu zmian przedmiotem wniosku o interpretację indywidualną nie mogą być przepisy prawa podatkowego regulujące właściwość oraz uprawnienia i obowiązki organów podatkowych oraz organów kontroli skarbowej. To bardzo poważne ograniczenie dla podmiotów zainteresowanych interpretacjami indywidualnymi. Trzeba liczyć się z tym, że nie otrzyma się odpowiedzi na pytania dotyczące przepisów podatkowych adresowanych do organów podatkowych.

Nowe rozwiązanie będzie problemem dla wójtów, burmistrzów (prezydentów miast), starostów lub marszałków województwa w zakresie ich kompetencji do wydawania interpretacji indywidualnych. Osoby te mogą, stosownie do swojej właściwości, wydawać interpretacje indywidualne (art. 14j § 1 Ordynacji podatkowej). Obecnie muszą więc oceniać, czy przypadkiem wniosek o wydanie interpretacji nie dotyczy przepisów podatkowych regulujących właściwość oraz uprawnienia i obowiązki organów podatkowych oraz organów kontroli skarbowej.

PRZYKŁAD

Podatnik podatku od nieruchomości skierował do wójta zapytanie o przepisy dotyczące ulg uznaniowych. Chodzi o art. 67a Ordynacji podatkowej, który stanowi, że organ podatkowy, na wniosek podatnika, może w określonych przypadkach odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę podatku albo umorzyć zaległości, odsetki czy opłaty podatkowe.

Ponieważ przepis ten jest adresowany do organu podatkowego (wynika to wprost ze zwrotu: "organ podatkowy (...) może"), podatnik nie otrzyma interpretacji indywidualnej od wójta w sprawie np. umorzenia zaległości podatkowych w podatku od nieruchomości. Podatnik zainteresowany takim umorzeniem musi złożyć wniosek o zastosowanie tej ulgi, a nie - jak do tej pory - najpierw wniosek o interpretację indywidualną (w celu zdobycia informacji o zasadach stosowania ulgi), a dopiero potem wniosek o przyznanie ulgi.

Wydanie interpretacji ogólnej wyklucza interpretacje indywidualne

Interpretację indywidualną można otrzymać tylko wtedy, gdy poszukiwana przez podatnika lub płatnika odpowiedź nie została już zawarta w istniejącej interpretacji ogólnej. Wynika to z wprowadzonej do Ordynacji podatkowej reguły stanowiącej, że jeżeli przedstawione we wniosku stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe odpowiadają zagadnieniu będącemu przedmiotem interpretacji ogólnej wydanej w takim samym stanie prawnym, wydaje się postanowienie o stwierdzeniu, że do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego opisanych we wniosku ma zastosowanie interpretacja ogólna, z jednoczesnym stwierdzeniem bezprzedmiotowości wniosku. W tym przypadku w postanowieniu wskazuje się oznaczenie interpretacji ogólnej wraz z podaniem miejsca jej publikacji (art. 14b § 5a Ordynacji podatkowej).

Co istotne, istnieje procedura odwoławcza. Przykładowo gmina - starając się o interpretację - może wejść w spór z dyrektorem izby skarbowej, który odmówił wydania interpretacji indywidualnej w danej sprawie. Gmina może wnieść zażalenie na jego postanowienie, wskazując, że problem indywidualny opisany we wniosku nie został rozwiązany we wskazanej przez dyrektora interpretacji ogólnej.

Jak liczyć termin przy doręczeniu elektronicznym

Ustawodawca dostosował przepisy Ordynacji podatkowej do możliwości otrzymania interpretacji indywidualnej w formie elektronicznej. W takim przypadku interpretację uważa się za wydaną z zachowaniem terminu ustawowego (3 miesiące), jeżeli zawiadomienie, o którym mowa w art. 152a § 1 Ordynacji podatkowej, zostało przesłane przed upływem tego terminu. W tym celu organ podatkowy przesyła na adres elektroniczny adresata zawiadomienie zawierające m.in. wskazanie adresu elektronicznego, z którego adresat może pobrać interpretację indywidualną w formie elektronicznej i pod którym powinien dokonać potwierdzenia doręczenia pisma. Zawiadomienie zawiera m.in. pouczenie dotyczące sposobu odbioru pisma (a w szczególności sposobu identyfikacji pod wskazanym adresem elektronicznym w systemie teleinformatycznym organu podatkowego) oraz informację o wymogu podpisania urzędowego poświadczenia odbioru w sposób, o którym mowa w art. 20a ustawy z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Monitoring procesu wydawania interpretacji

Gmina, jako podatnik, płatnik lub inkasent, może żądać informacji od organu wydającego interpretacje indywidualne. W efekcie nowelizacji wnioskodawca starający się o taką interpretację może w każdym czasie wystąpić z żądaniem poinformowania go telefonicznie, albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej, o dacie wydania interpretacji indywidualnej oraz o zawartej w niej ocenie jego stanowiska, albo o innym sposobie rozstrzygnięcia sprawy. Informację tę przekazuje się niezwłocznie, a w przypadku gdy wnioskodawca wystąpił z tym żądaniem przed wydaniem interpretacji indywidualnej - nie później niż w dniu roboczym następującym po dniu wydania tej interpretacji albo innego rozstrzygnięcia w sprawie.

Opłata za wydanie interpretacji

Od 1 stycznia 2016 r. opłata za wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega zwrotowi wyłącznie w przypadku:

1) wycofania wniosku - w całości,

2) wycofania części wniosku w odniesieniu do przedstawionego w nim odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego - w odpowiedniej części,

3) uiszczenia jej w kwocie wyższej od należnej - w odpowiedniej części.

Nowe kompetencje samorządowych organów podatkowych

Wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa zmienia wydaną przez ten organ interpretację indywidualną, uchyla ją i stwierdza jej wygaśnięcie oraz zmienia lub uchyla postanowienie, o którym mowa w art. 14b § 5a Ordynacji podatkowej. Odpowiednie postanowienie wydaje się w sytuacji, gdy stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe interesujące podatnika odpowiadają zagadnieniu będącemu przedmiotem interpretacji ogólnej wydanej w takim samym stanie prawnym. Nowy typ postanowienia odsyła do tej interpretacji ogólnej. I postanowienie to wydaje nie tylko dyrektor izby skarbowej, ale także np. wójt, działając jako organ wydający interpretacje indywidualne.

Kilka podmiotów może wystąpić o wydanie jednej interpretacji

Od 1 stycznia 2016 r. nowy art. 14r § 1 Ordynacji podatkowej stanowi, że z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej może wystąpić dwóch lub więcej zainteresowanych uczestniczących w tym samym zaistniałym stanie faktycznym, albo mających uczestniczyć w tym samym zdarzeniu przyszłym. Jest to tzw. wniosek wspólny. Zainteresowani wskazują w nim jeden podmiot, który jest stroną postępowania w sprawie interpretacji, oraz składają oświadczenie. Treścią takiego dokumentu jest oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej, a także że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

Interpretację indywidualną lub postanowienie w sprawie doręcza się podmiotowi wskazanemu jako strona. Pozostałym zainteresowanym doręcza się odpis interpretacji lub postanowienia. Opłata za wniosek wspólny jest ustalana jako iloczyn kwoty określonej zgodnie z art. 14f Ordynacji podatkowej i liczby zainteresowanych wskazanych we wniosku (chodzi tu o opłatę 40 zł). W przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

O interpretację może ubiegać się zamawiający

Z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej może wystąpić zamawiający (w rozumieniu przepisów o zamówieniach publicznych) w zakresie mającym wpływ na sposób obliczenia ceny w związku z udzielanym zamówieniem publicznym. W tym przypadku nie składa się wyżej opisanego oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, dotyczącego elementów stanu faktycznego objętego wnioskiem o wydanie interpretacji. W projekcie nowelizacji uzasadniono takie rozwiązanie tym, że kwestie te dotyczą nie zamawiającego, lecz podmiotów, które ewentualnie będą ubiegać się o udzielenie zamówienia publicznego lub złożą ofertę. Dodatkowo, skutki podatkowe wynikające ze zdarzeń objętych zamówieniem publicznym zazwyczaj powstaną już po wydaniu interpretacji. Dlatego nie mogą być przedmiotem toczących się postępowań oraz wydanych decyzji lub postanowień.

Według art. 14s Ordynacji podatkowej, o interpretację występuje zamawiający, ale moc ochronną interpretacja daje realizatorowi zamówienia, czyli np. zwycięzcy przetargu. Mamy więc sytuację, w której to zamawiający, organizując przetarg, pyta się organu podatkowego o zdarzenie przyszłe dotyczące ceny. Po otrzymaniu interpretacji indywidualnej przekazuje ją zwycięzcy przetargu. Ten - po zastosowaniu się do interpretacji - ma w przypadku kontroli gwarancję, że fiskus nie zakwestionuje np. rozliczenia VAT. Ustawodawca wprowadził więc wyjątek od zasady tożsamości osoby wnioskodawcy występującego o interpretację indywidualną i zainteresowanego, korzystającego z niej. Ustawodawca założył, że organizator przetargu będzie, po zapoznaniu się z interpretacją, wymagał od wykonawcy zamówienia zastosowania się do interpretacji.

Publikacja interpretacji

Ustawodawca określił też, co się dzieje z interpretacją po jej wydaniu. Interpretacja indywidualna, jej zmiana oraz postanowienia związane z interpretacją (np. o jej uchyleniu lub stwierdzeniu wygaśnięcia), wraz z informacją o dacie doręczenia, są niezwłocznie przekazywane organom podatkowym właściwym ze względu na zakres spraw będących przedmiotem interpretacji oraz właściwemu organowi kontroli skarbowej.

Interpretacja indywidualna, po usunięciu danych identyfikujących wnioskodawcę oraz inne podmioty wskazane w treści interpretacji, jest niezwłocznie zamieszczana w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Zasady te wynikają ze zmienionych art. 14i § 2 i 3 Ordynacji podatkowej.

Ustawodawca wprowadził też nowe art. 14i § 4 i 5 Ordynacji podatkowej. Na tej podstawie w BIP na stronie podmiotowej Ministra Finansów zamieszcza się informację o zmianie, uchyleniu oraz stwierdzeniu wygaśnięcia interpretacji indywidualnej. W ten sam sposób publikuje się informacje o nieprawidłowych interpretacjach indywidualnych, które z powodu śmierci, likwidacji lub rozwiązania wnioskodawcy, dla którego interpretacja indywidualna została wydana, nie mogą zostać zmienione, uchylone lub nie można stwierdzić ich wygaśnięcia.

ZAPAMIĘTAJ!

Nowe zasady sprawiają, że podatnik zainteresowany stanowiskiem fiskusa nie powoła się na pismo, które straciło walor aktualności.

PRZYKŁAD

Księgowa gminy znalazła w Internecie interpretację indywidualną w zakresie VAT z 2011 r. Może sprawdzić w BIP, czy nie ma tam informacji o zmianie, uchyleniu oraz stwierdzeniu wygaśnięcia interesującej interpretacji indywidualnej.

Nowy organ podatkowy

Od 1 stycznia 2016 r. interpretacje indywidualne wydaje dyrektor Biura Krajowej Informacji Podatkowej (BKIP). Jest to organ administracji podatkowej. Do jego zadań należy m.in. prowadzenie spraw dotyczących interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego. Wynika to z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej. Dyrektor BKIP jest także Administratorem Bazy Wiedzy Administracji Podatkowej. Dostęp do tej bazy następuje za pośrednictwem portalu podatkowego. W bazie są zamieszczane m.in. interpretacje ogólne oraz zanonimizowane interpretacje indywidualne przepisów prawa podatkowego.

PAWEŁ SKOCZANIK

prawnik, konsultant podatkowy, pracownik kancelarii prawnej, wykładowca, autor wielu publikacji

PODSTAWY PRAWNE

● art. 14a-14s ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 613; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1649)

● art. 1 ustawy z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1649)

● art. 20a ustawy z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1114)

● art. 7, art. 10, art. 17, art. 71 ustawy z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r. poz. 1269; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1513)

POLECAMY TAKŻE:

w e-Poradnik: Skarga na interpretacje, decyzje i bezczynność organów podatkowych.

w AUDIOKOMENTARZ: Zmiana właściwości urzędu skarbowego.