Parlament Europejski uchwalił 16 kwietnia 2014 r. dyrektywę w sprawie egzekwowania dyrektywy 96/71 WE dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług. Dyrektywa ta została przyjęta przez Radę Unii Europejskiej 13 maja 2014 r. Nowe przepisy doprecyzowują i uszczegóławiają zawarte w dyrektywie 96/71/WE regulacje prawne dotyczące pracowników delegowanych.
W dyrektywie 96/71/WE była zawarta tylko ogólna definicja pracownika delegowanego. Za pracownika delegowanego uważany był pracownik, który przez ograniczony czas wykonywał pracę na terytorium innego państwa członkowskiego UE niż to, w którym zwykle pracuje (art. 2 ust. 1 dyrektywy 96/71/WE).
Nowa dyrektywa wprowadza bardziej jednoznaczną definicję pracownika delegowanego przez wymienienie elementów, które należy sprawdzić, aby stwierdzić, czy doszło do rzeczywistego delegowania. Elementy te służą określeniu, czy przedsiębiorstwo w kraju, z którego wysyła pracowników, rzeczywiście prowadzi znaczącą działalność inną niż działalność zarządcza lub administracyjna o charakterze wyłącznie wewnętrznym oraz określeniu, czy delegowany pracownik rzeczywiście tymczasowo wykonuje swoją pracę w innym państwie członkowskim niż to, w którym zwyczajowo pracuje (art. 4 dyrektywy wdrożeniowej).
Elementy określające rzeczywiste delegowanie
Elementy dotyczące przedsiębiorstwa | Elementy dotyczące pracownika delegowanego |
● miejsce, w którym przedsiębiorstwo ma statutową siedzibę i administrację, korzysta z pomieszczeń biurowych, płaci podatki i składki na ubezpieczenia społeczne oraz - w stosownych przypadkach - zgodnie z prawem krajowym jest uprawnione do wykonywania zawodu albo jest zarejestrowane w izbach handlowych lub organizacjach branżowych, ● miejsce, w którym przedsiębiorstwo prowadzi znaczącą działalność gospodarczą oraz w którym zatrudnia personel administracyjny, | ● wykonywanie pracy w innym państwie członkowskim przez ograniczony okres, |
Ponadto dyrektywa doprecyzowuje normy dotyczące kontrolowania przedsiębiorstw pod kątem autentyczności delegowania oraz zgodne z przepisami warunków zatrudnienia delegowanych pracowników. Państwa członkowskie muszą powiadomić Komisję Europejską oraz przedsiębiorców o wprowadzonych i stosowanych przez nie wymaganiach administracyjnych i środkach kontrolnych niezbędnych do zapewnienia skutecznego monitorowania zgodności z postanowieniami dyrektywy. Komisja Europejska będzie kontrolować zgodność tych środków z unijnym prawem oraz ich stosowanie przez poszczególne państwa (art. 9 dyrektywy wdrożeniowej).
W celu lepszej ochrony interesów pracowników delegowanych wprowadzono zasadę tzw. solidarnej odpowiedzialności. Zarówno wykonawcy, jak i ich podwykonawcy będą odpowiedzialni za zaniechanie wypłaty wynagrodzeń dla pracowników delegowanych (art. 12 dyrektywy wdrożeniowej). Sankcją dla pracodawców nieprzestrzegających obowiązujących przepisów dotyczących delegowania pracowników będą administracyjne kary pieniężne lub grzywny. Kary nałożone w jednym państwie członkowskim będą uznawane w pozostałych krajach UE (art. 13 dyrektywy wdrożeniowej).
Każde państwo członkowskie będzie zobowiązane do stworzenia oficjalnej strony internetowej, na której w przejrzystej formie mają się znaleźć informacje dotyczące:
● warunków pracy,
● warunków socjalnych,
● wymagań administracyjnych i środków kontroli oraz
● sposobów składania skarg obowiązujących w tym kraju.
Informacje te mają być umieszczone w języku urzędowym kraju oraz w języku, jakim posługuje się największa grupa pracowników delegowanych wykonująca pracę w tym kraju. Dodatkowo w każdym kraju w biurze łącznikowym ma zostać wyznaczona osoba kontaktowa, która będzie odpowiedzialna za odpowiadanie na wnioski i udzielanie informacji (art. 5 dyrektywy wdrożeniowej).
Omawiana dyrektywa wdrożeniowa wejdzie w życie po 20 dniach od opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Natomiast na wprowadzenie w życie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do wykonania dyrektywy państwa członkowskie będą miały 2 lata.
UWAGA!
Na pracodawców nieprzestrzegających obowiązujących przepisów dotyczących delegowania pracowników mogą być nałożone kary pieniężne lub grzywny administracyjne.
PODSTAWA PRAWNA:
● art. 2 i art. 3 dyrektywy 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 grudnia 1996 r. dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług - Dz.U. L 18 z 21 stycznia 1997, str. 1
● art. 4, art. 5, art. 9, art. 12 i art. 13 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/67/UE z 15 maja 2014 r. w sprawie egzekwowania dyrektywy 96/71/WE dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług, zmieniająca rozporządzenie (UE) nr 1024/2012 w sprawie współpracy administracyjnej za pośrednictwem systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym - Dz.U. L Nr 159, poz. 11
Łukasz Gozdalski
specjalista ds. ubezpieczeń społecznych, były pracownik ZUS