(...) w sytuacji gdy pracodawca - mimo braku ciążącego na nim obowiązku nałożonego przepisami powszechnie obowiązującego prawa pracy - zapewni oddelegowanemu pracownikowi bezpłatny nocleg poprzez wynajęcie hotelu pracowniczego, pokoju hotelowego lub mieszkania (na cele zbiorowego lub indywidualnego zakwaterowania), to wartość tego świadczenia stanowi dla pracownika przychód z innych nieodpłatnych świadczeń, o którym mowa w art. 12 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy PIT. W takim przypadku mamy bowiem do czynienia ze świadczeniem, którego otrzymanie nie jest wynikiem zaistnienia zdarzenia o charakterze nietypowym lub okazjonalnym, lecz jest związane z wykonywaniem zadań służbowych w miejscu oddelegowania, tj. w nowym miejscu pracy przyjętym i zaakceptowanym przez pracownika w drodze porozumienia stron. To z kolei prowadzi do wniosku, że w sytuacji braku tego świadczenia ze strony pracodawcy pracownik musiałby ponieść przedmiotowy wydatek. Zatem przyjęcie świadczenia oferowanego przez pracodawcę leży w interesie pracownika, gdyż jest równoznaczne z uniknięciem przez niego wydatku na zakwaterowanie, jaki musiałby ponieść dla wykonania obowiązków służbowych zgodnie z postanowieniami umowy, którą zawarł z pracodawcą.

(...) Należy jednakże zauważyć, iż na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy PIT wolna od podatku jest wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 14 ustawy PIT - do wysokości nieprzekraczającej 500 zł.

(...) Zatem, jeżeli miejsce zamieszkania oddelegowanego pracownika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie korzysta z podwyższonych zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów dla osób dojeżdżających do pracy spoza innej miejscowości niż tej, w której znajduje się zakład pracy, Wnioskodawca oblicza i pobiera zaliczki na podatek od wartości świadczeń, jakie pracownik otrzymał z tytułu bezpłatnego zakwaterowania, stanowiącej nadwyżkę ponad kwotę korzystającą ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy PIT.

W świetle powyższego za nieprawidłowe należy uznać stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym finansowanie noclegów pracownikom, na czas wykonywania przez nich obowiązków służbowych wynikających z umowy o pracę, nie powinno być traktowane jako przychód tychże pracowników ze stosunku pracy. Tym samym Wnioskodawca nie powinien pobierać i odprowadzać z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Interpretacja zmieniająca Ministra Finansów z 30 maja 2016 r., sygn. DD3.8222.2.62.2016.IMD

Od redakcji:

Kwestia opodatkowania bezpłatnego zakwaterowania zapewnianego pracownikom oddelegowanym do pracy przez firmy działające w branży budowlanej jest od lat przedmiotem wielu interpretacji organów podatkowych oraz orzeczeń sądowych. Początkowo organy podatkowe konsekwentnie stały na stanowisku, że pracownicy budowlani, którym pracodawca zapewnia darmowy nocleg w miejscu, w którym jest aktualnie prowadzona budowa, osiągają przychód ze stosunku pracy. Stanowisko to uległo zmianie po wydaniu przez Trybunał Konstytucyjny wyroku z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K7/13, w sprawie nieodpłatnych świadczeń. W wydawanych po tym wyroku interpretacjach indywidualnych organy podatkowe zaczęły twierdzić, że po stronie oddelegowanych pracowników firmy budowlane nie powinny rozpoznawać przychodu ze stosunku pracy. Takie stanowisko zajął m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 5 listopada 2015 r., sygn. IPTPB1/4511-538/15-2/ASZ, oraz z 13 stycznia 2016 r., sygn. IPTPB1/4511-709/15-2/RK. W pierwszej z przywołanych interpretacji organ podatkowy stwierdził, że:

(...) Wnioskodawca finansując noclegi dla pracowników na czas budów oraz wartość zwracanych pracownikom kosztów przejazdów do miejsca wykonywania pracy, nie dokonuje świadczenia w interesie pracownika - przysparzając mu korzyści. Pracownik nie ma bowiem żadnej swobody w zarządzaniu i rozporządzaniu tym świadczeniem. Wykorzystuje on je wyłącznie w jednym konkretnym celu, tj. w wykonaniu swoich obowiązków pracowniczych. Tym samym pracownik nie uzyskuje z tego tytułu przychodu, a Wnioskodawca nie jest zobowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Takie korzystne dla podatników stanowisko zaczęły również prezentować sądy administracyjne (patrz wyrok NSA z 19 września 2014 r., sygn. akt II FSK 2280/12).

Wydanie przez Ministra Finansów omawianej interpretacji zmieniającej może oznaczać powrót do niekorzystnej wykładni prezentowanej przez lata przez organy podatkowe. Podatnicy, którzy uzyskali korzystne interpretacje w tej sprawie, muszą liczyć się z możliwością ich zmiany z urzędu przez Ministra Finansów. Pozostaje mieć tylko nadzieję, że jest to jednorazowy incydent, który nie zmieni prezentowanej w ostatnim czasie przez fiskusa korzystnej wykładni w tej sprawie.

Katarzyna Wojciechowska

prawnik, ekspert w zakresie podatków dochodowych, redaktor "MONITORA księgowego"